پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
در بخش دیگر این رویداد، محمد سعید شادکار، مدرس دانشگاه و مشاور خدمات بانکی و تنظیم‌گری، به موضوع کیف پول خرد، در بحث راه‌اندازی ارز دیجیتال بانک مرکزی پرداخت.
او در بخش اول ارائه خود داستان تولید اولین رمز ارز را شرح داد و گفت: «با وقوع بحران مالی سال ۲۰۰۸ شاهد مشکلاتی در نظام بانکی کشور بودیم. در پی این موضوع در ژانویه 2009 اولین زنجیره از بلوک بیت‌کوین استخراج شد و داستان بیت‌کوین آغاز شد. بیت‌کوین به سیستم نظام بانکی در این دوره طعنه میزد.»
به گفته شادکار، اولین ظهور بلاکچین و بیت‌کوین و در ادامه کریپتوکارنسی‌ها تا حدی حاکمیت پولی و بانک‌های مرکزی را به مخاطره می‌انداختند. از طرفی دولت به دلیل ریسک‌هایی که بانک‌ها انجام داده بودند، مجبور به حمایت از آنها بودند.
شادکار با شرح اولین عملکردهای زنجیره بلوک بیت‌کوین به تهدیدات این رمزارز برای نظام بانکی اشاره کرد و گفت: «تهدیدات رمزارز را می‌توان به فرصت تبدیل کرد و استفاده از کیف پول خرد یکی از راهکارهای قابل‌توجهی است که باید از آن به‌خوبی بهره برد.»
شادکار با تأکید بر اینکه بحران مالی جهانی باعث شد راهکاری پیش‌روی ما قرار بگیرد گفت: «این راهکار به سکوی مالی به لحاظ سیستمی مهم اشاره می‌کند که جایگزین موسساتی خواهد شد که می‌توانند کل نظام بانکی را دچار مخاطره کرده و ثبات مالی را به چالش بکشند.»
او در ادامه افزود: «اکنون بانک‌های مرکزی کشورهای مختلف برای این پدیده راهکارهای مختلفی را دنبال می‌کنند تا در نهایت با شرایط جدید مقابله کنند. این در حالی است که کشور ما در این زمینه تا حدی بسته عمل می‌کند. دلیل این عملکرد بسته نیز جلوگیری از وقوع موارد خطرآفرین است.»
این مشاور خدمات بانکی و تنظیم‌گری با اشاره به بحث کیف پول خرد در تسهیلگری استفاده از ارز دیجیتال بانک مرکزی گفت: «چالش‌های بانک مرکزی و چالش‌های بازیگران نظام پرداخت را باید در این مسیر مورد بررسی و توجه قرارداد. در حال حاضر به‌صورت جهانی شاهد کاهش سهم اسکناس و مسکوک در نقدینگی هستیم. این موضوع موجب می‌شود، روزبه‌روز قدرت بانک مرکزی کاهش پیدا کند و از طرفی قدرت بانک‌های تجاری افزایش پیدا کند. البته همه‌گیری کرونا نیز به این موضوع دامن زده و باعث شده سهم اسکناس و مسکوک نیز با شدت بیشتری کاهش پیدا کند.»
این مدرس دانشگاه در بخش دیگری افزود: «تنظیم‌گری و ملاحظات خلق پول از مواردی است که بانک مرکزی با آن مواجه است. همچنین ثبات مالی نیز باید در پدیده کیف پول موردتوجه قرار گیرد. همچنین موضوع قابل‌توجه دیگر شمول مالی است. این تصور وجود دارد با این کار بانک مرکزی می‌تواند آن را بهبود دهد. مدیریت نوآوری مالی و رقابت و کارایی نظام پرداخت بانک‌های مرکزی کشورهای مختلف در استفاده از کیف پول خرد قابل توجه است.»
او با اشاره به اینکه دراین‌بین نباید از گلایه بازیگران نظام پرداخت هم عبور کرد، گفت: «بحث نظام کارمزدی، رقابت مخرب، حجم و هزینه تراکنش‌های خرد هزینه بسیاری برای نظام بانکی کشور دارد اما درآمدی که این تراکنش‌ها برای نظام پرداخت دارد از ملاحظات نظام پرداخت کشور است. دراین‌بین تعامل کیف پول‌های مختلف از جمله مواردی است که کمک بسیاری به پیشبرد این اهداف می‌کند.»
شادکار به برخی از سناریوهایی که می‌توان در خصوص کیف پول بانک مرکزی در نظر گرفت اشاره کرد و گفت: «در سناریوی اول، از ابتدای انتشار تا زمانی که به دست مصرف‌کننده برسد همه مراحل تحت نظارت بانک مرکزی انجام می‌شود. سناریوی دوم براین‌اساس است که بانک مرکزی وظیفه انتشار را برعهده دارد سایر بازیگران نظام پرداخت وظیفه ارائه خدمات به کاربر نهایی را عهده‌دار هستند. در سومین سناریو نیز بانک مرکزی فقط وظیفه انتشار را برعهده دارد و سایر مراحل به دیگر فعالان حوزه پرداخت سپرده می‌شود.»
این مدرس دانشگاه در ادامه با تشریح بهترین سناریویی که قابلیت اجرا را خواهد داشت افزود: «بهترین راهکار این است که بانک مرکزی بر مدیریت انتشار و تنظیم‌گری تمرکز کند و بازیگران نظام پرداخت بر ارائه خدمات پرداخت و اجرای تجربه بهتر تمرکز کنند.»
او با اشاره به طرحی که در مرکز ملی فضای مجازی ارائه شده گفت: «این راهکار مطرح شده تلفیقی از سناریو دوم و سوم است و بیشتر با سناریوی دوم هم‌پوشانی دارد. براین‌اساس بازیگران بانک مرکزی و نظام پرداخت بیشتر بر اهداف خود متمرکز می‌شوند.»
امتیازهایی که ذی‌نفعان به دست آورند
شادکار با تشریح چگونگی ورود ذی‌نفعان به این سناریو افزود: «بانک مرکزی به‌عنوان اولین ذی‌نفع کنترل ساده و کامل بر خلق پول را به دست خواهد آورد. از سویی دیگر تمرکز بر تنظیم‌گری پول باتوجه‌به حفظ حاکمیت پولی، بهبود ثبات مالی، بهبود شمول مالی، بهبود رقابت و کارایی نظام پرداخت، عدم ورود به حوزه بانکداری و زیرساخت فنی اشاره کرد.»
یکی دیگر از ذی‌نفعان به گفته این مدرس دانشگاه، بازیگران نظام پرداخت هستند که تمرکز بر رقابت در ارائه خدمات پرداخت و بهبود تجربه کاربری و نوآوری مالی مهم‌ترین امتیازی است که به دست خواهند آورد.
او در تشریح دیگر مزیت‌ها گفت: «سادگی و عدم پیچیدگی تعامل میان کیف پول‌های مختلف و همچنین عدم نیاز به راه‌اندازی زیرساخت‌های فنی متعدد و موازی از مزیت‌های قابل‌توجهی است که بازیگران نظام پرداخت به دست خواهند آورد.»
در نهایت شادکار کاربر نهایی را به‌عنوان ذی‌نفع نهایی عنوان کرد و ادامه داد: «سادگی و عدم پیچیدگی تعامل و مواجهه با کیف پول‌های مختلف اولین موضوع قابل‌توجه است. از سویی دیگر دریافت خدمات پرداخت متنوع‌تر، نوآورانه‌تر و همراه با تجربه کاربری بهتر از مزیت‌هایی است که برای کاربر نهایی حاصل می‌شود.»
امکانات و ویژگی‌‌ها
او با تشریح امکانات این طرح گفت: «در این روند بستری برای اعمال قراردادهای هوشمند حاصل خواهد شد. همچنین سکوی مالی به لحاظ سیستمی مهم نیز تحقق پیدا خواهد کرد که ثمره آن بهبود ثبات مالی است. در نهایت نوآوری‌های مالی را در این شیوه به‌خوبی می‌توان پیگیری کرد.»
شادکار با اشاره به یکی از نکات بسیار مهم درباره کیف پول خرد گفت: «مهم‌تر از اینکه چه فناوری را در CBDC مورداستفاده قرار دهیم، نگرشی که به آن وجود دارد مهم است. برای مثال تعداد قابل‌توجهی از افرادی که قصد استفاده از CBDC را داشته‌اند در نگاه اول بستر بلاکچین را انتخاب کردند اما در ادامه راهکارهای فنی دیگری را پیگیری کردند تا بهترین نتیجه ممکن حاصل شود.»
