پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
پاسخ بانک مرکزی به گزارش دیروز عصر ارتباط: مشکلات طرح چکاوک روزهای آینده به طور کامل رفع می‌شود
شنبه گذشته هفته نامه عصر ارتباط مطلبی با عنوان «سرگردانی مردم و چک‌ها با اجرای طرح چکاوک؛ ضعف اطلاع رسانی، شیرینی طرح بزرگ بانکی را تلخ کرد» را به عنوان تیتر یک منتشر کرد که در آن به ضعف اطلاع رسانی بانک مرکزی در بروز مشکلات احتمالی اجرای طرح چکاوک داشت. مشکلاتی که برای متخصصان بانکی دور از انتظار نبودند اما برای مردم و مشتریان بانک‌ها که از همه جا بی‌خبر بودند یک شوک بود. بانک مرکزی شنبه پاسخی را مبنی بر این گزارش ارائه کرده است که در ادامه آمده است:
.
با توجه به تحولات اخیر در راه‌اندازی طرح چکاوک در نظام بانکی کشور و معرفی آن در استان تهران و سیزده استان دیگر، پرسش‌ها، نکات و شکایاتی از طرف مشتریان نظام بانکی مطرح شده است. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران پاسخگویی مناسب به این ابهامات را وظیفه اصلی خود تلقی کرده و بر خود لازم می‌داند نکاتی چند را با هم‌میهنان ارجمند در میان گذارد:
سامانه چکاوک، آخرین حلقه از نظام پرداخت الکترونیکی است که مبادله، پایاپای و پردازش و کارسازی چک‌ها را به‌صورت الکترونیکی بین بانک‌های کشور بر عهده دارد. در سال‌های اخیر با رشد و نفوذ شگرف پرداخت‌های کارتی و حوالجات الکترونیکی، بخش بزرگی از پرداخت‌های کشور از طریق سامانه‌هایی نظیر شتاب، شاپرک، ساتنا و پایا انجام می‌شود، لیکن چک به‌عنوان ابزاری برای پرداخت‌های تجاری همچنان واجد اهمیت به سزایی بوده و الحاق آن به نظام پرداخت الکترونیکی کشور ضرورتی اجتناب‌ناپذیر به شمار می‌رود.
.
دو هدف مهم برای سامانه چکاوک معین شده است
هدف اول تسهیل و تسریع در مبادلات مبتنی بر چک است. چکاوک، با الکترونیکی شدن گردش چک بین بانک‌های کشور، فاصله جغرافیایی میان استان‌های کشور را از میان برداشته و کارسازی چک‌های بین‌بانکی را در سراسر کشور ظرف مدت یکسان انجام می‌دهد. همچنین با استقرار کامل چکاوک در کشور، مدت‌زمان تسویه و کارسازی چک‌های واگذارشده به بیست‌وچهار ساعت کاری و حتی کمتر کاهش می‌یابد.
هدف دوم، نظارت‌پذیر شدن مبادلات چک و پایش دقیق آن‌ها به‌صورت الکترونیکی است تا اطمینان عمومی نسبت به استفاده از این ابزار ارتقا یابد. به دلیل تمام الکترونیکی شدن مبادلات چک و حذف گردش لاشه چک بین واحدهای بانک‌های مختلف، زمینه برخی از سوء‌استفاده‌ها از این ابزار ازمیان‌رفته و با اعمال کنترل دقیق بر حجم تعهدات بین بانک‌ها از طریق نمایشگرهای پایش مبادلات، اضافه برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی و خلق پول بدون پشتوانه که درنهایت به افزایش بی‌رویه نقدینگی و تورم منجر می‌شود تا حد زیادی کنترل و مدیریت خواهد شد.
.
گرچه حجم مبادلات چک بسیار کمتر از تعداد تراکنش‌های سامانه‌هایی نظیر شتاب و شاپرک است، اما نظر به لزوم پردازش فیزیکی چک در مبدأ و کنترل انسانی اقلامی نظیر صحت امضا و پشت‌نویسی، چکاوک یکی از پرچالش‌ترین و پیچیده‌ترین سامانه‌های الکترونیکی کشور به شمار می‌رود. راه‌اندازی چکاوک مستلزم تمهیدات لجستیکی فراوان در نزدیک به بیست‌ودو هزار شعبه و آموزش قریب به دویست هزار نفر از کارکنان بانک‌هاست که ابعادی ملی و کم‌سابقه را در میان تمامی سامانه‌های الکترونیکی کشور و منطقه نشان می‌دهد. بدین لحاظ در برنامه‌ریزی برای راه‌اندازی آن، تلاش و دقت فراوانی شد تا کاستی‌های اجتناب‌ناپذیر ناشی از تغییر بنیادی روش‌ها به حداقل خود برسد و لذا پیش از راه‌اندازی طرح چکاوک در استان تهران، این سامانه در سیزده استان کشور به‌صورت کامل راه‌اندازی شده و بسیاری از مشکلات و مسایل آن پیش از معرفی طرح در تهران مرتفع گردید. باید توجه داشت که در اجرای هر سامانه‌ای در عمل، مشکلات و مسایلی بروز می‌کند که از دامنه برنامه‌ریزی و حتی تجربیات پیشین نیز خارج است؛ لیکن هراس از این امر نباید توسعه و بهسازی سامانه‌های جدید و موجود را متوقف نماید؛ چراکه رکود و توقف در ایجاد سامانه‌های جدید بانکی، منجر به رکود در تمامی فعالیت‌های اقتصادی و آسیب‌پذیری آن‌ها می‌گردد.
با توجه به نکات پیش‌گفته و نظر به گستردگی و اهمیت تهران به‌عنوان قطب اقتصادی و تجاری کشور و پراکندگی و تعداد زیاد شعب بانک‌ها در این استان، برخی ناهماهنگی‌ها و کاستی‌ها که عمدتاً مربوط به تغییر روش‌های انجام کار بوده‌اند، منجر به تاخیر در کارسازی برخی چک‌های بین‌بانکی گردید که البته نسبت چک‌های تحت تاثیر قرارگرفته هرگز از ده درصد چک‌های واگذارشده فراتر نرفت. عملکرد ضعیف یکی از بانک‌های کشور که حجم زیادی از چک‌های واگذارشده و عهده را به خود اختصاص می‌دهد، باعث گردید تا مشکلات بانک یادشده عملاً به دیگر بانک‌ها تسری یافته و رفع آن‌ها را مستلزم صرف زمان و تلاش مضاعف کند.
با همکاری شبانه‌روزی نظام بانکی کشور، تلاش شد تا این مشکلات در اسرع وقت حل‌شده و با توجه به عملکرد روزهای گذشته، پایداری تدریجی در عملکرد سامانه مشاهده‌شده و انتظار می‌رود در روزهای آینده مسایل و مشکلات پدید آمده به طور کامل مرتفع گردند.
بنا به سیاست‌های بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، ایجاد سامانه‌های جدید باید شامل تعریف و اجرایی شدن حداقل سطح خدمات باشد. بر اساس سیاست گفته‌شده، این بانک از ابتدا درصدد بوده تا پس از استقرار سامانه چکاوک، نسبت به تعریف دقیق کیفیت خدمات مطابق با روال‌ها و به روش‌های معمول بین‌المللی اقدام نماید. این روال‌ها تضمین می‌کنند که کارسازی چک‌ها بر اساس زمان‌بندی معینی صورت پذیرفته و در صورت عدم کارسازی در زمان مشخص‌شده، نسبت به اخذ هزینه التزام از عامل یا عاملان مربوط و پرداخت آن به مشتری اقدام شود. با توجه به مشکلات پیش‌آمده، اقدام در معرفی و اجرایی شدن سطح کیفی خدمت در سامانه چکاوک در اولویت قرارگرفته است.
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به نمایندگی از نظام بانکی کشور، از همه هم‌میهنانی که به دلیل راه‌اندازی سامانه در روزهای گذشته دچار مشکل شده‌اند، صمیمانه پوزش می‌خواهد و به هم‌میهنان ارجمند اطمینان می‌دهد، ضمن رفع فوری مشکلات پیش‌آمده، حداکثر تلاش خود را به‌منظور پایداری و ارتقای کیفیت خدمات و نیز برخورد مناسب با بانک‌هایی که به هر دلیل در ارائه خدمات خود نارسایی داشته‌اند، مصروف داشته و در صورت لزوم نسبت به معرفی بانک‌هایی که از ارائه خدمات مناسب ناتوان‌اند، اقدام کند.
شکیبایی و هم‌دلی هم‌میهنان گرامی در روزهای آغازین اجرای هر طرح ملی، بزرگ‌ترین سرمایه واصلی‌ترین دلگرمی خدمت‌گزاران آن‌ها در نظام بانکی کشور برای توسعه و بهبود خدمات بانکی الکترونیکی است.
منبع: بانک مرکزی