پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
پنج درسی که بانکهای جهان میتوانند از فینتکهای آفریقایی بیاموزند
مدتی است که شرکتهای فینتک آفریقا به یک پیشگام در صنعت خدمات مالی تبدیل شدهاند و در تمامی حوزهها، از راهکارهای پرداخت گرفته تا پلتفرمهای وامدهی همتا به همتا، روندهای جدیدی را پدید آوردهاند. اغلب مردم، قاره آفریقا را با خبرهای دیگری میشناسند، ولی جالب است بدانید بسیاری از راهکارهایی که مدت زیادی است به شکل گسترده در آفریقا مورد استفاده قرار میگیرند، در سایر نقاط جهان هنوز در مراحل اولیه معرفی قرار دارند.
به عنوان مثال، بالغ بر یک دهه است که آفریقاییها بدون نیاز به حساب بانکی سنتی، برای ارسال و دریافت پول از کیفپولهای دیجیتالی استفاده میکنند. زمانی که مارک زاکربرگ گفت ارسال پول باید به راحتی ارسال عکس انجام بگیرد و پیشنهاد کرد که مردم برای نقل و انتقال پول خود از فیسبوک یا واتساپ استفاده کنند، همه مردم ایده او را نوآورانه و خلاقانه توصیف کردند. این در حالی است که آفریقاییها از اوایل دهه 2000 میلادی از طریق ابزارهایی مانند امپزا و ایرتل چنین کاری را انجام میدادهاند.
بیش از یک دهه است که مردم آفریقا از کیف پول دیجیتالی استفاده میکنند.
علیرغم متفاوت بودن چالشها، نکاتی وجود دارد که بانکهای سراسر جهان میتوانند از شرکتهای فینتک آفریقا بیاموزند. این فینتکها توانستهاند راهکار مناسبی برای معمای پیچیده بانکهای چالشگر پیدا کنند و سایر تغییرات موجود در چشمانداز بانکداری جهانی را مدیریت کنند. موضوعاتی مانند پذیرش مشتری، ایجاد حس وفاداری و حفظ مشتری، جزو بحثهای رایج و مهمی هستند که در تمامی نقاط جهان مطرح میشوند، از این رو خالی از لطف نیست که نگاهی داشته باشیم بر رمزهای موفقیت پویاترین بازار خدمات مالی جهان.
.
لزومی ندارد که همه چیز همواره در سطح عالی قرار داشته باشد
هر فردی که تجارتی در آفریقا انجام داده باشد، تایید میکند که فرآیندهای مالی این قاره عاری از چالش نیستند. از زیرساختها گرفته تا مسائل رگولاتوری، همواره مشکلات زیادی پیش میآید که فرآیندهای عملیاتی را با مانع مواجه میکنند. با این حال، در چنین شرایطی هنوز هم نوآوران شکوفا میشوند و تغییراتی چشمگیر و گسترده را در سطح قاره رقم میزنند. این منطقه از جهان با کمبود زیرساختهای فیزیکی روبروست، ولی تلفنهای همراه با تبدیل شدن به پلتفرم ارائه دهنده خدمات کلیدی، جای خالی این کمبود را پر کردهاند. نبود قوانین رگولاتوری شفاف نیز موجب شده تا نوآوران دست به خودرگولاتوری بزنند تا از خود و مشتریانشان محافظت کنند.
زیرساختهای آفریقایی به شدت نیازمند جذب سرمایه هستند و چالشهای زیادی در این منطقه از جهان وجود دارد، با این حال، کسبوکارهای قاره آفریقا همواره در مسیر رونق و پیشرفت قرار دارند. دلیل موفقیت کسبوکارهای مذکور این است که در ابتدا واقعیتها را ارزیابی کرده و سپس در راستای دستیابی به اهداف خود، راهکارهای لازم را به کار میگیرند.
.
روی راهکارهایی تمرکز کنید که تا حد امکان، تعداد بیشتری از افراد را شامل میشود
موضوع شمول مالی در حال حاضر به یکی از مهمترین اولویتهای شرکتهای فینتک آفریقایی تبدیل شده است. برای اغلب افرادی که از دسترسی به خدمات مالی کلیدی محروم هستند، شمول مالی تنها به افتتاح حساب بانکی و سپردهگذاری محدود نمیشود. این دسته از افراد به خدمات مشاورهای نیاز دارند تا با استفاده از آنها کسبوکار خود را رونق داده و آن را گسترش دهند. دسترسی ناکافی به توصیههای لازم و عدم بهرهمندی از پشتیبانی مدیریتی میتواند به مانعی بزرگ در مسیر رشد تبدیل شود و جامعه وسیعتری را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
متاسفانه، تعداد بالایی از افراد محروم از خدمات مالی قاره آفریقا را زنان تشکیل میدهند. برای این زنان، شمول مالی در ایجاد سیستمها و ساختارهای لازم برای برقراری ارتباط با ابزارها و پشتیبانی مورد نیاز برای کسب موفقیت فردی و حرفهای در کسبوکار تعریف میشود.
مطالعات مختلف نشان داده که بین فراهم کردن راهکارهای پایدار برای مشکلات مذکور و بهبود سطح مراقبتهای سلامتی، آموزشی، سرمایهگذاری برای کودکان و کاهش فقر همبستگی وجود دارد. در واقع پیادهسازی چنین راهکارهایی به تغییراتی مثبت در سطح جامعه میانجامد.
.
از هر کانال نهایت استفاده را ببرید
نفوذ بالای تلفن همراه در بین مردم آفریقا، موضوعی است که در گزارشهای زیادی به آن پرداخته شده است. موردی که در گزارشها بیان نمیشود، این است: دسته متنوعی از تکنولوژیهایی که به شکلی گسترده در سایر نقاط جهان موجود هستند، در قاره آفریقا از اهمیت و برتری چشمگیرتری برخوردارند. یواساسدی و پیامک دو نمونه از این تکنولوژیها به شمار میروند. آفریقای سیاه هنوز هم به عنوان یک بازار بزرگ برای تلفنهای همراه کلاسیک شناخته میشود، بنابراین کسبوکارهای این منطقه مجبور هستند از تکنولوژیهای مذکور استفاده کنند. این در حالی است که چنین تکنولوژیهایی برای نسل تلفنهای همراه هوشمند، ناشناخته و خیلی قدیمی به نظر میرسد.
بدیهی است که آینده در دست تلفنهای همراه هوشمند خواهد بود، با این حال بر خلاف آنچه اغلب مردم تصور میکنند، تلفنهای همراه کلاسیک هنوز به عتیقههای باستانی تبدیل نشدهاند. بر اساس گزارشی که به تازگی منتشر شده، در سه ماه چهارم سال 2018، تلفنهای همراه کلاسیک 23 درصد از کل محمولههای تلفنهای دستی را به خود اختصاص دادهاند و ردپای آنها در بخش قابل ملاحظهای از بازار به چشم میخورد.
با این حساب، توسعه نوآوریهای مرتبط با تلفنهای همراه کلاسیک هنوز هم یک اولویت به شمار میرود. بهرهمندی حداکثری از دانش موجود و آسانسازی روند آشنایی کاربران تلفنهای همراه سنتی با مزایای گوشیهای تلفن هوشمند دلایلی هستند که نوآوران آفریقایی را به استفاده از تکنولوژیهایی مانند پیامک و یواساسدی مجاب میکنند.
.
روی مشتری و نیازهای او تمرکز کنید
لزوم تمرکز روی شناسایی نیازهای منحصر به فرد مشتری به منظور دستیابی به موفقیت، به بهترین شکل در داستان فینتک آفریقا به تصویر درآمده است. باور قدیمی «اگر بسازید آنها به سراغش خواهند آمد» امروزه به شکل کامل رد شده است. توجه شما را به بانکهای نامدار جلب میکنیم که در مجاب کردن مشتریان کمدرآمد به استفاده از راهکارهای کلی سیستم مالی رسمی شکست خوردهاند. در مقابل، آن دسته از شرکتهای فینتکی که متناسب با موقعیت مشتریان به آنها خدمترسانی میکنند، از نرخ پذیرش چشمگیری برخودار بوده و در حفظ مشتری عملکرد موفقیتآمیزی داشتهاند.
امروزه، حدود 400 میلیون حساب پول موبایلی ثبت شده در آفریقا وجود دارد.
به عنوان مثال، پس از راهاندازی امپزای کنیا در سال 2007، بیش از 85 درصد جمعیت این کشور به استفاده از پرداخت موبایلی روی آوردهاند. امروزه، تعداد حسابهای پول موبایلی ثبت شده در آفریقای سیاه به 400 میلیون عدد میرسد. در نتیجه، میزان پسانداز، مصرف، سرمایهگذاری و بهرهوری در این نقطه از جهان با افزایش روبرو است.
.
از ریسکهای حساب شده نترسید
یکی از موانعی که مدت زمان زیادی است جلوی پیشرفت اعتبارسنجی و توسعه شمول مالی را گرفته، نبود تاریخچه اعتباری از افرادی است که به خدمات بانکی دسترسی نداشتهاند. عدم دسترسی به مدارک و تاریخچه اعتباری بدین معناست که بانکها و موسسات مالی در انجام ارزیابی و اعتبارسنجی با مشکل مواجه هستند. شرکتهای فینتک آفریقا برای حل این مشکل به دادههای جایگزین روی آوردهاند. بررسی میزان استفاده از گوشی تلفن همراه، سابقه پرداخت شهریه مدرسه و بهکارگیری ایپیآیهای رفتاری پیشرفته نمونههایی از روشهایی هستند که فینتکها به منظور تعیین میزان ارزش اعتباری افراد از آنها استفاده میکنند. روشهای مذکور نه تنها سطح ریسک را افزایش ندادهاند، بلکه در مقایسه با امتیازدهی اعتباری سنتی از عملکرد دقیقتری نیز برخودار بودهاند.
این رویکرد نه تنها درهای بازار را روی پایگاه جدیدی از مشتریان باز میکند، بلکه به خودکارسازی وظایف نیز کمک میکند. بانکها از طریق پیادهسازی روش مذکور میتوانند فرآیندهای اعتبارسنجی را به شکل خودکار درآورند؛ در نتیجه کارمندان فرصت بیشتری خواهند داشت تا به جای پردازش دادههای خستهکننده، به ارائه توصیهها و پیشنهاداتی بپردازند که ارزشی واقعی را برای نحوه زندگی و معیشت مشتریان به همراه دارد.
قاره آفریقا یکی از غیر قابل پیشبینیترین محیطهای اقتصادی جهان را دارد، با این حال، مردم این قاره با توسعه راهکارهای موفقیتآمیز توانستهاند زندگی تعداد زیادی از افراد را متحول کنند. چشمانداز مالی جهان در حال تغییر است و آینده آن در هالهای از ابهام قرار دارد، ولی داستان موفقیت فینتک آفریقا میتواند الگویی باشد برای هدایت جهان در یک مسیر جدید.
منبع: فینتک فیوچرز