راه پرداخت
رسانه فناوری‌های مالی ایران

نگاهی به اولین گزارش تحلیلی از رفتار ایرانیان در استعلام قبوض که شرکت عصر داده آن را منتشر کرده است / ونش به روایت آمار

عصر تراکنش 55 و 56 / در دهه 90 و با توسعه اپلیکیشن‌های پرداخت، صفوف طولانی پرداخت قبوض بانک‌ها از میان برداشته شد و مردم برای پرداخت قبوض به اپلیکیشن‌های پرداخت متوسل شدند. در آن هنگام برای پرداخت لازم بود تا حتماً قبض کاغذی به دست مشترکین برسد؛ روشی که معضلات بسیاری داشت. یکی از مهم‌ترین آنها عدم دریافت قبض توسط مشترکین بود. مصرف کاغذ، فرایندهای پیچیده چاپ و توزیع قبض نیز از دیگر مشکلات بود. از طرفی هیچ برنامه‌ای برای دریافت قبوض به‌صورت الکترونیکی طراحی نشده بود. در راستای تکمیل این امر بود که شرکت عصر داده ایده استعلام و دریافت الکترونیکی قبوض را مطرح کرد. در نهایت نیز این شرکت توانست سرویس‌های استعلام قبوض خدماتی را به‌صورت تجمیع‌شده تحت پلتفرم ونش به بازار عرضه کند؛ سرویس‌هایی که در حال حاضر تقریباً روی تمامی اپلیکیشن‌های پرداخت مورد استفاده قرار می‌گیرند. به بهانه سه‌سالگی پلتفرم ونش و پنج‌سالگی عصر داده، این شرکت گزارشی از مسیری را که طی کرده، ارائه داده است. این گزارش اولین گزارش تحلیلی از رفتار ایرانیان در استعلام قبوض است که بازه دی‌ماه ۱۳۹۷ تا دی‌ماه ۱۴۰۰ را مورد بررسی قرار داده است.


ونش


عصر داده مجموعه‌ای فعال در حوزه زیرساخت مشترکین و قبض است که با رویکرد خلق ارزش‌افزوده بر مبنای ارائه سرویس‌های جدید در حوزه فین‌تک فعالیت می‌کند. مهم‌ترین محصول عصر داده در این زمینه، ونش نام دارد. ونش یک سامانه OpenAPI است که سرویس‌های حوزه قبض، خودرو، پست، ثبت‌احوال، اسناد و… را به شرکت‌های بانکداری ‌باز، اپلیکیشن‌های پرداخت، شرکت‌های بهینه‌سازی مصرف انرژی و… ارائه می‌دهد. ونش سرویس‌های خدمات عمومی را از سازمان‌ها دریافت و آنها را به‌صورت تجمیع‌شده در اختیار شرکت‌های متقاضی قرار می‌دهد. یکی از مهم‌ترین سرویس‌های ونش، سرویس استعلام قبوض است که در حال حاضر روی تمامی اپلیکیشن‌های پرداخت مورد استفاده قرار می‌گیرد.

شرکت‌های آسان‌پرداخت، تجارت الکترونیک پارسیان، به‌پرداخت ملت و به‌تازگی گروه شرکت‌های دیجی‌کالا از مشتریان کلیدی ونش هستند. شرکت‌های بانکداری باز کشور مانند فینوتک، فرابوم، کاسپین و پادیوم نیز سرویس‌های استعلام قبوض خود را از ونش دریافت می‌کنند. همچنین واحدهای صنعتی، شرکت‌های ارائه‌دهنده سیستم‌های ERP و شرکت‌های بهینه‌سازی الگوی مصرف نیز بخش دیگری از مشتریان ونش را تشکیل می‌دهند.

علاوه بر ونش، عصر داده محصولات دیگری نیز دارد. برای مثال در حوزه فین‌تک، خدمات مالی مبتنی بر هوش مصنوعی تحت پلتفرم ونیفای و در حوزه پوشاک تحت پلتفرم شاکو، خدماتی را ارائه می‌دهد. در ادامه نگاهی خواهیم داشت به اولین گزارش تحلیلی از رفتار ایرانیان در استعلام قبوض که عصر داده منتشر کرده است.

ونش در یک نگاه

پراکندگی درخواست‌ها در یک ماه


در بخشی از این گزارش، هر ماه به سه قسمت تقسیم شده و پراکندگی درخواست‌ها را نشان می‌دهد. طبق این آمار، ۱۰ روز اول هر ماه حاوی بیشترین درخواست‌های استعلام قبوض است که ۴۲ درصد از درخواست‌ها در این بازه زمانی اتفاق می‌افتد. در واقع با توجه به اینکه، پرداخت حقوق در روزهای ابتدایی هر ماه صورت می‌گیرد و همچنین بیشتر قبوض نیز در همین بازه صادر می‌شوند، حجم بیشتر استعلام قبوض ماهیانه در دهه اول هر ماه صورت می‌پذیرد.


نسبت استفاده از سرویس‌ها به تفکیک قبوض


در این قسمت استعلام‌های قبوض بر اساس سهمی که هر یک از انواع قبوض داشتند، دسته‌بندی شده‌ است. سهم استعلام تلفن ثابت با توجه به ماهیانه‌بودن صدور این قبض و همچنین استعلام آسان با شماره تلفن نسبت به سایر قبوض بیشتر است. بعد از استعلام قبوض تلفن ثابت، قبوض آب با ۲۷ درصد دومین سهم استعلام قبوض را به خود اختصاص داده است.


قبوضی که بیشترین مبلغ بدهی را داشته‌اند


در این گزارش مشترکینی که بیشترین میزان بدهی را روی قبوض آب، برق، گاز و تلفن ثابت داشته‌اند، مورد بررسی قرار گرفته‌اند. بر همین اساس، تعداد قبوض خانگی در مقایسه با قبوض سازمانی بسیار بیشتر است، ولی همان‌طور که می‌بینیم مبلغ بدهی یک مجموعه‌ سازمانی شاید به‌اندازه هزاران مشترک خانگی باشد.

قبض آب و فاضلاب:

  • مجتمع مسکونی در قزوین: ۸۶ میلیارد ریال
  • مرکز درمانی در مرکز کشور: ۲۹ میلیارد ریال
  • مرکز ساخت قطعات در غرب کشور: ۲۶ میلیارد ریال

قبض گاز:

  • شرکت صنعتی فلزات در مرکز کشور: ۲۵۴۸ میلیارد ریال
  • شرکت صنعتی فلزات در مرکز کشور: ۲۹۵ میلیارد ریال
  • کارخانه مصالح در مرکز کشور: ۲۵۵ میلیارد ریال

قبض برق:

  • مصارف غیرمشهود در یکی از شهرهای پرجمعیت کشور: ۱۰۰ میلیارد ریال
  • مصارف غیرمشهود در یکی از شهرهای پرجمعیت کشور: ۶۸ میلیارد ریال
  • شرکت صنعتی فلزات در شمال غربی کشور: ۵۸ میلیارد ریال

قبض تلفن ثابت:

  • شرکت دولتی در حوزه مخابرات: ۱۴ میلیارد ریال
  • شرکت خصوصی در تهران: ۸ میلیارد ریال
  • شرکت خصوصی حوزه مخابرات در مرکز کشور: ۴ میلیارد ریال

روند تغییرات استعلام قبوض


در نمودار زیر روند تغییرات سهم هر نوع قبض در دوره‌های مختلف طی سه سال اخیر را مشاهده می‌کنید. در دی‌ماه ۱۳۹۷ و در شروع فعالیت، ونش تنها سرویس استعلام گاز و تلفن را ارائه می‌داد و در ادامه استعلام قبوض آب و برق نیز به خدمات ونش اضافه شدند. طبق این نمودار، در آذرماه ۱۴۰۰ حدود 18.40 درصد درخواست‌هایی که روی سرویس استعلام قبوض سامانه ونش انجام می‌شود، مربوط به استعلام تلفن بوده و بعد از آن سرویس استعلام قبوض گاز با 18.39 درصد بیشترین تعداد درخواست‌ را داراست.


مسئولیت اجتماعی


در بخشی از این گزارش، عصر داده درباره مسئولیت اجتماعی خود نیز صحبت کرده است. حذف قبوض کاغذی در کنار ساده‌سازی فرایند دریافت قبض، یکی از دغدغه‌های همیشگی عصر داده بوده است. در همین راستا این شرکت اعلام کرده که با توجه به حجم استعلام‌های انجام‌شده از سرویس ونش، حیات هزاران درخت ادامه پیدا کرده است. طبق محاسبه‌ این شرکت از میزان استعلام‌هایی که تاکنون داشته و اینکه هر برگه A4 چه تعداد قبض در آن قرار می‌گیرد و برای تولید هر برگ، چه تعداد درخت مصرف می‌شود، به این نتیجه رسیده که برای هر ۸۰۰۰ برگه A4 تقریباً یک درخت به ابعاد ۲×۱۲ متر قطع می‌شود و اگر طی سه سال گذشته قبضی چاپ نمی‌شد، امکان حفاظت از ۳۰ هزار درخت و همین‌طور صرفه‌جویی ۲۵۰ هزار برگه A4 فراهم می‌شد.


بیشترین‌ها


روزهای پایان سال و تعطیلات نوروزی سبب می‌شود مدتی صدور قبض توسط مراکز توزیع به تعویق بیفتد. از طرفی نیز پرداخت قبوض از اولویت‌های مشترکین در این ایام نیست. این عوامل سبب می‌شوند تا در ماه‌های ابتدایی سال، حجم استعلام قبوض افزایش چشم‌گیری داشته باشد. عصر داده در این بخش بیشترین تعداد استعلامی را که در یک روز روی سامانه ونش انجام شده و همین‌طور بیشترین تعداد استعلامی را که در یک ثانیه در ونش صورت گرفته، مشخص کرده است.

بیشترین تعداد استعلام در چه روزی بود؟

  • ۴ اردیبهشت ‌ماه 1400
  • 1.855.667 عدد

بیشترین تعداد استعلام در ثانیه، چه زمانی بود؟ (TPS)

  • یکشنبه ۹ خرداد ۱۴۰۰، ساعت ۱۱:۲۸:۰۵
  • 560 عدد

از طریق سایت ونش می‌توانید متن کامل «اولین گزارش تحلیلی از رفتار ایرانیان در استعلام قبوض» را مشاهده کنید.

1 دیدگاه
  1. محمد می‌گوید

    چقدر کامنداشون منظم وایسادن ؟ بعد لبخند تلخی هم دارن :))

    این که داده کاربر ها رو نگهدای میکنن جز رفتار های پر خطر دیتا نیست ؟

    حداقل دیتا ها بدون اسم و هویت باید بررسی و آنالیز بشن
    خیلی مقاله عجیبی بود.

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.