پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
تیغ تیز بیمه مرکزی بر پیکره استارتاپها / آیا راه تعامل با نهاد ناظر باز است؟
کسبوکارهای آنلاین بیمه نیمه دوم فروردینماه 1401 را با التهاب شروع کردند. بیمه مرکزی که در روزهای پایانی سال ۱۴۰۰ با اعلام ممنوعیت همکاری شرکتهای بیمه با اپلیکیشن سکه به فعالیت خود پایان داده بود، در همان نخستین روزهای سال ۱۴۰۱ – در روزهایی که هنوز فعالیت شرکتهای بیمه شکل و شمایل رسمی خود را پیدا نکرده بود- با اعلام هشدار به چهار تجمیعکننده فروش بیمه اعلام کرد که اگر کسبوکارهای فروش آنلاین از اعمال تخفیفهای خارج از حد تعیینشده دست نکشند با آنها برخوردی جدی و قانونی خواهد شد. تب و تاب اعلام موضع رسمی نهاد ناظر به بزرگترین فروشندههای آنلاین بیمه کشور هنوز نخوابیده بود که خبر منع فعالیت اپلکیشن بیمهچی724 نیز روی درگاه خبری بیمه مرکزی قرار گرفت.
و حالا نامه رسمی محمدجواد آقاجری، مدیر کل نظارت بر شبکه خدمات بیمهای بیمه مرکزی به شرکتهای بیمه مبنی بر غیرقانونی بودن فعالیت بیمهای اپلیکیشن آپ و هشدار نسبت به همکاری شرکتهای بیمه با این سوپراپلیکیشن، آب پاکی را روی دست فعالان کسبوکارهای آنلاین صنعت بیمه کشور ریخت. گویا سال سخت تازهواردان صنعت بیمه کشور آغاز شده است.
اهمیت داشتن نگاه اکوسیستمی
در واکاوی موضعگیریهای هر باره نهاد ناظر نسبت به استارتاپهای بیمه ای باید دنبال پاسخ چندین سوال بود. اول اینکه آیا نهاد ناظر نگاه اکوسیستمی به صنعت بیمه را قبول دارد یا نه؟ اگر بازیگران اصلی اکوسیستم بیمه را عناصر شرکتهای بیمه، نمایندگان، کارگزاران و کارگزاران برخط واستارتاپهای بیمهای بدانیم آن وقت باید به دنبال جواب صریحی بر این سوال باشیم که آیا در پیکره عریض و طویل بیمه مرکزی و در میان آیین نامهها و لایحههای بسیار این نهاد ناظر میتوان به جایگاهی خاص برای دسته تازه واردان میدان که با عنوان اعطایی کارگزاران برخط فعالیت دارند پیدا کرد یا نه؟
آیا می توان صرفاً با شکلگیری و اعلام آییننامهای برای فعالیت کارگزاران برخط یا آنلاین و کسبوکارهای فروش آنلاین بیمه را که ملزم به اجرای شرایط مندرج در مواد قانونی سنتی هستند، مدعی حمایت از کسبوکارهای نوین در برابر شبکه گسترده بیمه سنتی بود؟ بماند که در این میان اکوسیستم نوآوری بیمه فقط شامل شبکه فروش آنلاین نیست و شمار بسیار زیادی از اینشورتکها در شاخههای مختلف ارزیابی و پرداخت خسارت و … مشغول به فعالیت هستند.
باید اذعان داشت که امروز صنعت بیمه نه همراستا و موازی با پیشرفت صنایع دیگر اما با حرکت آهسته و آرام خود مسیر تحول را طی میکند. حضور بازیگران جدید حوزه فناوری و ظهور مدل های کسبوکار تازه به حتم صنعت سخت و سنگین بیمه را نیز تکان داده است، به طوری که دیگر نمیتوان زنجیره ارزش بیمه را فقط مختص شبکه سنتی و استارتاپی بیمه دانست چرا که امروز در همه دنیا صنعت بیمه شاهد بازیگرانی از کسبوکارهای غیربیمهای است. مانند کسبوکارهای سلامت که در پیشگیری و ارزیابی خسارت وارد عمل می شوند یا کسبوکارهای حوزه حمل و نقل و گردشگری.
در این میان آنچه اهمیت دارد باور به تشکیل اکوسیستم نوآوری است و طبیعی است که در چنین شرایطی با بزرگ شدن عناصر یک اکوسیستم دیگر نمیتوان از نهاد ناظر انتظار نظارت و حاکمیت و حتی حمایت به شیوههای سنتی گذشته را داشت، چرا که مدلهای کسبوکاری دیگر مانند گذشته نیستند، حتی در صنعت بیمهای که به شدت به پایههای سنتی خود چسبیده است.
باید باور داشت که بیمه نیز با همه محافظهکاریها در برابر موج تازهای از برهمزنندهها قرار دارد که نه رفتار قهری و سلبی که قاعدهمندی بر اصول نظارتی مقتضی بر آوردههای فناوری روز برای تعامل با آنهایی که فناوری را انتخاب کرده اند، می تواند مشکل تعارض و تقابل را حل کند. رویکردی که امروز از سوی نهادهای ناظر در دنیا به اسم رگتک و ساپتک مورد توجه قرار گرفته است و در ایران موضوعی مغفول و جامانده است.
سندباکس، تنها راه تعامل
تقابل و تعارض هرباره استارتاپهای بیمه با نهاد ناظر و تنشهایی را که هرازگاهی میان شبکه فروش سنتی و برخط بروز میکند، شاید فقط یک جعبه شنی بتواند حل و فصل کند. سندباکس یا محیط آزمون. ایده تازهای که کمتر از یک دهه پیش در صنایع مالی دنیا مطرح شد و امروز زمزمههای تدوین و بهکارگیری آن در صنایع مالی ایران نیز به گوش میرسد که البته در میان فعالان حوزه فینتک با واکنشهای متفاوتی روبهرو بوده است.
سندباکس محیطی متشکل از گروه متخصص برای سنجش ایده های نوآورانه جهت شروع موقت کسبوکارهاست که در نهایت میتواند به رگولاتورها کمک کند تا در این محیط کنترلشده آزمون، وضعیت فعالیت استارتاپها را زیر نظر بگیرند و مجوزهای لازم را برای آنها صادر کنند.
اگرچه به عقیده عدهای از فعالان حوزه نوآوری ورود سندباکس میتواند دلیلی بر حضور بیشتر حاکمیت بر فضاهای کسبوکاری باشد ولیکن در صنعتی مانند بیمه که نهاد ناظر در تعامل هرباره با اینشورتکها به تعارض میرسد، داشتن فضای شنی میتواند مفید واقع شود. چرا که در آن زمان قانونگذار بخشی از فعالیتها را به دور از نگاه سنتی جدا میکند و برای رسیدن به مرحلهای از بلوغ و تعمیم به بررسی ابعاد رویکرد تازه می پردازد، روندی که به درکی مشترک از نیازها و تفاوت های ساختاری میانجامد و شاید تقابل را به تعامل برساند!