پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
فشار بیمه مرکزی برای رگولاتوری استارتاپ‌های بیمه / تعلیق همکاری شرکت‌های بیمه با استارتاپ‌های غیرمجاز
سه روز پیش در نشست خبری سخنرانی صنعت بیمه (اینشورتاک) برگزارکنندگان رویداد از تعارضی سخن می‌گفتند که میان بازیگران سنتی صنعت بیمه و استارتاپ‌ها وجود دارد؛ به گفته آنها، تفاوت نگاه و رویکرد دو گروه که یکی با واقعیت‌های بازار آشنا بوده و دیگری با نگاه فناورانه به صنعت بیمه آمده، مانع از ایجاد تفاهم شده است. درحالی‌که در این جلسه تأکید شد که کل سهم فروش آنلاین از صنعت بیمه به 2 درصد هم نمی‌رسد (درحالی‌که در کشورهای پیشرفته این سهم، تقریباً 30 درصد است)، شنیده‌ها حاکی از آن است که به خاطر عدم کسب مجوز توسط برخی از استارتاپ‌های فعال، بیمه مرکزی همکاری شرکت‌های بیمه را با آنها قطع کرده است.
محرومیت شرکت‌های بیمه از کد یکتا
بیمه مرکزی دوم تیر با صدور بخشنامه‌ای اعلام کرد در صورت ادامه همکاری شرکت‌های بیمه یا نمایندگان آنها با کارگزاری‌های برخط غیرمجاز، از واگذاری کد یکتا به آنها جلوگیری کرده و با نمایندگان متخلف برخورد خواهد کرد. عدم دریافت کد یکتا به‌منزله محرومیت از صدور بیمه‌نامه‌های مختلف ازجمله بیمه شخص ثالث بوده و بیمه مرکزی اعلام کرد در صورت مشاهده لوگو و نام شرکت‌های بیمه در سایت‌ها و کانال‌های استارتاپ‌های بیمه‌ای فاقد مجوز، بیمه‌نامه‌های صادره این شرکت‌ها تأیید نخواهد شد. این بخشنامه با معرفی 17 استارتاپ مورد تأیید بیمه مرکزی (9 شرکت فعال و 8 شرکت در مرحله ثبت و اخذ پروانه) به پایان رسید.
شنیده‌ها حاکی از آن است که بعدازاین اقدام بیمه مرکزی، هفت شرکت بیمه همکاری خود را با با برخی پلتفرم‌های فروش بیمه متوقف کرده‌اند تا فعالیت‌شان از حالت تعلیق خارج شود. همچنین اگر سری به اپلیکیشن آپ بزنید، می‌بینید بخش فروش بیمه خود را متوقف کرده است. بیمه مرکزی علاوه بر این به شرکت‌های باقی‌مانده فرصت محدودی داده که همکاری خود را قطع کنند.
محدود کردن فعالیت استارتاپ‌ها
بیمه مرکزی در 29 خردادماه با صدور بخشنامه‌ای اعلام کرده بود استارتاپ‌ها باید فعالیت خود را به آئین‌نامه شماره 92/2 بیمه مرکزی محدود کرده و در قالب آن با کسب مجوز به فعالیت ادامه دهند. علاوه‌براین، بیمه مرکزی به شرکت‌های بیمه هشدار داده بود که باید سریعاً قراردادهایی که بدون تأیید بیمه مرکزی، به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم با استارتاپ‌ها منعقد کرده بودند را باطل و با دریافت کامل حق بیمه متعلقه، نتیجه را به بیمه مرکزی منعکس کنند.
یکی از وجوه مهم این بخشنامه مترادف دانستن استارتاپ‌های بیمه‌ای با عنوان «بازاریابان برخط» است؛ این نکته نشانگر آن است که بیمه مرکزی فعالیت استارتاپ‌ها در بخش‌های دیگر ازجمله فروش را مجاز نمی‌داند.
نکته مهم دیگر، تأکید بیمه مرکزی بر منع هرگونه تخفیف مازاد بر حد مقرر در تبصره 4 ماده 18 قانون بیمه شخص ثالث (مصوب 1395) است. در آن تبصره، تخفیف‌های عدم خسارت، خودروهای نوشماره و غیره تا دو و نیم درصد مجاز شمرده شده بود و بیمه مرکزی با این بخشنامه اعطای امتیازاتی مانند ارائه بن‌های خرید، کارت اعتباری و تخفیف در حق سایر بیمه‌نامه‌ها را ممنوع اعلام کرد.
طبق آئین‌نامه 92/2 بیمه مرکزی (مصوب 97/6/13) کل فعالیت استارتاپ‌های بیمه‌ای که «کارگزاری (دلالی) رسمی بیمه مستقیم» نامیده شده‌اند، محدود به سه محور زیر است:
- ایجاد امکان مقایسه و ارائه مشاوره آنلاین در خصوص نرخ و شرایط خدمات بیمه به متقاضی خدمات بیمه‌ای؛
- بازاریابی و ایجاد امکان فروش آنلاین در رشته‌های بیمه‌ای برای مؤسسات بیمه، نمایندگان آنها و کارگزاران رسمی بیمه؛
- ایجاد امکان واریز آنلاین حق بیمه از طریق اتصال به سیستم‌های مالی موسسه بیمه.
موانع دولت هوشمند
در انتهای خردادماه در واکنش به صدور بخشنامه نخست، سیدقاسم نعمتی، رئیس مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات بیمه مرکزی اذعان کرده بود بیمه مرکزی بدون واردکردن تنش به صنعت بیمه در مسیر خود حرکت می‌کند و اگر از همان فردای شکل‌گیری این استارتاپ، آنها را تعطیل می‌کرد به مقابله با دولت الکترونیکی متهم می‌شد؛ اما اکنون هم قانون‌های بالادستی درجای خود اجرایی شده و کسی هم نمی‌تواند صنعت بیمه را به حرکت خلاف جهت دولت الکترونیکی محکوم کند.
علاوه‌براین، رئیس مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات بیمه مرکزی پیشتر بیان کرده بود: «حجم خدمات الکترونیکی شده که در کشور داریم بسیار زیاد است، ابلاغیه‌هایی زیادی در حوزه دولت الکترونیکی داریم که سازمان‌های دولتی و غیردولتی را ملزم به ارائه خدمات بدون حضور مشتریان کرده است. در حال حاضر هم با توجه به مسئله بیماری پاندمی کرونا این امر تشدید شده است.»
باوجوداین موضع‌گیری‌ها، به نظر می‌رسد این اقدامات مقررات‌گذارانه بیمه مرکزی، روند دیجیتالی شدن صنعت بیمه را (که در زمانه پاندمی بیش‌ازپیش موردنیاز مردم است) به‌شدت متوقف کند؛ محدودیت فعالیت استارتاپ‌ها در بازاریابی و ممنوعیت هرگونه تخفیف بیش از دو و نیم درصد و اعطای امتیاز (حتی بن‌های خرید)، موجب کاهش استقبال از فعالیت استارتاپ‌های بیمه‌ای شده که در عمل تزریق‌کننده نگاه و ابزارهای نو و داده‌های لازم برای تحول دیجیتال هستند.
تفاهم میان بازیگران کهنه‌کار و استارتاپ‌ها
در پانزدهمین رویداد فیناپ با موضوع اینشورتک، حمیدرضا نورعلیزاده جانشین مدیرعامل بیمه سامان در بیان تجربه خود در همکاری میان بازیگران کهنه‌کار صنعت بیمه و استارتاپ‌های بیمه‌ای گفته بود: «هنگامی‌که با این دو طرف صحبت می‌کردیم یاد کتاب مردان مریخی و زنان ونوسی افتادیم و متوجه شدیم که ما و استارتاپ‌ها از دو سیاره مختلف هستیم. در این کتاب این‌جوری گفته می‌شود که مردها و زن‌ها به هم نیاز و علاقه دارند اما در زندگی حرف و محدودیت‌های همدیگر را متوجه نمی‌شوند و قاعده را برهم می‌زنند.»
در همین رویداد حامد ولی‌پوری مدیرعامل استارتاپ‌های بیمه‌ای ازکی و بیمیتو بیان کرده بود: «در ابتدا، امکان و اجازه فروش بیمه آنلاین وجود نداشت. وقتی سراغ بیمه مرکزی رفتیم، به ما گفتند اگر کسی بخواهد این کار را بکند با او برخورد خواهیم کرد. با شرکت‌های بیمه که می‌خواستیم صحبت کنیم به ما می‌گفتند که اصلاً ساختارهایشان امکان صحبت کردن با آنها را به ما نمی‌دهد. نمایندگان سرشناس بیمه هم می‌گفتند که بر اساس یک سری قوانین و آیین‌نامه، بیمه‌نامه را باید رؤیت و لمس کرد. بنابراین آغاز کار ما ساختارشکن بود و کسی باور نمی‌کرد که با زیرساخت‌های فعلی بشود این کار را انجام داد».
آنچه در این جلسه مورد تأکید قرار گرفت، این بود که درحالی‌که شرکت‌های استارتاپی برای حیات و فعالیت، به حمایت نهادهای رگولاتور و شرکت‌های سنتی بیمه احتیاج دارند، دو گروه مقابل نیز به خاطر اطلاعات و چابکی استارتاپ‌ها به آنها نیازمندند.
در این شرایط، محدودیت فعالیت استارتاپ‌های بیمه، لغو قراردادهای پیشین و مشروط کردن فعالیت به کسب مجوز، ممکن است با ایجاد سرخوردگی به خسارت‌های جبران‌ناپذیری منجر شود؛ اما در مقابل این تلاش برای مقررات‌گذاری می‌تواند نقطه شروعی برای گفتگو و همکاری‌های نزدیک‌تر، همراه با رگولاتوری‌های تسهیل‌کننده باشد.
