پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
چرا بلاکچین یک واقعیت است و بیتکوین فقط یک سراب؟
در کمتر از یک دهه، بیتکوین (Bitcoin) از یک مفهوم انتزاعی به نامی کاملاً شناخته شده در جهان بدل گشت. ارزش ارز رمزنگاریشده بیتکوین با فراز و نشیبهایی از هیچ تا 16000 دلار ارتقا یافت. سیر صعودی بیتکوین به قدری چشمگیر بوده است که ارزش آن طی دو سال اخیر تقریباً 30 برابر شده است.
در حال حاضر، ارزش این ارز رمزنگاریشده در حال گردش بیش از 170 میلیارد دلار است که مبلغی بالاتر از مجموع سرمایهگذاری مکدونالدز (McDonald’s) در بازار است. مقایسه فوق از این منظر قابلتوجه است که بیتکوین بر خلاف مکدونالدز که دارای فروشگاههایی بزرگ در گوشه گوشه جهان است، صرفاً یک واحد پول رمزنگاری شده است که حتی در دادوستدهای جهان واقعی نیز دارای سختیها و ابهاماتی است.
ارزش ارز بیتکوین، اولین ارز رمزنگاریشده در بلاکچین
نرخ افزایش ارزش بیتکوین میتواند انعکاسدهنده ارزش آتی آن در سالهای آینده باشد. این ارز رمزنگاریشده، تا زمانی پایدار خواهد بود که بهعنوان یک واسطه مبادلاتی و ذخیره ارزی پذیرفته شود. هرچه تقاضا بالاتر باشد، طبیعتاً ارزش ارز بی کوین نیز ارتقا خواهد یافت. با این حال، پذیرفته شدن بی کوین بهعنوان سرمایهای واقعی اندکی دشوار است. از همین رو میتوان نوسانات بالای ارزش بیتکوین را بیانکننده تغییرات میزان مقبولیت این ارز دانست.
ضعفهای ذاتی ناشی از سازوکار و طراحی بیتکوین، مانع از تبدیل آن به یک ارز واقعی میشوند. بیتکوین برای اینکه بتواند ارزی واقعی باشد، نیازمند ماندگاری و ثبات است. در حقیقت، ضعف بیتکوین ناشی از نوسانات شدید آن است. ارزش ارز رمزنگاریشده بیتکوین با نوسانات بسیار تندی در حال فراز و فرود است و این پتانسیل را دارد که حتی بالغ بر 20 درصد در طول یک روز ارتقا یافته یا افت کند. این نوسانات ناشی از سازوکار بیتکوین است چرا که عرضه بیتکوین نسبتاً ثابت، ولی تقاضا مدام در حال تغییر و تحول است.
هرچند که ممکن است ارزهای رمزنگاریشده (Cryptocurrencies) خصوصی عرضهی محدودی داشته باشند، لیکن عرضه ارزهای رمزنگاریشده در مجموع فاقد محدودیت است و عملاً موانع اندکی در مسیر ایجاد و عرضه آنها وجود دارد. هر فردی در هر گوشه از جهان میتواند یک ارز رمزنگاریشده جدید ایجاد کند. پت کوین (Potcoin) که بهعنوان یک ارز رمزنگاریشده به منظور تسهیل معاملات و مراودات مالی صنایع کانابیس (Cannabis Industry) ایجاد شده است، مثالی از این قابلیت ایجاد رمزنگاری نامحدود است.
کاربردپذیری بیتکوین به عنوان یک ابزار معاملاتی هنوز هم خیلی محدود است. هرچند که امکان استقبال از ارزهای رمزنگاریشده در سالهای آتی رو به افزایش است، برای دولتها، اعطای اختیارات کامل به این ارزهای دیجیتال اندکی دشوار به نظر میرسد. دولتها، خواهان حفظ ارزهای تحت حمایت خود هستند. چرا که تمایل ندارند از استطاعت خود برای کنترل اهرمهای سیاست، که همان عرضه پول و سیاستهای مالی است کنارهگیری کنند. در عین حال، بانکها و موسسات مالینیز در حال ایجاد و عرضه رمزنگاریهای خصوصی خود برای رقابت با ارزهای عمومی نظیر بیتکوین هستند.
بلاکچین، فراتر از بیتکوین
در حالی که آینده و تحولات ارزش ارز رمزنگاریشده بیتکوین هنوز در هالهای از ابهام است، نیاز به شناسایی وجوه تمایز و تفاوت بیت کوین و بلاکچین (Blockchain)، تکنولوژی پشت پرده بیتکوین احساس میشود.
بلاکچین اساساً یک دیتابیس مبتنی بر اجماع است که بهعنوان یک دفتر اطلاعاتی توزیع شده شناخته میشود. پس از ورود، هر تراکنش رمزنگاریشده و امکان جایگزینی یا تغییر آن وجود ندارد. تراکنشها، توسط شبکهای از کاربران تحت عنوان ماینرها (Miners) یا استخراج کنندگان بلاک ثبت و کنترل میشوند که هرکدام شانس خود را برای کسب یا به اصطلاح استخراج ارز رمزنگاریشده بیشتر از دیتابیس مشترک میآزمایند.
در حال حاضر، رایجترین اپلیکیشن بلاکچین، بیتکوین است که دارای برخی مشخصات بارز و برخی نقصهای قابل ملاحظه است.
بلاکچین بیتکوین، هویت و اطلاعات حساب کاربری افراد را فاش نمیکند (در حقیقت اطلاعات با صورت توالی نامفهومی از اعداد نمایش داده میشوند) که بستر بسیاری از فعالیتهای غیرقانونی را فراهم کرده است. به علاوه، رمزنگاریهای بیتکوین موردنیاز برای دستیابی به اجماع در حال کاهش است و در حال حاضر، این میزان نمیتواند پاسخگوی حجم بالایی از تراکنشها باشد.
تکنولوژی بلاکچین روز به روز در حال گسترش و نویدبخش آیندهای متفاوت است. هرچند که هنوز هم بلاکچین بیتکوین، یک بلاکچین بلامعارض در تمام دنیا به حساب میآید، برخی بلاکچینهای دیگر نیز مزایای جایگزین دیگری را ارائه میدهند. قابلیتهایی همچون سرعت بالاتر، ظرفیت دادههای بیشتر و یا متدهای توافقی مختلف. در حقیقت، استفاده از بلاکچین بیتکوین تمام ماجرا نیست.
تکنولوژی بلاکچین میتواند در زمینههای بسیار گستردهای، فراتر از ایده و انگیزه بیتکوین مورد استفاده قرار گیرد. بانکها میتوانند از بلاکچین برای انجام معاملات امن، کم هزینه و بسیار سریع استفاده کنند. فراتر از معاملات و مراودات مالی، تکنولوژی بلاکچین میتواند برای ثبات اسناد و پروندههای قانونی، رکوردهای بهداشتی، دفاتر اسناد رسمی و اوراق بهادار مورد استفاده قرار گیرد.
شرایط را میتوان دقیقاً مشابه با اواسط دهه 1990 در نظر گرفت که با ظهور اولین مرورگر وب تجاری جهان، Netscape Navigator، مردم آن را معادل اینترنت در نظر گرفتند. همین عامل سبب شد تا Netscape تا پایان اولین روز ارزشگذاری خود به مرز 3 میلیارد دلار برسد. حال آنکه در کمتر از یک دهه بعد، Netscape با ظهور AOL متوقف شد و امروزه تنها یک نوستالژی از آن به جا مانده است.
دقیقاً همانطور که Netscape معادل اینترنت نبود، کافی است اندکی فراتر از حباب بیتکوین را بنگرید تا بتوانید روی بلاکچین و قابلیتهای خارقالعاده آن تمرکز کنید.