پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
پرداختهای بیومتریک چگونه با محرومیت مالی مبارزه میکند؟
کاترینا اکلوف، مدیر ارشد اجرایی آیدکس بایومتریکس، شرکت داروسازی نروژی توضیح میدهد که چگونه فناوری پرداختهای بیومتریک میتواند با جایگزین شدنش به جای شمارههای پین و رمزهای عبوری که بهسختی به خاطر میآیند، شمول مالی را افزایش دهد. در ادامه مقاله او در مجله فینتک را میخوانید.
ما در سراسر جهان، فارغ از اینکه ساکن بخشهای توسعهیافته باشیم یا جهانسومی، به روزهای بدون پول نقد نزدیک میشویم. در سطح جهانی، ارزش تراکنشهای پرداخت بدون تماس تا سال 2027 از 10 تریلیون دلار آمریکا فراتر خواهد رفت. سهولت، امنیت و شمول مالی بیشتر، گذر از پول نقد را بهشدت سرعت بخشیده است. با این حال، بسیاری از راهکارهای پرداخت کنونی، بخش عمدهای از مردم جهان را پوشش نمیدهند؛ ازجمله آسیبپذیرترین و محرومترین افراد و کسانی که بدون بانک هستند.
تحولات شگرفی که طی دهه گذشته در صنعت پرداخت رخ داده، هنوز برای همه مناسب نیست و نتوانسته شمول مالی را برای همه افراد جهان فراهم کند. کسانی که دچار مشکلات مغزی (تصور کنید آلزایمریها) هستند، آسیبپذیریهای بینایی دارند یا با چالشهای سوادآموزی مواجه هستند، در مقابل راهکارهای پرداخت آنلاین کنونی – که عمدتاً بر پینها و رمزهای عبور طولانی استوارند – دچار چالش خواهند بود. شمول مالی و اهمیت غیرقابل انکار آن، ایجاب میکند روی راهکار بهتری برای پرداختها کار کنیم تا به لحاظ دموگرافیکی، پاسخگوی تمام ساکنین کره خاکی باشیم. اگرچه محرومان، به لحاظ مالی در اقلیت هستند، اما بالغ بر 1.7 میلیارد نفر، یعنی حدود یکسوم از بزرگسالان جهان را تشکیل میدهند.
با پیشرفتهای عظیم فناوری، گفتوگوی اجتماعی در حال تکامل ما در مقیاس جهانی، تسریع شده و هیچ محدودیتی هم ندارد. در دست گرفتن افسار فناوری بهعنوان نیرویی برای بهبود اقتصادی پویا بسیار مهم است: دسترسی دموکراتیک به بانکداری و پرداختها. با این اوصاف، این دسترسی دموکراتیک ایجاب میکند فراتر از کیفپولهای موبایلی و پرداختهای آنلاین نگاه کنیم و حامی افرادی باشیم که به راهکارهایی سادهتر برای دسترسی به خدمات پرداخت و فینتک نیاز دارند. درحقیقت، در دنیای امروز، شکلی فراگیرتر از فناوری پرداخت مورد نیاز است.
هویت شخصی بهعنوان پینکد جدید
در بسیاری از جوامع، راهکارهای پرداخت سنتی مانند کارتهای بانکی، به دلیل نحوه عملکردشان، آسیبپذیر هستند یا اصلاً منسوخ شدهاند و دیگر کسی از آنها استفاده نمیکند. این محصولات در هسته خود، تنها از طریق نام و امضا به مالک مرتبط هستند و سطح امنیت و حفاظت بسیار محدودی ارائه میدهند. این در حالی است که با پرداختهای بدون تماس، هیچ پیوندی به کارت برای پرداخت لازم نیست.
در جامعهای که همه ابعاد آن به شکل فزایندهای در حال سوق به سمت فرایندهای بدون تماس است، کلاهبرداری و امنیت دیجیتال نیز جزو نگرانیهای رو به رشدی است که همهروزه بر حجم و پیچیدگی آنها افزوده میشود. کارتهای نقدی و اعتباری این قابلیت را دارند که توسط هر کسی مورد استفاده قرار گیرند و دستگاههای کارتخوان، قدرت شناسایی صاحب کارت را ندارند تا در صورت سوءاستفاده، مانع کلاهبرداری و سرقت شوند. ضمن اینکه گروههای خاص و آسیبپذیر جامعه نیز ممکن است توانایی استفاده درست از کارتهای خود را نداشته باشند، رمز را فراموش کرده باشند و درنهایت، امکان بهرهبرداری از کارتی که به نام خودشان است را از دست بدهند. با این اوصاف، ارائه راهکاری که بتواند در حین ارتقای امنیت و حریم خصوصی فرایندهای پرداخت، توانمندی گروههای آسیبپذیر جامعه را نیز در بر داشته باشد، به معنای ارتقای استقلال و شمول مالی و در عین حال امنیت و اعتماد است.
کارتهای پرداخت بیومتریک، نقش تعیینکنندهای در پر کردن شکاف بین افراد محروم و شمول مالی دارد. احراز هویت مالی ساده و ایمن، مانند تشخیص چهره یا اثر انگشت، به پرداختها اجازه میدهد بدون بهخاطر آوردن یا وارد کردن پینکدهای طولانی و چالشبرانگیز، شخصیت افراد را شناسایی کرده و اجازه ادامه فرایند پرداخت را برای آنها صادر کند. در صورتی که افراد بتوانند شخصاً از طریق هویت بیومتریک خود به یک کارت پرداخت مرتبط شوند، این پتانسیل وجود دارد که 1.1 میلیارد نفر در سراسر جهان، که اکنون فاقد هویت رسمی دولتی یا دسترسی به آن هستند و از خدمات مالی و بانکی محروماند، شامل خدمات مالی شوند. تنها در نیجریه، 149 میلیون نفر فاقد ابزار قانونی برای اثبات هویت خود هستند، در حالی که در آفریقای جنوبی، 12 میلیون نفر از سیستم هویت رسمی کشور محروماند.
احراز هویت با اثر انگشت، مزیت افزوده بهینهسازی امنیت را نیز در پی دارد، به این صورت که فرد را ملزم میکند خرید را انتخاب کرده و از هرگونه مشکل پرداختهای غیرمجاز یا غیرعمدی توسط افراد حاضر در صحنه پرداخت جلوگیری کند. افرادی که ممکن است مشتریان دیگر فروشگاه باشند یا کسانی باشند که در صف دستگاه خودپرداز پشت سر شما ایستادهاند یا اپراتور صندوق در فروشگاهها و نظایر آن. این امر باعث افزایش استقلال برای نابینایان و کمبینایان میشود که حدود 2.2 میلیارد نفر از جمعیت سراسر جهان را تشکیل میدهند؛ چراکه در سایه احراز هویت بیومتریک، امکان احراز هویت یکپارچه پرداخت بدون موانع حسی فراهم میشود. به طور مشابه، کارتهای پرداخت بیومتریک برای 55 میلیون نفر از جمعیت جهان که دچار زوال عقل یا بیماری آلزایمر هستند نیز فوقالعاده خواهد بود؛ چراکه این افراد عموماً در بهخاطرسپردن رمزهای عبور خود دچار چالش هستند.
مبحث سوادآموزی نیز یکی از مباحث مهم پرداختهای بیومتریک است که اتفاقاً نباید دستکم گرفته شود. در سراسر جهان 750 میلیون فرد «بیسواد عملکردی» وجود دارد که برای استفاده و درک محصولات مالی با مشکل مواجه هستند. در تمام سطوح آموزشی، احراز هویت بیومتریک یک مفهوم فراگیر جهانی است. بهراحتی میتوان ارتباط برقرار کرد و فهمید که اثر انگشت ذاتی هویت اوست و همین یک فرایند احراز هویت ساده و سریع میتواند بهعنوان نوعی تأیید عمل کند. کارتهای هوشمند بیومتریک، پرداختها را بهآسانی با نیاز به یک اثر انگشت ساده برای احراز هویت فوری کارت تسهیل و ایمن میکنند.
پیشروی همسو با صنعت
حتی بیمیلترین افراد نیز احتمالاً در چند سال اخیر تسلیم پرداختهای بدون تماس و نوعی از بانکداری دیجیتال شدهاند. این روند روبهرشد، به احتمال زیاد موتور محرکی خواهد شد برای عبور از پینکدها و حرکت به سمت احراز هویت بیومتریک در پرداختها. با توجه به اینکه تا به امروز، استفاده از اثر انگشت یا تشخیص چهره برای بسیاری از افراد جهان، بهعنوان ابزار باز کردن قفل گوشیها یا دسترسی به برنامهها جاافتاده، میتوان امیدوار بود که در آیندهای نهچندان دور، شاهد پذیرش عام و رونق پرداختهای بیومتریک نیز باشیم. در هر صورت، این فرایندهای احراز هویت بیومتریک، حقیقتاً بخش آرامشبخش و راحت موج نوآوریهایی بودهاند که طی چند دهه اخیر شاهدشان بودهایم. در عین حال، دانستن این مهم که این پورتالها با روشهایی ایمن میشوند که تکرار آنها تقریباً غیرممکن است، آرامش و آسودگی بیشتری نیز به قلبمان تزریق میکند.
جالب است بدانید که بازیگران مالی و دولتها در توسعهیافتهترین کشورهای جهان، هنوز در پی پذیرش و سپس سرمایهگذاری روی این قبیل راهکارهای مدرن هستند؛ در حالی که از سرمایهگذاری اقتصادهای نوظهور روی راهکارهای بیومتریک تقریباً یک دهه میگذرد. هند یکی از کشورهای درحالتوسعه پیشرو در عرصه هویت بیومتریک است که توانسته با سرمایهگذاریهای طولانیمدت خود روی این مهم، کارتهای بیومتریک را جایگزین پول نقد در این کشور کرده و تقلب داخلی و نشت پرداختهای بازنشستگی خود را بیش از 74 درصد کاهش دهد. از آنجا که این راهکار، نیاز به رتبهبندی اعتباری و اعتبار قبلی را دور میزند، این کشور همچنین توانسته از زمان معرفی راهکارهای مبتنی بر هویت بیومتریک در سال 2014، استفاده از بانکداری آنلاین ایمن را در میان بزرگسالانی که قبلاً بانک نداشتهاند تسریع کند.
در همین حال در پاکستان نیز تعداد کل حسابهای کیف پول تلفن همراه، از پنج میلیون به 15 میلیون حساب در سال 2015 رسیده که در حقیقت سهبرابر شده است و تخمین زده میشود 50 درصد از حسابهای کیف پول موبایلی جدید به ثبت رسیده در این کشور، با استفاده از احراز هویت بیومتریک انجام شده است. چیزی که نتیجه تلاش پایگاه داده ملی و اداره ثبت پاکستان (NADRA) برای جمعآوری اطلاعات بیومتریک بهمنظور فراهم کردن امکان افتتاح حساب راحتتر و دموکراتیکتر بوده است.
بسیاری در سرتاسر جهان، هم به دلیل سیر سریع تحولات بانکداری و هم به دلیل راهکارهایی که تا این مرحله برای سازگاری با چنین تغییراتی ایجاد شدهاند، به حاشیه رانده شدهاند. با پذیرش انبوه کارتهای هوشمند بیومتریک، میتوان شاهد تحقق همان مزایایی که در هند مشاهده میشود، این بار در مقیاس جهانی بود. در صورتی که بتوانیم از فرصت پیش روی خود استفاده کنیم – راهکارهایی مانند کارتهای هوشمند بیومتریک را برای افزایش دسترسی به اقتصاد جهانی ترویج کنیم – بدون شک یک جامعه دیجیتالی متمرکز، عادلانه و فراگیر را تقویت خواهیم کرد. این مهم، صرفاً به معنای سهولت و راحتی نیست، بلکه به معنای امنیت است و شمول مالی برای تمام کسانی که درست مثل ما، ساکن همین جهاناند، اما تا به امروز از تکامل دیجیتال کنار گذاشته شدهاند.