پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
پنل چالشی رویداد مانی 20/20 آمستردام / سرانجام تقابل بانکداری و ارزهای رمزنگاری‌شده چیست؟
چهارم الی ششم ژوئن، بار دیگر شاهد تقابل دو دنیای بانکداری و ارزهای رمزنگاری‌شده در رویداد بزرگ مانی 20/20 (Money 20/20) اروپا بودیم. شرکت‌های فین‌تک و ارائه‌دهندگان خدمات مالی طی این کنفرانس گرد هم آمدند تا در مورد پول، فناوری و به ویژه نحوه‌ی ترکیب این دو پارامتر به منظور دستیابی به مسیری روشن‌تر هم‌اندیشی کنند.
از آن‌جا که ارزهای رمزنگاری‌شده وارد مسیر اصلی خود شده‌اند، علی‌الخصوص با توجه به رونقی که طی سال 2017 شاهد آن بوده‌ایم، شرکت‌های فین‌تک و بخش‌های مالی بیش از این نمی‌توانند فرصت‌های ایجاد شده توسط بلاکچین و ارزهای دیجیتال را نادیده بگیرند.
یکی از پررنگ‌ترین بخش‌های رویداد مانی 20/20 سال 2018، پنل گفت و گویی با محوریت عنوان «ارزهای رمزنگاری‌شده، چالش بانک‌های مرکزی» بود که چهار سخنران برجسته از بانک‌های مطرح انگلستان، کانادا، لیتوانی و بانک ملی سوئیس داشت.
این چهار نهاد بیشترین تاثیر را در دید جهان نسبت به پول و مهم‌تر از آن، سیاست‌های پولی کشورهای مرتبط دارند.
طی سال‌های گذشته، بانک‌های مرکزی و موسسات مالی تمام تلاش خود را برای جلوگیری از تبدیل شدن ارزهای رمزنگاری‌شده به پارامتری قابل قبول و ضروری در بازار و کنترل رشد این ارزها در سطح دنیا انجام داده‌اند. البته این رویکرد تا چند سال پیش موثر نیز بود و تکثیر این ارزها بسیار کند پیش می‌رفت. اما طی یکی دو سال اخیر این روند کاملا تغییر کرده است.
در سال 2018، برخی از موثرترین بانک‌های مرکزی جهان توجه خود را معطوف ارزهای رمزنگاری‌شده و فناوری دفتر کل توزیع‌شده کرده‌اند. علیرغم موضع سختی که اکثر موسسات مالی و بانک‌ها در قبال بیت‌کوین و ارزهای رمزنگاری‌شده دیگر نشان می‌دادند، رویداد مانی 20/20 امسال توانسته تغییر موضع این نهادها را نشان دهد.
مارتین اتریج (Martin Etheridge)، بانک انگلستان
بانک انگلستان طی سال‌های گذشته بر موضع مخالف خود نسبت به ارزهای رمزنگاری‌شده بسیار مصر بوده‌است. اما اخیرا لحن و موضع خود را نسبت به موضوع ارزهای رمزنگاری‌شده کاملا تغییر داده و کارگروهی را به منظور انجام مطالعه‌ی عمیق روی این بخش اختصاص داده است. به علاوه، بانک انگلستان اینک نسبت به تکنولوژی پشت ارزهایی همچون بیت‌کوین یا بلاکچین و دفتر کل توزیع‌شده علاقه نشان می‌دهد.
مارتین اتریج، به عنوان رئیس بخش بانک انگلستان، مسئولیت فین‌تک را عهده‌دار است. کنترل عملیات ارزی کنونی بانک انگلستان و رویکردها و فعالیت‌های این بانک روی ارزهای رمزنگاری‌شده بر عهده او است. اتریج، چگونگی تغییر موضع تدریجی بانک انگلستان نسبت به ارزهای رمزنگاری‌شده را طی انتشار دو برگه در سال 2014 چنین توصیف می‌کند:
«نهایتا در سال 2014 به این نتیجه رسیدیم که ارزهای رمزنگاری‌شده، تهدیدی برای ثبات پولی نیستند. ما آن‌ها را مانعی در مسیر بانک‌ها نمی‌بینیم.»
اگرچه در حال حاضر استفاده از ارزهای رمزنگاری‌شده بسیار رواج یافته است، ولی اتریج می‌گوید فعلا برنامه‌ای برای توسعه ارز رمزنگاری‌شده بانک مرکزی انگلستان ندارند.
با وجود این‌که آخرین بررسی‌های این بانک روی ارزهای رمزنگاری‌شده در ماه مارس 2018، بیان می‌کند که این ارزها، تهدیدی برای سیاست‌های مالی نیستند، ولی اتریج اذعان می‌کند که این بخش را به‌صورت بسیار دقیقی تحت نظارت دارند.
وی افزود: «می‌دانیم که سیستم‌های توزیع‌شده پتانسیل زیادی برای ارتقا دارند و کارهایی که روی زیرساخت‌های خود انجام می‌دهیم، دیگر جوانب مثبت این سیستم‌ها را هم پوشش می‌دهد.»
همچنین اتریج، اقدامات بانک مرکزی انگلستان برای ارائه‌ی پرداخت‌های الکترونیکی در حوزه‌ی حساب‌های سپرده را نیز عنوان می‌کند که طی آن، مشتریان عمده‌فروشی می‌توانند پرداخت‌های خود را به کمک فناوری پرداخت در زمان واقعی یا آرتیجیاس (RTGS) انجام دهند. سیستم مذکور که به گفته بانک انگلستان می‌تواند طیف انعطاف‌پذیری از مدل‌های تسویه را ارائه دهد، در حال حاضر در این کشور و معمولا برای معاملات با ارزش بالا ارائه می‌شود و بانک انگلستان، روی فناوری توسعه سرویس‌های پرداختی مبتنی بر آرتیجیاس کار می‌کند.
«این سیستم بر اساس دفتر توزیع‌شده طراحی نشده است، اما انتظار داریم که بتواند با برقراری ارتباط با سیستم‌های دفتر کل توزیع‌شده، در توسعه بخش خصوصی توانمند عمل کند.»
اتریج معتقد است که ارزهای رمزنگاری‌شده، تهدیدی برای وجود طولانی مدت ارزهای فیات نخواهند بود و می‌گوید:
«من در چشم‌انداز آینده، چیزی دال بر جایگزینی ارزهای رمزنگاری‌شده و ارزهای فیات نمی‌بینم. چه کسی می‌داند چه اتفاقی خواهد افتاد؟ ولی فعلا بخت با ارزهای فیات یار است و برای این‌که چنین جایگزینی ممکن شود، لازم است تغییرات شگرفی در ادراک عمومی از سیستم پولی کنونی صورت گیرد.»
یک سوال بسیار مهم: «پولی که در سطح جامعه استفاده می‌شود و به مردم این اطمینان را می‌دهد که قدرت سرمایه‌گذاری‌های لازم برای زندگی روزمره خود را دارند، چیست؟ طبیعتا اگر مردم چنین امکانی را نداشته باشند، به دنبال پیشنهادات و فرصت‌های دیگری خواهند بود. به عقیده من، سیستم جاری فعلی به وسیله ارزهای رمزنگاری‌شده‌ای که انتظار داریم در تمام حوزه‌ها جایگزین ارزهای فیات شود شکسته نخواهد شد.»
دکتر ماریوس جورجیاس (Marius Jurgilas)، بانک لیتوانی
دکتر ماریوس جورجیاس عضو هیئت مدیره بانک لیتوانی است. وی به عنوان یکی از کارشناسان حوزه فین‌تک لیتوانی و رهبر فکری بخش آینده بانکداری شناخته می‌شود.
جورجیاس، برای آغاز مبحث ارز دیجیتال بانک مرکزی، چگونگی ورود ارزهای رمزنگاری‌شده به عرصه وجود را مورد بررسی قرار داد.
«محصولی که بانک‌ها می‌فروشند، اعتماد است. اگر محصولی که به کاربران خود ارائه می‌دهیم خوب باشد، نیازی به صحبت در مورد ارزهای رمزنگاری‌شده نیست.»
«مساله اصلی اعتماد است و درصورتی‌که به موسسه منتخب برای نظارت بر سیستم‌های پرداختی اعتماد داشته باشیم، مطمئنا پول تحت تاثیر تورم‌های مفرط قرار نخواهد گرفت. پس نیازی هم به سیستم‌های پرداخت یا مفاهیم دیگری از ذخیره‌سازی ارز وجود نخواهد داشت.»
«اما درصورتی‌که جامعه خواه درست و خواه به اشتباه شروع به پرسیدن کند، یا با خود بیاندیشد که چیزی که می‌فروشیم می‌تواند تغییر کند یا بهتر شود، آن هم به روشی آسان‌تر و صدالبته ارزان‌تر، اتفاقات دیگری ممکن است، رخ دهد. اینجاست که ما به عنوان قانون‌گذار واکنش نشان می‌دهیم. تلاش تمام کسانی‌که در این سیستم کار می‌کنند نشان می‌دهد که ما کاملا به گوش هستیم.»
به نظر می‌رسد تنها نگرانی جورجیاس از ارزهای رمزنگاری‌شده‌ای است که امکان دارد باعث فروپاشی بزرگی در سیستم شوند. موضوعی که از سوال «چرا باعث ابراز این نگرانی‌ها و شیوع ریسک‌ها می‌شویم؟» نشات می‌گیرد. وی ضرورت عرضه اولیه سکه (Initial Coin Offering) در لیتوانی را یکی از مثال‌های بارز نگرانی قانون‌گذاران معرفی می‌کند و می‌افزاید:
«اولا، ما حقیقتا مطمئن نیستیم این ارزها خطرات بالقوه را برای سرمایه‌گذاران بروز دهند. دوما، به عقیده ما این فرصت زمینه را برای توسعه تجارت‌های پرخطر مهیا خواهد ساخت. سرمایه‌گذاری پرخطر، سرمایه‌گذاری است که 90 درصد از شانس خود را به بهای افزایش 10 درصدی باخته است.»
جورجیاس معتقد است که شماری از عرضه‌های اولیه سکه در لیتوانی، خطرناک بودن این نسل از سرمایه‌گذاری‌ها را برای برخی از ایده‌های فین‌تک ثابت کرده‌اند. پس می‌توان نتیجه گرفت که بهتر است بخش قابل ماحظه‌ای از سرمایه به فعالیت‌ها و برنامه‌هایی اختصاص یابند که شانس موفقیت بیشتری دارند.
«درصورتی که ما، به عنوان قانون‌گذاران این حوزه، بتوانیم سرمایه‌گذاری‌ها را به سمت و سوی فعالیت‌های تولیدی سوق دهیم و از تبلیغات برای سرمایه‌گذاری‌های پرخطر فاصله بگیریم، می‌توان شاهد افزایش رفاه در سطح جامعه بود.»
جیمز چپمن (James Chapman)، بانک کانادا
جیمز چپمن دارای دکترای اقتصاد و کارشناسی ارشد آمار است. او مدیر ارشد تحقیقات بانک مرکزی کانادا در دپارتمان بانکداری و مدیریت سرمایه است. چپمن اخیرا تحقیقات خود را در حوره فین‌تک متمرکز ساخته که عمدتا شامل ارزهای رمزنگاری‌شده و فناوری بلاکچین می‌شود.
او روی این مهم تاکید می‌کند که توسعه ارز دیجیتال بانک مرکزی ناگزیر در گرو نیازهای عموم است. زمانی‌که از او در مورد جایگزینی ارزهای فیات با ارزهای رمزنگاری‌شده صحبت می‌شود، نکته نظری کاملا منصفانه و واقع‌بینانه دارد:
« تا زمانی‌که بانک‌های مرکزی رویکرد مناسب خود را در سیاست‌های مالی دنبال می‌کنند، من چنین چیزی را در چشم‌انداز آینده نمی‌بینم.»
اما آیا واقعا ارزهای رمزنگاری‌شده می‌توانند خاتمه بخش ارزهای فیات باشند؟ «من هم همین فکر را می‌کنم. در شرایطی که تورم بالا حاکم شود و بانک‌های مرکزی مسئولیت خود برای ثبات را از دست بدهند، می‌توانید شاهد ایجاد زمینه برای ارزهای رمزنگاری‌شده باشید.»
توماس موزر (Thomas Moser)، بانک ملی سوئیس
توماس موزر با طیف وسیعی از مسئولیت‌ها در بانک ملی سوئیس، عضو علی‌البدل هیئت مدیره و نایب رئیس این بانک نیز است. توماس موزر به امور اقتصادی، امور بین‌الملل، آمار، خدمات حقوقی و ارتباطات رسیدگی می‌کند.
نگرشی که موزر به قضیه بانکداری و ارزهای رمزنگاری‌شده دارد بسیار جالب توجه است که طبق همه‌پرسی اخیر در سوئیس نیز می‌توان پایان بانکداری ذخیره کسری کشور را طی آرای ملی در ماه ژوئن مشاهده کرد. طبق اظهارات موزر، این همه‌پرسی از بحران مالی سال 2008 سرچشمه می‌گیرد که «مردم اعتماد خود را به سیستم بانکداری ازدست داده بودند» و طبیعتا به دنبال انتقال مسئولیت به بانک‌های مرکزی بودند. اساسا بانک‌های معمولی قابلیت ارائه و صدور ارز را ندارند و از همین روست که مردم تمایل دارند در بانک‌های مرکزی افتتاح حساب کنند.
«راه‌های مختلفی برای اجرای این امر وجود دارد. راهکار اول، عرضه ارز دیجیتال بانک مرکزی است و گزینه دیگر نیز قابلیت ارائه حساب بانک مرکزی به‌صورت مستقیم برای عموم مردم است.»
ابتکار طرح اصلاحات پولی سوئیس، یا همان ابتکار ولگلد (Volgelld Initiative)، برگه حاوی اصلاحات پیشنهادی خود را منتشر کرده که به ارزهای خصوصی مادامی اجازه فعالیت می‌دهد که از مقررات و قوانین بانک‌های مرکزی تعدی نکنند. طبق اظهارات موزر، این اجازه‌نامه برای محافظت از بازارهای خصوصی است که شامل ارزهای رمزنگاری‌شده‌ای نظیر بیت‌کوین هستند.
«وکلا عقیده دارند که این رویه می‌تواند در ابتدای امر، زمینه جلوگیری دولت‌ها از پول خصوصی را فراهم کند. با استفاده از پتانسیل‌های بالقوه آن می‌توانید ارزهای رمزنگاری‌شده‌ای نظیر بیت‌کوین را متوقف کنید.»
با این وجود، این بانکدار سوئیسی اذعان می‌کند که کشورش سال‌هاست که تحت‌الشعاع ارزهای رمزنگاری قرار گرفته است:
«موضع سوئیس در قبال ارزهای رمزنگاری‌شده نسبتا مثبت بوده‌است. سیستم راه‌آهن سوئیس با استفاده از دستگاه‌های مبتنی بر ارز رمزنگاری‌شده‌ی بیت‌کوین بلیط صادر می‌کند. در بسیاری از ایستگاه‌های قطار سوئیس می‌توانید با ارائه وجه نقد، کیف پول بیت‌کوین خود را شارژ کنید. ارزهای رمزنگاری‌شده تاکنون در سوئیس موفق عمل کرده‌اند.»
موزر نیز بر این عقیده است که امکان پاک کردن فیات‌ها از چهره زمین توسط ارزهای رمزنگاری‌شده، کاملا به رویکرد بانک‌های مرکزی برمی‌گردد.
«نه به‌طور کلی، ولی من فکر می‌کنم که این امر به فیات‌های بانک مرکزی بستگی دارد. مطمئنا در صورتی که ارز ارائه شده توسط بانک مرکزی درست عمل نکند، تورم ایجاد شده در سطح جامعه می‌تواند اعتماد مردم نسبت به بانک‌های مرکزی و قوانین تبیین شده توسط آن‌ها را خدشه‌دار کند. پس این موضوع کاملا به نحوه عملکرد بانک‌های مرکزی برمی‌گردد و مادامی که بانک بتواند وظایف خود را درست به انجام برساند، دلیلی برای از بین رفتن ارز فیات وجود ندارد.»
تغییر در موضع‌گیری بانک‌ها نسبت به موضوع بانکداری و ارزهای رمزنگاری‌شده
یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که در این مقاله نیز عنوان شد، تغییر تدریجی رویکرد و موضع بانک‌های مرکزی نسبت به ارزهای رمزنگاری‌شده است. به عبارت دیگر:
تقابل بانکداری و ارزهای رمزنگاری‌شده در حال تغییر است.
از آن‌جایی‌که بسیاری از بانک‌ها و موسسات مالی به دنبال بهره‌مندی از فناوری بلاکچین برای ارتقای سیستم‌ها و خدمات خود هستند، نفی این فناوری بسیار کم‌رنگ‌تر شده است. هرچند که بانک‌ها و موسسات مالی هرگز عموم مردم را به استفاده از ارزهای رمزنگاری‌شده توصیه نمی‌کنند، ولی به نظر می‌رسد که طی ماه‌ها و سال‌های آتی، فضای هماهنگی به وقوع بپیوندد.
منبع: Cointelegraph
