پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
آیا مسدود شدن کارت‌های بانکی اتباع خارجی قرار است به اتفاقی تکراری و ناگهانی تبدیل شود؟
اخیرا و برای چندمین بار کارت‌های بانکی مهاجرین افغانستانی در کشور مسدود و باعث شده که برای پیگیری این مشکل این افراد به صورت حضوری و در صفوف طولانی به شعب بانکی مراجعه کنند که باتوجه به وضعیت شیوع ویروس کرونا در کشور، وضعیت خطرناکی است. به گفته بسیاری از این افراد و حتی طی صحبتی که با یکی از همین مهاجرین افغانستانی به صورت مستقیم داشتیم، گویا این اتفاق بدون هیچ اطلاع قبلی و برای چندمین بار برای ین افراد رخ داده است. گویا مسدود شدن کارت‌های بانکی اتفاقی است که برای افراد دارنده کارت‌های بانکی ملت، تجارت و صادرات تا به حال پیش آمده است.
اتفاق پرتکرار
مسدود شدن کارت‌های بانکی مهاجرین، آنهم بدون اطلاع سبب بروز مشکلات متعددی شده است. افرادی بودند که در بیمارستان و هنگام ترخیص بیماری که داشتند به این مشکل برخوردند. یا کسانی که برای خرید مایحتاج روزانه خودشان با عمل نکردن عابر بانکشان مواجه شدند.
مشکلات مهاجرین افغان با سرویس‌های بانکی در کشور مربوط به امروز و دیروز نیست و از سال‌های گذشته این افراد درگیری‌های مختلفی با این موضوع داشته‌اند. سال ۹۶ هم خبری منتشر شده بود مبنی بر مسدود شدن کارت‌های بانکی مهاجرین افغانستانی در ایران. آن زمان هم خبرهایی رسیده بود از مهاجرانی که در بانک صادرات حساب دارند ولی عابر بانک‌هایشان مسدود شده بود. آن زمان آخرین تصمیم بانک مرکزی مبنی بر این بود که دیگر برای مهاجرین دارای کارت آمایش در ایران، کارت بانکی صادر نمی‌شود. درواقع براساس بخش‌نامه صادرشده از سوی بانک مرکزی ایران که البته در سال ۱۳۹۰ که در خصوص مسئله پولشویی مصوب شده بود و در سال ۹۶ اجرایی شده، مهاجرین نیز در لیست افرادی قرار گرفته بودند که نباید برای آنها عابر بانک صادر شود. گویا آن زمان هم باز بدون هیچ اطلاع قبلی این کار صورت گرفته و کارت‌ها مسدود شده بود. (+)
آذر ماه امسال براساس خبر منتشر شده از مهدی محمودی، مدیر کل امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور، اتباع خارجی دارای مدرک معتبر می‌توانند با مراجعه به بانک‌ها از خدمات مربوطه بهره‌مند شوند. به گفته محمودی با انجام پیگیری‌ها و جلسات متعدد کارشناسی با دستگاه‌های ذی‌ربط از جمله بانک مرکزی و وزارت اقتصاد و دارایی، موضوع معتبر بودن کارت بانک‌های اتباع خارجی برای آن دسته از اتباعی که دارای مدارک اقامتی معتبر باشند، به کل بانک‌ها و موسسات اعتباری ابلاغ شده است. (+)
این مدارک شناسایی معتبر عبارت است از کارت آمایش ۱۵، کارت هویت ۱۴ وگذرنامه با روادید و با پروانه اقامت معتبر، دفترچه اقامت صادره از سوی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی به شرط دارا بودن مجوز اقامت معتبر، دفترچه اقامت ویژه صادره از سوی ناجا به شرط دارا بودن اقامت معتبر و همچنین دفترچه پناهندگی صادره از سوی ناجا به شرط دارا بودن اعتبار.
حدود سه میلیون مهاجر به صورت رسمی و غیررسمی در ایران زندگی می‌کنند. مطابق قوانین بانک مرکزی و براساس قانون مبارزه با پولشویی خدمات بانکی به مهاجران به صورت محدود ارائه می‌شود و تا سال گذشته هم برای افرادی که دارای کارت آمایش بودند عابر بانک صادر نمی‌شد که معضلات بسیاری برای این افراد فراهم کرده بود.
زندگی بدون کارت بانکی آزاردهنده است و همیشه و همه‌جا پول نقد همراه داشتن به لحاظ امنیتی و این روزها به خاطر مسائل مربوط به کرونا، نه توصیه می‌شود و نه در این دوران عصر دیجیتال، کار مرسوم و معقولی است. مسدود شدن مجدد و اخیر کارت‌های بانکی مهاجرین در کشور به دلیل عدم اعلام کد اتباع به بانک برای آنها مشکلات و گرفتاری‌های زیادی را ایجاد کرده است. گفته شده است که بانک‌های صادرات و تجارت در راستای سیاست‌های مبارزه با پولشویی، مانع از تراکنش‌هایی شده‌اند که اطلاعات صاحبان آن کارت‌ها نزد شعب کامل نیست.
اطلاع‌رسانی‌های بی‌صدا
علاوه بر ایجاد اختلال در انجام کارهای روزمره و شرایط بحرانی که ممکن است بسیاری از این افراد در این روزها در آن قرار داشته و به پول احتیاج دارند، مهمترین مشکل و اعتراض صاحبان کارت این است که چرا از قبل به آنها اطلاعی داده نمی‌شود. البته خبرهایی به نقل از برخی مسئولین بانکی منتشرشده مبنی بر اینکه اطلاع‌رسانی در این خصوص از یک سال و نیم قبل آغاز شده بود و بانک‌ها به مشتریان اتباع خارجی هشدار داده بودند که نسبت به اعلام کد اتباع خودشان اقدام کنند. اما اول از همه اینکه نه منبع موثق این اطلاع‌رسانی مشخص است و نه اظهارات افرادی که کارت‌هایشان با مشکل مواجه شده در شبکههای اجتماعی حاکی از آگاه بودنشان از بروز چنین اتفاقی است.
بسیاری از کسانی که کارت‌هایشان مسدود شده است، افراد افغان شناخته‌شده‌ای هستند که نه‌تنها کسب‌وکار خودشان را دارند و در جاهای معتبر مشغول به کار هستند، بلکه دانشجویانی هستند که از دانشگاه‌های همین کشور پذیرش گرفته‌اند و حالا برای پرداخت شهریه‌شان به مشکل برخورده‌اند. بعید به نظر می‌رسد که این افراد با وجود نواقص در مدارک ارائه‌شده‌شان نه می‌توانستند در کسب‌وکاری مشغول به فعالیت باشند و نه در دانشگاهی. حتی در صورت وجود نواقص، باز هم بعید به نظر می‌رسد که در صورت آگاهی از مسدود شدن کارت‌هایشان دست روی دست می‌گذاشتند و کاری انجام نمی‌دادند. اطلاع‌رسانی در این خصوص، اگر هم بوده، به قدری ضعیف و نامحسوس بوده که کسی از آن چیزی نشنیده است. در خبرگزاری‌ها و حتی سایت‌های بانک‌های کشور هم چیزی درباره این اطلاع‌رسانی به مهاجرین دیده نمی‌شود. حالا هم این افراد برای اینکه بدانند جریان از چه قرار است و چاره رفع مسدودیت کارت‌هایشان چیست، راهی ندارند جز در صف‌های طولانی جلوی شعب بانکی، آنهم در این شرایط کرونا، منتظر شنیدن پاسخ باشند.
اگر بانک‌ها هیچ راه دیگری برای رسیدن به اطلاعات موردنظرشان پیدا نکردند و چاره را فقط و فقط در مسدود کردن کارت‌های بانکی دیدند، می‌توانستند از قبل درباره این اتفاق به صاحبان کارت اطلاع و هشدار می‌دادند. اعتراضات در شبکههای اجتماعی به قدری زیاد بود که در نهایت مجتبی توانگر عضو مجلس شورای اسلامی در توییتر خبر از رفع موقت این مشکل داد و نوشت:
آقای همتی پاسخ دادند: «همکاران انفورماتیک از بانک‌های یادشده خواستند یک ماه تمدید و مهلت بدهند. فعلا حل شده است.»
این تمدید و مهلت‌دهی اتفاقی بود که می‌توانست و باید قبل از مسدود شدن یکباره کارت‌های بانکی افراد رخ می‌داد نه به دنبال اعتراضات صورت‌گرفته در شبکههای اجتماعی. به گفته یکی از همین افرادی که کارتش مسدود شده بود، مسدود شدن کارت‌های بانکی شاید اتفاق دائمی نباشد ولی به نظر می‌رسد اتفاق پیاپی است و همین تکراری بودنش می‌تواند فرساینده باشد.
