پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
نقش نوآوری باز و بیمه‌گری باز در صنعت بیمه / گزارش برنامه زنده اینستاگرامی راه پرداخت با مدیر کسب‌وکارهای نوین بیمه تجارت نو
مدتی است که در کشور نوآوری باز به صنعت بانکداری راه پیدا کرده اما متأسفانه روند نوآوری باز در صنعت بیمه کشور با کندی پیش می‌رود. این مسئله و اتفاقاتی که این روزها در صنعت بیمه کشور در حوزه تحول دیجیتال در حال رخ دادن است، محور گفت‌وگوی اینستاگرامی راه پرداخت با حامد شیدائیان، مدیر کسب‌وکارهای نوین بیمه تجارت نو بود.
او سابقه فعالیت 20 ساله در صنعت فناوری اطلاعات دارد و بیش از هشت سال است که در صنایع بیمه، فین‌تک و گردشگری در حوزه فناوری اطلاعات فعالیت می‌کند. از سوابق او می‌توان به مشاور شرکت بیمه ملت در حوزه اینشورتک و بیمه‌گری باز (Open insurance) و بنیان‌گذار گروه مشاوره و آموزش ذهن چابک اشاره کرد.
شیدائیان در ابتدای گفت‌وگو به موضوع تحول دیجیتال و استفاده از فناوری برای تغییر مدل‌های کسب‌وکار و خلق ارزش برای مشتریان اشاره کرد و سپس به موضوع نوآوری باز و بیمه‌گری باز پرداخت و گفت: «نوآوری باز یعنی اینکه سازمان‌ها منافع و دانشی که در داخل سازمان خود دارند را در اختیار همه بگذارند و امکان به کارگیری این منافع را نیز برای بیرون از سازمان خود فراهم کنند. بیمه‌گری باز نیز یعنی اینکه یک بیمه‌گری امکان دسترسی به خدمات خود را در اختیار سایر کسب‌وکارهای غیربیمه‌ای بگذارد تا آنها بتوانند با ترکیب یا ادغام این خدمات در مدل کسب‌وکاری خود یکسری خطوط تجاری و محصولات ترکیبی جدید را ایجاد کنند که باعث توسعه کسب‌وکار و سودآوری شرکت‌های بیمه نیز خواهند شد.»
مدیر کسب‌وکارهای نوین بیمه تجارت نو در ارتباط با زیرساخت‌های فنی موجود در شرکت‌های بیمه‌ای برای بیمه‌گری باز، بیان کرد: «استراتژی API فقط یک مفهوم فنی نیست بلکه باید یک نگاه محصول محور نسبت به آن داشته باشیم. متأسفانه در حال حاضر در ایران از دید فنی به API نگاه می‌شود اما عرضه API، مدیریت، کنترل، مانیتورینگ و خلق ارزش با API بسیار فراتر از این‌هاست. ۲۰ درصد درآمد شرکت‌های بیمه در دنیا از عرضه API بوده است.»
او با بیان اینکه در کشور ما ۵۰ درصد بیمه‌ها در پرتفوی شرکت‌ها، شخص ثالث است، گفت: «فین‌تک در بانکداری ما ده‌ها سال جلوتر از تحول دیجیتال در صنعت بیمه است. سرمایه‌گذاری در حوزه فناوری اطلاعات در صنعت بیمه بسیار کم‌تر از بانکداری است؛ که یکی از مهم‌ترین دلایل آن عدم وجود نگاه فناورمحور به صنعت بیمه است و علاوه بر آن زیرساخت‌ها هم پتانسیل لازم برای عرضه API ندارند. رگولاتوری هیچ استانداردسازی در بحث Open insurance انجام نداده است.»
در ادامه او coreهای موجود در صنعت بیمه را برشمرد و از تجربه خود در پروژه ملت تک گفت: «اولین قدم، ایجاد لایه API management به‌عنوان مدیرت عرضه API بود، این لایه روی وب‌سرویس‌هایی که از قبل در core شرکت بیمه ملت وجود داشت، عمل می‌کرد. API management طیف وسیعی از نکات فنی و کسب‌وکاری را برای شرکت پوشش می‌دهد. برای اتصال استارت‌آپ‌ها، پلتفرم ملت تک (tech.melat.ir) راه‌اندازی شد در این پلتفرم از لایه بیزینسی، سرویس‌ها معرفی شد و در لایه فنی مستندات استفاده از APIها، همراه با سندباکس و امکان تست شرح داده شد.»
به گفته شیدائیان، بسیاری از استارت‌آپ‌ها از محصولات و سرویس‌های بیمه به‌جز شخص ثالث آگاهی ندارند و می‌توانند از این سرویس‌ها در دل مدل کسب‌وکاری خود استفاده کنند. به‌عنوان مثال استارت‌آپ‌های فعال در حوزه بوم‌گردی و اجاره اقامتگاه، می‌توانند برای مالکان اقامتگاه‌ها ارزش‌افزوده ایجاد کنند و بیمه آتش‌سوزی کوتاه‌مدت یا بلندمدت ارائه کنند. «استارت‌آپ برای اینکه بتواند به‌محض ثبت اقامتگاه بیمه‌نامه را صادر کند باید API بیمه آتش‌سوزی را فراخوانی کند؛ و یا استارت‌آپ حوزه خدمات می‌تواند با فراخوانی API برای نیروهای خدماتی در مأموریت‌های پرریسک (نظافت نمای برج‌ها) بیمه‌نامه کوتاه‌مدت حوادث انفرادی صادر کند. ما در این پلتفرم سعی کردیم تمام نیازهای اکوسیستم استارت‌آپی به خدمات بیمه‌ای را برطرف کنیم.»
در ادامه بحث مدیریت ریسک در این صنعت مطرح شد. به عقیده او، باید مدل کسب‌وکاری صنعت بیمه تغییر پیدا کند و از جبران خسارت به سمت پیشگیری از خسارت حرکت کند و به کمک نوآوری‌هایی مانند اینترنت اشیا و بلاکچین و دانش داده بتواند مدیریت ریسک هوشمندانه‌ای را داشته باشد. آینده صنعت بیمه متأثر از داده‌های جمعیت شناختی نیست بلکه اطلاعات روان‌شناختی و شخصیت، علایق و سبک زندگی افراد در ایجاد یک محصول بیمه‌ای تأثیرگذار است.
ازنظر شیدائیان باید به سمت کسب‌وکارهایی رفت که از خسارت پیشگیری کنند. او در این‌باره به تجربه بیمه ملت در این زمینه اشاره کرد و گفت: «با بررسی خسارت‌های پرداخت‌شده در حوزه بیمه تکمیلی درمان با استفاده از data mining متوجه شدیم حجم زیادی از این خسارت‌ها مربوط به جراحی قلب باز است. حال به عنوان مثال اگر یک شرکت بیمه بر مبنای پیشگیری از خسارت، مشتریان را پایش کند و به‌جای اینکه کار فرد به جراحی کشیده شود با کمک یکسری راهکارها، بیمه‌های آزمایش و چکاب کردن را در اختیارشان قرار دهد و یا در کسب‌وکارهایی سرمایه‌گذاری کند که در حوزه مدتک و ساخت گجت‌های پایش سلامت و دیوایس‌های اینترنت اشیا در خانه‌های هوشمند فعالیت می‌کند. گجتی که به‌راحتی به تلفن همراه متصل شود و میزان فشار و قند خون و ضربان قلب را اندازه می‌گیرد و علاوه‌بر هشدار دادن به فرد، دیتاها را نیز به شرکت بیمه ارسال کند. در این صورت شرکت بیمه می‌تواند هزینه‌های ریسک را کاهش دهد؛ و یا در موضوع خسارت خودرو می‌توان به سراغ بیمه‌های رفتار محور و به‌اصطلاح UBI (usage base insurance) رفت و با تحلیل رفتار رانندگان و هشدار به آنان، می‌توان ریسک بیمه بدنه را کاهش داد.»
مدیر کسب‌وکارهای نوین بیمه تجارت نو بابیان اینکه بیش از ۲۰ مدل درآمدی برای API در دنیا وجود دارد، افزود: «از این مدل‌های درآمدی دو مدل بیشتر در صنعت بیمه استفاده نمی‌شود، یکی مدل ریفرال است که در این مدل شرکت بیمه‌گر APIها را در اختیار اگریگیتورهای بیمه (Insurance aggregator) مانند بیمیتو یا ازکی قرار می‌دهد و شرکت بیمه‌گر می‌تواند در کمیسیون صدور بیمه‌نامه سهیم شود. این اتفاق در صورتی می‌افتد که API وجود داشته باشد و در دسترس اگریگیتورها قرار گیرد اما اکنون بیمه‌نامه‌ها به‌صورت آفلاین صادر می‌شود.
مدل بعدی indirect هست که در آن کسب‌وکارهای غیربیمه‌ای از APIهای محصولات مختلف بیمه‌ای در اپلیکیشن و سایر سرویس‌های خود استفاده می‌کنند؛ در این مدل قرار نیست بیمه‌نامه‌ای به‌طور مستقیم به مشتری فروخته شود و مشتری هزینه‌ای را به‌صورت مستقیم به شرکت بیمه‌گر پرداخت نمی‌کند بلکه استارت‌آپ و کسب‌وکار غیربیمه‌ای طرف حساب شرکت بیمه‌گر است؛ اما می‌بایست سازوکارهای نحوه دریافت خسارت توسط مشتری توسط شرکت‌های بیمه‌گر مشخص شود.»
موضوع مهم دیگری که مطرح شد، این بود که شرکت‌های بیمه‌گر چه چالش‌هایی با رگولاتور (بیمه مرکزی) در مورد بیمه‌گری باز دارند. از نظر شیدائیان، بیمه مرکزی در بحث استانداردسازی داده‌ها در تبادلاتی مانند صدور بیمه‌نامه، استعلام قیمت در این فضا و سازمان‌دهی به عرضه API و تدوین قوانین در این حوزه می‌تواند نقش بسزایی ایفا کند. به‌عنوان‌مثال بیمه مرکزی می‌تواند طی مذاکراتی با راهنمایی و رانندگی الزام وجود بیمه‌نامه کاغذی شخص ثالث با مهر را حذف کند و پلیس بتواند از طریق بسترهای دیجیتالی استعلام بیمه‌نامه را انجام دهد. در این صورت شرکت‌های بیمه‌ای می توانند APIهای بیمه شخص ثالث را در اختیار کسب‌وکارها قرار دهند.
در کلام آخر به عقیده شیدائیان تحول دیجیتال و حرکت به‌سوی نوآوری در صنعت بیمه مستلزم این است که کل سازمان تصمیم بگیرد که به این سمت حرکت کند.
نویسنده / مترجم
فاطمه خسروی