پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
فراگیر شدن تلفن‌های هوشمند و گسترش استفاده از اینترنت همراه و همچنین افزایش روش‌های پرداخت الکترونیکی باعث شده است که صنعت پرداخت هر روز محصولات تازه‌تری را به بازار ارائه کند و یکی از این محصولات که جزو آخرین دستاوردهای فناورانه صنعت پرداخت است، دستگاه کارتخوان موبایلی یا همان mPOS است که به نظر می‌رسد میدان رقابت بعدی شرکت‌های پرداختی در دنیا و مخصوصاً شرکت‌های PSP در ایران باشد.
بااینکه دستگاه کارتخوان موبایلی در بازار جهان و دنیا، ابزار جدیدی محسوب می‌شود بااین‌حال در چند سال گذشته موردتوجه کسب‌وکارهای بسیاری قرار گرفته است؛ کسب‌وکارهایی که بعضاً محل تسویه با مشتری جای ثابتی نیست و نمی‌توانند دست به دامن دستگاه‌های کارتخوان رایج رومیزی شوند و یا کسب‌وکارهایی هستند که به‌اندازه‌ای تراکنش ندارند که برای شرکت‌های PSP جذابیتی جهت ارائه یک دستگاه کارتخوان داشته باشند؛ اما این‌ها پیش‌پا افتاده‌ترین نمونه‌ها و مثال‌هایی هستند که اهمیت وجود راهکارهای پرداختی دیگر را به تصویر می‌کشند و صدها دلیل دیگر وجود دارد که دستگاه‌های کارتخوان رایج فعلی پاسخگوی نیاز پرداختی تمام کسب‌وکارها نیستند و باید به راهکارهای دیگری هم برای کامل کردن این چرخه فکر کرد که یکی از این راهکارها دستگاه کارتخوان موبایلی است. درواقع دستگاه کارتخوان موبایلی این امکان را فراهم می‌کند که کاربر بتواند از یک دستگاه تلفن همراه هوشمند به‌عنوان یک دستگاه کارتخوان استفاده کند.
ببینید: چگونگی دریافت کارتخوان موبایلی ایران کیش
ببینید: چگونگی دریافت کارتخوان موبایلی هدایت هوشمند قرن
ببینید: چگونگی دریافت کارتخوان موبایلی تسکا پی
منظور از دستگاه کارتخوان موبایلی دقیقاً چیست؟
قبل از باز کردن بیشتر این موضوع، باید تکلیفمان را با خودمان روشن کنیم که دقیقاً قرار است راجع به چه چیزی صحبت کنیم. با شنیدن عبارت دستگاه کارتخوان موبایلی به‌طور کلی ممکن است تصورات مختلفی در ذهن افراد تداعی شود که به‌طور کلی این تصورات از 3 حالت خارج نیستند.
تصور اول؛ شاید اولین و پیش‌پاافتاده‌ترین تصوری که از شنیدن عبارت کارتخوان موبایلی در ذهن افراد تداعی شود، همان دستگاه‌های کارتخوان رایج باشد که صرفاً بدون کابل برق و بدون سیم تلفن کار می‌کنند. اینجا درواقع منظور همان دستگاه کارتخوان بی‌سیم است که به آن دستگاه کارتخوان سیار یا کارت‌خوان‌های GPRS هم گفته می‌شود. دستگاه کارتخوان بی‌سیم درواقع همان دستگاه کارتخوان معمولی است اما با این تفاوت که این دستگاه قابلیت جابه‌جایی دارد و کابل برق و تلفن ندارد. درواقع این دستگاه‌ها سیم‌کارت را جایگزین خط تلفن کرده‌اند تا نیاز به وصل بودن به شبکه‌شان را از این طریق رفع کنند و نیاز به اتصال دائم به برق شهری را با یک باطری شارژی جایگزین کرده‌اند. شاید همین بدون سیم بودن این دستگاه‌ها باعث شود برخی آن را با دستگاه کارتخوان موبایلی اشتباه بگیرند.
تصور دوم؛ دومین تصور از روی محصولات نوآورانه‌ای مانند اسکوئر و آی‌زِتِل شکل گرفته است که درواقع یک قطعه سخت‌افزاری کوچک از طریق خروجی جک صدا به تلفن همراه متصل می‌شود و به کمک یک اپلیکیشن و حساب کاربری، تلفن همراه را به دستگاه کارتخوان تبدیل می‌کند. این قطعه سخت‌افزاری فقط ابزاری برای خواندن فیزیک کارت است و بس! باقی فرآیندهای فیزیکی مانند ورود رمز و فرآیند غیرفیزیکی مانند پروسه کردن تراکنش و اتصال آن به شبکه از طریق اپلیکیشن توسط خود تلفن همراه انجام می‌شود. شاید همین نداشتن صفحه‌کلید سخت‌افزاری برای واردکردن رمز روی این دستگاه، باعث شد کاربردش در صنعت پرداخت ایران که مبتنی بر کارت نقدی است شدنی نباشد و اثری از این تکنولوژی در ایران نیست و تمام دانسته‌ها و شنیده‌هایمان مربوط به خارج از ایران است.
تصور سوم؛ سومین تصور که دقیقاً همان چیزی است که کارشناسان و متخصصان صنعت پرداخت کشور این روزها بسیار درباره‌اش صحبت می‌کنند دستگاهی فیزیکی است از طرق مختلف به یک تلفن همراه متصل می‌شود و با کمک اپلیکیشنی که روی تلفن همراه نصب شده است، کار یک دستگاه کارتخوان را می‌کند. این دستگاه یا همان دستگاه کارتخوان موبایلی فقط دو کار اساسی در فرآیند پرداخت در حضور فیزیک کارت انجام می‌دهد؛ یکی خواندن فیزیک کارت و دیگری ورود رمز کارت روی صفحه‌کلید فیزیکی آن؛ باقی فرآیند انجام تراکنش توسط اپلیکیشنی که در تلفن همراه پذیرنده نصب است اتفاق می‌افتد. درواقع کسی که از کارتخوان موبایلی استفاده می‌کند همیشه به یک تلفن همراه هوشمند نیاز دارد که این دستگاه را همراهی کند.
حالا که به فهم مشترک در خصوص چیستی دستگاه کارتخوان موبایلی رسیدیم می‌توانیم بگوییم راهکار کارتخوان موبایلی به‌طور کلی سه بخش اصلی دارد: اول خود دستگاه کارتخوان موبایلی، دوم اپلیکیشن تلفن همراه و سوم پورتالی برای پذیرنده که ریز تراکنش‌هایش را در آن ببیند. ازنظر امنیتی نیز کارتخوان موبایلی باید گواهینامه PCI PTS داشته باشد و ابزار هوشمند یا همان تلفن همراه هم باید الزامات PA-DSS را برآورده کند.
انواع دستگاه کارتخوان موبایلی
با توجه به تعریف سوم از دستگاه کارتخوان موبایلی، به‌طور کلی می‌توان سه نوع از آن را در بازار مشاهده کرد؛ اولی همان مدلی است که در تصور سوم توضیح دادیم یعنی دستگاه فقط کار خواندن کارت و ورود رمز کارت توسط خود مشتری را انجام می‌دهد و باقی کارها توسط نرم‌افزار و روی تلفن همراه هوشمند انجام می‌شود و رسید انجام تراکنش به شکل مختلف الکترونیکی مانند ایمیل یا پیامک برای طرفین ارسال می‌شود.
نوع دوم دوباره همان کارتخوان موبایلی بالاست ولی با این تفاوت که دارای یک پرینتر نیز است تا در صورت نیاز رسید انجام تراکنش را برای مشتری پرینت کند.
سومین نوع دستگاه کارتخوان موبایلی، کمی شرایطش با دو نوع قبلی متفاوت است؛ اینجا دیگر مشتری با یک قطعه سخت‌افزاری مجزا که به یک تلفن همراه هوشمند نیز نیاز داشته باشد طرف نیست، بلکه شاید بهتر است بگوییم با یک تلفن همراه هوشمند طرف هستیم که علاوه بر تمام قابلیت‌های یک تلفن همراه هوشمند، طوری طراحی شده است که امکان خواندن فیزیک کارت را روی خودش داشته باشد و با توجه به الزامات موجود PCI-PTS یک صفحه‌کلید سخت‌افزاری نیز برای ورود رمز کارت بانکی روی خودش دارد.
نقطه تمایز این محصول با دو نوع قبلی این است که دیگر نیازی به تلفن همراه هوشمند نیست و خودش ابزاری یکپارچه از تلفیق کارتخوان و تلفن همراه است که به‌تنهایی همه کارها را انجام می‌دهد.