پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
مدیرعامل فن‌آوا کارت در گفت‌وگو با راه پرداخت مطرح کرد / به‌دنبال بازیابی جایگاه خود در صنعت پرداخت هستیم
فن‌آوا کارت از جمله شرکت‌های قدیمی و مهم صنعت پرداخت کشور محسوب می‌شود. این شرکت که در سال‌های گذشته سهم قابل توجهی از بازار را در اختیار داشت، با مشکلاتی که طی سالیان اخیر برای این شرکت در بحث فنی به وجود آمد، بخش قابل توجهی از بازار خود را از دست داد و از رقبای خود عقب ماند. اما حالا با رویکرد جدیدی که فن‌آوا کارت پس از حضور مجید شکوهی به‌عنوان مدیرعامل این شرکت اتخاذ کرده، به نظر می‌رسد یک بار دیگر فن‌آوا قصد دارد جایگاه خود را در صنعت بازیابی کند. مجید شکوهی که از ششم اردیبهشت‌ماه 1400 با حکم هیئت‌مدیره فن‌آوا کارت بر مسند مدیرعاملی این شرکت تکیه زده، برنامه‌های جدی در این زمینه دارد. چالش‌ها و مشکلات پیشین را ارزیابی کرده و حالا در مسیر تحقق برنامه‌های آینده قدم برمی‌دارد. در ادامه گفت‌وگو با مجید شکوهی، مدیرعامل فن‌آوا کارت را می‌خوانید.
بازیابی سهم بازار هدف اصلی فن‌آواست
شکوهی در ابتدای صحبت‌هایش به چالش‌های کسب‌وکاری شرکت اشاره کرد و گفت: «حدود چهار ماه و نیم است که به‌عنوان مدیرعامل در شرکت فن‌آوا کارت فعالیت دارم و در این مدت با چالش‌های متفاوتی از جمله موضوع بازار رقابتی شرکت مواجه شده‌ام. با تیم خود در این مدت سعی کرده‌ایم سایر مشکلات موجود در شرکت را شناسایی کنیم تا بتوانیم در راستای بهینه‌سازی و بهبود وضعیت بازار قدم برداریم. در حال حاضر بیشتر تمرکزمان را به افزایش توانایی‌های فنی شرکت اختصاص داده‌ایم. همچنین با بررسی علل از دست دادن سهم بازارمان در دو، سه سال اخیر، قصد داریم سهم بازارمان را بازاریابی بکنیم.»
او ادامه داد: «رقابت میان پی‌اس‌پی‌ها فشرده و بازگشت بازار تلاش مضاعفی را می‌طلبد. فن‌آوا هم مجموعه کوچکی نیست و با بیش از 17 سال فعالیت، پتانسیل‌ها و تجارب خود را دارد و می‌تواند جایگاه خود را بازیابی کند.»
شکوهی با اشاره به برنامه‌های آتی فن‌آوا کارت گفت: «فن‌آوا قصد دارد به‌طور خاص به چند زمینه ورود کند؛ یکی از این حوزه‌ها مربوط به افزایش تعداد کارت‌خوان‌های مالکیتی شرکت است، کارت‌خوان‌های جدید فن‌آوا با هدف کسب مجدد سهم بازار به‌زودی وارد بازار خواهند شد. هدف دیگر افزایش تعداد تراکنش‌ها به ازای هر دستگاه کارت‌خوان است. اکنون تعداد تراکنش‌های فن‌آوا به ازای هر دستگاه کارت‌خوان از میانگین صنعت پایین‌تر است، به همین دلیل قرار است دستگاه‌های کارت‌خوان‌مان را احیا کنیم و دستگاه‌هایی را که دارای تراکنش کمتر از حد انتظار هستند، به سطح استانداردی برسانیم.»
شکوهی در ادامه با اشاره به علل مؤثر بر از دست دادن سهم بازار توسط فن‌آوا گفت: «فن‌آوا کارت از سال 1398 با چالش‌های فنی روبه‌رو بود، آن زمان یکی از سوئیچ‌های این شرکت با اشکال فنی مواجه شد و مدیریت وقت اقدام به جایگزینی سوئیچ کرد، البته اختلالاتی هم در حین این تعویض رخ داد. این امر باعث شد بخشی از مشتریان از جمله هدایت تراکنشی‌ها از فن‌آوا جدا شوند و به پی‌اس‌پی‌های دیگر بپیوندند.»
به گفته او، اختلالات فنی به‌تدریج ایجاد و رفته‌رفته باعث کاهش سهم بازار فن‌آوا شدند.
او اضافه کرد: «در همین راستا فن‌آوا علاوه بر مشتریان جدید، مشتریان قدیم خود را نیز هدف قرار داده است. به عبارتی بازیابی بازار کنونی موجود و بازیابی بازار ازدست‌رفته از محورهای مدنظر ما هستند. مذاکرات انجام‌شده با شرکت‌هایی که از ما جدا شدند، نشان می‌دهد بخشی از این بازار قابل بازگشت است. تعدادی از شرکت‌های مذکور چندین سالی با ما همکاری داشته‌اند و هنوز مایل‌اند با فن‌آوا کار کنند.»
پرداخت با کیوآرکد، روش مورد نظر فن‌آواست
شکوهی در خصوص ظرفیت‌های موجود برای افزایش تعداد کارت‌خوان‌ها گفت: «NFC مقداری وابسته به سخت‌افزار است و کیوآرکد جایگزین خوبی است. در واقع کیوآرکد عامل از رده خارج‌شدن NFC شده است. بر همین اساس فن‌آوا کارت در حال حاضر کار این شیوه پرداخت را در نقشه‌راه خود قرار داده و قرار است در آینده نزدیک پرداخت از طریق کیوآرکد و کیف پول را در سبد محصولاتش قرار دهد. البته بخش عظیمی از دستگاه‌های موجود فن‌آوا کارت در حال حاضر هم قابلیت پشتیبانی از پرداخت کیوآرکد را دارند، اما عملیاتی‌کردن آن نیازمند رسیدگی به وضعیت کیف پول‌هاست که الزامات شفافی ندارند.»
او ادامه داد: «فن‌آوا مدتی است «آواپِی» را به‌عنوان اپلیکیشن موبایلی راه‌اندازی کرده است. این اپلیکیشن در هفته‌های آینده با قابلیت کیف پول راه‌اندازی می‌شود.»
شکوهی با اشاره به کارت‌خوان‌هایی که قرار است بازی را برای فن‌آوا عوض کنند، گفت: «اینکه کارت‌خوان‌های جدید نسبت به سایر دستگاهها قابلیت‌های خاص و مزیت رقابتی داشته باشند، برای ما دغدغه نیست، زیرا بازار، کارت‌خوان‌های موجود را پذیرفته است.»
به گفته او، تقریباً عمر بازار کارت‌خوان‌های ثابت رو به اتمام است و همه خواهان دستگاه کارت‌خوان سیار هستند. به همین دلیل ما هم بر تأمین و تهیه دستگاه‌های سیار تمرکز و البته کارت‌خوان‌های اندرویدی را هم فراموش نکرده‌ایم.
مدیرعامل فن‌آوا کارت در خصوص کارت‌خوان‌های اندرویدی گفت: «کارت‌خوان‌های اندرویدی سه سال است که روانه بازار شده‌اند و به‌واسطه جدید بودن‌شان قیمت تقریباً گرانی دارند. این تفاوت قیمت دلیل فنی ندارد و پیش‌بینی می‌کنم در آینده‌ای نه‌چندان دور قیمت دستگاه‌های اندرویدی از دستگاه‌های قدیمی ارزان‌تر شود.»
شکوهی با اشاره به مزیت کارت‌خوان‌های اندرویدی ادامه داد: «این دستگاهها فناوری جدید‌تری دارند و می‌توان بر آنها سرویس‌های دیگری سوار کرد. در خارج از ایران حتی نرم‌افزار فروش هم برای این مدل از دستگاه کارت‌خوان تعبیه می‌کنند. کارت‌خوان اندرویدی علاوه بر فناوری جدید مزایای دیگری مانند عدم نیاز به سیستم مدیریت ترمینال‌های اختصاصی برای هر نسخه یا مدل کارت‌خوان دارد. چنانچه می‌دانید کارت‌خوان‌های غیراندرویدی به نسخه اختصاصی برای هر مدل کارت‌خوان نیاز دارند که هزینه‌های پشتیبانی آنها را بالا می‌برد، در حالی که کارت‌خوان‌های اندرویدی به نسخه اختصاصی نیاز ندارند و به‌واسطه قابلیت‌های اندرویدی، مشکلات تعویض یا اصلاح نسخه نرم‌افزار کاربری کارت‌خوان کاهش پیدا می‌کند.
موانع متعدد بر سر ایجاد اپلیکیشن پرداخت
او در پاسخ به این سؤال که چرا فن‌آوا کارت با این همه سابقه زودتر به فکر ایجاد اپلیکیشن پرداخت نیفتاده بود، بیان کرد: «مدیران قبلی از سالیان گذشته در فکر راه‌اندازی اپلیکیشن پرداخت موبایلی بودند، اما هر بار با موانعی برخورد کردند. در مواردی هم اپلیکیشن عملیاتی شد، اما نتوانست فعالیتش را ادامه دهد. اپلیکیشن موبایلی در حال حاضر جزء محصولات اصلی هر پی‌اس‌پی است و نبود آن به‌منزله نقص است. برای همین از بدو ورود به مجموعه، راه‌اندازی اپلیکیشن موبایلی را در دستور کار قرار دادم. آواپی اکنون با امکانات اصلی مانند خرید شارژ، پرداخت قبض و کارت‌به‌کارت شروع به فعالیت کرده و در آینده‌ای نه‌چندان دور حوزه ارائه خدماتش را به‌شدت توسعه خواهد داد.»
روابط‌مان با پرداخت‌یارها را بازسازی می‌کنیم
شکوهی در ادامه با اشاره به تقویت درگاه‌های پرداخت فن‌آوا و نحوه تعامل‌شان با پرداخت‌یارها گفت: «در فضای پرداخت اینترنتی در دو سال گذشته، افت‌وخیزهایی را تجربه کردیم که منشاء این موضوع هم بحث فنی بود. یکی از محورهایی که در حال بازسازی آن هستیم، توانایی‌های شرکت در بحث IPG و پرداخت‌های اینترنتی است. به‌زودی با اضافه‌شدن امکانات جدید شرایط تغییر خواهد کرد و حضور پررنگی در حوزه خواهیم داشت.»
او ادامه داد: «ما از جمله پی‌اس‌پی‌هایی بوده‌ایم که همیشه پرداخت‌یارها را حمایت و با آنها تعامل داشته‌ایم. اکنون هم این تعامل وجود دارد، اما باید روابط‌مان را با آنها بازسازی کنیم. در مواردی برخی پرداخت‌یارها که پتانسیل فنی داشتند، نتوانستند این پتانسیل موجود را بالفعل و به تراکنش تبدیل کنند. به همین منظور علاقه داریم با پرداخت‌یارهایی که از نظر فنی کامل‌اند و بازار و مجوز دارند، تعامل کنیم.»
پیش‌شرط ارائه سرویس به صرافی‌های رمزارز شفافیت قانون است
شکوهی در پاسخ به این سؤال که آیا شرکت‌های پرداخت از جمله فن‌آوا کارت علاقه‌ای به ارائه درگاه به صرافی‌های رمزارزی دارند یا خیر، گفت: «مقررات و ضوابط رمزارزها شفاف نیست و درگذشته با فعالان این حوزه برخورد شده است. ما مایل نیستیم در بخش‌های زیانباری که مجاز نیست، حضور پیدا کنیم. در نتیجه تا زمان شفافیت مقررات حوزه مذکور صبر خواهیم کرد.»
به گفته او، پیش‌شرط هر پی‌اس‌پی پایبندی به مقررات است و ما نمی‌خواهیم خارج از مقررات فعالیتی انجام دهیم.
وضعیت رقابتی به ضرر قسمت دوم جدول است
شکوهی در خصوص جایگاه فن‌آوا در رتبه‌بندی گزارش ماهانه شاپرک نیز اظهار کرد: «اینکه در بازار رقابتی در چه پله‌ای قرار داریم، قطعاً مهم است. از طرف دیگر بانک‌هایی که با ما قرارداد می‌بندند، این رتبه‌بندی را دنبال می‌کنند و ترجیح می‌دهند با شرکت‌هایی با رتبه بالاتر همکاری کنند، به همین دلیل باید برای تغییر جایگاه‌مان تلاش کنیم. مهم است که کجای جدول قرار داریم. هر تیمی که در این لیگ بازی می‌کند، جایگاهش در جدول برای او اهمیت دارد، اما واقعیت این است که فاصله ما با رتبه‌های برتر زیاد است. بخش عمده این رتبه به تأمین دستگاه‌های کارت‌خوان در بازار بستگی دارد، تعداد دستگاه‌های کارت‌خوان شرکت‌های رده یک تا شش، چندین‌برابر دستگاه‌های کارت‌خوان شرکت‌های پایین‌تر است.»
او با بیان اینکه وضعیت رقابتی به ضرر قسمت دوم جدول است، اظهار کرد: «تهیه دستگاه کارت‌خوان سخت شده است؛ افزایش قیمت ارز و هزینه تأمین دستگاه‌های کارت‌خوان این امر را دشوارتر کرده و در تلاشیم با افزایش تعداد و کیفیت دستگاه‌های کارت‌خوان و میزان تراکنش، قدم‌های جدی برای تغییر رتبه‌مان برداریم. همچنین به‌شدت مایلیم فن‌آوا برند اختصاصی خودش را داشته باشد. اگر موضوع تأمین سرمایه را حل کنیم، از نظر فنی و اجرایی آمادگی کامل در این زمینه وجود دارد.»
کارت اعتباری و دستگاه کارت‌خوان حلقه‌های یک زنجیر هستند
شکوهی در پایان در پاسخ به این سؤال که آیا فن‌آوا کارت و شرکت‌های پرداختی به توسعه کارت‌های اعتباری علاقه‌مند هستند، گفت: «نظرات شخصی من این است که کارت و دستگاه کارت‌خوان به‌عنوان نماینده ابزار پرداخت حلقه‌های یک زنجیر هستند. چند سال پیش رگولاتور و دوستان بانک مرکزی این دو حوزه را از هم جدا کردند. زمان شروع به کار تجارت الکترونیک پارسیان ما خدمات هر دو حوزه را با هم ارائه می‌دادیم و از پذیرندگان، کارمزد پذیرندگی دریافت می‌کردیم و از این طریق هزینه‌های شرکت بدون وابستگی به حق‌الاجاره بانکی تأمین می‌شد. این عدم وابستگی به بانک‌ها به عدم نیاز به سرمایه‌های کلان تأمین دستگاه کارت‌خوان منجر شده بود.
جدایی این دو حوزه باعث شد که هر دو در عملکردشان ناموفق باشند. اکنون اگر بانک‌ها و کمک‌هزینه بانک‌ها به ازای تراکنش نباشد، صنعت پرداخت از بین خواهد رفت، در حالی که خدمت‌گیرنده اصلی پذیرنده است. در حوزه کارت اعتباری این گسستگی خود را بیشتر نشان می‌دهد. کارت اعتباری، اعتبارش را از بانک و مؤسسات مالی تأمین می‌کند و منتفع اصلی این چرخه در درجه اول پذیرنده است، پس دور از انتظار نیست بخشی از سود حاصل از فروش کالا و خدمات خود را به بانک یا ارائه‌دهنده اختصاص دهند، اما چون این اتفاق نمی‌افتد، قیمت تمام‌شده استفاده از اعتبار برای مشتری افزایش و جذابیت این محصول کاهش پیدا می‌کند.
او در پایان با اشاره به مقایسه وضعیت کارت اعتباری در ایران و کشور ترکیه گفت: «در کشور همسایه ترکیه حدود 60 درصد از تراکنش‌ها اعتباری هستند، در حالی که این رقم در ایران حدود 0.2 درصد است. این موضوع نشان‌دهنده این است که پتانسیل قابل توجه و مغفول‌مانده‌ای در بازار ایران برای این کسب‌وکار وجود دارد.»