پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
بر اساس مقاله‌ای که توسط سایت اکونومیست (Economist) منتشر شده است، در حال حاضر «داغ‌ترین محیط برای راه‌اندازی استارت‌آپ‌های جدید» حوزه فین‌تک است. طی چند سال اخیر، سرمایه‌گذاران از سراسر جهان مبالغ هنگفتی را روانه حوزه فین‌تک کرده‌اند. از زیرمجموعه‌های پرداخت و وام‌دهی گرفته تا سرمایه‌گذاری، شرکت‌های کوچک بسیاری در این حوزه آغاز به کار کرده‌اند. برای بسیاری از ما، این داستان تکراری است. اما باید بدانید که راه‌اندازی یک استارت‌آپ فین‌تک چندان هم کار سادهای نیست.
افزودن مقررات جدید اِی پلاس (A+) در ژوئن سال 2015 به قانون راه‌اندازی کسب‌وکار‌های نوپا یا جابز اکت (Jumpstart Our Business Startups Act) تحت عنوان Title IV، به سرعت عنوان تغییر دهنده بازی را به خود اختصاص داد. هرچند که برخی دیگر نیز به این مقررات جدید، عناوین دیگری نظیر آی‌پی‌او‌های کوچک (mini IPOs) و یا دموکراتیزه کردن را نسبت داده‌اند.
به‌طور خلاصه، در دنیای امروز زمینه رشد صنعت فین‌تک بسیار بالا است و قوانین و مقرارتی که تاکنون دست‌وپاگیر قلمداد می‌شدند، دیگر سد راه دست‌یابی ما به موفقیت در عرصه فناوری‌های مالی نیستند.
به‌عبارت بهتر، طی سال‌های اخیر شرکت‌های فین‌تکی بیش از هر زمان دیگری برای دست‌یابی به پول و موفقیت امیدوار بوده و هستند.
موفقیت استارت‌آپ‌هایی هم‌چون لرن وست (LearnVest) که در مارس 2015 میلادی به مبلغی بالغ بر 250 میلیون دلار توسط نورث وست خریداری شد یا استارت‌آپ موفق استرایپ (Stripe) که موسسان بیست و چند ساله آن توانستند کسب‌وکار خود را در سال 2015، به ارزش 5 میلیارد دلار برسانند.
در این داستان شیرین و سراسر موفقیت یک مشکل کوچک وجود دارد. آن هم این است که چنین کاری اصلا آسان نیست! با این حال، اگر به خود بقبولانید که قوانین و مقررات مانعی برای راه‌اندازی یک استارت‌آپ فین‌تک نیستند، نصف راه را رفته‌اید. اگر چنین نگرشی در شما ایجاد شده باشد، دیگر کسی جلودارتان نخواهد بود.
باور غلطی که در در بازار رایج شده است این است که راه‌اندازی یک استارت‌آپ فین‌تک کار بسیار سادهای است و ورود به بازار از آن هم ساده‌تر. به گمان برخی‌ها، سرمایه‌گذاران چک به دست منتظر هستند تا اولین استارت‌آپی که اظهار وجود می‌کند را پشتیبانی مالی کنند. احتمالا کاربران نیز پشت در‌ها به انتظار ایستاده‌اند تا به محض معرفی یک استارت‌آپ فین‌تک به سمت آن یورش برده و آن را تا موفقیت همراهی کنند.
اما حقیقت این است که اگر تمایل دارید وارد فین‌تک شوید، باید پی شکست را به تن خود بمالید. این ره به ترکستان است!
شاید به نظر برسد که قوانین وضع شده مدرن، میانبری برای دور زدن مقررات پیچیده و محدود کنند‌ه‌ای هستند که شرکت‌ها سالیان سال با آن دست به گریبان بوده‌اند؛ اما صداقت، اولین و مهم‌ترین چیزی است که یک استارت‌آپ فین‌تک به آن نیاز دارد. در حقیقت، یک استارت‌آپ برای این‌که بتواند رشد کرده و به موفقیت دست یابد، نیازمند درک و پذیرش مقررات اعمال شده در صنعت فناوری‌های مالی است.
اگر حقیقتا به دنبال یک ساختار شکنی عظیم و تاثیر‌گذار در حوزه خدمات مالی هستیم، به کارآفرینانی نیاز داریم که به خوبی می‌دانند جریان‌های قانونی را چطور باید هدایت کنند. طوری که همین مقررات، پله‌ای برای صعود کسب‌وکار‌شان باشد.
شناسایی مقررات و تطبیق کسب‌وکار با آن
کریس دیکسون (Chris Dixon) مجموعه رویکرد‌های کاملی از تطبیق با مقررات را نشان‌تان می‌دهد که با استفاده از آن‌ها می‌توانید موانع موجود در صنعت را دور بزنید. علیرغم این‌که اغلب شرکت‌ها و استارت‌آپ‌های فین‌تک برای مبارزه با مقررات و قوانین حاکم در صنعت فناوری‌های مالی در تقلا هستند، بهتر است فراموش نکنید که شما هیچ‌گاه قادر به غلبه بر این مقررات نخواهید بود؛ مگر این‌که فضای قانون‌گذاری‌های مربوطه را به خوبی شناخته باشید و بدانید چطور می‌توانید از این قوانین به نفع خود و کسب‌وکارتان استفاده کنید (یا دست کم ریسک‌های موجود را مدیریت کنید.)
در حقیقت، لازم نیست نگران پشت سر گذاشتن و حذف مقررات باشید، بلکه اولین نگرانی شما در مواجهه با مقررات باید این باشد که چطور آن‌ها را وارد هسته مرکزی استارت‌آپ فین‌تک خود کنید. پاک‌سازی مقررات و کم‌رنگ کردن آن‌ها در یک کسب‌وکار فین‌تکی، نه تنها سودی به دنبال نخواهد داشت، بلکه درست مثل فرایند‌های مهندسی، جذب نیرو و البته جذب کاربران هزینه‌های سنگینی را نیز روی دست استارت‌آپ خواهد گذاشت. فقط به این مهم بیاندیشید که زیرساخت‌های قانونی کسب‌وکاری که در حال راه‌اندازی هستید، چگونه باید باشد. این‌که چه استراتژی‌ها و تاکتیک‌هایی می‌توانند در همراهی شما با مقررات (و ادغام آن‌ها در زیربنای اصلی) کسب‌وکارتان کمک کننده باشند.
به‌عنوان مثال، در صورتی که به فعالیت در حوزه وام‌دهی علاقه‌مند هستید، بازار چنین استارت‌آپی می‌تواند به این صورت باشد: مجموعه‌ای از سرمایه‌گذاران و وام‌دهندگان در ارتباط با استارت‌آپ فین‌تک شما، در سطوح پایینی سیستم جای داده می‌شوند، عواملی که می‌توانند تضمین کننده ادامه حیات و موفقیت کسب‌وکار باشند. با توجه به روند رو به رشد پیچیدگی‌ها و عرصه بسیار وسیع بازار، قانون گذاران دولتی بالاتر از سرمایه‌گذاران و وام‌دهندگان قرار می‌گیرند و سازمان‌هایی هم‌چون انجمن اوراق بهادار آمریکای شمالی و کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا نیز به ترتیب پس از آن. هر سطح، قوانین و مقررات ویژه مربوط به خودش را خواهد داشت و شما باید استراتژی خود را به گونه‌ای انتخاب کنید که بتوانید با استفاده از قوانین موجود، تمامی سطوح ذکر شده را در راستای آرمان‌های استارت‌آپ به کاربسته و آن را به توسعه و موفقیت برسانید.
نحوه مدیریت شما در هر سطح، زیربنایی برای مراحل بعدی است. برای نمونه، ممکن است در برهه‌ای نیاز به بهبود تجربه مشتری یا رشد سریع در استارت‌آپ خود داشته باشید. به خاطر داشته باشید که استفاده از قوانین برای نیل به تجربه کاربری اید‌ه‌آل و رشد سریع، تاثیر بسزایی در روند رشد کسب‌وکار شما خواهد داشت.
حتی موارد ساده و شاید بی اهمیتی هم‌چون قوانین محلی محدود به تقسیمات جغرافیایی نیز نباید از زیر ذره‌بین شما دور بمانند. به‌عنوان مثال، مکانی که برای راه‌اندازی استارت‌آپ خود در نظر گرفته‌اید بسیار حائز اهمیت است. ممکن است قوانینی در سطح هر کشور وجود داشته باشند که می‌توانند برای استارت‌آپ فین‌تک شما مفید واقع شده یا به ضرر آن تمام شوند و شناسایی و استفاده یا دوری کردن از آن‌ها (در حقیقت مدیریت آن‌ها) به عهده شخص شما است.
اوبر (Uber) مثال بارزی از استارت‌آپ‌هایی است که هنوز که هنوز است در بسیاری از شهر‌ها با چالش‌های قانونی عدید‌ه‌ای روبه‌رو است. استارت‌آپی که علیرغم اختصاص عنوان غول صنعت خودرو در جهان به خود، مجبور شد تا کسب‌وکار خود در جنوب شرقی آسیا را، صرفا به دلیل عدم تطابق با قوانین دولتی موجود در این کشور‌ها به رقیبان خود وا‌گذار کند. یکی از هزاران دلیلی که باعث شد تا وب‌گاه خبررسانی و تجزیه و تحلیل فناوری‌های تک‌کرانچ (Techcrunch)، دفتر خود را از رالی (Raleigh) به آتلانتا (Atlanta) انتقال دهد. بدیهی است که قوانین مناسب موجود در ایالت جورجیای آمریکا، توجیه قانع کنند‌ه‌ای برای چنین اقدامی است.
برخورد استراتژیک با انتخاب سرمایه‌گذاران
اولین نکته در انتخاب سرمایه‌گذاران، شناسایی و استقبال از سرمایه‌گذارانی است که حداقل به اندازه شما در مورد فضای قانونی حاکم آگاهی دارند. به جای تمرکز روی معاملاتی با مبالغ هنگفت و زمینه‌سازی برای دیدار‌های تجاری متعارف، سرمایه‌گذارانی را شناسایی و انتخاب کنید که می‌دانند معیار واقعی و قابل دسترسی موفقیت چیست. مقررات ثابت نیستند و ممکن است طی راه‌اندازی و در ادامه مسیر حرکت شما در راستای اهداف‌تان دچار تغییر و تحول شوند. تغییراتی که می‌تواند به‌صورت مستقیم روی کسب‌وکار شما تاثیر بگذارد. بدیهی است که همکاری با سرمایه‌گذارانی که بر چنین ریسک‌هایی واقف بوده و راه‌کار‌های مدیریت آن‌ها را به خوبی می‌شناسند، شما را نجات خواهد داد.
هرچند کافی نیست، اما باید در نظر داشته باشید که برخی از بزرگ‌ترین و موفق‌ترین استارت‌آپ‌های جهان به روش‌هایی کاملا غیر صنعتی و نامتعارف ایجاد شده‌اند یا کار خود را با سرمایه‌گذاران فرشته (angel investor) آغاز کرده‌اند. رویکردی که اگر مورد توجه قرار گیرد، کارآفرینان حوزه فین‌تک را وا می‌دارد تا به گونه‌ای دیگر بیاندیشند و خود را به روش‌های معمول و مرسوم محدود نکنند.
دیلی دات (Daily Dot) از جمله استارت‌آپ‌های موفقی است که توانسته مرز 10 میلیون دلار را رد کند. نیک وایت (Nick White)، مدیرعامل دیلی دات در یکی از نامه‌های شرکت گفته است: «سرمایه‌گذاری‌های جسورانه سرمایه‌گذاران خاص خود را می‌طلبد تا در بازه‌های زمانی مشخصی فروش یا عرضه اولیه داشته و بازگشت سرمایه خود را داشته باشند. این برای انواع خاصی از شرکت‌ها عالی است… اما فراتر از آن، من از عدم سلامت در سرمایه‌گذاری‌های سری A، B، C و D تک‌شاخ‌ها که برخی از شرکت‌های نوپا سعی ورود به آن‌ها را دارند می‌ترسم.»
حقیقتی که می‌توان با اندکی مطالعه و تحقیق به آن رسید این است که در حال حاضر، پول جاری در حوزه سرمایه‌گذاری جسورانه بسیار اندک است. با این حال، زمانی که شروع به راه‌اندازی یک استارت‌آپ در بازاری کاملا قانون‌مند می‌کنید، سرمایه‌گذارانی که اهداف و دلایل شما را درک کرده و به آن اعتماد دارند و به خوبی با تاثیرات قوانین روی کسب‌وکار در حال راه‌اندازی آشنا هستند، قادر خواهند بود تا شما را بسیار بیشتر از یک سرمایه‌گذاری کلان سری A پشتیبانی کنند.
ایجاد تعادل بین مقررات و فناوری
در اکوسیستم امروزی، بسیاری از استارت‌آپ‌ها می‌توانند با رویکرد‌های مهندسی محور خود، بر مشکلات فائق آمده و شکاف‌های موجود در کسب‌وکار‌شان را ترمیم کنند. اما در صنعت فناوری‌های مالی، اهمیت مقررات و قابلیت مدیریت این مقررات و ریسک‌های ناشی از آن، اگر بیشتر از توانمندی‌های فناورانه نباشد، کمتر هم نیست. حفظ تعادل در قابلیت‌های مبتنی بر فناوری و مقررات در راه‌اندازی یک استارت‌آپ می‌تواند شفافیت بیشتری به کسب‌وکار شما بخشیده و اعضای تیم‌تان را برای درک بهتر و عمیق‌تر چرایی و چگونگی استفاده از فناوری‌ها برای ارتقای پلتفرم یاری کند.
برعکس، در خلال این متعادل‌سازی، می‌توانید اعضای تیم و سرمایه‌گذاران را نیز در مورد دلایل عدم استفاده از برخی فرایند‌ها و فناوری‌ها قانع کنید. وابستگی به سازمان‌ها و افراد سوم شخصی نظیر شرکت‌های حقوقی یا مشاوران، ریسک بالایی برای استارت‌آپ فین‌تک شما به دنبال خواهد داشت. به‌ویژه زمانی که حاشیه ریسک به خودی خود بالا است و امید چندانی برای ارتقای سیستم و ادامه حیات آن وجود ندارد.
البته گفتنی است، تاثیر همکاری شما با سیستم‌های حقوقی و قانون‌گذاران غیرقابل انکار است؛ پس سعی کنید با آن‌ها دوست باشید تا این‌که در مقابل‌شان بایستید. برای نمونه می‌توان همکاری تک‌کرانچ و قانون‌گذاران محلی برای آی‌جی‌ای (Invest Georgia Exemption) را مثال زد که هم برای دولت محلی و هم برای تک‌کرانج منافع فراوانی را به دنبال داشته است. اتخاذ چنین استراتژی هوشمندانه‌ای از جانب شما سبب می‌شود تا گوی سبقت را از رقیبانی که کنار ایستاده و منتظر یک حاکم برای اجرای قوانین مانده‌اند، بربایید.
در خلال همه آن‌چه که در مورد راه‌اندازی یک استارت‌آپ در این مقاله مطالعه کردید، این حقیقت مهم را باید متذکر شد که در صورتی که پشته‌ای فدرتمند از مقررات و قوانین در سیستم و تیم خود پیاده کرده باشید، نه تنها آسیبی از سوی قوانین تهدیدتان نمی‌کند، بلکه می‌توانید از مقررات به نفع کسب‌وکارتان بهره بجویید.
به عبارت بهتر، اگر بتوانید رویکرد و استراتژی اید‌ه‌آلی در کسب‌وکار خود اتخاذ کنید، مقررات مزیتی رقابتی برای استارت‌آپ فین‌تک شما خواهند بود. اگرچه شما، به‌عنوان یک شرکت استارت‌آپی تازه کار، قادر نخواهید بود تا قوانین را تک به تک به نفع خود فرم دهید یا برخی از تصمیم‌گیری‌های‌تان به دلیل تبعیت از مقررات باب میل‌تان نباشد، اما روی این مهم تمرکز کنید که با این استراتژی درست، از تمام رقبای خود در صنعت سبقت خواهید گرفت. چیزی که همه ابعاد کسب‌وکار شما را در زمان حال و آینده تحت تاثیر قرار خواهد داد.
اگر می‌خواهید در راه‌اندازی یک استارت‌آپ فین‌تک کامل و قدرتمند موفق باشید، مطمئنا بدون توانمندی در حوزه قانون‌گذاری راه بسیار پر پیچ و خمی را در پیش رو خواهید داشت. استراتژی اتخاذ شده از جانب شما باید بتواند تمام ابعاد و سطوح کسب‌وکارتان را پوشش داده و کل تیم شما، از مدیران گرفته تا مهندسان، بازاریابان و حتی سرمایه‌گذاران را در یک راستا هدایت کند.
اگر بتوانید همه این الزامات را انجام دهید، باز هم چالش‌هایی را در مواجهه با برخی مقررات و قانون‌گذاری‌ها خواهید داشت. به عبارت دقیق‌تر، همواره قوانینی وجود خواهند داشت که مسیر حرکت شما را سد خواهند کرد (و نیاز به مدیریت خواهند داشت)، اما مطمئن باشید تاثیر این ناملایمات بر رقیبان‌تان چندین برابر خواهد بود.
منبع: Techcrunch
