پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
توسعه
فرهنگ فارسی معین
(تُ س ِ عِ) [ع. توسعة] 1 – (مص م.) گشاد کردن، فراخ کردن، وسعت دادن. 2 – (اِمص.) گشادی، فراخی، ترقی، پیشرفت.
مترادف‌ها:
۱. بسط، پیشرفت، عمران، گسترش، وسعت
۲. بسط دادن، گسترش‌دادن، پیشرفت کردن
.
مهدی عبادی؛ کارشناس حوزه پرداخت / همیشه وقتی به معنی نام سازمان دقت می‌کنیم، انتظار داریم که نام آن سازمان گویای کار، فعالیت و اهداف آن سازمان باشد. مثلاً وقتی می‌گوییم فدراسیون فوتبال، انتظار داریم که هدف این سازمان، گسترش فوتبال باشد و شرایطی را به وجود آورد که مسابقات فوتبال برگزار شود، لیگ فوتبال برگزار شود و کلاً هدفش گسترش فوتبال باشد به‌عنوان یک ورزش حرفه‌ای؛ اما ظاهراً تمام این تصورات ما غلط است. به‌تازگی با سازمانی آشنا شده‌ام که نام و هدفش به‌کلی متضاد یکدیگر هستند.
همه ما نام «مرکز توسعه تجارت الکترونیک» را شنیده‌ایم. با تصور قبلی، انتظار داشتیم که این مرکز هدفش گسترش (با معانی ذکر شده در فرهنگ فارسی معین) تجارت الکترونیک باشد؛ یعنی به کسب‌وکارهای الکترونیک کمک بکند که توسعه! پیدا کنند؛ یعنی شرایط فعالیت برای آن‌ها ایجاد کند؛ اما در تاریخ ۱۳ دی‌ماه ۱۳۹۵ این مرکز آیین‌نامه‌ای و دستورالعمل (که برای دل‌خوشی اسمش را گذاشته‌اند چارچوب) منتشر کرده که به‌کلی ذهنیت من یکی را به‌هم‌ریخته است و چند شک در ذهن من به وجود آورده است.
فرهنگ فارسی معین، کلمه توسعه را غلط معنی کرده است؟ انتظار ما از همخوانی نام یک سازمان و هدفش غلط است؟ دوستان معنی کلمه توسعه را در فرهنگ لغات جستجو نکرده‌اند؟ (البته با توجه به فیلتر بودن سایت فرهنگ دهخدا، کار سختی به نظر می‌آید). شاید هم قرار شده یک نامی انتخاب کنیم و اساسنامه سازمان مالک آن نام را به‌کلی متضاد تهیه کنیم؟ یا شاید هم قرار شده یک اساسنامه‌ای بنویسیم درخور نام سازمان، اما رویکرد کاملاً متضادی را در پیش بگیریم؟
.
در این مستند به مواردی از متن آیین‌نامه مذکور خواهم پرداخت. باشد که همه شک‌های ما برطرف شود.
۱- در بند ۲-۲ این دستورالعمل آمده: متمرکز کننده موظف است که تنها با کسب‌وکارهای دارای شناسه و یا نماد اعتماد الکترونیکی از مرکز توسعه تجارت الکترونیکی قرارداد منعقد و خدمات پرداخت ارائه نماید و در قرارداد مذکور مفاد مندرج در این سند لحاظ گردد.
سؤال: بسیاری از مشتریان خدمات متمرکز کنندگان، فعالیت‌ها و کسب‌وکارهای خانگی هستند و تعداد بسیار زیاد است. آیا مرکز توسعه تجارت الکترونیک، قرار است به تک‌تک آن‌ها نماد بدهد. در برخی از خدمات متمرکز کنندگان، دریافت کننده پول اصلاً کالایی نمی‌فروشد و خدمتی ارائه نمی‌دهد. مثلاً مدیر یک ساختمان است. آیا مدیر یک ساختمان بایستی نماد دریافت کند. یا اینکه یک موسسه خیریه است. آیا موسسه خیریه (که کسب‌وکار اینترنتی هم نیست) باید نماد دریافت کند.
۲- در بند ۲-۴ این دستورالعمل آمده: متمرکز کننده موظف است که خدمات درگاه پرداختی اینترنتی را صرفاً به نام دامنه‌ای ارائه نماید که نماد اعتماد الکترونیکی یا شناسه به آن اختصاص یافته است.
سؤال: بسیاری از مشتریان متمرکز کنندگان، اصلاً وب‌سایت ندارند و محصولات خود را در شبکه‌های اجتماعی به فروش می‌رسانند. متمرکز کنندگان با این بخش اعظم مشتریان چه باید بکنند؟
در بند ۲-۵ ذکر شده که: متمرکز کننده موظف است که کلیه وجوه ورودی را به یک حساب بانکی مشخص واریز کرده و اطلاعات حساب موردنظر را به ارائه‌دهنده خدمات پرداخت ارائه نماید.
نکته: این بند خود ناقض مورد دیگری است. بانک مرکزی از متمرکز کننده‌ها خواسته که وجوه را به حساب‌های سرفصل که در اختیار بانک‌هاست و سود به آن‌ها تعلق نمی‌گیرد واریز کنند تا مصداق تجمیع منابع نباشد.
در بند ۲-۶ اشاره شده که: متمرکز کننده موظف است که نسبت به صحت سنجی اطلاعات شبای اعلام شده توسط هر فروشنده با استعلام از بانک مرکزی اطمینان حاصل نماید.
نکته: چنین خدمتی در حال حاضر نه‌تنها توسط بانک مرکزی، بلکه توسط هیچ نهاد دیگری ارائه نشده است. آیا قرار است بانک مرکزی شروع به ارائه سرویسی چنین کند؟
در بند ۲-۱۰ ذکر شده که: تبصره 1: متمرکزکننده اجازه اخذ هیچ‌گونه تصویر و یا اسکن مدارک از فروشندگان و یا خریداران را ندارد.
نکته: این بند خود ناقض بند ۵-۵ است که خواسته شده برای سطح‌بندی فروشندگان، از آنان گواهی عدم سوءپیشینه و تعهدنامه محضری! دریافت شود.
و به‌صورت کلی سؤالات زیر پیش می‌آید که آیا همکاران مرکز توسعه! تجارت الکترونیک، حتی یک‌بار به خود زحمت داده‌اند که نگاهی به وب‌سایت‌ها و خدمات متمرکز کنندگان بکنند تا با خدمات آن‌ها آشنا شوند؟
آیا حتی یک‌بار اپلیکیشن‌های باهمتا، پی پینگ، آی دی پی، زرین پال و غیره را نصب کرده‌اند؟
آیا این دوستان با فضای کسب‌وکار الکترونیکی موجود در کشور آشنا هستند؟
آیا نگاهی به شبکه‌های اجتماعی انداخته‌اند و می‌دادند در آن‌ها چه اتفاقات کسب‌وکاری در حال انجام است؟
به نظر می‌رسد که این دستورالعمل درنهایت دستپاچگی تهیه‌شده و حتی یک‌بار خوانده‌نشده (غلط‌های املایی زیاد) است؛ و با کج‌سلیقه‌گی و یا عجله و یا برای زورآزمایی با بانک مرکزی منتشر شده است.
در پایان بایستی این ضرب‌المثل معروف را به دوستان مرکز «توسعه! تجارت الکترونیک» یادآوری کنم که:
ما را به خیر تو امید نیست، شر مرسان
