شرکت‌های پرداخت الکترونیکی چه برنامه‌ای جهت خلاء کاهش پایانه‌های فروش دارند؟

امیر تیمورزاده، کارشناس اموربانکی / طبق گزارش اقتصادی ارائه‌شده در مردادماه 1399 توسط شرکت شبکه الکترونیکی پرداخت شاپرک، تغییرات جدیدی در این گزارش ارائه‌شده که از اتفاقات کمتر دیده‌شده در سال گذشته است که این اتفاق کاهش پایانه‌های فروش در مردادماه به‌نسبت ماه‌های قبل است که این تغییرات تأثیرات چشم‌گیری در سه استانی که دارای بیشترین پایانه‌های فروشگاهی بوده‌اند، مشهود است که شهر تهران با 1.31 درصد کاهش و به‌ترتیب خراسان رضوی و اصفهان 27/1 و 02/1 را تحت تأثیر خود قرار داده است. ضمناً در سطح کشور با کاهش تغییرات 0.97درصدی پایانه‌های فروش روبه‌رو هستیم .

در ادامه به عوامل‌ تأثیرگذار در این کاهش تغییرات می‌پردازیم.

• یکی از این عوامل تأثیرگذار در این موضوع را می‌توان ویروس کووید ۱۹ دانست که بسیاری از کسب‌وکارها را با بحران مواجه کرده است، این موضوع باعث تقلیل تراکنش پذیرندگان بانکی کشور شده و کشور عزیزمان ایران را مانند سایر کشورهای جهان با رکود اقتصادی مواجه کرده است.

• عامل دیگر شرکت‌های پرداخت الکترونیکی هستند. با کم‌شدن تراکنش‌های پایانه فروش و در مقابل هزینه بالای تأمین و نگهداری پایانه‌های فروشگاهی، شرکت‌های پرداخت الکترونیکی بر آن شدند تا در این بحران هزینه‌های خود را کاهش دهند؛ بنابراین با خارج‌کردن پایانه‌های فروش کم‌تراکنش هزینه‌های خود را کاهش دادند. این یکی از اساسی‌ترین عوامل کاهش پایانه‌های فروشگاهی است. در شهر تهران از تعداد 23969 پایانه فروش، فقط 14521 پایانه جزء پایانه‌های صفر‌تراکنش بود که از چرخه اقتصادی خارج شد و تعداد 9448 پایانه فروش جزء پایانه‌های کم‌تراکنش بودند که آنها نیز از چرخه اقتصادی خارج شده‌اند. البته احتمالاً بیش از این تعداد پایانه فروش از چرخه اقتصادی خارج شده است.

• عامل تأثیرگذار دیگر در این موضوع را می‌توان خارج‌شدن برخی کسب‌وکارها و صنایع بعد از به وجود آمدن بحران ویروس کووید ۱۹ از چرخه اقتصادی کشور در نظر گرفت که تعدادی از این کسب‌وکارها و صنایع که بیشترین تأثیرات را متقبل شده‌اند، صنایع مواد غذایی و صنف‌های تاکسی‌داران، آرایشگران، آجیل و خشکبارفروشان، پوشاک، باشگاه‌داران، زیرمجموعه استارت‌آپ‌ها، اغذیه‌فروشی، گل‌فروشی، طلافروشان و تالارها هستند.

• عامل دیگر این موضوع صحبت‌های عمومی و رسانه‌ای و طرح ثبت‌نام پایانه فروشگاهی در سامانه مالیاتی است که اکثر صنوف در این طرح ثبت‌نام نکرده‌اند و با این طرح مخالف بوده‌اند. زبانزد اصناف که از دریافت یا عودت پایانه‌های فروشگاهی و ثبت‌نام در طرح ثبت‌نام کارت‌خوان سر باز زده‌اند، صنف پزشکان بوده که طیف کثیری از این صنف پایانه‌های فروشگاهی شخصی‌شان را به بانک‌ها عودت داده‌اند .

طبق بررسی‌های انجام‌شده آخرین تغییرات، کاهش پایانه‌های فروش در فروردین‌ماه 1398 اتفاق افتاده که با کاهش 0.70 درصدی مواجه بوده‌ایم. در نهایت با این سؤالات روبه‌رو خواهیم بود که این خلاء 0.97 و 1.31 درصدی در سطح کشور و تهران با چه ابزار پرداختی جبران می‌شود؟شرکت‌های پرداخت الکترونیکی بابت این خلأها چه ابزاری را پیش روی فعالان اقتصادی خواهند گذاشت تا کاهش 6.3درصدی مبالغ تراکنش‌های مردادماه به نسبت تیرماه در ماه‌های آینده اتفاق نیفتد؟

آیا در آینده استفاده از پول فیزیکی در چرخه اقتصادی و معاملات، هزینه بیشتری برای بانک مرکزی نخواهد داشت؟ در انتها جداول تهیه‌شده از گزارش بانک مرکزی و گزارش اقتصادی شاپرک آمده است.