پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
روند رو به رشد تعداد تکشاخهای فینتکی: خوب یا بد!
تبدیل شدن به استارتآپ تکشاخ (unicorn) جذابیتهای فراوانی را با خود به همراه دارد، ولی به راستی آیا تکشاخها بهترینها هستند؟
رولوت (Revolut) ماه گذشته و پس از جذب سرمایهی 250 میلیون دلاری در ردهی C، توانست به لیست پنج تکشاخ قدرتمند فینتک راه یابد. بنا بر گزارشات سیبی اینسایتس (CB Insights)، بیش از 237 موسسهی تکشاخ در سطح جهان وجود دارد و در این میان سهم فینتک حدود 11 درصد است.
یک استارتآپ، زمانی بهعنوان تکشاخ تلقی میشود که ارزشی بالاتر از یک میلیارد دلار داشته باشد. این رقم، بسیار زیاد است و دور از انتظار نیست که تنها تعداد اندکی از استارتآپها بتوانند به این سطح دست پیدا کنند. در واقع، شانس رسیدن به این ارزش، بسیار اندک است و به همین علت، شرکتهایی که تا این حد پیشرفت میکنند را با نام موجودات افسانهای (تکشاخ) نامگذاری میکنند.
موفقیت بانکهای چالشگر، حاکی از نوآوری و رشد فراوان در فینتک اروپا است. پیوستن یک تکشاخ دیگر به این گروه بزرگ جهانی، به پتانسیل بالای ظرفیت این قاره در کسب موفقیتهای مشابه اشاره دارد.
با این حال، هنوز که هنوز است پیشرفتهای ایالت متحده به دلیل اختصاص بودجه و سرمایهگذاری بیشتر، در این زمینه قابل توجهتر است. حال این سوال اساسی پیش میآید که آیا با وجود پیشرفت میزان سرمایهگذاری در فینتک و رشد تکشاخها، تحولات بزرگی در راه است؟
شاید؛ اما بسیاری از کارشناسان، از سؤال دربارهی افزایش سرمایهی در دسترس و رشد فرصتها صرفنظر کردهاند و این پرسش را مطرح میکنند که آیا مسیر تبدیل شدن به تکشاخ، راهی است که استارتآپهای فینتک باید به دنبال آن باشند؟
البته که همینطور است، کسبوکارهایی که تبدیل به تکشاخ میشوند، مزایای بسیاری به دست میآورند، اول اینکه هر کسی به قابلیت اجرا، مقیاسپذیر بودن و جهانی بودن مدل کسبوکاری این کسبوکارها اعتماد میکند که این موضوع منجر به تمرکز تیم گشته و برای آنها انگیزهبخش خواهد بود.
علاوه بر آن، وجههی شرکت در نظر مصرفکنندگان، مخاطبان هدف و ذینفعان خارجی، بهبود مییابد.
و اما، نیمهی تاریک تکشاخها
علیرغم مزایای دست یافتن به مقام تکشاخ، این عنوان، هیچ تضمینی را برای موفقیت آیندهی شرکت، ارائه نمیکند. بر اساس گزارش ریکود (Recode)، هفت استارتآپ در سال 2017 میلادی، تکشاخی خود را از دست دادند. علت این امر، کسب ارزش پایین در دورههای مالی بعدی بوده است. تعداد شرکتهایی که با گذشت زمان، با افت ارزش مواجه میشوند، به شکل قابل توجهی در حال افزایش یافتن است. نیویورک تایمز در سال 2016 اعلام کرد که فوراسکوئر (Foursquare) حدود 45 میلیون دلار سرمایه جذب کرده، اما میزان ارزش خود را که در دورهی قبلی، 650 میلیون دلار تخمین زده شده بود، به وقوع نپیوسته است.
درست است که بخش فینتک در مقابله با افت ارزش، مقاومت بالایی دارد، ولی مصونیت آن قطعی نیست. در سال 2016، بستر وامدهی لندینگ کلاب (LendingClub)، مدیر عامل اجرائیاش را برکنار کرد، زیرا فاش شد که تحت بازجوئی فدرال بوده و در عرض چند ماه، بسیاری از سرمایهگذاران را از دست داد.
بر طبق تحقیقات تککرانچ (TechCrunch)، بی اعتبار شدن شرکت، منجر به کاهش 50 درصدی ارزش سهام آن تا تاریخ دسامبر سال 2016 شد.
این یک نمونه است و موارد کوچک و بزرگ مشابه دیگری نیز وجود دارند. اینجاست که تبدیل شدن به فینتک تکشاخ به آسیبپذیری بیشتر شرکت میانجامد.
ارزش چند میلیارد دلاری یک فینتک تکشاخ دیدگاه مثبتی را در مطبوعات ایجاد میکند؛ اما ساخت یک برند تجاری موفق، در کنار محبوبیت، به تحقیق و موشکافی نیز نیاز دارد. هر بار که یکی از اعضای ارشد، از تیم جدا میشود و یا یک اشکال فنی در محصول جدید به وجود میآید، روزنامهها و رسانهها شروع به انتقاد میکنند و به دلیل شهرت بالای این استارتآپها، این موارد بعضا کوچک، شرکت را متحمل ضرر و زیان بسیاری میسازد.
در حالت کلی میتوان گفت: عنوان تکشاخ یک برچسب است و به استارتآپهایی اطلاق میشود که رشد سریعی دارند، اما آنچه که از اهمیت بالاتری برخوردار است، ارائهی ارزش، ساخت یک کسبوکار قدرتمند و مرقعیت صحیح در بازار است. تنها موضوعی که تیمهای مدیریتی باید بر آن تمرکز کنند، عرضهی محصولات کاربردی و پایهی کاربری قوی است. فینتکها به کمک مالی نیاز دارند، ولی این سرمایه، پیش از آنکه خودش به هدف تبدیل شود، باید وسیلهای باشد که شرکت را در ورود به فاز جدید توسعه یاری میکند. امور مالی در کنار جنبههای دیگر یک کسبوکار سالم (که شامل همکاری تیم مدیریتی و استراتژی مستحکم ورود به بازار است)، معنا پیدا میکند.
منبع: bbva.com