پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
گزارش بانک مرکزی از عملکرد ۱۹ماهه پرداخت ودیعه مسکن / سهم ۱۰درصدی بانک مسکن در پرداخت وام اجاره
بانک مرکزی آمار تسهیلات پرداختی ودیعه مسکن از ابتدای اجرای قانون جهش تولید مسکن (مهرماه ۱۴۰۰) تا فروردین‌ماه سال ۱۴۰۲ را منتشر کرد. طبق این گزارش، بانک ملت، تجارت و صادرات در میان ۱۸ بانک عامل به ترتیب بیشترین تسهیلات در این زمینه را پرداخت کرده‌اند و بانک مسکن در این مدت به عنوان بانک تخصصی در بخش مسکن با تکلیف ۷۰۰۰ میلیارد تومانی فقط ۱۲۰۰ میلیارد تومان تسهیلات ودیعه مسکن پرداخت کرده است.
قانون جهش تولید مسکن ابتدای مهرماه ۱۴۰۰ از سوی رئیس‌جمهور برای اجرا ابلاغ شد و ارائه تسهیلات ودیعه مسکن یکی از تکالیف این قانون به بانک‌هاست. البته پیش از این، کمک‌ودیعه مسکن در سال ۱۳۹۹ با شیوع ویروس کرونا در راستای حمایت از مستأجران پرداخت شده بود، اما از سال ۱۴۰۰ و ابلاغ قانون جهش تولید مسکن، این وام به صورت قانونی و تکلیفی برعهده شبکه بانکی قرار گرفت.
پرداخت ۳۳ درصد از تکلیف ۴۰ هزار میلیاردی ودیعه مسکن
اکنون با گذشت ۱۹ ماه از ابلاغ قانون جهش تولید مسکن، بانک مرکزی عملکرد بانک‌ها و مؤسسات اعتباری در اجرای ماده ۴ قانون جهش تولید مسکن را برای اولین‌بار منتشر کرده است. داده‌های این گزارش نشان می‌دهد بانک‌ها طی ۱۹ ماه ۱۳ هزار و ۲۷۶ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان تسهیلات ودیعه مسکن پرداخت کرده‌اند.
این در حالی است که در قانون جهش تولید مسکن مصوب سال ۱۴۰۱ آمده که بانک‌ها باید ۴۰ هزار میلیارد تومان منابع برای پرداخت ودیعه مسکن در نظر بگیرند، اما از ابتدای اجرای قانون جهش تولید مسکن تا فروردین‌ماه ۱۴۰۲، فقط ۳۳.۱ درصد از منابع مصوب محقق شده است.
سهم هر یک از بانک‌ها در پرداخت ودیعه مسکن
جدیدترین آمار بانک مرکزی درباره عملکرد پرداخت تسهیلات اجاره خانه نشان می‌دهد بانک‌های ملت، تجارت و صادرات در بازه ۱۹ماهه به ترتیب بیشترین پرداختی را در بخش ودیعه مسکن با ۳۱۷۴.۹، ۲۴۲۷.۷ و ۲۱۷۷.۱ میلیارد تومان داشته‌اند.
علاوه بر این، بانک‌های اقتصاد نوین، ایران‌زمین و مؤسسه اعتباری ملل با پرداخت ۲۸.۳، ۷۱.۳ و ۷۷.۲ میلیارد تومان کمترین عملکرد را در پرداخت تسهیلات و ودیعه مسکن داشته‌اند.
همچنین، آمار بانک مرکزی نشان می‌دهد بانک مسکن به عنوان بانک تخصصی در بخش مسکن با گذشت بیش از ۱۹ ماه فقط ۱۲۰۰ میلیارد تومان از سهم ۷۰۰۰ میلیارد تومانی مصوب‌شده برای خود را به پرداخت تسهیلات ودیعه مسکن اختصاص داده است. به عبارت دیگر، سهم بانک مسکن در تسهیلات پرداختی ودیعه مسکن تقریباً ۱۰ درصد بوده است.
البته، بر اساس بخشنامه بانک مرکزی به جز ۱۸ بانک اعلام‌شده، بانک‌های ملی و خاورمیانه نیز جزو بانک‌های عامل در پرداخت تسهیلات ودیعه مسکن هستند، اما در گزارش بانک مرکزی مشخص نشده که این دو بانک چه میزان تسهیلات ودیعه مسکن پرداخت کرده‌اند. به عبارت دیگر، دو بانک ملی و خاورمیانه با وجود الزام قانونی در این مدت تسهیلاتی برای ودیعه مسکن پرداخت نکرده‌اند.
بنابراین، در شرایطی که طبق آخرین اعلام مرکز آمار حدود ۲۴.۵ میلیون نفر در کشور مستأجر هستند، آخرین آمار بانک مرکزی از تعداد افرادی که موفق به دریافت ودیعه مسکن شده‌اند معادل ۲۲۴ هزار و ۴۶۰ نفر است. این موضوع نشان می‌دهد اکثر مستأجران در کشور تمایلی به دریافت کمک‌ودیعه مسکن ندارند یا ممکن است آن‌قدر مسیر دریافت این وام برای مستأجران سخت بوده باشد که آنها عطای این وام را به لقای آن بخشیده باشند.
| ردیف | بانک عامل | میزان تسهیلات پرداختی ودیعه مسکن (میلیارد تومان) |
| ۱ | ملت | ۳۱۷۴.۹ |
| ۲ | تجارت | ۲۴۲۷.۷ |
| ۳ | صادرات | ۲۱۷۷.۱ |
| ۴ | سپه | ۱۳۹۷.۸ |
| ۵ | رفاه کارگران | ۱۲۶۶.۹ |
| ۶ | مسکن | ۱۲۰۰ |
| ۷ | آینده | ۸۲۶.۱ |
| ۸ | پارسیان | ۴۲۲.۳ |
| ۹ | سینا | ۴۱۵.۴ |
| ۱۰ | شهر | ۲۷۷.۵ |
| ۱۱ | پاسارگاد | ۲۳۱ |
| ۱۲ | سامان | ۱۶۴.۹ |
| ۱۳ | پست‌بانک | ۱۲۷.۱ |
| ۱۴ | گردشگری | ۱۰۱ |
| ۱۵ | کارآفرین | ۸۸.۶ |
| ۱۶ | مؤسسه اعتباری ملل | ۷۷.۲ |
| ۱۷ | ایران‌زمین | ۷۱.۳ |
| ۱۸ | اقتصاد نوین | ۲۸.۳ |
آمار تسهیلات پرداختی بانک‌ها در ودیعه مسکن
بر اساس ماده ۴ قانون جهش تولید مسکن، بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیر بانکی باید حداقل ۲۰ درصد از تسهیلات پرداختی نظام بانکی در هر سال را با نرخ سود مصوب شورای پول و اعتبار به بخش مسکن اختصاص دهند. این تخصیص تسهیلات باید به صورتی باشد که در سال اول اجرای قانون از حداقل ۳۶۰ هزار میلیارد تومان کمتر نباشد و ۲۰ درصد تعیین‌شده در این زمینه برای سال‌های آینده نیز باید با نرخ تورم سالانه افزایش یابد.
با شیوع ویروس کرونا، یکی از برنامه‌های ستاد ملی کرونا پرداخت تسهیلات ودیعه مسکن برای حمایت مستأجران بود که در سال ۱۳۹۹ پرداخت این وام در شبکه بانکی آغاز شد. در سال ۱۳۹۹، مبلغ این تسهیلات در تهران ۵۰ میلیون تومان، در شهرهای بزرگ ۳۰ میلیون تومان و در سایر شهرها ۱۵ میلیون تومان بود. در سال ۱۴۰۰ نیز پرداخت تسهیلات ودیعه مسکن تداوم پیدا کرد و سقف وام ودیعه مسکن در تهران با افزایش نسبت به سال ۱۳۹۹ معادل ۷۰ میلیون تومان و در دیگر کلان‌شهرها و سایر شهرها نیز به ترتیب ۴۰ و ۲۵ میلیون تومان شد.
برای پرداخت این وام در سال ۱۴۰۱ نیز بانک مرکزی در اردیبهشت‌ماه شرایط پرداخت تسهیلات کمک‌ودیعه مسکن را به بانک‌های عامل ابلاغ کرد که طبق آن بخشنامه، سقف‌های فردی این وام معادل ۶۰، ۴۵ و ۳۵ میلیون تومان به ترتیب در تهران، مراکز استان‌ها و شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر جمعیت و سایر شهرها تعیین شد.
پس از این، افزایش سقف کمک‌ودیعه مسکن تصویب شد و اکنون مبلغ این وام برای سال ۱۴۰۲ در تهران، مراکز استان‌ها، در شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر جمعیت و سایر شهرها به ترتیب ۱۰۰، ۷۰ و ۴۰ میلیون تومان است.
بنابراین، در حال حاضر متقاضیان وام ودیعه مسکن در شهرهای مختلف می‌توانند با دوره بازپرداخت حداکثر پنج‌ساله و سود ۱۸ درصد از ۴۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان کمک‌ودیعه مسکن بگیرند.
