پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
مدیرعامل ققنوس با تجربه حضور در سندباکس بازار سرمایه مطرح کرد / سندباکسها زمان را تلف میکنند
نیلوفر نادری / ققنوس، شرکتی بر مبنای فناوری دفترکل توزیعشده است که فعالیت خود را از سال ۱۳۹۷ شروع کرد؛ شرکتی که امکان انتشار توکنهای متنوع دارایی و گواهی را توسط ناشران معتمد فراهم میکند و در تلاش است تا بتواند بانکها و شرکتهای فناوری اطلاعات کشور را برای ورود به انقلاب صنعتی چهارم آماده کند. شرکت ققنوس اسفندماه ۱۴۰۱ دچار تغییر مدیریتی شد و در حال حاضر سعید احمدیپویا سکان مدیریت عاملی این شرکت را بر عهده دارد. به گفته احمدیپویا، این شرکت در سال ۱۴۰۲ سه مأموریت اصلی دارد که شامل توسعه ابزارهای فناوری نوین در اقتصاد دیجیتال، تسهیل سرمایهگذاری و مدیریت ثروتهای خرد در بستر بلاکچین و در نهایت مولدسازی داراییهای دیجیتال میشود.
آنها در نیمه اول سال جاری توانستهاند از بستر بلاکچین برای برگزاری بیش از ۲۰۰ انتخابات استفاده کرده و ملک لوتوس پیروزی پارسیان را به کمک توکنایز کردن، مولدسازی کنند. احمدیپویا که در این شرکت تجربه حضور در سندباکس بازار سرمایه را دارد، میگوید سندباکسها زمان را تلف میکنند. او معتقد است زمان برای کسبوکارها عنصری کلیدی به حساب میآید و رگولاتور در ایران به این عنصر توجه نمیکند و همین مسئله باعث رگولهنشدن حوزههای کاری مختلف، از بین رفتن امید و انگیزه استارتاپها برای فعالیت و در نتیجه مهاجرت آنها میشود. در گفتوگویی که با سعید احمدیپویا، مدیرعامل ققنوس داشتیم، به فعالیتهای این شرکت در سال جاری و چالشهایی که داشتند، پرداختیم.
مأموریتهای سهگانه ققنوس در سال ۱۴۰۲
سعید احمدیپویا از اسفندماه ۱۴۰۱ تاکنون مدیرعامل شرکت ققنوس است و در این مدت مأموریتهای مشخصی را که در دستور کارشان بوده، پیگیری کرده است. او درباره این مأموریتها میگوید: «ما باید برای ققنوس یک چشمانداز مشخص و واضح طراحی میکردیم و برای رسیدن به آن چشمانداز، نقشهای میکشیدیم که چگونگی پیشرفت ما را مشخص کند. به همین منظور یکسری محصولات بهعنوان محصولات کلیدی معرفی و قرار شد تمرکز ما روی آنها باشد. آنچه بهعنوان چشمانداز برای ققنوس در نظر گرفته شد، این بود که انتخاب اول در زیستبوم اقتصاد دیجیتال باشد و سه مأموریت برای رسیدن به آن تعیین شد تا از این طریق بتوانیم فعالیتهایمان را پیش ببریم. توسعه ابزارهای فناوری نوین در اقتصاد دیجیتال، تسهیل سرمایهگذاری و مدیریت ثروتهای خرد در بستر بلاکچین و در نهایت مولدسازی داراییهای دیجیتال سه مأموریتی بودند که ما از ابتدای سال ۱۴۰۲ برای خودمان تعریف کرده بودیم.»
او درباره چگونگی عملکردشان در راستای محققکردن این مأموریتها بیان میکند: «موضوع رمزارزهای بانک مرکزی در همایش پیشین ققنوس طرح شد و دو پروژه پستبانکریال و نشانریال، در آستانه اجرا متوقف شد تا پروژه ریال دیجیتال، توسط بانک مرکزی تعریف و اجرا شود و شرکت ققنوس بهعنوان شرکت پیشرو در این ایده و نظر، توانست در ابتدای سال جدید در مناقصه پستبانک برنده شود و قرار شد با این بانک در این پروژه همکاری کند و امروز آنچه باید پیاده میشد، انجام شده و در انتهای شهریورماه، این پروژه به فاز عملیاتی رسید. به موازات، این پروژه برای چندین بانک دیگر هم آغاز شده که با جدیت، پیشرفت کار پیگیری میشود.
علاوه بر این ما با بانک مرکزی در حال مذاکره هستیم تا بتوانیم در توسعه کسبوکار پروژه ریال دیجیتال کمک کنیم و همه با هم در شکلگیری اکوسیستم ریال دیجیتال نقش ایفا کنیم. در صورت موفقیت در پیادهسازی پروژه ریال دیجیتال، این پروژه میتواند به یکی از زیرساختهای کلیدی اقتصاد دیجیتال کشور تبدیل شود و به همین دلیل باید برایش یک زیستبوم کسبوکاری با مشارکت همه ذینفعان ایجاد شود. ما تمام توانمان را گذاشتیم که در کنار رگولاتور قرار بگیریم و دغدغههای او را رفع کنیم تا به کسبوکارهای این حوزه اجازه فعالیت حداکثری بدهد. این اولین اقدام ما بود.»
به گفته او دومین اقدامشان در راستای مولدسازی املاک راکد بانکها بود که بحث توکنایز کردن آنها مطرح است و ققنوس این موضوع را به همراه بانک پارسیان جلو برده است. او در اینباره توضیح میدهد: «ملک لوتوس پیروزی بانک پارسیان را هدف قرار دادیم تا اولین ملکی باشد که توکنایز میشود و بهزودی از این پروژه رونمایی خواهد شد. ما سعی کردیم در تعامل با رگولاتور یکسری راهکار برای این مأموریتها پیدا کنیم و خودمان را به بحثهای فنی محدود نکنیم و راهکارهای حقوقی و کسبوکاری نیز به رگولاتور ارائه دهیم تا خیال او را از بابت ریسکهای این حوزه راحت کند و در آینده تعداد این مولدسازیها بیشتر شود.»
او اضافه میکند که همچنین طرح برات دیجیتال را به سندباکس وزارت اقتصاد بردهاند و تلاش کردهاند تا دامنه آن گسترش یابد، چراکه در حال حاضر وزارت اقتصاد بخش کوچکی از آن را بهعنوان سفته الکترونیک اجرا کرده و این در حالی است که برات دیجیتال زیرساخت توثیق دیجیتال است و باید توسعه داده شود. به گفته احمدیپویا، اینگونه اقدامات در آینده کار لندتکها را آسان کرده و موجبات توسعهشان را فراهم میکند: «در حال حاضر سرویسهای موجود، آن شفافیتی را که باید دارند و ما در حال گفتوگو برای گسترش آن و اضافهکردن قابلیت خردپذیری به براتها هستیم.»
برگزاری انتخابات بر بستر بلاکچین
مدیرعامل ققنوس همچنین بیان میکند که انتخابات کانون کارشناسان دادگستری و اتاق بازرگانی ایران بر بستر بلاکچین در سامانه آرامش نیز دیگر اقدام مهم ققنوس در سال جاری بوده و در مجموع چیزی حدود ۲۰۰ انتخابات انجام دادهاند که نشاندهنده این است که بر بستر بلاکچین میشود حوزههای غیربانکی را نیز تعریف کرد. سامانه ارجاعات کارشناسان دادگستری و ساعت نیز از دیگر سامانههایی هستند که در سال ۱۴۰۲ توسط ققنوس خلق شده و به مرحله اجرا رسیدهاند.
از پروژه ساعت تا اکوسیستم دیجیتال شهری
طبق صحبتهای احمدیپویا، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اخیراً با پیادهسازی سامانهای تحت عنوان سامانه انتقال عضویت در شرکتهای تعاونی که بهاختصار «ساعت» نامیده میشود، تصمیم دارد امکان توکنایزکردن سهام شرکتهای تعاونی را فراهم کند. مجری پیادهسازی این سامانه نیز شبکه ققنوس بهعنوان یک پلتفرم کاربردیسازی فناوری دفترکل توزیعشده است که با استفاده از فناوری بلاکچین امکان توکنیزهکردن سهام شرکتهای تعاونی را در این سامانه فراهم میکند. به عقیده احمدیپویا بخش تعاون کشور یکی از سه بخش مهم اقتصاد کشور است که مغفول مانده و ظرفیتهای بسیاری دارد.
طبق صحبتهای احمدیپویا، در حوزه تعاون چالشهای زیادی وجود دارد و رگولاتور ابزار نظارتی ندارد: «ما در این خصوص پیشنهاد دادیم تمام انتقالهای عضویت در سهام شرکتهای تعاونی در بستر بلاکچین صورت بگیرد تا امنیت و خدشهناپذیری آن تأمین شده و تجربه کاربری آن بهبود داده شود. سامانه انتقال عضویت تعاونیها که به اختصار «ساعت» نامیده میشود، محصول تلاش ما برای تحقق این ایده است؛ چراکه به عقیده ما ظرفیتهای قانونی بسیار خوبی در بخش تعاون وجود دارد که با استفاده از این سامانه میتوان در راستای به جریان افتادن داراییهای خرد و سرمایههای راکد در بخش تعاون از آنها استفاده کرد.»
او صحبتهایش را اینگونه ادامه میدهد: «علاوه بر اینها، مجموعه بانک شهر نیز برای پیوستن به اقتصاد دیجیتال جدی است و قرار است ما پلتفرم اقتصاد دیجیتالی آماده کنیم تا آنها به خواستههایشان برسند که حوزههای آن گسترده است؛ از توکن ملک و ریال دیجیتال گرفته تا حوزههای مختلف شهری. در واقع اکوسیستم دیجیتال شهر را برای بانک شهر فراهم خواهیم کرد.»
اقتصاد توکنی و افزایش دسترسپذیری مردم به تأمین مالی
احمدیپویا معتقد است یکی از چالشهای اقتصاد توکن کشور این است که مفاهیم آن برای مخاطب عام ناآشناست و ققنوس میخواهد تجربه کاربری خوب را با وفاداری به مبانی بلاکچین خلق کند تا مزیتهای بلاکچین را از دست ندهد. او میگوید که گرچه در گذشته توکنسازی کار دشواری بود، اما رفتهرفته به سمت توکنهای دارایی و سهام میروند و مخاطبشان را عام میکنند. احمدیپویا درباره اهمیت استفاده از فناوریهای جدید در اقتصاد ایران و نقش آن در زندگی مردم اظهار میکند: «دسترسی عموم مردم به تأمین مالی دشوار است و استفاده از فناوریهای جدیدی مانند سفته دیجیتال، بلاکچین و اقتصاد توکنمحور میتواند به بهبود این مسئله کمک کند.
نسل زد، نسلی است که از روندهای پیچیده سنتی بیزار است و میخواهد همه کارهایش را با یک موبایل انجام دهد. ما طرحی را به معاونت علمی ارائه دادهایم که به پلتفرمهای دیجیتال شرکتهای دانشبنیان مربوط میشود و هدفمان این است که تمام آنچه را که آنها نیاز دارند، در اختیارشان بگذاریم. علاوه بر این آکادمی ققنوس را هم داریم که در این زمینه آموزش میدهد تا فرهنگ اقتصاد توکن برساخت شود. توکنها باید در قالب کیف پول ارائه شوند تا مردم بتوانند بهراحتی از آنها استفاده کنند. برای مثال ما در حراج تهران شرکت کردیم و یک نقاشی از نقاشان برتر کشور را در کیف توکن ققنوس قرار دادیم و دیدیم که تمام توکنها زیر ۲۴ ساعت فروخته شدند و وقتی تابلو وارد حراج تهران شد، این امر عملاً باعث شد مردم با ۱۰هزار تومان در حراج شرکت کنند. یا برای مثال توکنهای الماس در سال گذشته بالای ۹۸ درصد بازدهی داشته که بالاتر از دلار و پایینتر از سکه امامی است و افراد میتوانند سرمایه اندک خود را افزایش دهند.»
رگولاتور عزمی برای شنیدن ندارد
احمدیپویا که در مسیر حرفهای خود هم در سمت رگولاتور فعالیت کرده و هم در سمت پرداختیارها و استارتاپها، میگوید که بزرگترین چالش هر صنعتی، رگولاتور است و تنها راه گذار از این مخمصه این است که دست از کار نکشیم و آنقدر از در گفتوگو با رگولاتور وارد شویم تا رفتهرفته خیالش از بابت نوع فعالیت ما و ریسکهایی که دارد، راحت شده و مطمئن شود که مصرفکننده نهایی دچار مشکل نمیشود.
او در اینباره بیان میکند: «وقتی کسبوکارها وارد سندباکسها میشوند یا استارتاپهای رگتکی ایجاد میشوند که میخواهند در زمینه قانونگذاری فعالیت کنند، به این معناست که آنها میخواهند کنار رگولاتور قرار بگیرند و به او در رگولهکردن کسبوکارها کمک کنند، اما متأسفانه رگولاتور در ایران رویکرد محافظهکارانهای دارد و مؤلفه زمان را در نظر نمیگیرد؛ چهبسا استارتاپهایی که مدتزمان طولانی در صف رگولهشدن ماندهاند و دست آخر یا تعطیل شدهاند یا مهاجرت تیمی کردهاند. رگولاتوری که با کسبوکارها و استارتاپها در تعامل است و از آنها برای رگولهکردن فضا کمک میگیرد، برد میکند؛ چراکه بسیار راحت بزرگترین بستر تحقیق و توسعه را به دست میآورد، اما همه اینها در حالتی است که رگولاتور گوش شنوا داشته باشد و به مؤلفه زمان توجه کند.»
او در توضیح چگونگی تلفشدن زمان استارتاپها در فرایند رگولاتوری میگوید: «سندباکسها زمان را تلف میکنند و زمان گرچه برای رگولاتور اهمیتی ندارد، اما برای یک استارتاپ عنصری کلیدی به حساب میآید و فرایند رگولهشدن آنها آنقدر طول میکشد که در نهایت دچار احساس ناکامی میشوند. این ناکامی یا آنها را به سمت مهاجرت تیمی سوق میدهد یا باعث تعطیلی کسبوکارشان یا راهاندازی کسبوکاری میشود که چهارچوبهای آن مشخص نیست. همین چالش رگولاتوری و ناتوانی جوانان برای کسب درآمد از راههای قانونی وقتی در کنار مشکلات اجتماعی قرار میگیرد، باعث از دست رفتن امید و انگیزه افراد برای ماندن در ایران شده و آنها را به سمت مهاجرت سوق میدهد؛ کم نیستند جوانانی که گرچه دلشان اینجا در ایران است، اما برای تضمین آیندهشان مهاجرت کردهاند و افسوس میخورند که چرا نباید در سرزمین مادری خودشان باشند و کار و زندگی کنند. در یک کلام سقف آسمان ایران کوتاه است و نیروی انسانی هیچ انگیزهای برای اینجا ماندن ندارد و این یعنی از دست رفتن امکانهای توسعه در صنایع گوناگون.»
تجربه حضور در سندباکس بازار سرمایه
ققنوس با طرح صندوق داراییهای دیجیتال وارد سندباکس بازار سرمایه شده و مدتزمانی است که منتظر است تا به ایده او آری بگویند و اجازه فعالیت پیدا کند. احمدیپویا درباره تجربه حضور در این سندباکس اظهار میکند: «بسیاری از افرادی که دغدغه مدیریت ثروت دارند، بدون آگاهی وارد این حوزه شدهاند و سرمایهشان را از دست دادهاند. طرح صندوق داراییهای دیجیتالی که ما به سندباکس بازار سرمایه بردیم، بهدنبال این بود که با مجموع رمزارزها صندوقی ایجاد و یونیتهای این صندوق را توکنایز کند تا به بستری امن برای سرمایهگذاری تبدیل شود، اما با یک چالش فقهی روبهرو شده و در نتیجه هنوز به آن نتیجهای که باید نرسیدهایم، اما امیدواریم جلسات کارگروهها ادامه پیدا کند و طرح ما نیز پذیرفته شود.»
خلق بستری قانونی برای فعالیت کسبوکارها
مدیرعامل ققنوس توضیح میدهد زمانی بود که افراد برای انجام کارهای بانکی خود باید به همان شعبهای میرفتند که حساب باز کرده بودند و حتی شعب بانکها به یکدیگر متصل نبودند و رفتهرفته بانکداری سنتی مدرن شد و افراد حتی در ساعات غیراداری نیز میتوانستند عملیات بانکی خود را از طریق نرمافزارها و دستگاههای کارتخوان انجام دهند. در حال حاضر نیز با یک شیفت پارادایمی روبهرو هستیم و سنتیترین اقشار جامعه نیز در حال پیوستن به آن هستند و کسبوکارها نیز راه خود را پیدا میکنند و با پارادایم دیجیتال همراه میشوند و فرهنگ استفاده از آن نیز کمکم برساخت میشود: «بحث داراییهای دیجیتال نیز بهسرعت پا میگیرد و رگولاتور باید قبل از اینکه پایههای آن کج گذاشته شود و دیوار تا ثریا کج رود، برای تنظیمگری آن اقدام کند.»
او بر این باور است که هرچقدر سفره روی میز گستردهتر شود، افراد کمتر به زیر میز میروند و تخلفات کمتر میشود. در نتیجه باید با قانونیکردن برخی فعالیتها بستر رشد قانونی کسبوکارها را فراهم آورد.