پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
در گفت‌وگو با مدیران ارشد شرکت سحاب مطرح شد / شریک استراتژیک کسبوکارها در حوزه داده‌محوری هستیم
عصر تراکنش ۵۰ / شرکت سحاب از سال 1393 در حوزه تحلیل بیگ‌دیتا در صنعت مخابراتی (Telecom) فعال است و پس از مدتی حوزه فعالیت خود را گسترش داده و به صنایع دیگر نیز وارد شده و با محصولات و خدماتی از جمله پلتفرم سکان، گروه مشاوران سحاب و آکادمی سحاب، خود را به شریک استراتژیک مشتریانش در عبور از انقلاب صنعتی چهارم تبدیل کرده است. در راستای گسترش حوزه‌های فعالیت این شرکت، با مصطفی نظرپور، عضو هیئت‌مدیره و مدیر توسعه کسب‌وکار؛ فرزان فروتن، مدیر بازاریابی؛ محمد اشرف، مدیر اجرایی پلتفرم سکان؛ مجید کیوان، مشاور مدیریت از گروه مشاوران سحاب و علیرضا مهرابی‌کرمانی، مدیر اجرایی گروه مشاوران سحاب به گفت‌وگو نشستیم و درباره فعالیت‌های این مجموعه صحبت کردیم.
معرفی شرکت سحاب
تمرکز شرکت سحاب، فناوری‌های داده و رساندن این فناوری‌ها به کسب‌وکارهای گوناگون، برای گسترش داده‌محوری و عبور آنها از انقلاب صنعتی چهارم است. حوزه‌های مخابراتی، بانک، خرده‌فروشی و شرکت‌های پخش و تولیدی، حوزه‌هایی بوده‌اند که این شرکت تاکنون به فعالان آنها کمک کرده تا بتوانند با استفاده از داده‌ها، تصمیمات هوشمندانه‌تری بگیرند. مصطفی نظرپور، عضو هیئت‌مدیره و مدیر توسعه کسب‌وکار سحاب «داده» را که حوزه اصلی فعالیت این شرکت است، این‌گونه تعریف میکند: «از نظر ما هر چیزی که بتوانیم آن را به حالت دیجیتال تبدیل کرده و در رایانه ذخیره کنیم، داده است و به‌صورت بالقوه قابلیت استفاده در تحلیل را دارد. با این تعریف، اطلاعات مالی، متون، لاگ تجهیزات خطوط تولید، اطلاعات رفتار مشتری در وب‌سایت و غیره، داده هستند و ما امکان تحلیل آنها را داریم.»
طبق صحبت‌های نظرپور، پلتفرم تحلیل داده سکان، گروه مشاوران سحاب و آکادمی سحاب (که به توانمندسازی و فهم مدیریت داده‌محور کمک میکند) سه بخش مهم این شرکت هستند: «این شرکت نزدیک به ۲۰۰ نیروی متخصص دارد و هدف ما این است که شریک استراتژیک کسبوکارها در حوزه داده‌محوری باشیم؛ با کیفیتی که قابل جایگزینی نباشد.»
سابقه فعالیت‌های شرکت سحاب
ثبت رسمی شرکت در سال 139۳ انجام شد و از آن زمان تاکنون در حوزه داده در صنعت مخابراتی فعالیت کرده است. پس از مدتی حوزه فعالیت‌های سحاب به سمت صنایع دیگر هم کشیده شد و صنعت به صنعت فعالیت‌ها گسترش پیدا کرد. مدیر توسعه کسب‌وکار این شرکت در خصوص اقدامات پیشین شرکت سحاب توضیح می‌دهد: «ما کار خود را با بیگ‌دیتا و حوزه‌هایی مانند علم داده، هوش مصنوعی و سامانه‌های توزیع‌شده شروع کردیم. به خاطر گسترده‌بودن حجم داده و مسائل حوزه مخابراتی، اول به این حوزه وارد شده و موفق شدیم پروژه‌های کوچکی را عملیاتی کنیم. اجرای موفقیت‌آمیز آن پروژه‌ها باعث شد تعداد و ابعاد پروژه‌های ما در طول زمان افزایش پیدا کند.»
به گفته نظرپور، بعد از چند سال فعالیت در صنعت مخابراتی، سحاب تصمیم گرفت حوزه فعالیت خود را به این صنعت محدود نکند و به سایر صنایع هم وارد شود: «ما که فعالیت خود را در صنعت مخابراتی آغاز کرده بودیم، در ابتدا سرمایه زیادی نداشتیم، اما رفته‌رفته توانستیم به سرمایه شرکت اضافه کنیم. در نهایت تصمیم گرفتیم با حفظ توانایی تخصصی‌مان در حوزه داده به صنایع دیگر هم روی بیاوریم.»
واحدهای گوناگون شرکت سحاب
نظرپور همچنین درباره پلتفرم تحلیل داده سکان و گروه مشاوران سحاب می‌گوید: «در ابتدا یک انکوباتور داخلی را برای ایجاد یک مجموعه کسب‌وکار راه‌اندازی کردیم. پلتفرم تحلیل داده سکان، اولین کسب‌وکاری بود که در این انکوباتور شروع به فعالیت کرد. در ابتدا این پلتفرم فقط به تحلیل داده‌های لجستیک برای بهبود عملکرد شرکت‌های پخش یا شرکت‌های مشابه آن اختصاص داشت. سپس، با توجه به شرایط بازار، تمرکز این پلتفرم را به تحلیل داده‌های مربوط به فروش و بهبود فعالیت‌های بازاریابی بازگشتی معطوف کردیم. پس از آن، گروه مشاوران سحاب برای ترویج رویکرد داده‌محوری در کسبوکارها ایجاد شد و پورتفوی ما را گسترش داد تا در کنار خدمات نرم‌افزاری، هر آنچه را کسبوکارها برای داده‌محور شدن به آن نیاز دارند (از جمله مشاوره مدیریت، خدمات آموزشی، ارزیابی بلوغ داده‌محوری و غیره)، به آنها عرضه کنیم.»
در ادامه فعالیت خود، سحاب متوجه شد هنگامی که به سراغ فعالان بازار می‌رود تا از تحلیل داده با آنها صحبت کند، آنها اصلاً شناختی از این حوزه ندارند؛ بنابراین این شرکت، آکادمی سحاب را ایجاد و تلاش کرد با آموزش و توانمندسازی کسبوکارها، داده‌محوری و تصمیم‌گیری مبتنی بر داده را گسترش دهد. فروتن، مدیر بازاریابی سحاب در توضیح آکادمی سحاب می‌گوید: «مشتریان ما با آکادمی به‌طور مستقیم و مانند یک راهکار تعامل ندارند، بلکه دوره‌های آموزشی و خدماتی مانند لایوهای اینستاگرامی و برنامه‌هایی را که با همکاری متخصصان از همه جای دنیا، مانند آمازون و فیس‌بوک اجرا می‌شود، می‌بینند. هدف ما گسترش فرهنگ داده‌محوری است.»
پلتفرم تحلیل داده سکان
طبق صحبت‌های محمد اشرف، مدیر اجرایی پلتفرم سکان، نحوه کار این پلتفرم این‌گونه است که با تحلیل داده‌های تاریخی فروش، بینشی را برای داده‌محور کردن فعالیت‌های بازریابی بازگشتی فراهم میکند. از این پلتفرم می‌توان در هر کسب‌وکاری که «تکرار خرید» در آن معنا داشته باشد، از جمله شرکت‌های پخش، تجارت الکترونیکی، خرده‌فروشی و حتی شرکت‌های حوزه پرداخت، استفاده کرد. اشرف درباره این پلتفرم می‌گوید: «کل داده‌ها در مورد فروش گذشته (مثل فاکتورهای فروش) و رفتار مشتریان تحلیل می‌شود تا عملکرد آنها (مثل ریزش مشتریان) را در آینده پیش‌بینی کنیم. نسخه اولیه ما در پاییز 1399 ارائه شده و از نسخه پایدار سکان در زمستان 1399 رونمایی شد، البته همچنان توسعه آن ادامه دارد و تحلیل‌های جدیدی به آن افزوده می‌شود. بازاریابی و فروش سکان را در زمستان 13۹۹ آغاز کردیم. به علت شرایط اقتصادی کشور و همچنین شرایط خاص دوران کرونا، در توسعه این پلتفرم مشکلات زیادی را تحمل کردیم، به‌عنوان مثال، تقریباً تمامی همکاران ما در این پروژه، به‌صورت دورکار فعالیت می‌کنند.»
به گفته مدیر اجرایی پلتفرم سکان، یکی از چالش‌ها و تهدیدات بر سر راه سکان، تنوع و بزرگی بازار است که در عین اینکه فرصت است، تهدید هم هست. چالش دیگر، عدم بلوغ بازار در حوزه داده‌محوری است: «با همه این موارد، برای گسترش مشتریان خود، اکنون در حال مذاکره با خرده‌فروشی‌هایی در صنعت پوشاک و همچنین تولیدکنندگان ابزارهای صندوق فروشگاهی هستیم.»
گروه مشاوران سحاب
هنگامی که دو سال پیش، سکان شروع به فعالیت کرد، قرار بود یک محصول آماده را به مشتریان تحویل بدهد، اما استفاده از این پلتفرم، پیش‌نیازهایی داشت که برخی کسبوکارها توان استفاده از این محصول را نداشتند و پیش از آن به خدمات دیگری نیاز داشتند. با توجه به اینکه سکان دامنه مشخصی از امکانات را پوشش می‌داد، برای حل این مشکل، سحاب تصمیم گرفت متخصصانی را با رویکرد پر کردن این خلأ دور هم جمع کند تا نشان دهد در تحول داده‌محوری، کنار کسب‌وکارهاست. نظرپور در این‌باره می‌گوید: «به این ترتیب به مشاوره داده‌محور در قالب گروه مشاوران سحاب رسیدیم.»
مهرابی‌کرمانی در مورد ایجاد گروه مشاوران سحاب این‌طور توضیح می‌دهد: «ایده ایجاد این گروه از تجربه فعالیت سکان آمد. در تحلیل مشتری به این نقطه رسیدیم که به یک مجموعه مشاوره برای رشد شرکت‌ها، نیاز است. در انتهای سال 1398، فرایند ایجاد این گروه با بررسی روندهای جاری در کشور و دنیا آغاز شد و تلاش کردیم مانند برخی شرکت‌های موفق دنیا (از جمله مک‌کنزی و BCG) ما هم از شیوه‌های مشاوره مدیریت کلاسیک به مشاوره داده‌محور روی بیاوریم. پنج، شش ماه روی این موضوع کار کردیم که ادبیات ما چه باشد و با چه ابعادی فعالیت‌مان را شروع کنیم. نهایتاً در حوالی تیر 1399 به‌طور رسمی فعالیت‌مان آغاز شد و کار را با پروژه‌های کوچک و مؤثر شروع کردیم. اکنون یک تیم 9، 10نفره مشاوره مدیریت داده‌محور داریم.»
مدیر اجرایی گروه مشاوران سحاب در مورد مراحل کار این گروه بیان میکند: «این گروه، چهار کار اصلی را انجام می‌دهد. اول آموزش و توانمندسازی توسط آکادمی سحاب و دوره‌های رهبری داده‌محور است. مرحله دوم مربوط به ارزیابی است که شامل یک ارزیابی بلوغ داده‌محوری سازمانی و همچنین ارزیابی عمیق به جهت یافتن موارد قابل بهبود در سازمان‌هاست. در مرحله سوم پس از گفت‌وگو با مدیران، صورت‌مسئله مدیریتی آنها را به یک صورت‌مسئله داده‌ای تبدیل کرده و به این شکل یک راهکار طراحی می‌کنیم. در مرحله نهایی نیز، این راهکار را پیاده‌سازی کرده و بر اجرای آن نظارت می‌کنیم.»
طبق صحبت‌های کیوان، از اعضای گروه مشاوران سحاب، در روش کلاسیک، معمولاً مدیران ارشد سازمان یا با یک مسئله مواجه‌اند یا می‌خواهند وارد یک عرصه جدید شوند، پس سراغ شرکت‌های مشاوره مدیریت می‌روند. گروه مشاوران سحاب با تجربه و شناخت از شرکت‌های کلاسیک مشاوره شکل گرفته و شروع به فعالیت کرده است: «به‌عنوان مثال، در حوزه فین‌تک، برای چند شرکت بزرگ استراتژی طراحی کرده و از مشاوران خوب داخلی و خارجی برای آنها استفاده کردیم. در حوزه بانکداری باز، در تدوین استراتژی و مدیریت محصول دخیل بودیم و حتی در طراحی سند پیش‌نویس رگولاتوری تبادلات رمزارزها همکاری کرده‌ایم.»
این مشاور مدیریت، در مورد نحوه کمک گروه مشاوران به افزایش درآمد کسبوکارها می‌گوید: «ما به حوزه‌هایی مانند صنعت بانکی به‌عنوان یک نهاد اقتصادی نگاه می‌کنیم که دو عامل هزینه و درآمد دارد و به‌دنبال سود است؛ به همین منظور تلاش می‌کنیم به آنها کمک کنیم هزینه‌هایشان را کاهش داده و درآمدهایشان را افزایش دهند. به‌عنوان مثال، استفاده از امکاناتی مانند چت‌بات‌ها باعث کاهش هزینه می‌شود و اقداماتی از جمله پیشنهاد محصولاتی که مشتریان تاکنون از آنها استفاده نکرده‌اند، باعث افزایش درآمد می‌شود.»
مزیت‌های رقابتی شرکت سحاب
مهرابی در مورد نوع مواجهه شرکت سحاب با نیازهای مشتریان نیز این‌طور می‌گوید که ساختار هیچ دو پروژه‌ای از پروژه‌های ما مانند هم نبوده است. در بعضی موارد لازم است یک سامانه تحلیلی را از صفر توسعه دهیم یا بخشی از فرایند با استفاده از امکانات فعلی آنها در کنار امکانات ما انجام شود.
بر اساس گفته‌های نظرپور، اولین مزیت رقابتی شرکت سحاب، پوشش کافی و گسترده خدمات آن است که تقریباً کل نیازمندی‌های کسبوکارها را در حوزه داده‌محوری دربر می‌گیرد. علاوه بر این، امکاناتی مانند آکادمی، گروه مشاوران و بدنه فنی بزرگ و متخصص سحاب به این شرکت یک غنای فنی می‌دهد و باعث می‌شود کیفیت خدماتی که ارائه می‌شود، با گزینه‌های دیگر موجود در بازار، تفاوت داشته باشد. نظرپور در مورد مشکلاتی که گردانندگان این شرکت در یک سال‌ونیم آتی پیش روی خود می‌بینند، بیان میکند: «به علت شرایط اقتصادی کشور، صنایع هر روز با مشکلات جدی درگیر هستند و خدمات و محصولات ما برای آنها اولویت اول کسب‌وکارشان نیست و این مهم‌ترین چالش ماست.»
عضو هیئت‌مدیره سحاب در مورد برنامه‌های این شرکت در آینده نزدیک نیز می‌گوید: «همه واحدهای سحاب در حال گسترش هستند. به‌عنوان مثال، سکان در حال افزایش مشتریان خود است. در مقابل گروه مشاوران در این دوره شراکت‌های بلندمدت و عمیقی را ایجاد خواهد کرد. بخش بین‌الملل سحاب نیز در سال 1400 فعالیتش را شروع کرده و امیدواریم بتوانیم خدمات‌مان را به خارج از کشور نیز عرضه کنیم.»
نویسنده / مترجم
محمد حسن هاشم‌خانلو