کلان‌داده (Big Data) چه کاربردهایی در تجارت دارد؟

نویسنده: غزل یگانگی انتشار: 27 شهریور سال 1400 ساعت 11:20 به‌روز‌رسانی: 27 شهریور سال 1400 ساعت 12:21 0

در سال‌های اخیر و به دنبال ظهور پلتفرم‌های دیجیتال و شبکه‌های اجتماعی، میزان تولید داده به میزان چشمگیری افزایش‌یافته است. کلان‌ داده یا بیگ دیتا از مفاهیم نسبتاً جدید عصر دیجیتال است که با پیوند دادن روش‌های آماری و تکنولوژی‌هایی مانند هوش مصنوعی و یادگیری ماشین، در تلاش است تا این حجم انبوه داده‌های تولیدشده را ساماندهی کند و از دل این داده‌ها برای بهبود مدیریت کسب‌وکارها تحلیل‌هایی کاربردی استخراج کند.

منطق نهفته در پس کلان‌داده یک‌چیز است: هرچه بیشتر بدانید، می‌توانید راهکارهای جامع‌تر و بهینه‌تری ارائه دهید. به همین دلیل سازمان‌ها به سراغ کلان‌داده می‌آیند تا بتوانند اطلاعات و شناخت خود را از وضعیت موجود بهبود داده و سپس اقدام به تصمیم‌گیری کنند. می‌توان گفت اکنون شرکت‌ها برای مزیت پیدا کردن نسبت به رقبا، کسب سهم بازار بیشتر و حفظ مشتریان فعلی، چاره‌ای جز استفاده از علوم داده ندارند و دیگر نمی‌توان با روش‌های سنتی، استراتژی کارآمدی برای رشد یک کسب‌وکار طراحی کرد.

کلان‌داده چیست؟

کلان‌ داده (Big data) مجموعه بسیار بزرگی از داده‌هاست که از منابع مختلف مانند صفحات وب، اپلیکیشن‌ها، شبکه‌های اجتماعی، حساب‌های مالی و آمارهای عملکرد و فروش سازمان‌ها و … جمع‌آوری و ذخیره شده باشند. این داده‌ها ممکن است داده‌های نامرتب و بدون ساختار باشند و یا حتی ممکن است حدود مختلفی از طبقه‌بندی و نظم‌دهی بر آن‌ها اعمال‌شده باشد. تقریباً ۸۰ درصد داده‌هایی موجود در دنیا، داده‌های بدون ساختاری هستند که صرفاً از یک پلتفرم جمع‌آوری‌شده‌اند. درک چنین داده‌هایی دشوار است و نمی‌توان به‌سادگی تحلیل درستی از آن‌ها استخراج کرد. از طرف دیگر نگهداری این داده‌ها فضای زیادی اشغال می‌کند و دشواری‌های خاص خود را دارد. به همین دلیل معمولاً یکی از گام‌هایی که پیش از تحلیل داده‌ها باید انجام داد آن است که ساختار مشخصی برای این داده‌ها تعریف و آن‌ها را مطابق ساختار تعریف‌شده طبقه‌بندی کرد. با تبدیل داده‌های خام به داده‌هایی ساختاریافته، درک آن‌ها برای ماشین ساده‌تر شده و می‌توان با استخراج الگوهای نهفته در این داده‌ها، به تفسیر موضوعات پرداخت.

علل اهمیت کلان‌داده

اولین گام برای اتخاذ یک تصمیم درست و کارآمد، آن است که نسبت به وضعیت موجود دید پیداکرده و اطلاعات کاملی کسب شود. پیش‌بینی وضعیت آتی بر اساس رفتار اعضای جامعه هدف و روندها، پیش‌نیاز دیگر تدوین یک استراتژی خوب است. زیرا با کسب درک درست نسبت به آنچه به‌احتمال‌زیاد در آینده رخ خواهد داد، می‌توان برآورد دقیق‌تری از ریسک‌های احتمالی به دست آورد. پس از استخراج الگوها و گزارش‌های کاربردی از داده‌ها و با تکیه‌بر اطلاعات، می‌توان استراتژی مناسبی تدوین کرد و برای سازگار شدن با شرایط اقدام کرد. اساساً تصمیماتی که مبتنی بر کلان‌داده‌ها گرفته شوند از جامعیت و اعتبار خوبی برخوردارند و ریسک به حداقل می‌رسد.

تصمیم‌گیری بر اساس تحلیل‌های حاصل از کلان‌داده باعث مدیریت بهینه هزینه‌ها شده و بازده عملکرد را نیز به حداکثر می‌رساند. به‌کارگیری کلان‌داده در تحلیل و بررسی جوامع هدف، باعث می‌شود بتوان فرصت‌ها را شناسایی کرد و در بهترین زمان و بهترین شرایط برای برآوردن هدف مورد نظر وارد عمل شد.

اهمیت کلان‌داده محدود به صنایع و کسب‌وکارها نیست و در هر حوزه‌ای که با مجموعه از داده‌های یک جامعه مشخص سروکار داشته و به دنبال مدیریت بهینه شرایط باشیم، می‌توان از این منبع اطلاعاتی کمک گرفت. مدیریت شهری، سیستم‌های بهداشت و درمان، صنایع ارتباطی، مالی و بانکداری، تجارت، بازاریابی و فروش تنها شماری از کاربردهای متعدد کلان‌داده‌ها هستند. در ادامه قصد داریم به بررسی کاربرد کلان‌داده در تجارت بپردازیم.

کاربرد کلان‌داده در تجارت

در تجارت، اصل بر آن است که بتوان شرایطی فراهم کرد که سود را بیشینه کرده و هزینه‌ها را به حداقل رساند. برای دستیابی به چنین خواسته‌ای، باید بتوان نظر تعداد نفرات بیشتری را جلب کرد تا به‌عنوان مشتری به سراغ کسب‌وکار شما بیایند و حاضر شوند مبلغ بالاتری را برای خرید محصول و خدمات شما هزینه کنند. هرچه این امر بهتر عملی شود، کسب‌وکار موفق‌تر و پرسودتر خواهد بود. امروزه مدیران کسب‌وکارها برای آنکه بتوانند بازار هدف و نیازهای مشتریان را به‌درستی بشناسند، از کلان‌داده‌ها کمک می‌گیرند. به کمک کلان‌داده می‌توان متوجه شده که مشتری از کسب‌وکار شما چه توقعی دارد و برای چه مواردی حاضر است هزینه کند. وقتی بتوان به این مورد پی برد، می‌توان محصولی مناسب طراحی و تولید کرد و به روشی که رضایت حداکثری مشتریان را جلب کند، برای بازاریابی و فروش آن اقدام کرد.

بهبودهای حاصل از به‌کارگیری کلان‌داده‌ها در کسب‌وکار عبارت‌اند از:

حصول درک کامل از وضعیت بازار و شناخت نیاز مشتریان
تشخیص ترندها در بازار و پیش‌بینی نیازهای آتی
نوآوری در تولید محصولات
جذب و نگهداری مشتری
افزایش وفاداری مشتریان و ایجاد فرصت‌هایی برای فروش بیشتر
تشخیص بهترین متدهای بازاریابی و تبلیغات
به‌کارگیری بهینه نیروها در سازمان
کاهش هزینه‌ها
افزایش بازده زنجیره تأمین
و در نهایت کمک به سازمان‌ها در خلق جریان‌های درآمدی جدید

نئور؛ زیرساخت مدیریت کلان‌داده

برای بهره‌مندی از مزایای کلان‌داده، باید به زیرساخت مناسبی برای جمع‌آوری، ذخیره و مدیریت داده‌ها دسترسی داشت. این زیرساخت کلان‌داده در اصطلاح «دریاچه داده» نامیده می‌شود. هر سازمانی متناسب با تنوع و حجم داده‌های خود، به زیرساخت خاصی برای مدیریت داده‌ها نیاز خواهد داشت.

شرکت سحاب (ارائه‌دهنده راهکارهای داده‌محور برای کسب‌وکارها) با طراحی سرویسی با عنوان نئور، به کسب‌وکارها برای طراحی، اجرا و راه‌اندازی دریاچه داده‌ای متناسب با نیاز و اهداف سازمانی‌شان کمک می‌کند. سحاب به پشتوانه دانش، نیروهای متخصص و تجربه خود، توانسته است ده‌ها پروژه دریاچه داده را در مقیاس بزرگ طراحی و پیاده‌سازی کند. تلاش سحاب، طراحی راهکارهای خلاقانه و ارائه خدماتی در کلاس جهانی است.

در سرویس دریاچه داده نئور، طراحی، پیاده‌سازی، نصب و نگهداری کلیه زیرساخت‌های لازم برای جمع‌آوری، ذخیره‌سازی، و استخراج گزارش از کلان‌داده‌ها توسط متخصصان سحاب انجام می‌شود و این امر کسب‌وکارها را قادر می‌سازد که بتوانند به‌راحتی حجم بالایی از داده را جمع‌آوری و مدیریت کرده و مورداستفاده قرار دهند. خدمات دریاچه داده نئور می‌تواند راهکار مناسبی برای کمک به بهبود شرایط کلیه شرکت‌های فعال در حوزه خدمات مالی، پزشکی، سلامت و همچنین خدمات دهندگان ارتباطی باشد. به کمک این سرویس می‌توان فرصت‌های جدید بازار و نیازها مشتریان را شناسایی و از آن‌ها برای خلق جریان‌های درآمدی جدید استفاده کرد.