پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
محسن زادمهر در گفت‌وگو با راه پرداخت: شرکت‌های فناوری محور هم باید بتوانند مجوز کارگزاری بورسی دریافت کنند
زادمهر: اگر یک دستورالعمل فعالیت کارگزاری به سبک کارگزاری‌های سنتی ارائه دهیم اتفاق خاصی در بازار سرمایه رقم نمی‌خورد، اما اگر اجازه می‌دادیم که با همین سرمایه ۱۰۰ میلیارد تومانی و اصول کلی سازمان بورس شرکت‌های فناوری‌محور به بازار سرمایه ورود کنند، اتفاق بزرگی رقم می‌خورد.
از زمانی‌که انحصار تأسیس کارگزاری‌ها شکسته شد، امید در دل بسیاری برای ورود به این عرصه بیشتر شد. سازمان بورس هم چندین ماه است که در حال تهیه دستورالعمل جدید صدور مجوز کارگزاری‌هاست. هرچند این سازمان بارها نسخه تاسیس کاگزاری‌ها را تغییر داده، اما در عمل به‌نظر می‌رسد تغییر زیادی در این نسخه‌ها اعمال نشده است. علاوه‌بر این قرار بود درخصوص راه‌اندازی کارگزاری‌های دیجیتال نیز تصمیمات جدیدی گرفته شود که در نسخه جدید سازمان بورس اشاره‌ای به این موضوع نشده است.
راه پرداخت در گفت‌وگو با فعالان بازار سرمایه سعی کرده پیشنهادات این افراد را درخصوص این نسخه منتشر کند. در گفت‌وگوی پیشین که با حامد حدادی، بنیان‌گذار کوانت‌کن صورت گرفت، این موضوع مطرح شد که نسخه جدید سازمان بورس درخصوص تأسیس کارگزاری‌ها سدی در مقابل نوآوری است. سرمایه۱۰۰ میلیارد تومانی برای تأسیس یک کارگزاری و لزوم وجود ملکی به اندازه حداقل ۵۰۰ متر از شرایطی است که فضا را برای ورود استارت‌آپ‌ها به این حوزه سخت می‌کند.
اما در گفت‌وگویی دیگر با محسن زادمهر، بنیان‌گذار سهام‌یاب که در ادامه می‌خوانید به این موضوع اشاره شده که یک کارگزاری باید ترکیبی از سهامداران متخصص و باتجربه داشته باشد و اگر این مساله نادیده گرفته شود، نمی‌توان شاهد تحولات زیادی در تأسیس کارگزاری‌های جدید بود. با این حال وجود مواردی در این نسخه مانند سرمایه۱۰۰ میلیارد تومانی برای تأسیس کارگزاری مساله‌ای دور از ذهن نیست و برای ایجاد زیرساخت‌های فناوری در کارگزاری‌ها تقریباً به همین سرمایه نیاز است.
جایی برای متخصصان در کارگزاری‌ها نیست
زادمهر درخصوص نسخه جدید فعالیت کارگزاری‌ها به شرایط اختصاصی که برای سهامداران عمده در این نسخه آورده شده اشاره کرد و توضیح داد: «باتوجه به اینکه عمده فعالیت کارگزاران بورسی از طریق زیرساخت‌های فناوری اطلاعات انجام می‌شود، اما جایی برای متخصصان این حوزه در کارگزاری‌ها وجود ندارد.»
او با بیان اینکه سازمان بورس باید منظور خود را در این نسخه از داشتن سابقه تجربی برای سهامدار بودن در یک کارگزاری توضیح دهد، گفت: «سوالی که پیش می‌آید این است که آیا افراد متخصص در حوزه فناوری اطلاعات که لزوماً تحصیلاتی در حوزه مالی و حسابداری ندارند، می‌توانند وارد این فضا شوند و نحوه سهامداری آنها چگونه خواهد بود؟ باتوجه به این موضوع ممکن است فردی که حسابدار یک شرکت کارگزاری است بتواند سهامدار یک کارگزاری باشد، اما مدیرعامل یک شرکت فناوری اطلاعات که تجربه زیادی دارد، نتواند سهامدار شود. تا زمانی‌که این افراد را در لایه سهامدار و هیات‌مدیره کارگزاری‌ها نبینیم، نمی‌توانیم شاهد تحولات عظیمی در کارگزاری باشیم.»
زادمهر درخصوص اینکه نامی از کارگزاری دیجیتال در این نسخه برده نشده و نسبت به آن بی‌توجهی شده، توضیح داد: «به اعتقاد من اگر بخواهیم از کارگزاری دیجیتال صحبت کنیم، درواقع درباره شرکت فناوری صحبت می‌کنیم که مجوز کارگزاری هم دارد. بنابراین در این فضا بعد فناوری و دیجیتال اهمیت بیشتری نسبت به بعد مالی دارد. کما اینکه امروز نیز بسیاری از کارگزاری‌های دیجیتال و نئوبانک‌ها در دنیا توسط افرادی که تخصص دیجیتال دارند مدیریت می‌شوند. کسب‌وکارهایی مانند رابین‌هود نیز از جنس فناوری اطلاعات هستند.»
فراهم‌کردن زیرساخت‌های دیجیتال در کارگزاری‌ها ضروری است
زادمهر در ادامه به بخشی دیگر از مشکلاتی که در این پیش‌نویس وجود دارد، اشاره کرد و در این‌باره توضیح داد: «اکنون بالای ۹۰ درصد معاملات در بازار سرمایه به‌صورت الکترونیکی انجام می‌شود و این موضوع نشان می‌دهد که بازار به سمت استفاده از زیرساخت‌های دیجیتال در حرکت است. اگر افراد متخصص نتوانند در لایه‌های بالا در کارگزاری‌ها ورود کنند، در آینده مشکلاتی به‌وجود می‌آید؛ همانطور که در حال حاضر هم تصمیماتی که سازمان بورس برای جلوگیری از معاملات الگوریتمی می‌گیرد نشان‌دهنده این است که افراد در سازمان اشرافی در حوزه تحول دیجیتال ندارند. در حوزه بازار سرمایه اگر بخواهیم از معاملات الکترونیکی به سمت یک کارگزاری دیجیتال حرکت کنیم، باید یک شرکت فناوری وجود داشته باشد که گواهی کارگزاری هم اخذ کرده باشد. همچنین با فراهم‌کردن زیرساخت‌های دیجیتال می‌تواند مدل درآمدزایی خود را تغییر دهد.»
زادمهر بر این باور است که اشاره‌کردن به داشتن حداقل سرمایه ۱۰۰ میلیارد تومانی برای راه‌اندازی کارگزاری در نسخه جدید نسبت به داشتن سرمایه ۲۰۰ میلیاردی که در نسخه قبلی ذکر شده بود، امیدوارکننده‌تر است، چراکه برای راه‌اندازی کارگزاری دیجیتال با زیرساخت‌های آن تقریباً به این میزان سرمایه نیاز است. همچنین شرایط تسویه با مشتریان در این نسخه راحت‌تر از قبل ذکر شده است.
او ادامه داد که اگر یک دستورالعمل فعالیت کارگزاری به سبک کارگزاری‌های سنتی ارائه دهیم اتفاق خاصی در بازار سرمایه رقم نمی‌خورد، اما اگر اجازه می‌دادیم که با همین سرمایه ۱۰۰ میلیارد تومانی و اصول کلی سازمان بورس شرکت‌های فناوری‌محور به بازار سرمایه ورود کنند، اتفاق بزرگی رقم می‌خورد.
