پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
نشان اعتماد تجارت الکترونیک در خارج از ایران چگونه است؟ / دوستی خاله‌خرسه با کسب‌وکارها؛ خوش‌بینانه‌ترین توصیف اینماد اجباری
ایجاد اعتماد یکی از دغدغه‌های همیشگی فروشندگان آنلاین است. اگرچه بخش قابل توجهی از خریداران به جزئیات سایتی که از آن خرید می‌کنند، توجهی ندارند، اما همین اکثریت هنگام بازدید از یک سایت ناآشنا به اطمینان نیاز دارند. افزودن علائم اعتماد به فروشگاه‌های اینترنتی تنها یکی از راه‌های ایجاد اعتماد برای مخاطبان است. نشان‌های اعتماد، تصاویر یا نمادهایی هستند که نشان می‌دهند فروشگاه آنلاینی که از آن خرید می‌کنید، دارای الزامات امنیتی قابل اعتماد است و حریم خصوصی افراد در آن حفظ می‌شود.
این نشان‌ها در اکثر کشورهای دنیا تضمین‌های شخص ثالث مستقلی هستند که به مشتریان اطمینان می‌دهند که خریدشان از یک سایت اینترنتی امن است. McAfee ،TrustArc و PayPal، برخی از رایج‌ترین علائم اعتماد تأییدشده هستند.
قبل از اینکه یک فروشگاه اینترنتی بتواند دارای نشان اعتماد شود، باید انتظارات ارائه‌دهندگان نشان اعتماد مورد نظر را برآورده سازد و دارای معیار مورد نظر آن نشان اعتماد باشد. McAffee، یکی از ارائه‌دهندگان معتبر نشان اعتماد الکترونیک است که ادعا می‌کند مشتریان در وب‌سایت‌هایی که نشان اعتماد دارند، در مقایسه با سایرین، ۱۲ درصد بیشتر خرید خود را تکیمل می‌کنند؛ بنابراین نشان اعتماد، عملکرد وب‌سایت‌های فروش آنلاین را بهبود می‌بخشد و باعث جذب سود بیشتر می‌شود.
یکی از دلایلی که مشتریان معمولاً بدون توجه به نشان‌های اعتماد الکترونیکی از یک فروشگاه اینترنتی خرید می‌کنند، شناخت قبلی و مراجعه حضوری به آن کسب‌وکارهاست.
اما برندهای تازه‌تأسیس و استارتاپ‌هایی که فروش اینترنتی دارند و برای مشتریان ناآشنا هستند، بهتر است با استفاده از یک نشان اعتماد برای مشتریان اعتمادسازی کنند تا آنها را از دست ندهند. یکی دیگر از مزیت‌های استفاده از نشان‌های اعتماد این است که این نشان‌ها می‌توانند از کسب‌وکارها محافظت کنند.
شرکت‌های ارائه‌دهنده نشان‌های اعتماد، مرتباً وب‌سایت‌هایی را که از آنها نشان اعتماد دریافت کرده‌اند، بررسی و نقطه‌ضعف‌های آن را برطرف می‌کنند و در صورت احتمال وقوع مشکلاتی نظیر هک‌شدن هشدار می‌دهند.
در ایران مركز توسعه تجارت الكترونیكی مسئولیت ایجاد زیرساخت‌های امنیت و اعطای نماد اعتماد الكترونیكی به کسب‌وکارهای اینترنتی را بر عهده دارد.
طبق مطالعات انجام‌شده تأیید کسب‌وکار اینترنتی توسط یک مؤسسه و مركز ثالث، بیشترین تأثیر در مراجعه و اعتماد خریداران به کسب‌وکار اینترنتی را دارد. در این حالت خریدار از محفوظ‌ماندن اطلاعات خود احساس امنیت بیشتری دارد و اگر از اطلاعات شخصی وی سوءاستفاده شود، می‌تواند برای شكایت از کسب‌وکار اینترنتی متخلف به مراجع قانونی مراجعه کند.
اخیراً طبق اعلام شاپرک، دریافت نماد اعتماد الکترونیکی برای تمامی کسب‌وکارهای اینترنتی اجباری شده است. این اقدام بانک مرکزی و شاپرک واکنش خیل عظیمی از فعالان این حوزه و متولیان استارتاپ‌ها را برانگیخت. به اعتقاد مخالفان اینماد اجباری، اجبار در کسب نماد اعتماد الکترونیکی، اینماد را از هدف اصلی ایجاد آن دور کرده و آن را به ابزاری برای کنترل بخش خصوصی تبدیل کرده است. متخصصان بر این باورند که متولیان اینماد به جای اجباری‌کردن دریافت آن باید اینماد را به نوعی طراحی کنند که دریافت آن برای کسب‌وکارها، جذاب و دارای مزیت باشد، همان‌طور که در خارج از کشور این‌گونه است، نه اینکه همانند تحریم‌ها مشکلی بر سایر مشکلات پرداخت‌یارها و استارتاپ‌ها باشد. در این گزارش به مقوله نماد اعتماد الکترونیکی در خارج از کشور پرداخته‌ایم.
چگونه می‌توان برای یک وب‌سایت اینترنتی نشان اعتماد به دست آورد؟
نشان‌های اعتماد مختلف در بازارهای متفاوت دارای اعتبار گوناگونی‌اند؛ پس بهتر است قبل از دریافت نشان اعتماد درباره میزان اعتبار آن در بازار مورد نظر تحقیق کرد.
مرحله اول استفاده از یک نشان اعتماد این است که ارائه‌دهنده این نشان، امنیت وب‌سایت را بررسی می‌کند و نسبت به آن بازخورد می‌دهد.
معمولاً هنگام دریافت یک علامت اعتماد، ارائه‌دهنده این علامت آزمایش اولیه‌ای را برای ارزیابی امنیت سایت و مقاومت در برابر حملات سایبری و هک انجام می‌دهد، در صورت موفقیت در آزمون، باید برای ادامه همکاری با این ارائه‌دهنده هزینه اشتراک پرداخته شود که مقدار این هزینه به ترافیک سایت بستگی دارد که هر چقدر این ترافیک بالاتر باشد، هزینه اشتراک نیز بیشتر است.
درست است که دریافت نشان اعتماد هزینه‌هایی در پی دارد، اما با اطمینانی که به مشتریان می‌دهد و همین‌طور با توجه به محافظت از سایت و هشدار در صورت احتمال بروز مشکل، از سایر هزینه‌ها می‌کاهد؛ بنابراین پرداخت این هزینه اشتراک به‌صرفه است.
بهتر است قبل و بعد از دریافت نشان اعتماد حتماً معیارهای مربوط به نرخ ترک سبد بررسی شوند تا در صورت عدم کاهش این نرخ‌ها از یک نشان اعتماد دیگر استفاده شود؛ چراکه کاهش نرخ ترک سبد نشان می‌دهد نشان اعتمادی که از آن استفاده شده، در بین مشتریان از اعتبار کافی برخوردار نیست و نتوانسته در مجاب‌کردن آنها نسبت به تکمیل فرایند خرید موفق باشد.
یکی دیگر از راه‌های ارزیابی این نشان‌های اعتماد این است که هزینه‌های دو نسخه از وب‌سایت همزمان بررسی شود که یکی دارای نشان اعتماد و دیگری فاقد این نشان است.
در این صورت می‌توان فهمید که دریافت نشان اعتماد الکترونیکی چقدر به بهبود وضع کلی یک کسب‌وکار اینترنتی کمک کرده است.
بعضی مشتریان، کالا و خدمات مورد نظر را انتخاب می‌کنند، اما فرایند خرید را تکمیل نمی‌کنند و سایت را ترک می‌کنند. یکی از مشکلات رایج خرده‌فروشان تجارت الکترونیکی، چالش غلبه بر ترک سبد خرید است. اینجاست که وب‌سایت الکترونیکی در نقاطی از مراحل خرید مانند مرحله پرداخت که به اعتمادسازی نیاز است، نشان اعتماد را به مشتری نشان می‌دهد. این باعث جلوگیری از افزایش نرخ ترک سبد خرید در وب‌سایت می‌شود.
معرفی چند نمونه از نشان‌های اعتماد الکترونیک
شرکت McAfee از سال ٢٠٢١ با گسترش اپیدمی کرونا و افزایش نیاز مشتریان به خدمات خریدوفروش آنلاین و اعتماد به تجارت الکترونیک، خدمات نشان اعتماد الکترونیکی ارائه می‌دهد. این شرکت طی یک نظرسنجی به این نتیجه رسید که ۴٠ درصد از مصرف‌کنندگان هنگام ورود به یک سایت ناآشنا نگران این هستند که سایت مورد نظر دستگاه آنان را با ویروس‌ها و بدافزارها آلوده کند.
در نتیجه این نگرانی، ٢٣ درصد از مصرف‌کنندگان خرید خود را رها کردند.
مصرف‌کنندگان نمی‌خواهند از سایت‌هایی خرید کنند که ممکن است دستگاه یا اطلاعات شخصی آنها را به خطر اندازد. به همین منظور می‌توان برای کمک به محافظت از سایت‌های تجارت الکترونیک، گواهی McAfee SECURE را خریداری کرد.
برای کسب گواهینامه McAfee SECURE، ابتدا سایت‌ها باید در TrustedSite Pro که ارائه‌دهنده این لایسنس است، ثبت‌نام کنند.
پس از ثبت‌نام، سایت‌ها باید اسکن اولیه را برای بررسی مسائل امنیتی انجام دهند. به‌طور کلی سایت‌ها برای دریافت این لایسنس باید دارای معیارهای زیر باشند:
- هیچ بدافزار یا پیوند مخربی در آنها یافت نشود.
- سایت در فهرست سیاه گوگل نباشد.
- سایت مورد بررسی، فیشینگ نباشد.
- خطرناک نباشد و احتمال وجود حمله سایبری در آن نباشد.
این تنها مراحلی است که سایت‌ها باید برای دریافت لایسنس McAfee secure انجام دهند؛ برای حفظ این گواهینامه نیز باید هر هفته اسکن شوند.
شرکت Comodo یکی از محبوب‌ترین و پرفروش‌ترین صادرکنندگان گواهینامه امنیتی در دنیا محسوب می‌شود. COMODO یک شرکت آمریکایی است که فعالیت آن در مواردی همچون خدمات امنیتی و صدور گواهینامه SSL است. SSL یا Secure Socket Layer به معنی «لايه اتصال امن» و پروتکلی جهت برقراری ارتباطات ايمن ميان سرويس‌دهنده و سرويس‌گيرنده در اينترنت است. با دریافت این گواهینامه، مشتریان هنگام استفاده از سایت‌های تجارت الکترونیک از وجود اتصال ایمن میان خودشان و ارائه‌دهندگان خدمات اطمینان یافته و خرید خود را تکمیل می‌کنند.
شرکت Comodo طی یک دوره ٩٠روزه به وب‌سایت‌هایی که به‌دنبال یک لایسنس مطمئن برای خود می‌گردند، خدمات رایگان ارائه می‌دهد. این وب‌سایت‌ها می‌توانند هم در یک دوره سه‌ماهه از امنیت خود مطمئن باشند و هم بعد از پایان دوره امنیت و میزان فروش خود را با قبل از زمان دریافت لایسنس SSL مقایسه کرده و در صورت رضایت، آن را خریداری کنند.
شرکت PayPal راهی آسان، سریع و ایمن برای ارسال و درخواست آنلاین پول ارائه می‌دهد که از طریق آن می‌توان پول (خارج از کشور) را به خانواده، دوستان، فروشگاه‌های آنلاین و سایت‌های حراج مانند eBay منتقل کرد.
در واقع شرکت پی‌پال راهی ایمن برای انتقال پول است که این کار را با استفاده از ایمیل انجام می‌دهد. وب‌سایت‌های تجارت الکترونیک می‌توانند در پی‌پال حساب باز کرده و از این طریق نشان اعتماد آن را دریافت کنند.
این نشان اعتماد به مشتریان اطمینان می‌دهد که اطلاعات مالی آنها هرگز برای فروشگاه‌های آنلاین قابل مشاهده نخواهد بود.
يکی دیگر از ارائه‌دهندگان معتبر نشان اعتماد به وب‌سایت‌های تجارت الکترونیک TrustArc است. این شرکت بسته به اندازه و نیازهای کسب‌وکار مورد نظر سطوح متفاوتی از نشان‌های اعتماد را ارائه می‌دهد.
یک وب‌سایت خدمات الکترونیک برای کسب گواهینامه TrustArc، باید دارای معیارهای زیر باشد:
- اطلاع‌رسانی به کاربران وب‌سایت در مورد نحوه استفاده از اطلاعات شخصی آنها؛
- کاربران این امکان را داشته باشند که از داده‌های خود استفاده کنند؛
- ارائه راهی به کاربران برای دسترسی و تصحیح اطلاعات‌شان؛
- اقدامات امنیتی برای محافظت از داده‌های کاربران.
همچنین وب‌سایت‌ها در یکی از مراحل دریافت این نشان اعتماد، باید به چند سؤال زیر پاسخ دهند:
- اینکه آیا شرکت شما در آمریکا واقع شده است؟
- اینکه آیا وب‌سایت شما به صورت لایو است، یعنی وضعیت آن برای شما در اولویت است و می‌خواهید آخرین رویدادها روی آن قرار بگیرد یا خیر؟
- اگر برای همه سایت‌های خود گواهینامه دریافت کرده‌اید، آیا همه سایت‌های شما از بیانیه حریم خصوصی یکسانی استفاده می‌کنند؟
- آیا TRUSTe قبلاً کسب‌وکار شما را تأیید کرده است؟
علاوه بر اینها باید موارد زیر را برای TrustArc ارسال کنند:
- بیانیه فعلی حریم خصوصی سایت؛
- در صورت نداشتن بیانیه حریم خصوصی، TrustArc به وب‌سایت‌های تجارت الکترونیک کمک می‌کند که یک بيانيه حریم خصوصی بنویسند؛
- یک فرم تکمیل خودآزمایی TrustArc برای ارزیابی عملکرد مدیریت داده‌های کسب‌وکار وب‌سایت؛
- یک موافقت‌نامه با خدمات TrustArc.
شرکت‌های خدمات تجارت الکترونیک می‌توانند پس از طی مراحل بالا نشان اعتماد الکترونیک TrustArc را کسب کنند. این شرکت پیش‌تر با نام TUSTe شناخته می‌شد.
Trust ecommerce Europe نام نشان اعتماد الکترونیکی اتحادیه اروپاست که هنگام خرید از یک فروشگاه آنلاین در کشورهای عضو اتحادیه اروپا و هنگام بروز اختلاف از مشتریان پشتیبانی می‌کند.
اگر مشتریان در وب‌سایت فروشگاهی که از آن دیدن می‌کنند، نشان اعتماد تجارت الکترونیک اروپا را مشاهده کنند، به این معنی است که این شرکت متعهد شده که مطابق با قانون تجارت الکترونیک اروپا عمل کند و استانداردهای اخلاقی را در بازار دیجیتال رعایت کند. از مزایای این نشان اعتماد برای مشتریان، حفظ امنیت آنها و بررسی مداوم سایتی است که از آن خرید می‌کنند.
فقط فروشگاه‌های آنلاین متصل به طرح تجارت الکترونیک اتحادیه اروپا می‌توانند این نشان اعتماد را در کنار علامت اعتماد مصرف‌کننده ملی خود داشته باشند. این فروشگاه‌های اینترنتی می‌توانند از طریق یکی از انجمن‌های نشان اعتماد ملی که به انجمن تجارت الکترونیک اتحادیه اروپا ملحق شده، نشان اعتماد اتحادیه اروپا را کسب کنند.
یکی از مزایای نشان‌های اعتماد وابسته به اتحادیه اروپا این است که دارای یک واسطه سریع و غیربوروکراتیک برای حل اختلافات پیش‌آمده برای مشتریان است.
