پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
مدیرعامل ازکیوام از انحصارگرایی در صنعت لندتک میگوید / قراردادهای اسنپپی با پذیرندگان از حدود قانون فراتر رفت
مهدی مؤمنی مدیرعامل ازکی وام مهمان قسمت سوم سری برنامههای اتاق آبی به میزبانی میثم سلیمانی بود و درباره راهاندازی سفته الکترونیکی تا مسئله انحصارطلبی بعضی از بازیگران بازار صحبت کرد.
بنابر گفتههای مؤمنی، اولین سفته الکترونیکی خارج از شبکه بانکی توسط ازکی وام برای خرید اقساطی بیمه در پلتفرم ازکی راهاندازی شده است: «از آبان 1400 به دنبال عملیاتیکردن سفته الکترونیک بودیم و در اردیبهشتماه پس از شش ماه پر فشار موفق شدیم از این طریق اولین بیمهنامه ازکی را در اختیار مشتری قرار دهیم و حالا ضریب نفوذ این خدمت در ازکی وام به 2 هزار سفته الکترونیکی در روز رسیده است.»
آنطور که مؤمنی میگوید این مجموعه هرگز تأکیدی بر مطرحشدن اولین بودن از حیث رقابتی نداشته و آنچه برای این مجموعه اهمیت دارد روحیه نوآور بودن است.
مؤمنی با نگاهی به روند فراگیری سفته الکترونیکی در کشور توضیح داد که بانکهای زیادی به موضوع ورود کردند؛ اما بانک مرکزی در دستورالعملی اعلام کرد فرایندهای خدمات بانکی باید از بستر سامانههای ارائهدهنده خدمات عبور کند؛ به این واسطه حق حضور پلتفرمهای واسط در این فرایند سلب و چالشهای زیادی ایجاد شد. برخی بانکها هم مجبور شدند از ادامه مسیر پا پس بکشند.
او با اعلام اینکه بانک ملی تأمینکننده ضمانت دهنده سفته است تصریح کرد که در میان بازیگران شبکه بانکی، بانک رسالت برای وامهای داخلی، بانک آینده برای لندتک لندو، بانک ملت برای دیجیپی سفته الکترونیکی صادر میکنند. ازکی وام هم برای بهکارگیری سفته الکترونیکی با بلوبانک همکاری میکند.
بهگفته مؤمنی، فلسفه وجود استارتاپها حل مشکل است؛ ازکیوام هم از روز اول هدف تسهیل دریافت وام در کشور را دنبال و تلاش کرده با ترکیب دانش محصولی و تکنولوژی شبکه بانکی دسترسی به خدمت وام برای مردم راحتتر از قبل شود. او میگوید: «ازکیوام مدعی تسهیل صددرصدی فرایند دریافت وام نیست؛ اما آذر 1399 که فعالیت شرکت آغاز شده مسیر دریافت آن نسبت به گذشته آسانتر و دسترسی به سرویسهای بانکی در قالب خدمت با همکاری شرکتیهایی مانند سککوک و توسن امکانپذیر شده است.»
اقدام اسنپپی ضد رقابتی شناخته شد
مهدی مؤمنی در ادامه این گفتوگو به موضوع انحصار برخی بازیگران در صنعت لندتک و پایمالشدن حقوق کاربر براساس قوانین تجارت اشاره کرد و توضیح داد: «صنعت لندتک ظرفیتهای بیشماری دارد تاحدیکه هر یک از لندتکها بخشی مجزا از بازار را هدف قرار دادهاند و رقیب یکدیگر نیستند.»
براساس گفتههای او، از آنجایی که ازکیوام هیچ مجموعهای را رقیب نمیداند، هرگز و حتی هنگام انعقاد قرارداد با پذیرندگان، آنها را محدود نکرده و به دنبال ایجاد شبکه فروش انحصاری نبوده است. اما اردیبهشتماه پذیرندگان سلسلهوار به بهانه متفاوت قراردادشان با ازکی وام لغو کردند. مؤمنی میگوید در نتیجه پیگیریها مشخص شد اسنپ پی با وعدههای افزایش کاربران و تعیین جرایم برای پذیرندهها، آنها را از همکاری با ازکیوام و سایر لندتکها منع کرده است.
او در پاسخ به این سؤال میزبان که آیا هر پذیرنده قدرت انتخاب ندارد و دقیقاً چه عاملی این فرایند را به انحصار تبدیل کرده است توضیح داد: «مفاد این قراردادها و وعدهها فراتر از حدود قانون تجارت است. حدود بیان شده شائبه فعالیتهای ضدرقابتی و انحصارگرایانه ایجاد میکند و قانون نیز با این موضوع موافق است. مثلاً شرکت مقابل پس از پایان قرارداد اجازه همکاری با سایر مجموعه (با ذکر نام) را ندارد.»
مدیرعامل ازکیوام توضیح داد: «قانون تجارت فقط برای فعالان صنعت و اصناف تدوین نشده و قوانین ضدرقابتی متوجه کاربران هم است.این قوانین تدوین شدهاند که از کاربران هم حفاظت کند و اجازه ندهد، بندهای ضدرقابتی به محدودیت انتخاب کاربران و محتمل هزینهشدن آنها منجر شود.»
او صراحتاً گفت که پیشازاین هم اسنپ هم با چیلیوری چنین رویکردی را پیش گرفت و این مجموعه منحل شد. ما بهعنوان فعالان صنعت وظیفه داریم فضای صنعت را پاک نگه داریم و به بهبود قوانین کشور در روزهای توسعه بازار کمک کنیم. این موضوع را از مراجع قضایی پیگیری کردهایم اما باتوجهبه شرایط و وقایع سال 1401 و اعتراضات مردمی و موضوع اینترنت، صنف توان پذیرش تنشهای را نداشت و فعلا از دامنزدنهای صنفی خودداری کردیم.
کمبود منابع بانکها در نیمه دوم سال 1401
مومنی در پایان در پاسخ به سؤالی درباره علت به سرانجام نرسیدن فروش اقساطی خودروهای دسته دوم که به نظر میرسید به یکی از محصولات محصول پرمخاطب پرتفوی ازکی وام تبدیل شود گفت: «در مصاحبهها و اخبار از خوببودن و مناسب و بودن شرایط برای ادامهدادن میشنویم اما واقعیت این است که در نیمه دوم سال1401 بانکها با کمبود منابع روبرو شدند، نرخ تورم هم رشد کرد و اتفاقاتی در حوزه لیزینگی اتفاق افتاد.»
به گفته مؤمنی، در این شرایط پرریسک ازکیوام از نظر عملیاتی آمادگی داشت عدد اعتبارها در شروع فعالیت مناسب بود؛ اما در مدتی کوتاه عدد 250 میلیون تومان به عدد عدد ناچیزی بدون صرفه اقتصادی نداشت تبدیل شد.
مومنی تصریح کرد که بر اساس اعلام مدیران بانکی بانکها در نیمه دوم سال، مردم سپردههای خود را از بانکها به سایر داراییها تبدیل کردند و بانکها با کمبود منابع روبرو شدند. حتی در قالبی جزییتر ازکی وام در دو ماه مهر و آبان جریمه دیرکرد 30 درصدی را هم تجربه کرد.
بانک ملت هنوز سفته الکترونیک صادر نکرده است. دیجی پی از بانکی غیر از ملت سفته تهیه میکند.