راه پرداخت
رسانه فناوری‌های مالی ایران

آیا بیت‌کوین، سبز می‌شود؟ / تلاش فعالان حوزه رمزارز برای پاکسازی روی سیاه ماینینگ

صاحب‌نظران مدت‌هاست در مورد مصرف بالای استخراج بیت‌کوین و عواقب محیط‌زیستی تجارت این رمزارز هشدار داده‌اند. بااین‌وجود تا پیش از اقدامات اخیر ایلان ماسک از جمله توییت‌های او، توجه‌‌ها به‌اندازه کافی به سمت آلودگی‌های ناشی از استخراج این رمزارز جلب نشده بود. فعالان این صنعت برای اینکه از رمزارزها بدون آلوده کردن طبیعت استفاده کنیم، حداقل سه راهکار را ارائه می‌کنند: اولی، استفاده از منابع غیرفسیلی برای تأمین انرژی موردنیاز فعالیت‌های مربوط به بیت‌کوین است؛ دومی استفاده از رمزارزهایی است که با سیستم اعتباردهی متفاوت، روند استخراج آن‌ها انرژی کمتری مصرف می‌کند؛ و سوم، راهکارهایی خلاقانه مانند استفاده از توان استفاده‌نشده رایانه‌های کاربران سایت‌ها، بدون اینکه خودشان اصلاً خبر داشته باشند!


بیت‌کوین سبز


به گزارش بلومبرگ، توییت مدیرعامل شرکت خودروسازی تسلا و اعلام اینکه به خاطر عواقب محیط زیستی بیت‌کوین، دیگر نمی‌توان با استفاده از آن هزینه محصولات تسلا را پرداخت، فرصت‌های تجاری جدیدی ایجاد کرد. پس‌ازاین اتفاق برخی از استخراج‌کنندگان بیت‌کوین در تلاش‌اند تا با ادعای حمایت از محیط‌زیست، برندهای جدیدی را عرضه کنند. برای مثال، برخی در حال تبلیغ «بیت‌کوین سبز» هستند و اعلام می‌کنند که معاملات این سکه‌ها در بلاکچین توسط رایانه‌هایی تأیید شده که فقط از انرژی‌های تجدیدپذیر استفاده کرده‌اند. آن‌ها امیدوارند که به‌عنوان محصول پریمیوم، بیت‌کوین سبز را با ۱۰% قیمت بالاتر از بیت‌کوین معمولی عرضه کنند.

شلدون بنت، مدیرعامل شرکت استخراج رمزارز «دی‌ام‌جی بلاکچین سلوشنز (DMG Blockchain Solutions)» می‌گوید: «بازار هنوز از این محصول خبر ندارد.» بنت در حال مذاکره با چندین بانک و موسسات مالی برای خرید بیت‌کوینی است که با دغدغه‌های محیط زیستی و اجتماعی و نگرانی‌های مدیران شرکت‌ها انطباق داشته باشد. او بیان می‌کند: «به‌طور فزاینده‌ای این شرکت‌ها می‌گویند که اگر راه جایگزینی وجود دارد، ما حاضریم پول بیشتری برای آن بپردازیم.»

ایده دریافت هزینه پریمیوم کاری چندان غیرمنطقی نیست. مخصوصاً با توجه به اینکه پس از اظهارات ایلان ماسک و سقوط بیت‌کوین، رمزارزهایی که نیازمند فرآیندهای استخراج با انرژی زیاد نیستند، در بازار وضع بهتری پیدا کردند. این ارزها از پروتکل‌هایی برای تأمین امنیت شبکه‌های خود و پردازش تراکنش‌ها استفاده می‌کنند که در مقایسه با بیت‌کوین به انرژی کمتری احتیاج دارند.


بازار داغ انرژی‌های تجدیدپذیر


در سال‌های اخیر شرکت‌ها هرچه بیشتر بر نگرانی‌های محیط زیستی تمرکز کرده‌اند یا حداقل وانمود کرده‌اند که نگران مشکلات مربوط به طبیعت هستند. با این تحول، بسیاری از مردم به سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر روی آورده‌اند. در این شرایط، شرکت‌های دولتی و خصوصی در حال متعهد شدن به کاهش میزان آلودگی کربنی‌شان شده‌اند و دولت جو بایدن در بحث کاهش انتشار آلودگی‌های کربنی با معرفی اهداف سخت‌تر، وعده داده بودجه فناوری‌های سبز جدید را افزایش دهد.

با توجه به این وضعیت، حتی پیش از آنکه ایلان ماسک با توییت خود (مبنی بر نپذیرفتن بیت‌کوین در شرکت تسلا) دنیای رمزارزها را آشفته کند، برخی از فعالان این صنعت به راهکارهای سبز اندیشیده بودند. «دی‌ام‌جی» در کنار حمایت از مراکز استخراجی که از انرژی‌های تجدیدپذیر استفاده می‌کنند به پیمان اقلیمی رمزنگاری (the Crypto Climate Accord) پیوست که یک اقدام ابتکاری بخش خصوصی برای حذف آلودگی کربنی از صنعت رمزارز تا سال ۲۰۳۰ بود. این گروه از پیمان اقلیمی پاریس الگو گرفته بود.


«سبز» تا هنگامی‌که بیارزد!


متأسفانه مشخص است که مراکز استخراج بیت‌کوین تا زمانی به پرداخت هزینه‌های بالاتر بیت‌کوین سبز تن خواهند داد که سود حاصل از تجارت بیت‌کوین، این ضررها را جبران کند. کریستوفر بندیکسن، رئیس مرکز تحقیقات «کوین‌شیرز (CoinShares)» که یک شرکت ارائه خدمات سرمایه‌گذاری دارایی‌های دیجیتال است، می‌گوید هنگامی‌که قیمت بیت‌کوین کاهش پیدا کند، احتمالاً بسیاری از استخراج‌کنندگان شیوه‌های خود را تغییر دهند و از انرژی ارزان‌تر و آلاینده‌تر استفاده کنند.

بندیکسن بیان می‌کند «الآن استخراج بیت‌کوین شدیداً سودآور است، اما دوره‌های سودآوری شدید تا همیشه پایدار نمی‌مانند. هنگامی‌که هزینه‌های استخراج در مقایسه با سود آن، اهمیت پیدا کنند، دوباره هزینه‌ها در تصمیم‌گیری‌ها مؤثر می‌شوند. استخراج بیت‌کوین یک فرآیند بی‌رحم است و شما با استخراج‌کنندگانی از کشورهای دیگر دنیا رقابت می‌کنید که لزوماً دغدغه‌های زیست‌محیطی شما را ندارند. گاهی وقت‌ها این دغدغه‌ها برای رقابت خطرناک‌اند.»

در این میان بعضی از شرکت‌های رمزارز که خود را سبز می‌نامند برای ماندن در بازار رقابت، نیروگاه‌های قدیمی که از زغال‌سنگ استفاده می‌کنند را خریداری کرده‌اند. این اقدام اگرچه قابل با ادعاهای محیط‌زیستی آن‌ها تناقض دارد و ازاین‌جهت قابل سرزنش است، اما به خاطر دستیابی به انرژی ارزان‌تر، در حال رواج میان استخراج‌کنندگان است.

در مقابل لازم به‌ذکر است که درحالی‌که بیش از نیمی از قدرت پردازش شبکه جهانی رمزارزها در اختیار استخراج‌کنندگان چینی است، دولت این کشور اخیراً فعالیت مراکز استخراج استان سیچوآن را متوقف کرده که برق خودشان را از انرژی آبی تأمین می‌کردند؛ به‌این‌ترتیب این استخراج‌کنندگان نیز مجبور به مهاجرت به مناطق دیگر چین و سایر کشورهای دنیا خواهند شد که احتمالاً انرژی ارزان‌تر اما آلاینده‌تر را در اختیار آن‌ها قرار خواهند داد.


رمزارز جایگزین: چیا


به گزارش یورونیوز چیا (Chia) در ابتدای ماه مه جاری، با برند رمزارز «سبز» وارد تبادل تجاری شده است. تفاوت چیا با بیت‌کوین که اولین و موفق‌ترین رمزارز دنیاست، در پیروی از استانداردی است که بیت‌کوین و بیشتر آلت‌کوین‌ها از آن تبعیت می‌کنند؛ این رمزارزها برای استخراج (mining) به سیستمی به ‌نام «اثبات کار (proof of work)» احتیاج دارند که در آن، رایانه‌ها برای باز کردن قفل توکن‌های جدید، باید معماهای پیچیده ریاضی را حل کنند.

چیا برخلاف این رمزارزها از سیستمی به نام «اثبات فضا و زمان (proof of space and time)» استفاده می‌کند. درنتیجه این سیستم، شما برای استخراج چیا که «فارمینگ (farming)» نامیده می‌شود به تعداد زیادی دیسک سخت خالی برای نگهداری «پلات‌ها (plots)» احتیاج دارید و بر اساس فضای خالی موجود، چند بلوک این رمزارز به شما تعلق می‌گیرد.

سازنده چیا، برام کوهن که پلتفرم «بیت‌تورنت (BitTorrent)» را برای به اشتراک گذاشتن فایل‌ها ایجاد کرده، باور دارد که این روش از شیوه فعالیت رمزارزهایی مانند بیت‌کوین قابل‌اتکاتر، ایمن‌تر و سبزتر است.


موقعیت اقتصادی چیا


به گزارش فورچون شرکت چیا به‌عنوان یک پلتفرم بلاکچین و ارز دیجیتال توسط برام کوهن تأسیس شده است. این شرکت پس از جذب سرمایه ۶۱ میلیون دلاری از سرمایه‌گذارانی مانند شرکت‌های «ریچموند گلوبال ونچرز (Richmond Global Venture)»  و «اندریسن هاروویتز (Andreessen Horowitz)»، ارزش‌گذاری خود را دو برابر کرده است.

در دور بودجه این شرکت که شرکت‌های مختلفی حضور داشتند، چیا ۵۰۰ میلیون دلار ارزش‌گذاری شده بود. به گفته جین هافمن رئیس و مدیر ارشد عملیاتی شرکت چیا، این شرکت اکنون بزرگ‌ترین بلاکچین مربوط به ذخیره‌سازی را داراست که تقریباً دو برابر «فایل‌کوین (Filecoin)» است.

دیوید فریزی شریک ریچموند گلوبال ونچرز می‌گوید سکه‌های چیا ایمن و قابل‌کنترل و رگلاتوری هستند و به خاطر همین برای مراجع دولتی و شرکت‌‌های پولی جذاب خواهند بود. هافمن نیز که جذب سرمایه جدید شرکتش را سوخت موشک می‌خواند، امیدوار است که شرکت خود را به یک سیستم تجارت و پرداخت تبدیل کند که توسط حکومت‌ها، بانک‌ها و سایر نهادها مورداستفاده قرار گیرد.


سوزاندن دیسک سخت به‌جای زغال‌سنگ


اگرچه چیا به خاطر مصرف کمتر انرژی موردستایش قرار گرفته است، اما همه بازخوردهای این رمزارز مثبت نبوده است. حتی پیش از ورود به پلتفرم‌های تجاری در ابتدای ماه مه، موفقیت اولیه چیا با کشاندن مردم به خرید هرچه بیشتر دیسک‌های سخت، نگرانی‌هایی را ایجاد کرده بود.

افزایش تقاضای این سخت‌افزارها باعث کمبود هارد دیسک و افزایش سرسام‌آور قیمت آن در چین و سایر کشورهای آسیایی شده است. به گزارش «سوث چاینا مورنینگ پست (South China Morning Post)» از زمانی که چیا برای اولین بار در ماه فوریه معرفی شد، قیمت درایوهای ‍۱۲ ترابایتی، فقط در چین ۵۹ درصد افزایش یافته است.

دلیل افزایش تقاضا، فقط محبوبیت ناگهانی این ارز جدید نیست، بلکه بخشی از علت آن، کاهش باورنکردنی عمر سخت‌افزارهای موردنیاز برای استخراج چیاست؛ طبق گزارش‌های اخیر از چین، استخراج دائم چیا باعث کاهش شدید عمر هارد درایوهای ۵۱۲ گیگابایتی می‌شود و برای مثال، سخت‌افزاری که قبلاً تا ده سال دوام داشت، حالا پس از ۴۰ روز از کار می‌افتد.

نتیجه این کار استفاده از تمام گارانتی‌های دیسک‌های سخت و ایجاد کوه‌های پهناور سخت‌افزارهای دور ریخته ‌شده و غیرقابل استفاده است. زباله‌های الکترونیکی حتی در حال حاضر نیز یک خطر روبه رشد هستند، مخصوصاً با توجه به اینکه مصرف‌کنندگان سریع‌تر از گذشته وسایل الکترونیکی خود را برای به‌روزرسانی و استفاده از مدل‌های جدیدتر، دور می‌ریزند.

زباله‌های الکترونیکی حاوی اجزای سمی مانند فلزات سنگینی مثل سرب و لیتیوم هستند که در صورت دفع نامناسب، موجب آلودگی محیط‌زیست و درخطر قرار گرفتن سلامتی انسان‌ها می‌شود. در حال حاضر، مصرف پایین انرژی توسط چیا، انگیزه کافی برای دفاع از آن را ایجاد کرده، اما تأثیرات حقیقی این رمزارز موسوم به «سبز» هنوز نامشخص است.


شاید شما هم یک ماینر هستید!


جستجو برای پیدا کردن راه‌های خلاقانه تأمین انرژی با آلایندگی کمتر ادامه دارد. به‌گزارش بلومبرگ، بعضی از این شیوه‌ها، شبیه تجاوز به حریم شخصی مردم هستند. برای مثال شرکتی به نام «گدر ماینز کریپتو (Gather mines crypto)» در حال استفاده از قدرت پردازش استفاده‌نشده افرادی است که به برخی از وب‌سایت‌ها سر می‌زنند. هنگامی‌که کاربران یک ویدئو را در یکی از این سایت‌های شرکت‌های شریک گدر ماینز کریپتو تماشا می‌کنند یا خبری را در آن‌ها می‌خوانند، این شرکت با استفاده از رایانه‌های آن‌ها، رمزارز استخراج می‌کند.

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.