پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
افزایش آمار کارت‌های بانکی: رشد واقعی بانکداری الکترونیک است یا وانمود کردن به رشد
راه پرداخت، رسول قربانی؛
طبق آخرین آمار بانک مرکزی، تا پایان اردیبهشت ماه سال 91، بیش از 183 میلیون کارت بانکی صادر شده است. در نگاه اول برای بسیاری از افراد و مخصوصا بانک‌ها این موفقیت بزرگی است و نشان از رشد سریع بانکداری الکترونیک و صنعت پرداخت الکترونیک در ایران دارد. اما بیاید نگاهی دقیق تر بر این قضیه بیاندازیم.
اولین امری که در این زمینه باید مورد بررسی قرار گیرد این است که آیا بانک‌ها در قبال تعداد کارت‌های بانکی که صادر می‌کنند درگاه‌های ارائه خدمات برای این کارت‌ها را هم مجهزتر می‌کنند؟ مثلا اگر بانک x در سال گذشته هزار دستگاه خودپرداز داشت و ده میلیون کارت بانکی و حالا امسال بیست میلیون کارت بانکی دارد ولی هزار و صد دستگاه خودپرداز، آیا این بانک در ارائه خدمات کارت بانکی خود موفق عمل کرده است؟ آیا ارائه خدمات فقط یعنی اینکه کارت صادر کنند و بدهند دست مشتری؟
دیگری ارائه خدمات از درگاه‌های اینترنتی است. هنوز بسیاری از مردم نمی‌دانند چطور می‌توانند اینترنتی امور بانکی خود را انجام دهند و وقتی جویا می‌شویم می‌بینیم که آموزش درستی برای استفاده از خدمات اینترنتی بانک‌ها وجود ندارد. حتی بسیاری از بانک‌های کشور بر روی وبسایت خود هم هیچ گونه آموزشی برای استفاده از خدمات آنلاین خود ارائه نکرده‌اند! انگار مردم ما همه مادرزاد در بانکداری اینترنتی به دنیا آمده‌اند و همه چیز را می‌دانند.
در همین میان، بانک مرکزی اعلام می‌کند درگاه‌های اینترنتی بانک‌هایی که از https استفاده نمی‌کنند امن نیستند و نباید مشتریان از این درگاه‌ها استفاده کنند آنوقت هنوز چندین بانک کشور از http استفاده می‌کنند و مشتری به ناچار مجبور است اطلاعاتش را در این مسیر ناامن ارائه کند.
نکته دیگر، درآمدزایی این کارت‌ها به خودیه خود برای بانک‌هاست. گفته می‌شود فیزیک هر کارت دویست تومان برای بانک هزینه دارد و علاوه بر این دویست تومان یکسری هزینه‌های کوچک کاغذ بازی نیز دارد. به طور میانگین هر بانک مبلغ دو هزار تومان از مشتری برای صدور کارت دریافت می‌کند. شاید این دو هزار تومان برای مشتری که هر 2/3 سال یکبار می‌خواهد همچین پولی دهد بسیار ناچیز باشد اما وقتی همین دو هزار تومان را در 183 میلیون (تعداد کارت‌های موجود) می‌کنیم، می‌شود 366000000000. حالا چرا باید ما باید در کشوری که چیزی حدود 76 میلیون جمعیت دارد برای هر نفر تقریبا سه کارت بانکی داشته باشیم؟ از سویی ایران جوان ترین جمعیت دنیا را دارد و این یعنی درصد زیادی از جمعیت زیر هجده سال هستند که به احتمال زیاد این گروه کارت بانکی ندارند. با این حساب با یک حساب سر انگشتی کوچک می‌شود گفت به طور میانگین برای هر فرد بالغ در ایران چهار یا پنج کارت بانکی صادر شده است.
چرا افراد بیش از یک کارت بانکی دارند؟
این روزها نسبت تعداد کارت‌های هر بانک به تعداد دستگاه‌های خودپرداز آن بانک با دیگر بانک‌ها متفاوت است و این باعث به میان آمدن شبکه شتاب می‌شود. با وجود شبکه شتاب شخص می‌تواند با استفاده از کارت هر بانکی از دستگاه خودپرداز بانک دیگری خدمات دریافت کند بدون اینکه شخص هیچ هزینه اضافی بپردازد. اما مشکلات و قطعی‌های گاه و بیگاه شبکه شتاب باعث می‌شود افراد به یک کارت اعتماد نکنند و چند کارت در اختیار داشته باشند. دیگری مشکل انتقال وجه اینترنتی است. از هر بانکی نمی‌شود به صورت اینترنتی به بانک دیگری انتقال وجه کرد و برای بسیاری از بانک‌ها لازم است که کارت مبداء و مقصد برای یک بانک باشند و همین امر باز به نوعی لزوم داشتن کارت بانکی در چند بانک را شدید تر می‌کند. اگر چنین مشکلاتی وجود نداشت، آیا باز هم هر فرد به طور میانگین پنج کارت بانکی داشت؟ اگر این مشکلات برداشته می‌شد یعنی دیگر نیازی به صدور 183 میلیون کارت بانکی نبود و تعداد به یک پنج می‌رسید و این یعنی 366000000000 هم به یک پنجم می‌رسید؛ به عبارتی 366000000000 تقسیم بر 5 می‌شود 73200000000. 292800000000 تومان هزینه اضافی‌ای که حالا در جیب بانک‌ها و صاحبانشان است. به نظر شما با 292800000000 تومان چه کارهایی می‌شد برای کشور انجام داد؟