پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
مواضع مدیران صرافیهای بزرگ رمزارز در خصوص ارز دیجیتال بانک مرکزی / CBDC یک دیستوپیای رمزارزی خلق میکند
ارز دیجیتال بانک مرکزی (Central Bank Digital Currency) پروژهای است که توسط اکثر بانکهای مرکزی جهان پیگیری میشود و در مواردی مانند کشور چین هم راهاندازی و پیادهسازی شده است. البته این طرح در برخی کشورهای پیشرو در زمینه رگولاتوری و آزادی ارزهای دیجیتال نظیر ایالات متحده محل بحث و بررسی بیشتر بوده است.
بر اساس گزارش شورای آتلانتیک، در حال حاضر 15 کشور از جمله چین، قزاقستان، تایلند، عربستان سعودی، سوئد، آفریقای جنوبی و روسیه در حال اجرای آزمایشی CBDC هستند. طبق اعلام معاون فناوریهای نوین بانک مرکزی، این طرح که در ایران با نام رمزریال شناخته میشود، با همکاری دو بانک دولتی ملی و ملت در فاز اول اجرا قرار دارد.
اما باید دید هدف ورود بانکهای مرکزی کشورها به کریپتوکارنسی که هم کاملاً در تضاد با سیاستهای مالی متمرکز آنهاست و هم بیشترشان تا مدتها از تنظیمگری و قانونگذاری این حوزه طفره میرفتند، چیست؟ خصوصاً در ایران که رمزریال وارد فاز اول عملیاتی شده، اما فعالان کریپتو از نبود قانون گله و شکایت دارند.
در ماه اکتبر، صندوق بینالمللی پول (IMF) قابلیت برنامهریزی را بهعنوان یک ویژگی CBDC معرفی کرد که میتواند منجر به «شمولیت مالی» شود. با این حال برخی معتقدند واقعیت میتواند برعکس باشد.
وبسایت کوینتلگراف در دو گفتوگو با مدیران عامل دو صرافی بزرگ بایننس و بیتمکس نظر آنها را در خصوص این پروژه پرسیده است. چانگ پنگ ژائو (Changpeng Zhao) مشهور به CZ، فعال اقتصادی چینی-کانادایی و مؤسس صرافی بایننس که پیشتر مواضع سختی نسبت به CBDCها داشت از مواضع خود عقبنشینی کرده و معتقد است اجراییشدن این پروژهها اعتماد عمومی مردم را به ارزهای دیجیتال و بلاکچین جلب میکند و موجب رونق این حوزه میشود. آرتور هیز، مدیرعامل سابق بیتمکس نظر متفاوتتری دارد. او معتقد است CBDCها داستان ترسناک کریپتوکارنسی هستند و حتی نمیتوان با خرید بیتکوین از تأثیرات مخربشان بر بازار ارزهای دیجیتال جلوگیری کرد. او میگوید تنها متحد فعالان کریپتوکارنسی برای مقابله با ارز دیجیتال بانک مرکزی «بانکهای تجاری» هستند.
هیز معتقد است رواج CBDCها دیستوپیای رمزارزی خلق میکند که تنها بیتکوینداران و بانکهای تجاری توان مقابله با آن را دارند.
طرفداران حاکمیت مالی به طور طبیعی از ارزهای دیجیتال میترسند، اما ارز دیجیتال بانک مرکزی کاملاً در تناقض با ماهیت اصلی ایجاد آن و مستلزم کنترل کامل دولت بر پول و قدرت خرید همه شهروندان است. هیز در این باره میگوید: «CBDC یک حمله تمامعیار به توانایی ما برای داشتن حاکمیت بر معاملات صادقانه بین خودمان است.»
مدیرعامل سابق بیتمکس توضیح میدهد: «ما یک متحد بعید داریم که به اعتقاد من از توانایی دولت برای اجرای مؤثرترین معماری CBDC برای کنترل عموم مردم میکاهد و آن متحد، بانکهای تجاری داخلی هستند.»
در اجرای CBDC، یک دولت میتواند بانک مرکزی را به تنها «نهاد مؤثر» در شبکه دیجیتال تبدیل کند و مستقیماً با مشتری نهایی هر کالا و خدمتی در ارتباط باشد یا از بانکهای تجاری بهعنوان واسطه در یک بازنگری نهچندان اساسی در سیستم مالی استفاده کند.
او توضیح میدهد: «با توجه به اینکه هر کشوری که حداقل به مرحله «انتخاب مدل CBDC» رسیده، مدل دوم یعنی استفاده از بانکهای تجاری را انتخاب کرده؛ واضح است هیچ بانک مرکزیای نمیخواهد بانکهای تجاری داخلی خود را ورشکست کند.»
موضوع CBDCها حتی فراتر از صنعت کریپتو مورد توجه گستردهای قرار گرفت، زیرا نشاندهنده یک تغییر عمده در پول و سیاست است. ریچارد ورنر، اقتصاددان توسعه و استاد دانشگاه دیمونتفورت در مصاحبهای با «کوین تلگراف»، ارز دیجیتال بانکهای مرکزی را نوعی «اعلان جنگ» توصیف کرد.
او در این خصوص میگوید: «تصور کنید بزرگترین نهاد رگولاتور بانکی؛ یعنی بانک مرکزی یک کشور خیلی ناگهانی تصمیم بگیرد با بانکها رقابت کند؛ در این صورت بانکها شانسی برای بقا ندارند؛ چراکه بدون اینکه قدرت انتخاب داشته باشند در رقابتی ناعادلانه با تنظیمگر قرار میگیرند.»
در همین حال هیز، بیتکوین را بهعنوان یک پناهگاه امن برای کسانی که قبلاً با هر شکلی از اقتصاد بدون نقدینگی مخالف بودهاند، میداند؛ اما نه برای مدتی طولانی. به اعتقاد او پس از اجرای CBDC، خرید بیتکوین به طور فزایندهای دشوار یا شاید کاملاً غیرممکن خواهد شد.
با این حال، نگرانیهای مداومی وجود دارد که ارز دیجیتال قابل برنامهریزی به بانکهای مرکزی کنترل بیسابقهای روی گروههایی از شهروندان میدهد که میتوانند از آن استفاده کنند.