پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
نگاه روسیه به رمزارزها برای مقابله با تحریمهای بینالمللی / کریپتوکارنسی در بحران
امروز درست 10 ماه از بیستوچهارم فوریه ۲۰۲۲ میگذرد. این جمله شاید برای خوانندگان معنا و اهمیت چندانی نداشته باشد، اما برای اوکراینیها به معنای ۳۰۰ روز مقاومت در جنگی است که از سوی روسیه به آنها تحمیل شد؛ تهاجمی که از آن بهعنوان بزرگترین حمله نظامی به خاک اروپا از زمان جنگ جهانی دوم یاد میشود.
در هفته اول جنگ، سازمان ملل گزارش داد که بیش از یک میلیون پناهنده از اوکراین گریختهاند. این تعداد در ادامه تا ۱۳ مارس به بیش از ۲٫۶ میلیون نفر افزایش یافت. بیشتر پناهندگان زنان، کودکان، سالمندان یا افراد دارای معلولیت بودند.
اما جدا از اخبار ناگوار جنگ، پیگیری روندها نشان میدهد از زمان شروع این تهاجم تمامعیار، رمزارزها نقشی تأثیرگذار در آن داشته و از طرفی به راهی برای کمکهای مالی به اوکراین بدل شدهاند. روسیه هم از رمزارزها بهعنوان راهی برای دورزدن فشارهای اقتصادی بینالمللی استفاده میکند.
با حمله روسیه به اوکراین، ارزش بازار رمزارزها به ۱.۵ تریلیون دلار کاهش یافت و یک افت ۹درصدی را در ۲۴ ساعت تجربه کرد. بیتکوین در ۲۴ ساعت افت ارزش ۹درصدی را از سر گذراند و به ۳۳.۷۲۵ دلار رسید و شاخص ترس و طمع که ابزاری برای محاسبه احساسات عمومی در بازار رمزارزهاست، با دو امتیاز کاهش به سطح ترس ۲۳ دست یافت. در کنار بیتکوین، ارزهایی چون اتریوم ۱۲ درصد و کاردانو و سولانا تا ۱۶ درصد از ارزش خود را از دست دادهاند.
این کاهش ارزش، اولین رد پای رمزارزها در جنگ روسیه علیه اوکراین است. تنها دو روز بعد از آغاز جنگ به گفته شرکت تحلیلی بلاکچین Elliptic حدود چهار میلیون دلار بهصورت رمزارز به سازمانهای غیردولتی و گروههای داوطلب در اوکراین اهدا شد.
شرکت تحلیل داده Elliptic که وظیفه ردیابی کمکهای مالی جامعه کریپتو به آدرسهای والتهای دولت اوکراین را برعهده دارد، تا هفت روز بعد از آغاز جنگ، رقم ۳۷ میلیون دلار کمک رمزارزی به اوکراین را به ثبت رساند.
این تنها بخشی از کمکهای رمزارزی به اوکراین در روزهای آغازین جنگ است. علاوه بر این کمکهای بینالمللی، دولت اوکراین که رمزارزها را پشتیبان خوبی برای مقاومت در برابر بودجه کلان روسیه در حوزه نظامی دیده بود، اقدامات متعددی برای تسهیل استفاده از آنها انجام داد که پذیرفتن دوجکوین یکی از آنها بود. حدود 20 روز بعد از آغاز جنگ نیز ولادیمیر زلنسکی، رئیسجمهوری اوکراین قانون پذیرش رمزارزها را امضا کرد و رمزارز در اوکراین بهعنوان یک دارایی به رسمیت شناخته شد.
اما روسیه نیز که اکنون بعد از گذشت 10 ماه از تجاوز نظامی به اوکراین، فشار تحریمهای بینالمللی را بر اقتصاد خود احساس میکند، نیمنگاهی به رمزارزها بهعنوان راهی برای نجات از این تحریمها دارد.
سوئیفت در آخرین بیانیه خود در خصوص روسیه با بیان اینکه به حمایت از ثبات اقتصادی، انعطافپذیری و رفاه در سراسر سیستم مالی جهانی برای حلوفصل، بهبود و کمک به سازمانهای بشردوستانه بیطرف سیاسی از طریق برنامههای مسئولیت اجتماعی شرکتی خود ادامه خواهد داد، در یکم مارس سال میلادی جاری دسترسی هفت نهاد روسی و سه نهاد بلاروسی را قطع کرد.
به دنبال این تحریمها مقامات دولتی روسیه تحرکاتی در خصوص استفاده از رمزارزها برای مقابله با تحریمهای بینالمللی از خود نشان دادند؛ آن هم نه بهصورت یک سیستم پرداخت غیرمتمرکز مبتنی بر فناوری که از کنترل آنها خارج باشد، بلکه اقدامات دولت و بانک مرکزی روسیه نشان میدهد روسیه به دنبال استفاده از رمزارزها با یک کنترل حداکثری است.
در اوایل ماه جاری میلادی بانک مرکزی روسیه با انتشار بیانیهای به بررسی جایگاه کریپتو در سیستم مالی سنتی روسیه و چگونگی ادغام این فناوری با یک سیستم سنتی پرداخت.
در واقع بانک مرکزی روسیه (CBR) در بحبوحه تحریمهای مالی جهانی به دنبال راهی برای ادغام داراییهای رمزنگاری و فناوری بلاکچین با سیستم مالی محلی خود است. CBR با انتشار یک پست تلگرامی در هفتم نوامبر بررسی کرد که چگونه دولت تحریمشده ممکن است بازار داخلی خود را به روی صادرکنندگان خارجی داراییهای دیجیتال؛ بهویژه آنهایی که از کشورهای دوست هستند، باز کند.
بانک مرکزی روسیه در این گزارش به مقررات دارایی دیجیتال، حمایت از سرمایهگذاران خردهفروش، حقوق مالکیت دیجیتال مربوط به قراردادهای هوشمند و توکنسازی و نیز پیشنهادهای اصلاحشده حسابداری و مالیاتی اشاراتی داشته است.
بانک مرکزی روسیه در این گزارش اعلام کرده قویاً از «توسعه بیشتر فناوریهای دیجیتال» حمایت میکند؛ مشروط بر اینکه این فناوریها خطرات مالی یا امنیت سایبری «غیر قابل کنترل» را برای مصرفکنندگان ایجاد نکنند. به گفته مقامات این بانک، همان قوانین نظارتی مربوط به صدور و گردش ابزارهای مالی سنتی باید به داراییهای دیجیتال نیز تعمیم یابد.
علاوه بر این در حال حاضر قانونگذاران محلی در روسیه به دنبال راهاندازی یک صرافی ملی ارزهای دیجیتال و اصلاح قانون موجود در مورد داراییهای مالی دیجیتال با مشورت با سهامداران بازار هستند.
قانونگذاران روسی در حال کار روی اصلاحیههایی برای راهاندازی یک صرافی ملی رمزنگاری هستند. طبق گزارشها، این تلاش هم توسط وزارت دارایی و هم از سوی بانک مرکزی روسیه که سابقه طولانی اختلاف نظر در مورد مقررات ارزهای دیجیتال در این کشور دارند، حمایت میشود. این اصلاحات که چارچوب قانونی یک مبادله ملی را تعیین میکند، ابتدا به بانک مرکزی ارائه میشود.
سرگئی آلتوهوف، عضو کمیته سیاست اقتصادی روسیه با تأکید بر حساسیت مالی چنین اقداماتی توضیح داد: «انکار وجود ارزهای رمزنگاریشده منطقی نیست، مشکل این است که آنها در یک جریان بزرگ خارج از مقررات دولتی در گردش هستند و این به معنی میلیاردها روبل مالیات از درآمدهای مالیاتی ازدسترفته است.»
در ماه سپتامبر سال جاری نیز صرافی مسکو پیشنویس لایحهای را از طرف بانک مرکزی برای اجازه تجارت در داراییهای مالی دیجیتال تهیه کرد.
اوایل این ماه، لایحهای برای قانونیکردن استخراج ارزهای دیجیتال و فروش ارزهای دیجیتال استخراجشده به کمیته سیاست اقتصادی روسیه ارائه شد. این لایحه یک پلتفرم روسی برای فروش ارزهای دیجیتال را تشکیل میدهد، اما ماینرهای محلی میتوانند از پلتفرمهای خارجی نیز استفاده کنند. علاوه بر این طبق قوانین جدید، کنترلها و مقررات ارز روسیه در مورد معاملات ارز دیجیتال اعمال نمیشود، اما این معاملات باید به خدمات مالیاتی روسیه گزارش شود.
این اقدامات در حالی است که در ۲۲ سپتامبر گذشته وزارت دارایی روسیه استفاده از ارزهای رمزنگاریشده را بهعنوان یک روش پرداخت برونمرزی توسط ساکنان روسیه مورد تأیید قرار داد.
به گفته مقامات روسی، انتظار میرود ارز دیجیتال بانک مرکزی روسیه (CBDC) یا روبل دیجیتال نیز در اوایل سال ۲۰۲۳ بهصورت آزمایشی اجرا شود. در آگوست ۲۰۲۲، CBR اعلام کرد قصد دارد روبل دیجیتال را در سال ۲۰۲۴ به تمام بانکهای مستقر در روسیه عرضه کند.
روند رویآوردن روسیه و اوکراین به رمزارزها دو تفاوت اصلی دارد و آن هم تلاش روسیه برای کنترل ویژگی غیرمتمرکز این فناوری و تلاش برای بومیسازی آن است؛ در حالی که چنین رویکردی در دولت اوکراین دیده نمیشود.