پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
عکس: نسیم اعتمادی
معاون زیرساخت کلید عمومی مرکز تتا اعلام کرد / مرکز صدور گواهی الکترونیکی بانک مرکزی پس از تأیید شورا شروع به کار می‌کند
رضا جوادی‌نیا، معاون زیرساخت کلید عمومی و امنیت اطلاعات تجاری مرکز توسعه تجارت الکترونیکی در خصوص وضعیت مرکز صدور بانک مرکزی با تأکید بر اینکه تنها یک مرکز ریشه در کشور وجود دارد، عنوان کرد: «اعضای شورای سیاست‌گذاری گواهی الکترونیک کشور در خصوص اعطای مجوز به بانک مرکزی در جلسه آینده تصمیم گیری می‌کنند.»
اواخر آبان‌ماه گذشته بانک مرکزی در مراسمی با عنوان «رونمایی از سامانه چک امن الکترونیک یا چکاد» اولین چک الکترونیک در شبکه بانکی کشور را صادر کرد. پیش‌تر در گزارشی به جزئیات قانونی روند صدور گواهی امضای دیجیتال در خصوص پروژه چکاد پرداختیم. به طور خلاصه طبق آیین‌نامه اجرایی ماده ۳۲ قانون تجارت الکترونیک مصوب سال ۱۳۸۲، تصمیم‌گیری در حوزه صدور گواهی‌های مبتنی بر زیرساخت کلید عمومی کشور بر عهده شورای سیاست‌گذاری زیرساخت کلید عمومی کشور است و تمامی مراکز صدور گواهی باید مجوز مرکز ریشه کشور را اخذ کنند.
اما کافی است به بخش «مرکز دولتی صدور گواهی الکترونیکی ریشه» در سایت مرکز توسعه تجارت الکترونیک کشور سری بزنیم و نگاهی به لیست مراکز دارای مجوز بیندازیم. طبق این لیست، مجوز مرکز میانی نماد متعلق به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران هنوز ثبت نشده و بنابراین بدیهی است که امضای دیجیتال اولین چک الکترونیک کشور به لحاظ قانونی پذیرفته نیست.
نام بانک مرکزی در بخش متقاضیان دارای صلاحیت تأسیس مرکز میانی در زیرساخت کلید عمومی کشور ثبت شده، اما برخلاف سه شرکت خصوصی دیگر که نام آنها در این فهرست ثبت شده، تاریخ اعتبار گواهینامه صلاحیت مرکز نماد درج نشده است.
شورا در مورد اعتبار امضاهای قبلی نماد اظهار نظر نکرده است
رضا جوادی‌نیا، معاون زیرساخت کلید عمومی و امنیت اطلاعات تجاری مرکز توسعه تجارت الکترونیکی در خصوص وضعیت مرکز صدور بانک مرکزی با تأکید بر اینکه تنها یک مرکز ریشه در کشور وجود دارد، عنوان کرد: «اعضای شورای سیاست‌گذاری گواهی الکترونیک کشور در خصوص اعطای مجوز به بانک مرکزی در جلسه آینده تصمیم گیری می‌کنند.»
طبق توضیحات او مجوزی که بناست به بانک مرکزی اعطا شود، مجوز مرکز میانی است و قرار است مرکز نماد ذیل مرکز ریشه کشور فعالیت کند.
جوادی‌نیا ادامه داد: «بانک مرکزی درخواست میانی خود را به شورای سیاست‌گذاری گواهی الکترونیک کشور ارسال کرده و جلسه‌ای هم به همین منظور تشکیل شده و قرار بر این است جلسه دیگری نیز برای نهایی کردن مجوز تشکیل شود.در جلسه بعدی شورای سیاست‌گذاری گواهی الکترونیک کشور در خصوص مسئله مرکز صدور گواهی بانک مرکزی تصمیم گیری می‌شود و مرکز بانک مرکزی در صورت تصمیم شورا می‌تواند به عنوان یک مرکز میانی معتبر ذیل مرکز ریشه با اخذ مجوز از شورا فعالیت کند.»
به گفته معاون زیرساخت کلید عمومی و امنیت اطلاعات تجاری مرکز تتا، جلسه مذکور تا پایان سال جاری تشکیل خواهد شد؛ بنابراین تا زمان برگزاری این جلسه، امضایی که از طریق مرکز نماد ثبت می‌شود طبق روال ساختار و روند قبلی ،شورا اظهار نظری در این خصوص نکرده است. بدیهی است هر زمان مجوز فعالیت مرکز نماد ذیل نظارت مرکز ریشه کشور صادر شود بانک مرکزی باید از ساختار جدید تبعیت کند.
طبق توضیحات جوادی‌نیا، شورای سیاست‌گذاری گواهی الکترونیک کشور در خصوص گواهی‌های قبلی هنوز اظهار نظری نکرده و این بدان معنی است که در حال حاضر سرنوشت چک‌هایی که تا به این لحظه در سامانه چکاد به صورت الکترونیک صادر شده‌اند نامشخص است.
مرکز صدور گواهی بانک مرکزی در صورت تأیید شورا مجاز به صدور مجوز است
تا به اینجا موضوع مجوز فعالیت مرکز نماد تا حدودی مشخص می‌شود، اما هنوز نمی‌دانیم که بانک مرکزی در قبال مشارکت شرکت‌های خصوصی در پروژه چکاد چگونه خواهد بود. همان‌طور که پیش‌تر در گزارشی به این موضوع پرداختیم، بعد از گذشت نزدیک به یک ماه از صدور اولین چک الکترونیک در کشور، بانک مرکزی هنوز پاسخی به درخواست مشارکت شرکت‌های خصوصی نداده است.
جوادی‌نیا در این خصوص با بیان اینکه مسئله شرکت‌های خصوصی که سرویس امضای دیجیتال ارائه می‌دهند نیز در جلسه شورای سیاست‌گذاری گواهی الکترونیک کشور مطرح شد توضیح داد: «قرار بر این شد بانک مرکزی در صورت تایید شورا اجازه داشته باشد به شرکت‌های خصوصی خواهان مشارکت در سرویس امضای دیجیتال تحت عنوان «میانی تابعه» فرصت فعالیت بدهد.»
یعنی مرکز ریشه کشور یک مجوز میانی به بانک مرکزی می‌دهد و بانک مرکزی نیز مجاز است برای شرکت‌های خصوصی مجوز فعالیت تحت عنوان «میانی تابعه» صادر کند. پس از طی این روند و زمانی که شرکت‌های خصوصی از بانک مرکزی مجوز فعالیت بگیرند، مجاز هستند گواهی امضای دیجیتال صادر کنند.
با این تفاسیر اگر شرکتی خصوصی یا حتی یک سازمان دولتی مجوز مرکز ریشه را اخذ کرده باشد برای فعالیت در حوزه امضای دیجیتال پروژه چکاد باید مجدداً نسبت به اخذ مجوز از مرکز نماد اقدام کند.
شورای سیاست‌گذاری زیرساخت کلید عمومی کشور در صورت تأیید نهایی به مرکز میانی بانک مرکزی اجازه صدور مجوز فعالیت در حوزه امضای دیجیتال را می‌دهد؛ از همین رو به نظر می‌رسدُ علاوه بر انحصار ساختار اجرایی امضای دیجیتال چک الکترونیک، انحصار صدور مجوز این حوزه نیز در اختیار بانک مرکزی قرار گرفته است. باید دید بانک مرکزی در آینده چه مواضعی اتخاذ می‌کند.
