پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
در یک ماه گذشته، خبری مبنی بر اخذ مالیات از سکه پیش‌فروش‌شده خبرساز شد. به لحاظ حقوقی، برخی از کارشناسان، به مبانی حقوقی این تصمیم اعتراض و اخذ مالیات غیرمنتظره بر قراردادی که چارچوب آن قبلاً مشخص بوده را خلاف عرف دانستند.
به لحاظ اقتصادی نیز بسیاری از کارشناسان اقتصادی، ابعاد مختلف زیانبار این تصمیم را به بند انتقاد کشیدند؛ به عقیده این گروه اخذ مالیات در مقطع کنونی روی سکه‌های پیش‌فروش شده نه تنها با برخی از مبانی مالیاتی حاضر در چارچوب مالیات ایران همسو نیست، بلکه ماهیتاً با اهداف اقتصادی مالیات‌ها در تناقض است.
.
مالیات بر عایدی سرمایه‌ای که نیست
در حال حاضر، چیزی تحت عنوان «مالیات بر عایدی سرمایه» در قانون درآمدهای مستقیم ایران وجود ندارد. روزنامه دنیای اقتصاد در جست‌وجوی پشتوانه‌های قانونی تصمیم اخیر درباره اخذ مالیات از خریداران سکه، به بخش مالیات بر درآمد مشاغل رسیده است.
بر اساس ماده ۹۳ قانون مالیات‌های مستقیم، «درآمدی که شخص حقیقی از طریق اشتغال به مشاغل یا به عناوین دیگر غیر از موارد مذکور در سایر فصل‌های این قانون در ایران تحصیل کند پس از کسر معافیت‌های مقرر در این قانون مشمول مالیات بر درآمد مشاغل است.» به عبارت دیگر، این قانون به‌صورت کیفی این اختیار را به سیاست‌گذار داده تا از روی درآمدهای اشخاص مالیات‌های بر درآمد مشاغل وضع شود.
با توجه به گزارش‌های منتشر شده از سوی وزارت اقتصاد، می‌توان به این نتیجه رسید که این مالیات تحت قانون مالیات مستقیم و ذیل مالیات بر درآمد اشخاص وضع شده است. در ابتدای دستورالعمل مالیات مقطوع عملکرد سال 1397 دریافت‌کنندگان سکه از بانک مرکزی نیز اینگونه آمده است: «با توجه به مفاد مواد ۱ و ۹۳ قانون مالیات‌های مستقیم اصلاحی مصوب ۳۱/ ۰۴/ ۱۳۹۴ و بنا به اختیار حاصل از تبصره ماده ۱۰۰ قانون مذکور و به‌منظور تکریم مودیان و تسهیل وصول مالیات و ایجاد هماهنگی و وحدت رویه در تعیین مالیات عملکرد سال ۱۳۹۷ دریافت‌کنندگان سکه از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، کلیه خریداران سکه که در سال ۱۳۹۷ نسبت به دریافت حداکثر ۲۰۰ سکه از سیستم بانکی اقدام کرده‌اند مشمول بوده و بر اساس شرایط بخشنامه مکلف به پرداخت مالیات هستند.»
.
جزئیات بخشنامه مالیات بر سکه
۱۲ خردادماه بود که سرپرست وقت سازمان امور مالیاتی در بخشنامه‌ای که منتشر شده بود، مالیات مقطوع دریافت‌کنندگان سکه در سال ۱۳۹۷ از بانک مرکزی را اعلام کرد. طبق این بخشنامه افرادی که زیر ۲۰ سکه خرید کرده‌اند، اگر اظهارنامه ارائه کنند، مشمول معافیت خواهند شد. اما افرادی که در سال 13۹۷ از ۲۰ تا سقف ۶۰ سکه خریده و فروخته‌اند باید به ازای هر سکه ۱۵۰ هزار تومان بپردازند و افرادی که بیش از ۶۰ سکه خریدوفروش کرده‌اند باید ۲۰۰ هزار تومان و از ۱۰۰ تا ۲۰۰ سکه هم ۲۵۰ هزار تومان بپردازند و بیشتر از آن هم باید اظهارنامه دهند.
فقط سکه‌های بانک مرکزی مشمول مالیات می‌شوند
براساس بخشنامه جدید سازمان امور مالیاتی، فروش سکه طلا که توسط بانک مرکزی ضرب شده، فقط در مرحله عرضه توسط بانک مرکزی مشمول مالیات ارزش افزوده می‌شود. یعنی آنهایی که از بازار سکه را خریداری کرده‌اند مشمول این مالیات نمی‌شوند.
.
نحوه اخذ مالیات سکه برای اشخاص حقیقی و حقوقی
دستورالعمل سازمان امور مالیاتی موضوع مالیات عملکرد دریافت‌کنندگان سکه از بانک مرکزی، در 29 خردادماه توسط معاون اول رئیس جمهور ابلاغ شد و جزئیات نحوه دریافت مالیات سکه اعلام شده است. براساس این دستورالعمل اشخاص حقیقی برای درآمدهای حاصل از واگذاری سکه‌های مزبور مشمول مالیات بر درآمد بوده و مکلف به انجام تکالیف قانونی از جمله تسلیم اظهارنامه مالیاتی در موعد مقرر هستند.
همچنین اگر هر یک از اشخاص حقیقی که کمتر از ۲۰۰ سکه دریافت کرده و مشمول دستورالعمل مالیات مقطوع سکه بوده، لکن مایل به استفاده از تسهیلات دستورالعمل موردنظر نباشد، می‌توانند در اجرای مقررات ماده ۱۰۰ قانون مالیات‌های مستقیم اظهارنامه مالیاتی خود را تسلیم کنند و پرونده آنها بر اساس مفاد این دستورالعمل مورد بررسی و رسیدگی قرار گیرد.
کلیه اشخاص حقوقی خریدار سکه فارغ از تعداد سکه‌های خریداری شده مشمول مفاد این دستورالعمل هستند و مکلفند رویداد مالی مربوط به خریدوفروش سکه را نیز در اظهارنامه مالیاتی خود منعکس و اعمال کنند.
[mks_pullquote align=”left” width=”740″ size=”18″ bg_color=”#4d4d4d” txt_color=”#ffffff”]مالیات مقطوع
دستورالعمل مالیات مقطوع امسال شامل صاحبان مشاغل گروه سوم موضوع ماده (2) آیین‌نامه اجرایی موضوع ماده95 قانون مالیات های مستقیم و بند «هـ» تبصره (8) قانون بودجه سال 1398 کل کشور، که مجموع فروش کالا و خدمات آنها در سال 1398 حداکثر سی برابر معافیت موضوع ماده 84 قانون مالیات‌های مستقیم (مبلغ 828 میلیون تومان) باشد، است و در صورت تکمیل و ارسال فرم موضوع این دستورالعمل که در سامانه سازمان امور مالیاتی کشور قرار داده شده، از نگهداری اسناد و مدارک و تسلیم اظهارنامه مالیاتی موضوع قانون مالیات‌های مستقیم معاف هستند.[/mks_pullquote]
.
اقدامات مالیاتی
طبق این ابلاغیه، کلیه اطلاعات مربوط به خریدوفروش سکه توسط مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات در سامانه‌های مربوطه بارگذاری شده تا آثار مالیاتی فعالیت مزبور در هنگام رسیدگی به پرونده‌های مالیاتی اشخاص حقوقی موصوف مورد بررسی قرار گرفته و مطابق مقررات ذیربط و مفاد این دستورالعمل اقدام شود.
همچنین کلیه اطلاعات مربوط به اشخاص حقیقی که مبادرت به خرید سکه کرده‌اند، با همکاری مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات و از سوی معاونت مالیات‌های مستقیم، جهت رسیدگی به اداره کل امور مالیاتی مربوطه ارسال می‌شود.
ببینید: برای اولین بار اطلاعات فهرست حساب‌ها و تراکنش‌های بانکی در اختیار سازمان مالیاتی قرار می‌گیرد
اطلاعات مربوط به تراکنش‌های بانکی مربوط به اشخاص موضوع این دستورالعمل، از طریق دفتر بازرسی ویژه، مبارزه با پولشویی و فرار مالیاتی به ادارات امور مالیاتی ذیربط ارسال می‌شود.
.
نحوه اخذ مالیات از اشخاص حقیقی که پرونده مالیاتی در ارتباط با خریدوفروش سکه ندارند
ادارات کل مالیاتی باید در مواردی که مودی (اشخاص حقیقی) فاقد پرونده مالیاتی در ارتباط با خریدوفروش سکه (از جمله طلافروشی و صرافی) باشد ابتدا نسبت به تشکیل پرونده مالیاتی برای مودی اقدام کرده و سپس نسبت به صدور احکام جهت رسیدگی به کلیه منابع مالیات‌های مستقیم مودیان مزبور اعم از مشاغل، حقوق و تکلیفی حسب مورد مبادرت کنند.
کارگروه‌های رسیدگی منتخب باید پس از دعوت از مودی و درخواست ارائه اسناد و مدارک مربوط حسب مورد، طبق دفاتر و حسب مورد اسناد و مدارک ارائه شده توسط مودی و یا به دست آمده (از جمله تراکنش‌های بانکی) و اطلاعات مأخوذه از پایگاه‌های سازمان اطلاعاتی سازمان امور مالیاتی طبق بند ۲-۱ این دستورالعمل اقدام کنند.
..
آیا دریافت مالیات از خریداران سکه قانونی است؟
سوالی که در این بخشنامه برای عده زیادی مطرح شده این است که آیا اساساً دریافت مالیات از خریداران سکه قانونی است؟ در سال‌های گذشته نیز موضوع مشابهی درباره اخذ مالیات از خودروهای وارداتی وجود داشت که دیوان عدالت اداری پس از بحث و بررسی بخشنامه مربوط به آن را که مبنی بر جواز اخذ مالیات از خریداران خودروهای متعدد فارغ از فروش آنها به اشخاص دیگر بوده را خلاف هدف و حکم صریح مقنن در باب شرایط وصول مالیات تشخیص می‌دهد و به استناد قسمت دوم ماده 25 قانون دیوان عدالت اداری آن را ابطال می‌کند.
.
شکایت خریداران سکه به دیوان عدالت اداری
پس از گذشت این ماجرا، روز گذشته هم شکایتی به دیوان عدالت اداری درباره قانونی بودن دریافت مالیات از سکه واصل شده که البته رئیس دیوان عدالت اداری اعلام کرده که هنوز نمی‌توان در مورد آن نظری داد.
او گفته است: «این شکایت بررسی و از منظر قانون انطباق داده خواهد شد که قانونی است یا خیر. ابتدا مباحث اداری و دفتری در دبیرخانه دیوان انجام می‌شود و نامه‌ای به طرف مقابل نوشته خواهد شد که دلایل و مستندات شما چیست؛ بعد از دریافت نامه یک ماه فرصت پاسخ دارد. پس از تکمیل پرونده، در هیات تخصصی مطرح و نظر داده می‌شود و تمامی نظرات به هیات عمومی برای صدور رأی می‌آید.»
حال باید دید هیات عمومی دیوان به استناد رأی قبلی خود درباره اخذ مالیات از خودروهای وارداتی، این بخشنامه را نیز باطل می‌کند یا خیر؟
معلومه که قانونی نیست
ات بر سکه های معاف از مالیات”
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَوْفُوا بِالْعُقُودِ
اى كسانى كه ايمان آورده ايد به قراردادهاى خود وفا كنيد.
مسولین بانک مرکزی که هنگام پیش فروش سکه،بارها و بارها اعلام میکردند که سکه ها معاف از مالیات هستند،چرا این روزها در مقابل بخشنامه مالیات بر سکه سازمان مالیات ،روزه سکوت گرفته اند؟!
اینکه زمانی معامله ای صورت گیرد و بعد از گذشت یکسال مشخص شود که فروشنده شرایط معامله را کتمان کرده،چه حکمی دارد؟!
اگر قرار بود بر سکه های پیش فروش بانک مرکزی مالیات گرفته شود،آیا مردم از این طرح،استقبال میکردند؟!
یقینا خیر.چون براحتی می توانستند سکه های خود را از بازار و بدون مالیات خریداری کنند.
سرمایه بانک مرکزی،اعتماد مردم است و چه آسان با دو طرح فریبنده حساب ارزی سال های قبل و طرح پیش فروش سکه این سال ها، این اعتبار و اعتماد نابود می شود!
در ضمن،اگر به گفته وزیر اقتصاد،استقبال کنندگان از این طرح سوداگر هستند بهتر نیست بپرسیم چه سازمانی بساط این سوداگری بدون سقف را فراهم کرده؟!
دمت گرم