پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
امید ترابی، معاون توسعه بازار و ارتباط با مشتریان توسن در دومین نشست خبری عرضه اولیه سهام شرکت توسن درباره فروش این شرکت گفت: «فروش توسن در 4 بخش، فروش مبتنی بر تحقیق و توسعه، فروش مبتنی بر نیاز مشتریان، فروش مبتنی بر نیازهای رگولاتوری و فروش مبتنی بر صادرات است. قسمتی از از درآمد توسن در این سال‌ها درآمد صادراتی از محل فروش محصولات بانکی مورد نیاز غیرایرانی بوده است. بخش صادرات، حدود 4 درصد درآمد توسن را شامل می‌شود.»
البته علاوه بر موارد ذکر شده، درآمد پشتبیانی نرم افزاری توسن نیز بخش قابل توجهی را شامل می‌شود که بر این اساس 40 درصد درآمد توسن از فروش و 60 درصد مربوط به پشتیانی است.
سهم 7 تا 10 درصدی فناوری از درآمد بانک‌های جهان
احمد پویان فر، ارزش‌گذار شرکت آریان به عنوان ارزش‌گذار شرکت توسن در ادامه این نشست با اشاره به گزارش‌های موسسه مکنزی، دویچه بانک و دیلویت بین سال‌های 2012 تا 2017 گفت: «بنا بر این گزارش‌ها سهم هزینه‌های فناوری اطلاعات از درآمد بانک‌ها 7 تا 10 درصد برآورد شده است.»
او با اشاره به برآورد هزینه‌های فناوری اطلاعات در ایران گفت: «دو برآورد از هزینه‌های فناوری اطلاعات توسط آیکو (شرکت ارزش‌گذار) و توسن انجام شده است. بنابر برآورد آیکو هزینه‌های فناوری اطلاعات از درآمد صنعت بانکداری یک درصد است. هزینه فناوری اطلاعات براساس برآورد توسن 1.7 درصد پیش‌بینی شده است.»
پویان‌فر، با اشاره به فاصله هزینه فناوری اطلاعات در ایران و جهان افزود: «این تفاوت نشان می‌دهد که صنعت بانکداری مجبور است در حوزه آی‌تی سرمایه‌گذاری بیشتری داشته باشد.»
هزینه کرد 44 درصدی بانک‌های ایرانی در حوزه آی‌تی با وجود تورم
ارزش‌گذار شرکت آریان با بیان اینکه 30 درصد از کل هزینه‌های آی‌تی در بانک‌ها به محصولات جدید تعلق دارد، گفت: «طبیعتا این شاخصه خوبی است که نشان می‌دهد هزینه‌هایی که بانک‌ها متحمل می‌شوند به منظور پشتیبانی نیست بلکه به منظور ارائه محصولات جدید است.»
او با اشاره به پیش‌بینی مکنزی از هزینه بانک‌ها در سال‌های آینده گفت: «براساس این گزارش طی 5 سال آینده سهم هزینه ارائه محصولات جدید از هزینه‌های صرف شده در بانک‌ها از 30 درصد به 50 درصد افزایش خواهد یافت. این بیانگر آن است که همچنان انتظار می‌رود که محصولات جدید مبتنی بر تکنولوژی در صنعت بانکداری معرفی شود و بانک‌ها مجبور به سرمایه‌گذاری در حوزه فناوری اطلاعات هستند.»
پویان‌فر نرخ رشد هزینه‌های فناوری اطلاعات بانک‌های ایران در طی 5 سال گذشته را 44 درصد عنوان کرد و افزود: «این در حالی است که درآمد بانک‌های ایران در این بازه زمانی 16 درصد رشد کرده است. این موضوع بیانگر آن است که علیرغم آنکه رشد درآمدی بانک‌ها از نرخ تورم در کشور پایین‌تر بوده اما آنها حاضر به پرداخت هزینه در حوزه فناوری اطلاعات شده‌اند.»
سهم 40 درصدی فروش نرم‌افزارها از درآمد توسن
او با بیان اینکه شرکت توسن، پتانسیل بزرگی در صنعت بانکداری ایران دارد، گفت: «شرکت توسن دو خط کسب‌وکاری اصلی شامل فروش و پشتیبانی نرم افزار دارد. 40 درصد از کل فروش شرکت مربوط به فروش نرم‌افزار و 60 درصد به پشتیبانی نرم افزار است که یک سوم از درصد کل پشتیبانی به خدمات زیرساختی مربوط می‌شود.»
به گفته ارزش‌گذار آریان، حاشیه سود خدمات پشتیبانی شرکت توسن در سه سال گذشته 47 درصد و حاشیه سود فروش نرم افزار 50 درصد بوده است.
او با اشاره به فرصت‌ها و مزایای شرکت توسن نسبت به رقبای آن گفت: «ورود رقیب در صنعتی که توسن در آن کار می‌کند به سختی ممکن است. چون محدودیت فنی قابل ملاحظه و مقرارت سفت و سختی دارد و نیازمند فناوری عظیمی است. بنابراین یکی از فرصت‌های پیش روی توسن نبود رقیب در این عرصه است.»
پویان‌فر گفت: «شرکت توسن از معدود شرکت‌هایی است که فروش خارجی در حوزه سیستم‌های کر بانکی دارد. بنابراین در صورت رفع تحریم‌ها پتانسیل بزرگی برای حضور هرچه بهتر این شرکت در عرصه بین‌المللی فعال خواهد شد و از آنجایی که بهای تولید نرم افزار در ایران پایین است تسن می‌تواند در بازارهای خارجی شرکت کند.»
او چسبندگی مشتری را از دیگر مزایای توسن عنوان کرد و افزود: «سیستم‌های کر بانکی، سیستم‌های حیاتی برای این نهاد اقتصادی هستند و تغییر این سیستم‌ها به راحتی امکان پذیر نیست. بنابراین این امر مزیتی برای شرکت توسن است که مشتریان به راحتی نمی‌توانند از شرکت جدا شوند.»
مهاجرت متخصصین حوزه فاوا هزینه توسن را بالا می‌برد
ارزش‌گذار آریان عدم وابستگی توسن به یک بانک خاص را یکی از مزایای منحصر به فرد این شرکت دانست و افزود: «از آنجایی که سهام‌دار عمده شرکت توسن بانک خاصی نیست، بنابراین بانک‌ها به راحتی می‌توانند با این شرکت کار کنند. به همین دلیل است که شرکت رهبر بازار در حوزه سیستم‌های متمرکز بانکی است و این یک مزیت بلند مدتی برای شرکت محسوب می‌شود.»
پویان‌فر، تنوع در مشتریان و محصولات بانکی، تنوع قراردادی بالایی را از دیگر مزایای توسن نسبت به رقبای خود عنوان کرد و گفت: «تناسب نوع کسب‌وکاری که شرکت توسن دارد شناخت کاملی از نظام و فرآیندهای بانکی را به همراه داشته است. این دانش ارزشمند است و به راحتی در هر مجموعه‌ای بدست نمی‌آید.»
او به تهدیدهای پیش روی شرکت توسن اشاره کرد و گفت: «هم‌اکنون استارتاپ‌های فین تکی در کشور و خارج از کشور مشغول به کار هستند که بیشتر در حوزه بانک‌ها فعالیت می‌کنند. امکان دارد به عنوان رقیب جدی توسن وارد عرصه شوند. از سوی دیگر اگر بانک‌های بزرگ که منابع بزرگی دارند، بتوانند تیم مدیریتی تجهیز کنند و استراتژی بلند مدتی داشته باشند می‌توانند سیستم‌های داخلی خود را تولید کنند و در بلند مدت تبدیل به رقیبی برای توسن شوند.»
ارزش‌گذار آریان خروج بانک‌های انصار، حکمت و مهر از حلقه مشتریان توسن به دلیل پیوستن به بانک سپه از دیگر تهدیدهای پیش روی این شرکت عنوان کرد.
او با اشاره به تغییر الگوی کاری و افزایش نرخ خروج متخصصین آی‌تی از کشور گفت: «با مهاجرت متخصصین آی‌تی و جذب آنها در خارج، به شدت هزینه شرکت‌های داخلی چون توسن را بالا برده است.»
به گفته پویان‌فر، 60 درصد هزینه‌ها در شرکت توسن متعلق به نیروی انسانی است و خروج کارشناسان و متخصصان از این شرکت می‌تواند نزدیک به نیمی از حاشیه سود آن را کاهش دهد و طبیعتا اگر شرکت با این مشکل روبه رو شود از طریق افزایش قیمت محصولات خود باید حاشیه سود خود را حفظ کند.
ارزش‌گذار آریان با بیان اینکه فروش نرم‌افزار در شرکت توسن از طریق سه مولفه، R&D، ارائه محصولات جدید بنا بر نیازمندی‌های تازه بانک‌ها و الزامات بانک‌مرکزی انجام می‌شود، گفت: «پیش‌بینی این است که 50 درصد از نیازمندی‌های بانک‌ها از طریق خود آنها رفع شود. این نوید خوبی برای آینده توسن است.»
حاشیه سود 40 درصدی توسن در 4 سال گذشته
او با بیان اینکه حاشیه سود عملیاتی شرکت توسن در چهار سال گذشته از 21 درصد به 40 درصد افزایش یافته است، گفت: «با نگاهی به این رشد می‌توان دریافت که حاشیه سود عملیاتی شرکت در بلند مدت کاهشی است یا افزایشی. این رشد نشان می‌دهد که بانک‌ها حاضر بوده‌اند که بابت خدمات شرکت توسن هزینه کنند و هر سال این پول بیشتری را پرداخت کرده‌اند.»
پویان‌فر افزود: «60 درصد از بهای تمام شده در شرکت توسن هزینه حقوق و دستمزد، 25 درصد خدمات فنی خریداری شده و 12 درصد هزینه استهلاک است. همچنین طبق محسبات انجام شده 10 درصد از بهای تمام شده دارایی‌های نامشهود شرکت است.»
او افزود: «براساس پیش‌بینی پنج ساله شرکت توسن در فروش نرم‌افزار رشد 30 درصدی خواهد داشت.»
ارزش‌گذار آریان با بیان اینکه به دلیل ساختار تصمیم‌گیری در بانک‌ها دوره وصول مطالبات شرکت توسن بالا است، گفت: «288 روز در سال 97، 272 روز در سال 98، 355روز در سال 99 وصول مطالبات در شرکت توسن زمان برده است. این تبدیل به روال طبیعی کسب‌وکار توسن شده و نگرانی از این بابت وجود ندارد. چراکه حساب‌های دریافتنی 3 برابر بیشتر از حساب‌های پرداختنی در سال‌های گذشته بوده است.»
14 بانک مشتری توسن
پویان‌فر افزود: «به غیر از شرکت خدمات انفورماتیک، عمده رقبای شرکت توسن غیربورسی هستند و تنها به یک یا دو بانک سرویس ارائه می‌دهند. از 30 بانک کشور 14 بانک مشتریان توسن و 7 بانک مشتریان شرکت خدمات انفورماتیک هستند.»
به گفته ارزش‌گذار شرکت آریان، حاشیه سود عملیاتی پنج شرکتی که در صنعت فناوری فعال هستند، تقریبا 40 درصد است و این حاشیه سود در شرکت توسن 50 درصد است.
او با بیان اینکه نسبت اهرم در صنعت 15 درصد و توسن 20 درصد است، گفت: «این ارقام نشان می‌دهد که صنعت مشکلی در خصوص توان نقدینگی ندارد.»
پویان‌فر افزود: «سهم توسن از نظر تعداد بانکی 40 درصد صنعت و از نظر حجم تسهیلاتی که در سیستم‌های توسن در گردش است، 16 درصد و از نظر حجم سپرده‌ها 23 درصد و از نظر سهم هزینه‌های فناوری‌های بانک‌ها 20 الی 25 درصد است.»
پویان فر در جمع بندی صحبت‌های خود گفت: «ارزش برآوردی توسن با کسر بازارپذیری ۳۰۹۰ میلیارد تومان و ارزش برآوردی توسن بدون کسر بازار پذیری ۳۶۳۵ میلیارد تومان است.»
توسن پرتفوی بازار سرمایه را متنوعتر می‌کند
علی تیموری شندی، مدیرعامل گروه خدمات بازار سرمایه کاریزما به عنوان متعهد خرید، ضمن ابراز خرسندی از حضور شرکت توسن در بازار سرمایه گفت: «فضای اقتصادی کشور به سمت دیجیتالی شدن حرکت می‌کند، همانند روند‌هایی که در بازارهای جهانی اتفاق افتاده است. روند دیجیتالی شدن همه شئون اقتصادی را در بر گرفته است.»
او با بیان اینکه حوزه خدمات پولی یکی از حوزه‌های پیش‌رو در این زمینه است، گفت: «با توجه به این پیش‌رو بودن حوزه خدمات پولی، جایگاه شرکت توسن به عنوان یک شرکت تکنولوژی محور که سرویس‌ها و زیرساخت‌های لازم برای دیجیتالی شدن بانک‌ها را فراهم می‌کند در سال‌های آینده تقویت خواهد شد.»
تیموری افزود: «امیدواریم که عرضه اولیه سهام توسن عرضه موفقی باشد و بتواند ترکیب صنایع موجود در بازار را متنوعتر کند. هرچه صنایع تکنولوژی محور در بازار بیشتر باشند، قطعا تنوع بیشتری به ترکیب پرتفوی بازار خواهند بخشید و این به سودآوری بیشتر سرمایه‌گذاران در این حوزه کمک خواهد کرد.»
