پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
دبیر سابق انجمن فین‌تک ایران در گفت‌وگو با المانیتور: چشم‌انداز فین‌تک ایران به سرعت در حال تغییر است
شرکت‌های ایرانی فعال در حوزه‌ی فین‌تک، در طی چند سال گذشته، بر انبوهی از سختی‌ها فائق آمده و با مشارکت کردن در طراحی قوانین رگولاتوری، زمینه را برای ایجاد تغییر در چشم‌اندازهای این صنعت، فراهم کرده‌اند.
درست است که سیستم معیوب بانکی، بر صنعت مالی ایران غلبه دارد؛ ولی شرکت‌های فین‌تک هم از قافله عقب نمانده‌اند و به صورت آهسته و پیوسته، جای پای خود را محکم می‌کنند.
اگر نگاهی به تحولات محلی در چند سال گذشته داشته باشیم، درمیابیم که شرکت‌های فین‌تک، نقش عمده‌ای در طراحی چشم‌انداز آینده‌ی خدمات مالی ایران خواهند داشت و حتی می‌توان ادعا کرد که شرکت‌های فین‌تک، در آینده، به طراحان اصلی این چشم‌انداز تبدیل شوند. چهاردهم دسامبر(23 آذر ماه)، محمدجواد آذری جهرمی وزیر فناوری اطلاعات ایران، اعلام کرد:
شرکت‌های فعال در حوزه‌ی فین‌تک، به‌زودی به سامانه‌ی شاهکار متصل خواهند شد.
شاهکار، سامانه‌ی احراز هویت آنلاین کاربران اینترنت است. این اقدام، بسیار نویدبخش است؛ فین‌تک‌های نوپا را از نظر امنیت تقویت می‌کند و بر سطح اعتماد مردمی به محصولات فین‌تک، می‌افزاید. سامانه‌ی شاهکار، حدود سه سال پیش تأسیس شده و در این مدت، تنها چند مورد از بانک‌های دولتی را پذیرا بوده است، ازاین‌رو، برای فین‌تک‌ها که نهادهایی خصوصی محسوب می‌شوند، اتصال به سامانه‌ی شاهکار می‌تواند یک مزیت به شمار برود.
درست است که فین‌تک‌های ایرانی، هنوز در اول راه هستند، ولی برای رسیدن به موقعیت فعلی خود، سختی‌های بسیاری را متحمل شده‌اند. در سال گذشته بود که کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه، تعدادی از شناخته‌شده‌ترین شرکت‌های فین‌تک را فیلتر کرد و پلیس سایبری ایران مدعی شد که این شرکت‌ها، در تسهیل فعالیت‌های خرابکارانه‌ی کیفری، دست داشته‌اند.
هر دو نهاد اعلام کردند که عدم به رسمیت شناخته شدن توسط بانک مرکزی ایران (CBI)، یک عامل تأثیرگذار مهم در فیلتر شدن این شرکت‌های فین‌تکی بوده است.
در پی این اتفاق، شرکت‌های فین‌تک ایران نسبت به کسب مجوز رسمی تشخیصی از سوی قانون‌گذاران، اقدام کردند. نتیجه‌ی این اقدام، بسیار مثبت بود و اتفاقاتی را رقم زد که خیلی کم در چشم‌انداز رگولاتوری ایران دیده می‌شود.
یکی از این اقدامات مثبت، تشکیل انجمن فین‌تک ایران بود که در ماه مارس سال 2017 و به پیشنهاد ناصر حکیمی، مدیرکل فناوری اطلاعات بانک مرکزی انجام گرفت. پس از تشکیل این انجمن، از فین‌تکی‌ها دعوت به عمل آمد که در فرآیند طراحی چارچوب‌های قانونی، مشارکت کرده و بدین ترتیب، کنترل عملیات آتی خود را در دست بگیرند.
آخرین نسخه‌ی چارچوب قانونی عملیات شرکت‌های تسهیلگر خدمات پرداخت، پس از اعمال بازخوردهای بازیگران صنعت مربوطه، در 18 اوت منتشر شد. بر طبق این چارچوب قانونی، فین‌تک‌های تسهیلگر پرداخت به عنوان واسطه شناخته می‌شوند و باید با تأمین‌کنندگان خدمات پرداخت وابسته به بانک‌ها مشارکت داشته باشند.
این تأمین‌کنندگان نیز در مقابل، وظیفه‌ی ارزیابی میزان صلاحیت فین‌تک‌ها و اعمال نظارت بر آن‌ها را به عهده دارند. میلاد جهاندار، بنیان‌گذار فین‌تک تسهیلگر پرداخت باهمتا است. او در مصاحبه با ال-مانیتور (Al-Monitor) اعلام کرد:
تشکیل انجمن فین‌تک و تبیین چارچوب‌های قانونی مربوطه، تجربه‌ای بود که در نوع خود، منحصربه‌فرد است؛ بنابراین طبیعی است که کمبودهایی وجود داشته باشد و با شرایط مطلوبی که در انتظار داریم، فاصله‌ی زیادی داشته باشیم. نکته‌ی جالب و بسیار مثبت ماجرا، ایجاد یک همکاری در سطح بالا بوده است.
به گفته‌ی جهاندار، که دبیر اسبق انجمن فین‌تک است، اگر انجمن تشکیل نمی‌شد و استارت‌آپ‌های نوظهور با هم مشارکت نمی‌کردند، دستیابی به دستاوردهای امروز، امکان‌پذیر نبود. وی، کسب واکنش مثبت از سوی قانون‌گذار را یک اتفاق مثبت چشمگیر می‌داند و معتقد است که تشکیل انجمن، به بهسازی و پیشرفت مداوم منجر شده و هم برای جامعه‌ی فین‌تک و هم برای قانون‌گذاران، نتایج خوشایندی را به ارمغان آورده است.
قرار بود که بانک مرکزی ایران، تا پایان سال جاری شمسی، مصادف با بیستم مارس، شش چارچوب قانونی را برای فین‌تک‌ها و ارزهای رمزنگاری‌شده منتشر کند؛ ولی با بازگشت تحریم‌های ایالات‌متحده و بروز بحران‌های مالی در ایران، توجه قانون‌گذاران از سمت فین‌تک منحرف شد و این تاریخ، به تعویق افتاد.
از بین شش چارچوب قانونی، یکی به ارزهای رمزنگاری‌شده و مابقی به شرکت‌های فین‌تک، که با نام آغازگران پرداخت، تسهیلگران، گردآورندگان، مدیران امور مالی شخصی، ارائه‌کنندگان وام و تسهیلات، وام‌دهندگان همتا به همتا، سرمایه‌گذاران و وام‌دهندگان جمعی شناخته می‌شوند، اختصاص دارد. در اوایل ماه سپتامبر، استارت‌آپ باهمتا در طی یک اقدام تاریخ‌ساز، یک توافق‌نامه را با شاپرک، که بازوی اجرائی بانک مرکزی ایران در شبکه‌ی پرداخت کشور است، امضا کرد.
در واقع، باهمتا، اولین شرکت فین‌تکی بود که به صورت رسمی، در چارچوب قانونی بانک مرکزی ایران شروع به فعالیت کرد. جهاندار در ادامه‌ی سخنانش افزود: «بزرگ‌ترین دستاورد امضای توافق‌نامه برای ما این بود که مشروعیت قانونی لازم را کسب کردیم و توانستیم به درخواست‌های ارسال شده از سوی سایر سازمان‌های دولتی، پاسخ دهیم.»
او گفت: «فین‌تکی‌ها ترجیح می‌دهند که در چارچوب ذکر شده، به تعریف خطوط قرمز و نبایدهای این صنعت پرداخت شود. جهاندار افزود: «ما جزو اولین گروهی بودیم که به صورت قانونی، از سوی دولت به رسمیت شناخته شدیم. این امر یک اتفاق بزرگ است و به منزله‌ی یک نقطه‌ی عطف در بین دولت و استارت‌آپ‌های ایرانی می‌باشد.»
شرکت پامیگرانیت اینوست ای‌بی (Pomegranate Investment AB) یک شرکت سرمایه‌گذار ریسک‌پذیر سوئدی است که در سال 2014 تأسیس شده و در حوزه‌ی سرمایه‌گذاری مستقیم و غیر مستقیم فعالیت می‌کند. این شرکت در اواخر سال 2017، موافقت کرد که در ازای مالکیت 14.3 درصد از کل سهام شرکت، یک سرمایه‌گذاری 500.000 یورویی را در باهمتا انجام دهد.
پامیگرانیت عنوان کرده: «این سرمایه، به باهمتا کمک می‌کند تا نیروی کار جدید استخدام کند، دامنه‌ی فعالیت‌هایش را رشد دهد و با توسعه‌ی محصولات جدید، جای پای خود را در صنعت نوظهور فین‌تک ایران محکم کند.» جهاندار عنوان کرد:
هدف ما از انجام مذاکره با سرمایه‌گذاران بالقوه، تنها به جذب سرمایه محدود نمی‌شد. ما یک هدف بزرگ دیگر را نیز دنبال می‌کردیم و آن عبارت بود از تبادل تجربه و تخصص.
مدیر عامل اجرایی باهمتا، سخنانش را چنین ادامه داد: «پامیگرانیت در کنار سرمایه‌ای که به شرکت ما تزریق کرد، تجربه‌ی مدیریت در مقیاس بین‌المللی را نیز به ما آموخت و این بسیار ارزشمند است.» پس از خروج یک‌جانبه‌ی دونالد ترامپ از برنامه‌ی جامع اقدام مشترک در 8 می سال 2018، تحریم‌های سنگینی بر ایران اعمال شد و شرایط، تغییر کرد.
جهاندار، معتقد است که در پس هر تهدید، یک فرصت نهفته است و تحریم‌های آمریکا، می‌تواند فرصتی باشد برای آن دسته از سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی، که ریسک سرمایه‌گذاری در یک جاویژه بازار (niche market) پر سود را به جان می‌خرند.
درست است که تحریم‌ها فشار زیادی را بر شرکت‌های فین‌تک ایرانی وارد می‌کند و کل سیستم مالی کشور را مختل می‌سازد؛ ولی نمی‌تواند جلوی نسل هزاره‌ی تحصیل‌کرده‌ی این کشور را گرفته و از پیشرفت تکنولوژی‌های مالی این کشور، ممانعت به عمل آورد.
جهاندار در پایان صحبت‌هایش گفت: «به عنوان کسی که در این بازار کار می‌کند، بدون اغراق می‌توانم بگویم که آینده‌ی درخشانی در انتظار فین‌تک‌های ایرانی است و وجود تعامل سازنده در بین فین‌تک‌ها، بانک‌ها و بانک مرکزی ایران، روند رسیدن به موفقیت را تسریع می‌کند.»
او چنین پیش‌بینی می‌کند که با رشد سریع فناوری‌های مالی، ایرانیان در طی یک یا دو سال آینده، همکاری‌هایی را در بین شرکت‌های این حوزه شاهد خواهند بود و چشم‌انداز مالی و پرداخت ایران، تحولات قابل‌توجهی را تجربه خواهد کرد.
منبع: Al-monitor
