پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
بخشنامه اخیر بیمه مرکزی در راستای توسعه یا سد پیشرفت؟ / غل و زنجیر بر اینشورتک
تازه‌ترین بخشنامه بیمه مرکزی هم خبر از کنترل بیشتر استارت‌آپ‌های فعال در حوزه بیمه می‌دهد. بر اساس این بخشنامه استارت‌آپ‌ها باید به دنبال کسب مجوزهای رسمی باشند. این در حالی است که نکته پررنگ این بخشنامه درباره قیمت‌گذاری است. قیمت‌گذاری باید بر اساس ارقام تعیین شده باشد و استارت‌آپ‌ها هم اجازه فروش بیمه به قیمت‌های پایینتر را ندارند.
فضای رقابتی، توسعه خلاقانه را شکل می‌دهد و خلاقیت در کسب‌وکار به معنی تولید محصول باکیفیت‌تر است. حق انتخاب بهترین محصول حقی نیست که مصرف‌کننده را به‌سادگی از آن محروم کنیم. ایجاد فضای تک‌بعدی قدرت انحصار را چندبرابر می‌کند و دراین‌بین نه‌تنها صنعت رشد نمی‌کند بلکه گاهی مسیر افول و شکست را طی می‌کند. اینشورتک به عنوان یکی از بخش‌های کمتر توسعه یافته فین‌تک همواره قربانی همین نگاه تک بعدی بوده است. خشکی و عدم انعطاف پذیری صنعت بیمه از یک سو و از سوی دیگر رویکردهای بیمه مرکزی دست به دست هم داده‌اند و نتیجه آن تکرار بیمه‌گذاری به روش‌های سنتی است.
تازه‌ترین بخشنامه بیمه مرکزی هم خبر از کنترل بیشتر استارت‌آپ‌های فعال در حوزه بیمه می‌دهد. بر اساس این بخشنامه استارت‌آپ‌ها باید به دنبال کسب مجوزهای رسمی باشند. این در حالی است که نکته پررنگ این بخشنامه درباره قیمت‌گذاری است. قیمت‌گذاری باید بر اساس ارقام تعیین شده باشد و استارت‌آپ‌ها هم اجازه فروش بیمه به قیمت‌های پایینتر را ندارند. در بخش دیگری از این بخشنامه آمده: «اگر شرکت بیمه‌ای به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم (غالباً از طریق شرکت‌های خدمات بیمه‌ای) خارج از چارچوب ضوابط و مقررات بیمه‌ای اقدام به انعقاد قرارداد با استارت‌آپ‌ها کرده باشد، سریعاً نسبت به ابطال قرارداد و دریافت کامل حق بیمه اقدام و نتیجه را به بیمه مرکزی منعکس کند.»
توقف بعد از طی‌کردن مسیری کوتاه
استارت‌آپ‌های بیمه‌ای چه سرنوشتی پیدا می‌کنند و قرار است اینشورتک چه مسیری را طی کند. به گفته سیدقاسم نعمتی، رئیس مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات بیمه مرکزی، بیمه مرکزی بدون واردکردن تنش به صنعت بیمه در مسیر خود حرکت می‌کند و اگر از همان فردای شکل‌گیری این استارت‌آپ‌ها، آنها را تعطیل میکرد به مقابله با دولت الکترونیک متهم می‌شد. اما اکنون هم قانون‌های بالادستی درجای خود اجرایی شده و هم کسی نمی‌تواند صنعت بیمه را به حرکت خلاف جهت دولت الکترونیک محکوم کند.
اظهارنظرهایی از این دست نه تنها راهگشا نیست و مسیری روشن را برای فعالیت کسب‌وکارها ترسیم نمی‌کند، بلکه نگرانی را بیشتر هم می‌کند. توقف یعنی توقف؛ نمی‌توان مسیری را طی کرد و بعد از روبرو شدن با مانعی جدی تصور کرد همه ماجرا به خوبی پیش رفته است. اینشورتک درگیر یک مانع شده و چنین موانعی دستیابی به هدف را با تعویق روبرو می‌کنند. حالا دیگر دیر یا زود آنقدرها هم اهمیت ندارد. با این وجود باید دید فعالان کسب‌وکارهای حوزه بیمه در این باره چه رویکردی دارند؟ آیا اینشورتک واقعا قربانی خشکی و سختی و نگاه یک سویه صنعت بیمه خواهد شد یا بخشنامه‌ها در اتاق بایگانی خاک خواهند خورد و نوآوری و خلاقیت راه خود را پیدا می‌کند.
ایجاد رگولاتوری بیمه، گام اساسی توسعه اینشورتک
آرش فروزان، مشاور اینشورتک بیمه سامان با اشاره به اینکه بیمه مرکزی دسترسی به تحلیل داده‌های استارت‌آپ‌ها ندارد؛ با غیر کارامد خواندن چنین دستورالعمل‌هایی در اینباره به راه پرداخت می‌گوید: «بیمه مرکزی امکان تشخیص فروش سنتی با آنلاین بیمه از طرف استارت‌آپ‌ها را ندارد. عملا این دستورالعمل فقط یک دست‌اندازی در مسیر استارت‌آپ‌ها است.»
فروزان با اشاره به اینکه ۹۰ درصد پرتفو صنعت بیمه به شبکه نمایندگان تعلق دارد گفت: «نمایندگان فروش بیمه به هیچ عنوان حاضر نیستند از سهمی به این بزرگی بگذرند. همین موضوع باعث می‌شود در نهایت این ابلاغیه هیچ اثری بر عملکرد استارت‌آپ‌ها ندارد. نه تنها امکان نظارت وجود ندارد و الگوریتم نظارتی هم در دست نیست، بلکه حتی شبکه فروش هم به بیمه مرکزی اجازه چنین عملکردی را نمی‌دهد. از همین رو این دستور العمل فقط یک خبر است که در نهایت هیج تغییری را هم شکل نمی‌دهد.»
بی‌توجهی به اصل، غرق شدن در حاشیه
«بیمه مرکزی به موضوعات اساسی توسعه اینشورتک توجه نکرده و درگیر انتشار بخش‌نامه‌های حاشیه ساز شده است. این در حالی است که ایجاد یک رگولاتوری مناسب، قطعا بیشتر و بهتر می‌تواند به توسعه اینشورتک کمک کند. سپردن این موضوع به فعالان فین‌تکی و اینشورتکی با وجود افراد خبره این صنعت، امکان توسعه آن را بیشتر خواهد کرد.» فروزان با بیان این موضوع یک بار دیگر بر اهمیت مطالعه و پژوهش در توسعه اینشورتک تاکید کرد.
او بر این باور است که، «رگولاتوری درست و مطالعه شده به توسعه صنعت اینشورتک کمک می‌کند. در حال حاضر استارت آپ ها به فروش خود ادامه می دهند و صنعت فروش هم همیشه قدرتمندتر از بیمه‌ها بوده است.»
مشاور اینشورتک بیمه سامان در تحلیل رفتار مشتریان استارت‌آپ‌های بیمه‌ای ادامه می‌دهد: «مردم به چنین موضوعاتی خیلی توجه نمی کنند. مدت ها است که اعتماد مردم به شرکت‌های استارت آپی جلب شده و تحت تاثیر جنین اخباری قرار نمی‌گیرند.»
او با تاکید بر اینکه بیمه مرکزی هیچ مسیری برای کنترل استارت آپ ها ندارد، ادامه می‌دهد: «سد اکوسیستم اینشورتک شکسته و هیچکس امکان جلوگیری از توسعه عملکرد آن را ندارد. بیمه مرکزی باید از قبل این مسیر را به درستی ایجاد میکرد اگر هم این کار را انجام نداده، باید اینشورتک را حالا دیگر رها کند تا به بلوغ خود برسد.»
بخش‌نامه‌ای بی‌اثر برای استارت‌آپ‌ها
این بخشنامه‌ها به هر روی قربانی خود را خواهند داشت. شاید بیمه مرکزی تیری در تاریکی شلیک کرده باشد اما در نهایت روندی عادی تغییر خواهد کرد. یکی از موضوعات مورد اشاره این بخشنامه جریان قیمت گذاری است. هرچند برخی از فعالان اینشورتک چنین تصمیمی را مقدمه رفتار تک قطبی می‌دانند اما ابراهیم نصیری، بنیان‌گذار و مدیرعامل ایمنتا بر این باور است که بحث دامپینگ در صنعت بیمه ایران یک عادت قدیمی است.
همچنین، او با تاکید بر این موضوع که بحث رقابت در صنعت بیمه کشور، به شکل پایه‌ای مورد توجه قرار نگرفته ادامه می‌دهد: «رقابت صنعت بیمه کشور به حوزه دامپینگ کشیده شده و خلاقیت دیگر معنای واقعی خود را ندارد. این موضوع اینشورتک‌ها را هم به همین سمت سوق داده و منجر به تغییر ارزش‌ها شده است. متاسفانه در حال حاضر قیمت پایینتر ارزش افزوده محسوب می‌شود و نه خلاقیت استارت‌آپی.»
نصیری با تاکید بر اینکه ایمنتا نوآوری را یک اصل مهم می داند و حرکت آن بر اساس افزایش خلاقیت است، می‌گوید: «هرچند تصور غالب از استارت آپ های بیمه‌ای در واقع اگریگیترها هستند. حالا دیگر واقعا وقت آن رسیده که اگریگیتر را استارت‌آپ بیمه ای فرض نکنیم، بلکه یک تسهیل گر فرض کنیم. تاثیر بخشنامه جدید بر عملکرد این کسب و کارها قطعا منفی است. دلیل این اثر منفی هم آن است که مشتری را عادت داده اند و مزیت رقابتی خود را بر قیمت پایین و تخفیف گذاشته و این مسئله را باید به نوعی حل کنند.»
او همچنین در ادامه می‌گوید: «استارت‌آپ‌ها به معنی شرکت‌های چابک و خلاق و بر پایه نوآوری هستند که به صنعت وارد می شوند و دغدغه کشف بازارهای جدید را دارند. این مفهوم استارت‌آپی را متاسفانه بسیار اندک در کشور شاهد هستیم. واقعیت این است که بگوییم اگریگیترها در پی این بخشنامه دچار مشکل شده و به مشکل برمیخورند. در حقیقت آنجایی که کسب‌وکارهای نوین مزیت رقابتی خود را بر کاهش قیمت برنامه‌ریزی نکرده و بر اساس خلاقیت و نوآوری پیش می‌روند، دچار خلل و آسیب نخواهند شد.»
قدم زدن روی مین در مسیر رشد و توسعه
رشد و توسعه هرچند مفاهیمی مجزا از یکدیگرند اما حرکت همزمان این دو مفهوم در یک مسیر است که اقتصاد را بالنده می‌کند. شاید قرار بر این باشد که با نگاهی تک‌بعدی یکی از این دو قربانی دیگری شود و اینشورتک فقط رشد کند یا فقط توسعه پیدا کند. اما این نظریه هم در شرایطی که رئیس مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات بیمه مرکزی معتقداست: «به مرور زمان ۵ یا ۶ استارت‌آپ بزرگ بیمه‌ای تشکیل خواهند شد که نه تنها در حوزه شخص ثالث بلکه حتی ممکن است چهره خیلی از رشته‌های بیمه و آیین‌نامه‌ها و مقررات را تغییر دهند و صنعت بیمه را دراختیار خود بگیرند.» خیلی مطلوب به نظر نمی‌رسد.
اینشورتک نیازمند توسعه و رشد همه جانبه است و تفکراتی از این دست مسیر را طولانی می‌کند. هر قدر موانع رشد و توسعه بیشتر شوند بر تعدادهای مین‌های مسیر رسیدن به هدف نهایی هم افزوده خواهد شد. بعید است که فناوری اطلاعات و بهره بردن از خلاقیت دایره فعالیت را تنگ کند. باید دید آیا استارت‌آپ‌ها در نهایت روی همین زمین مین‌گذاری شده راه خود را پیدا می‌کنند یا مورد اقبال نهادهای بالادستی قرار می‌گیرند و وضعیت کنونی بهبود پیدا می‌کند.
