پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
قطع گسترده برق در کشور و بهانه‌ای به‌نام بیت‌کوین
شب‌های پایتخت همچنان خاموش است و هوا هنوز هم برای نفس کشیدن کافی نیست. در حقیقت این خاموشی که تا روزهای طوفانی حمله به ماینینگ و بیت‌کوین فقط شهر تهران را نشانه رفته بود، حالا شهرها و شهرک‌های اطراف پایتخت را هم غرق در تاریکی کرده است
شیدا ملکی – خبرنگار / همه چیز از یک توییت آغاز شد. کمی بعد، انتشار گزارشی در یکی از رسانه‌های اقتصادی ادعای توییتری را هم تقویت کرد. بازارگمانه‌زنی و نگرانی به سرعت تشدید شد و شبکه‌های اجتماعی میزگردی بزرگ برای اظهارنظرهای گسترده و حتی غیرعلمی برپاکردند. ماجرا خاموشی گسترده و قطع برق مکرر در تهران و دیگر شهرهای بزرگ بود. هرچند قطعی برق در تهران و دیگر شهرهای بزرگ کشور اتفاق تازه‌ای نیست، اما گستردگی و همزمانی آن با آلودگی هوا تا سطح فراتر از مرز هشدار نگرانی را چندین برابر کرد.
همین موضوع شایعات و گمانه زنی را پیرامون نقش ماینینگ و اثرگذاری آن در قطع مکرر برق بیشتر و بیشتر کرد. هرقدر واکنش‌ها در شبکه‌های اجتماعی بالا می‌گرفت، اتهام بیت‌کوین پررنگ‌تر و جدی‌تر می‌شد. انگشت اتهام از طرف آگاهان و ناآگاهان به سوی ماینینگ و بیت‌کوین بود. این نظریه که وجود ماینرها عامل اصلی قطعی برق است از طرف فعالان رسانه‌ای و مردم عادی هر لحظه بیشتر از قبل تقویت شد و ماجرا تا جایی پیش رفت که روز ۲۳ دی تهران منطقه به منطقه در خاموشی غرق شد.
اظهار نظرهای ناهماهنگ مسئولین صنعت برق
قطعی گسترده و ناگهانی برق از یک طرف، آلودگی هوای تهران و تبدیل آن به سندی برای مازوت سوزی از طرفی دیگر هر ثانیه نگرانی و حتی انزجار شهروندان را نسبت به ماینینگ و بیت‌کوین بیشتر می‌کرد. مصطفی رجبی‌مشهدی، سخنگوی صنعت برق اما در گفت‌وگو با راه پرداخت از بی‌ارتباط بودن قطعی برق گسترده با فعالیت ماینرها خبر داد و گفت: «وقتی ماینری مجوز دریافت می‌کند، ما براساس مطالعات و محاسبات شبکه‌ای، در نقطه‌ای که ظرفیت این حجم استفاده را دارد، اجازه‌ی نصب تجهیزات ماینینگ را می‌دهیم و عموماً ماینرها را به مزرعه‌هایی ارجاع می‌دهیم که ظرفیت کافی را داشته باشند.»
این اظهار نظر رجبی مشهدی اما برای رفع اتهام ماینینگ در پرونده قطع برق کافی نبود. صبح روز بعد اخبار متناقضی به گوش رسید. هدی آهنین پنجه، مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق استان قم درباره ارتباط خاموشی‌های اخیر با استخراج بیت کوین اعلام کرد: «استخراج بیت‌کوین، بدون مجوز و غیرقانونی است و تاکنون ۲۵۰ دستگاه ماینر در استان قم شناسایی و برخورد شده است و برخوردها ادامه دارد.»
دو اظهارنظر متناقض از سوی دو مسئول صنعت برق سردرگمی نسبت به موضوع ارتباط قطع برق با ماینینگ را مدام بیشتر کرد و امکان تصمیم گیری را نیز سخت‌تر. آیا بیت‌کوین سپر دفاعی بزرگی شده است در برابر آنچه به واقع موجب قطعی برق گسترده شده است؟ به هرروی صنعت ماینینگ در چند ماه گذشته وارد کشور نشده و مدت‌هاست که ماینینگ و به دست آوردن بیت‌کوین در کشور انجام می‌شود. حالا اما یکی از گمانه‌زنی‌هایی که در تلاطم قطعی برق در حال قوت گرفتن بود، فعالیت گسترده ماینرهای چینی در مزارع دایر شده در رفسنجان بود.
توقف ماینینگ در رفسنجان
در شرایطی که فعالین صنعت ماینینگ میزان برق مصرفی این صنعت را به حدی زیاد نمی‌دانستند که موجب قطعی برق گسترده شود؛ مزارع ماینینگ رفسنجان که چینی‌ها در آن مشغول به فعالیت بودند از سوی منتقدین مورد توجه جدی قرار گرفت. در واکنش به این حساسیت‌ها محمدرضا یوسفی، مدیر شرکت توزیع برق شهرستان رفسنجان به خبرگزاری ایسنا گفت: «با توافق صورت گرفته میان شرکت برق منطقه‌ای و صاحب اشتراک ماینرهای منطقه ویژه اقتصادی و شهرک صنعتی در رفسنجان، تا اطلاع ثانوی ماینرهای این دو مکان قطع شدند.»
چرایی قطع برق به واسطه ماینینگ تا جایی بالا گرفت که در نهایت دولت نیز به این طوفان به پا شده در تاریکی، ورود کرد و در نهایت نظر خود نسبت به ماینیگ را اعلام کرد. محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس جمهوری هم در حاشیه نشست هیات دولت درباره قطع مکرر برق در بسیاری از شهرها و ارتباط آن با استخراج رمزارزها، گفت: «رئیس‌جمهوری به وزارت اطلاعات و وزارت کشور دستور دادند با جدیت این مسئله را دنبال کنند و اگر در جایی از برق برای بیت‌کوین استفاده می‌شود، محکم با آنها برخورد کنند.»
به گزارش ایرنا، واعظی با تکذیب اخبار موجود مبنی بر نقش دولت در استخراج رمزارزها، گفت: «دولت وارد این مسائل نمی‌شود اما در یک سال گذشته فشارهایی بود. دستگاه ماینر بیت‌کوین به شکل قاچاق وارد کشور شده بود که دستگاه کوچکی هم است و ورود آن کار سختی نیست. در جاهای مختلف استفاده می‌شده و فشار بر روی دولت آمد که به نوعی آن را ضابطه‌مند و قانونی کند.»
واعظی با بیان اینکه مسئله رمزارزها دو بار در کمیسیون‌های دولت مطرح شده، ادامه داد: «کسانی که می‌خواهند از بیت‌کوین استفاده کنند باید از وزارت صمت اجازه بگیرند و وزارت نیرو هم تأیید کند که چگونه از آن استفاده کنند. بر این اساس، برای نصب در یک حدی اجازه‌هایی داده شده و معلوم است که آنها کجا هستند و می‌توانند با آنها ارتباط بگیرند و بگویند که مثلاً در ماه‌های تابستان یا روزهایی که وارونگی هوا هست، استفاده نکنید یا در روزهای سرد استفاده کنید.»
فرافکنی وزارت‌نیرو
این اما در حالیست که محمدرضا شرفی رئیس کارگروه استخراج انجمن بلاکچین ایران نیز با بیان اینکه در حال حاضر در کشور ماینینگ به‌صورت قانونی انجام می‌شود و طبق آمار وزارت نیرو ۳۱۰ مگاوات برق به صنعت ماینینگ اختصاص داده شده است (+)، به راه پرداخت گفت: «قطعی برق را به‌هیچ‌عنوان نمی‌توان به صنعت ماینینگ ربط داد چراکه در حال حاضر مصرف برق در پیک مصرف خود نیست و دلایل دیگری را باید برای این قطعی‌ها جستجو کرد. فکر می‌کنم بیشتر باید دلایل مدیریتی داشته باشد و روابط بین وزارت نیرو و نفت کشور باید در این موضوع تاثیرگذار باشند. درنتیجه با مصرفی که در حال حاضر ماینرها در کشور دارند، به‌هیچ‌عنوان نمی‌توان ارتباطی را بین صنعت استخراج و قطعی برق متصور بود.»
همچنین مسعود زمانی، مدیر آزمایشگاه فناوری‌های پیشرفته هلدینگ فناپ نیز به راه‌پرداخت گفت: «قطعاً ماینینگ باعث قطعی برق در ایران نیست و به‌احتمال‌زیاد مسئله قطعی برق در کشور دلایلی دیگری دارد. سهم ماینینگ ایران در دنیا بعید می‌دانم که حتی در بهترین حالت ۵ درصد باشد. درواقع ما هنوز به صنعت ماینینگ عادت نکرده‌ایم و فکر می‌کنیم اگر ۱۰ تا سوله به ماینینگ اختصاص داده شده باشد، قطعاً باعث مشکلاتی در برق خواهد شد. درنتیجه اصلاً قابل‌قبول نیست که بگوییم ماینینگ در ایران باعث قطعی برق می‌شود؛ اما حتی اگر در یک حالت خیلی خاص، در صنعت ماینینگ تقاضا برای برق وجود داشته باشد، اتفاقاً این وظیفه وزارت نیرو است که برق آن را تأمین کند چراکه ماینینگ نیز یک صنعت است و باید با آن مانند صنایع دیگر رفتار شود.»
محکومیت بیت‌کوین، ادامه خاموشی
شب‌های پایتخت همچنان خاموش است و هوا هنوز هم برای نفس کشیدن کافی نیست. در حقیقت این خاموشی که تا روزهای طوفانی حمله به ماینینگ و بیت‌کوین فقط شهر تهران را نشانه رفته بود، حالا شهرها و شهرک‌های اطراف پایتخت را هم غرق در تاریکی کرده است. رأی نهایی در شرایطی علیه ماینینگ صادر شد که مصرف برق خانگی همچنان با قطعی منطقه‌ای کنترل می‌شود و خیابان‌ها و اتوبان‌های پایتخت به بهانه ساعت منع تردد شبانه اصلاً چراغشان روشن نمی‌شود.
حالا دیگر فرقی نمی‌کند تاریکی مطلق ثمره چست. ساکنان شبکه‌های اجتماعی تمام‌قد باورکرده اند که خاموشی‌های گسترده کشور از مزارع‌بیت‌کوین چینی‌های ساکن رفسنجان آب می‌خورد. تصور غالب هم بعد از اخبار گسترده مبنی بر کشف ماینرهای غیرقانونی و توقف ماینینگ توسط چینی‌ها این است که دیگر بیت‌کوین، غول ناشناخته اقتصاد جهانی دست از برق کشور کشیده است. واکنش مسئولین به قطعی برق فقط چند روز به شکل جدی ادامه داشت و حالا گویی قرار است، بیت‌کوین پاسخگوی قطع گسترده برق باشد.