پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
مدیرعامل تخفیفان از سرویس کشبک در ایران میگوید / افزایش کالاهای تنظیم بازار و کاهش حاشیه سود فروشگاهها؛ چالشهای بازگشت وجه
نیلوفر نادری / کشبک یا برگشت پول که برخی به اشتباه آن را با ریفاند یکی میدانند، یکی از روشهای نوین بازاریابی در جهان است که بهعنوان محرکی روانی برای سوقدادن مردم به سمت خرید بیشتر و البته افزایش قدرت خرید آنها استفاده میشود. مدیرعامل تخفیفان معتقد است پیچیدگی اتصال به زیرساختهای لازم برای یکپارچهسازی سرویس با وبسایتهای آنلاین، شبکه پرداخت، نرمافزارهای صندوق فروشگاهی و توسعه شبکه پذیرندگی یکی از چالشهای ارائه این سرویس در کشور است. طبق توضیحات او پایینآمدن درصد کشبک به دلیل کاهش حاشیه سود فروشگاهها و همچنین افزایش تعداد کالاهای تنظیم بازاری از دیگر مشکلات ارائه سرویس کشبک در ایران است. پیشتر در گزارشی در «راه پرداخت» به معرفی سرویس کشبک و اپلیکیشنهای ارائهدهنده این سرویس پرداختیم.
مراحل استفاده از کشبک برای کاربران
به گفته احسان جهانی، مدیرعامل تخفیفان، سرویس کشبک در سال ۱۳۹۸ توسط تخفیفان با خرید آنلاین از دیجیکالا به بازار معرفی شده و امروز این خدمت در تخفیفان با عنوان بازگشت وجه خرید اینترنتی با اتصال به بیش از ۵۰۰ وبسایت فعال در دستهبندیهای متنوع به کاربران ارائه میشود. او درباره مسیری که کاربر در استفاده از این سرویس طی میکند، گفت: «مسیری که کاربر برای استفاده از این سرویس طی میکند به این شکل است که ابتدا به پلتفرم تخفیفان به آدرس takhfifan.com مراجعه کرده و کارتهای بانکی خود را در حساب کاربری خود اضافه میکند.»
او ادامه داد: «پس از جستوجو بین وبسایتهای طرف قرارداد یا انتخاب دستهبندی مورد نظر، بعد از مطلعشدن از درصد کشبک (بازگشت وجه خرید) به سایت مورد نظر هدایت میشود و بعد از نهاییکردن خرید خود در آن سایت، پیام دریافت کشبک را از تخفیفان دریافت میکند و عدد ریالی کشبک به کیف پول او در تخفیفان واریز میشود. البته ما در سال ۱۴۰۲ تلاش کردیم با اضافهکردن سرویس کشبک به درگاههای پرداخت اینترنتی پیچیدگیهای پیش رو در مسیر کاربران را از بین ببریم تا نسبت به گذشته با راحتی بیشتری از این سرویس استفاده کنند. از طرف دیگر، سرویس کشبک تخفیفان با ایجاد تواتر خرید میتواند در جهت رشد کسبوکارها و افزایش فروش پذیرندگان مثمرثمر باشد.»
مدیرعامل تخفیفان اضافه کرد که در اواخر سال ۱۳۹۹ و پس از موفقیت در مدل بازگشت وجه خرید اینترنتی، تخفیفان مدل بازگشت وجه خرید حضوری را با ایجاد زیرساخت متمرکز و متصل به هفت شبکه پرداخت بانکی و سه نرمافزار صندوق فروشگاهی مستقر در فروشگاههای زنجیرهای به کاربران خود ارائه داده است.
او در این باره توضیح داد: «در بازگشت وجه خرید حضوری، کاربر با شماره کارت بانکی خود که به تخفیفان معرفی کرده، از فروشگاه طرف قرارداد بهصورت حضوری خرید میکند و درصد کشبک را در لحظه در کیف پول خود در تخفیفان دریافت میکند. یکی از بزرگترین شبکههای کشبک خرید حضوری با بیش از ۳۰ هزار فروشگاه در ۵۰۰ شهر کشور متعلق به تخفیفان است و هماکنون در اپلیکیشنهای پرداختی مانند آپ و همراهکارت نیز بهصورت وایتلیبل در دسترس کاربران قرار دارد.»
جهانی معتقد است پیچیدگی اتصال به زیرساختهای لازم برای یکپارچهسازی سرویس با وبسایتهای آنلاین، شبکه پرداخت، نرمافزارهای صندوق فروشگاهی و توسعه شبکه پذیرندگی (بهطوری که حداکثر دستهبندی وبسایتهای آنلاین و فروشگاههای حضوری را در پراکندگی جغرافیایی مناسب شامل شود)، یکی از چالشهای کشبک در ایران است. همچنین، اصلیترین چالش پیش رو برای فعالیت در این حوزه، پایینآمدن درصد کشبک بهدلیل کاهش حاشیه سود فروشگاهها، مخصوصاً فروشگاههای زنجیرهای FMCG و افزایش تعداد کالاهای تنظیم بازاری است. البته با توجه به کاهش قدرت خرید مردم، مبلغ متوسط سبد خرید از درصد رشد تورم جا مانده است.
او در ادامه با بیان اینکه دیگر چالش جدی، تغییر تمایل مشتری از دریافت تخفیف در لحظه به دریافت کشبک است، عنوان کرد: «این عملاً به معنی افزایش قدرت خرید در خریدهای آینده است. برای حل این چالش، تمرکز اصلی تخفیفان معطوف به افزایش قدرت خرید مشتری شده که این کار با خرج مجدد کیف پول در تمام شبکه پذیرندگی (آنلاین و حضوری)، اتصال کیف پولهای رایج کشور برای خرج در شبکه تخفیفان، ارائه سرویس BNPL، فروش کارتهای وفاداری فروشگاههای طرف قرارداد با تخفیف مازاد و همچنین، دریافت مجدد کشبک انجام میشود.»
بنا بر صحبتهای جهانی، کشبک یکی از محبوبترین سرویسهای زیرمجموعه Save Money و Shared Loyalty Programs است که شرکتهای بزرگی در سراسر دنیا را به خود مشغول کرده است. برای مثال بزرگترین شرکت در این زمینه Rakuten است که بیش از 1.5 میلیارد کاربر در سراسر دنیا دارد و در سال ۲۰۲۰ معادل ۸۵ میلیارد دلار GMV داشته و در حال حاضر نزدیک به ۷۰ هزار برند در سراسر دنیا در شبکه پذیرندگی این شرکت فعالیت میکنند.
کشبک به معنی پسگرفتن پول خرید نیست
جهانی در پاسخ به این سؤال که چه تفاوتهایی بین ریفاند و کشبک وجود دارد، عنوان کرد: «از این پرسش میتوان متوجه شد که چه راه طولانی برای ایجاد آگاهی از ارزش کشبک به مشتری پیش روی ما قرار دارد. کشبک که در فارسی به «بازگشت وجه» ترجمه شده، به هیچ عنوان به معنی پسگرفتن پول خرید بعد از پسدادن کالا یا خدمات (Refund) نیست. کشبک به معنی دریافت درصدی از مبلغ خرید بهعنوان پاداش (Reward) و استفاده مجدد از آن در خرید بعدی است.»
طبق صحبتهای او، با توجه به منحنی Disruptive Innovation در سرویسهای نوآورانه حوزه فینتک، نمیتوان پنج سال آینده کشبک را با این مدل متصور شد، اما میتوان گفت که به طور کلی مسیر رشد این سرویس به سمت ارائه خدمات روی Data Insight، Customer Data Profile وOmni Channel Marketing خواهد رفت و راهحلهای کشبک در مسیر توسعه برای کاربر، پذیرنده، تولیدکننده، کارخانهدار، واردکننده و حتی دولت در دسترس خواهد بود که البته این پیشبینیها بر اساس تحلیل دادههای رفتاری خریداران انجام شده است.
مدیرعامل تخفیفان در پایان درباره ضرورت توسعه کشبک در ایران گفت: «کلمه «ضروری» بار معنایی سنگینی دارد. اگر هر سرویسی در مسیر درست ایجاد ارزش حرکت کند، مفید خواهد بود. کشبک نیز ارزشهای پیشنهادی زیادی برای مخاطبان خود دارد که تخفیفان همواره بر توسعه این ارزشها تمرکز دارد.»