پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
کیف‌های پول الکترونیکی آماده پذیرش ارز دیجیتال بانک مرکزی هستند
عماد ایرانی، مدیر شبکه شاتوت در رویداد ارز دیجیتال بانک مرکزی مطرح کرد: «کیف‌های پول الکترونیکی باتوجه به اینکه برخلاف بانک‌ها سبقه زیادی در کشور ندارند، روی لبه فناوری حرکت می‌کنند و ظرفیت خوبی دارند که CBDC روی این حوزه آزمایش شود.
عماد ایرانی، مدیر شبکه شاتوت در رویداد ارز دیجیتال بانک مرکزی که امروز به‌صورت آنلاین در حال برگزاری است به بررسی ساختارپذیری CBDC با نظام‌های پرداخت خرد و کیف‌های پول الکترونیکی پرداخت. از نظر او پرداخت‌های خرد از موضوعاتی بوده که همیشه مورد توجه صنعت پرداخت بوده است. دلایل اصلی جذابیت آن هم رسوب پول، سهم تراکنش، جذب مشتریان و توسعه فضای پذیرندگی است.
ایرانی به مشکلات پرداخت خرد هم اشاره کرد و توضیح داد: «عدم یکپارچه بودن نظام پرداخت خرد، عدم دسترسی به حساب مشتریان و نداشتن پرداخت آنی، عدم وجود فضای پذیرش مشترک، نبود دانش کافی درباره پرداخت‌های آفلاین و برون خط و مهم‌تر از همه نبود نظام کارمزدی از مشکلات پرداخت خرد در ایران است.»
به‌گفته او با توسعه پول‌های دیجیتال مانند بیت‌کوین، اتریوم و غیره توجه بانک‌های مرکزی به موضوع DLT به‌طور خاص فناوری بلاکچین جلب شد. طبق گزارش دیلویت بیش از ۶۰ بانک مرکزی یعنی ۶۰ کشور به سمت پیاده‌سازی CBDC رفته‌اند.
ایرانی با اشاره به اینکه بانک مرکزی در چند سال گذشته تلاش کرد که کیف پول‌ها را با مستندات مختلفی استاندارد کند، گفت: «مستند کیپا، کیوا، سپاس، پرداخت‌بان از این مستندات بود و نهایتاً مستند ضوابط فعالیت مؤسسات اعتباری و راهبران کیف پول الکترونیک در نظام پرداخت کشور ارائه شد.»
او توضیح داد که اکنون کیف پول‌های زیادی در کشور در حال استفاده است که بیشتر آنها توسط بانک مرکزی یا پی‌اس‌پی‌ها تولید شده‌اند و هیچ مدل استانداردی هم ندارند. همه آنها هم از مدل centralized استفاده می‌کنند. در روز ۲۰۰ میلیون تراکنش داریم که اکنون شبکه شتاب و شاپرک جمع‌آوری می‌کنند. بخش عمده‌ای از پرداخت خرد هم سکه و اسکناس است که آمار دقیقی از آنها در دست نیست.
ایرانی به قواعد مستند راهبران کیف پول الکترونیکی اشاره کرد و گفت: «این مستند به موضوعاتی مانند شفافیت در KYC در ارائه کیف پول، تبادلات مالی و نظارت و مسئولیت‌پذیری، جلوگیری از خلق پول، کنترل سرعت گردش پول با استفاده از مکانیزم‌های مهار کنترلی و مدیریت ریسک، توسعه‌پذیری و یکپارچه‌سازی اشاره کرده است.»
CBDC چگونه می‌تواند در پرداخت‌های خرد قابل استفاده باشد؟
او با طرح این سوال که آیا CBDCهای مبتنی بر DLT پاسخگوی نیازهای مطرح شده در مستند هستند یا نه، توضیح داد: «CBDCهای مبتنی بر DLT به خصوص آنها که بلاکچینی هستند از یک قابلیت خوب و آن هم شفافیت برخوردار هستند. همچنین غیرمتمرکز و توسعه‌پذیر هستند و نیاز بانک مرکزی را که توسعه‌پذیر است، پوشش می‌دهند. علاوه‌بر آن تعامل‌پذیری در ذات DLTهاست. در شبکه بلاکچین پول ضرب نمی‌شود، بلکه خلق می‌شود. با مدل‌هایی مانند POS و POA که در شبکه‌های بلاکچینی هستند پول الکترونیکی در CBDC ضرب می‌شود و این امکان وجود ندارد که بخواهد پول جدیدی را ایجاد کند. نظارت‌پذیری بالاست و خلق پول بسیار پایین و پولشویی و تقلب ناممکن است.»
ایرانی در رابطه با اینکه CBDC چگونه می‌تواند در پرداخت‌های خرد به طور خاص در کیف پول الکترونیکی قابل استفاده باشد، گفت: «در CBDC شناسایی مشتریان باید به‌راحتی قابل انجام باشد. از سوی دیگر پرداخت‌های خرد و به‌طور خاص کیف پول الکترونیکی TPS بسیار زیادی دارند. اگر CBDC برای کیف پول‌های الکترونیکی طراحی می‌کنیم، باید توان عملیات بالایی داشته باشند. علاوه‌بر این باید امکان سیاست‌های رگولاتور (بانک مرکزی) در آن مانند کنترل سقف تراکنش، تعداد و مشتریان آن تعبیه شده باشد.»
او در ادامه اشاره کرد: «نکته دیگر این است که در CBDC فضای پذیرش و ابزار باید مشخص شود. بحث دیگر شفافیت کامل بلاکچین در کنار عدم شفافیت در پرداخت‌های خرد است که باید این تطبیق شفافیت را فراهم کرد. موضوع بعدی فراهم کردن حفاظت از منابع مشتریان و موضوعات مرتبط با نقدینگی و نقدشوندگی است. همچنین نظام کارمزدی و تسویه حساب مورد مهم ماست که باید به آن توجه کرد. مورد بعدی حجم تراکنش‌های مالی و گرایش به مرکزیت است. اینکه حجم تراکنش‌ها و نحوه نگهداری آنها به چه صورت خواهد بود. مورد آخر بحث توکن‌های رنگی یا Taggedهاست. CBDCهایی که طراحی می‌شوند باید حتماً واحدهای ریالی متفاوتی داشته باشد تا سیاست‌هایی که برای ارقام بزرگ گذاشته می‌شود روی تگ‌های پول‌های خرد اثر نگذارند.»
به‌گفته مدیر شبکه شاتوت کیف‌های پول الکترونیکی باتوجه به اینکه برخلاف بانک‌ها سبقه زیادی در کشور ندارند، روی لبه فناوری حرکت می‌کنند و ظرفیت خوبی دارند که CBDC روی این حوزه آزمایش شود و اگر موفقیت‌آمیز بود روی سایر حوزه‌ها تا بالاترین سطح مانند ضمانت‌خانه‌های داخلی یا تسهیلات کلان ارائه شود.
