پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
ماجرای خرید رایگان عرضه اولیه‌های بورس چیست؟
حدود یک و ماه نیم است که از شروع طرح خرید رایگان عرضه‌های اولیه بورس در «تیم‌شیم» می‌گذرد. مدیرعامل این مجموعه به سوالات و ابهامات در خصوص عملکرد این کسب‌وکار نوپا پاسخ می‌دهد
بازار سرمایه از سال گذشته تاکنون نسبت به دیگر بازارها رشد چشمگیری داشته است. شاخص بازار سرمایه از تیرماه ۱۳۹۷ تاکنون حدود ۱۷ برابر شده است. از ابتدای امسال نیز شاخص سهام ۲۴۰ درصد افزایش یافته است. همانقدر که تقاضا برای دریافت کد بورسی زیاد شده، تقاضا برای خریدن عرضه اولیه هم نسبت به سال گذشته بیشتر شده است. به‌طوری‌که در هر عرضه اولیه بیش از چهار میلیون نفر شرکت می‌کنند.
از سوی دیگر معاون وزیر صنعت دو ماه پیش اعلام کرد که می‌خواهیم هر هفته یک شرکت تولیدی در بورس عرضه اولیه یا انتشار اوراق داشته باشد و هدف‌گذاری برای ورود ۱۰۰ شرکت به بورس تا پایان امسال انجام شده است.
در این بازاری که هر روز شلوغ‌تر وداغ‌تر می‌شود، خبرهای جالبی هم از گوشه‌کنار می‌شنویم. مثلاً خرید رایگان عرضه اولیه برای افراد؛ «تیم‌شیم» یا شرکت توسعه فناوران مالی رایا یکی از این مجموعه‌هاست که عرضه اولیه را به‌صورت رایگان برای افراد می‌خرند و از سود حاصال از آن افراد را بیمه می‌کنند. شاید در ابتدا این موضوع ابهامات زیادی ایجاد کند. اینکه این مجموعه چگونه و از چه طریق برای افراد عرضه اولیه می‌خرد و با چه هدفی این کار را انجام می‌دهد؟ آیا افراد می‌توانند خودشان عرضه اولیه را بخرند و آن را خریدوفروش کنند؟ سود آنها به حساب کارگزاری وارد می‌شود یا حساب شخصی‌شان؟ چه کسانی با این کار منفعت کسب می‌کنند؟
برای یافتن این سؤالات با مجموعه تیم‌شیم ارتباط برقرار کردیم و از سازوکار این طرح مطلع شدیم.
تیم‌شیم چیست و چرا به سراغ خرید عرضه اولیه رفته است؟
تیم‌شیم درواقع یک پلتفرم خرید اینترنتی بیمه است که طرح خرید رایگان عرضه اولیه‌های بورس یکی از فعالیت آنهاست. طی تماسی که با پشتیبانی این مجموعه گرفتیم روش ثبت‌نام برای خرید عرضه اولیه رایگان را اینگونه توضیح داد: «برای این کار ابتدا باید در بانک گردشگری یک حساب افتتاح کنید. پس از آن تیم‌شیم فرم‌های کارگزاری را برای شما ارسال می‌کنند و پس از تکمیل آنها فرایند ثبت‌نام عرضه اولیه رایگان برای شما انجام می‌شود.
وقتی وارد این طرح می‌شوید به‌صورت رایگان و بدون هیچ پرداختی عرضه اولیه خریدوفروش می‌کنید. این کار سودی دارد که در حساب شما نزد کارگزاری تجمیع می‌شود. زمانی که سود شما به اندازه خرید بیمه‌نامه از ما رسید می‌توانید بیمه عمر را خریداری کنید.»
کارگزاری که در حال حاضر با تیم‌شیم همکاری می‌کند، کارگزاری آتیه است. پیش از این کارگزاری فارابی با این مجموعه قرارداد داشته که در فاصله کمی، فعالیت آنها با تیم‌شیم متوقف شده و پس از آن کارگزاری آتیه به همکاری با این مجموعه ادامه داده است.
اگر به سایت این مجموعه نگاهی بیندازیم به دو قسمت «تیم» و «بیمه» بر می‌خوریم. در بخش تیم فرمی قرار دارد که با پر کردن آن دوستان خود را دعوت می‌کنید. چیزی که ما را یاد بازاریابی‌های شبکه‌ای می‌اندازد. وقتی جریان این طرح را جویا شدیم پشتیبانی تیم‌شیم این توضیح را به ما داد که این طرح مازاد بر خرید رایگان عرضه اولیه است و فردی که عرضه اولیه را ثبت‌نام می‌کند نیازی نیست که به تشکیل تیم بپردازد.
این مجموعه در پاسخ به این سؤال که در حساب کارگزاری خود هم می‌توانیم عرضه اولیه را معامله کنیم یا نه، پاسخ داد: «شما نمی‌توانید عرضه اولیه را معامله کنید، اما این اختیار را دارید که سهام دیگر را معامله کنید. می‌توانید وارد حساب کاربری شوید و سهام خریداری شده و سود حاصل از آن را ببینید. در نهایت اگر بعد از یک سال تصمیم داشته باشید از این طرح خارج شوید و بیمه‌نامه خود را تمدید نکنید، از سود شما ۲۵ درصد به‌دلیل کارمزد کسر می‌شود و مابقی مبلغ به حساب شما واریز می‌شود. در صورت خارج شدن از طرح می‌توانید خود عرضه اولیه را خریداری کنید.»
از ایده بیمه همتابه‌همتا تا خرید رایگان عرضه اولیه
به گفته علی لطفی، مدیرعامل و نایب رئیس این شرکت، تیم‌شیم در حوزه فین‌تک مشغول به کار است و در بخش‌های مختلف این حوزه، از جمله اینشورتک و صنعت بیمه فعالیت دارد.
او در خصوص چگونگی شکل‌گیری ایده خرید عرضه اولیه به‌صورت رایگان برای مشتری توضیح داد: «ما برای اولین بار بود که ایده بیمه همتابه‌همتا را در ایران پیاده‌سازی کردیم. اگرچه بومی‌سازی و همسان‌سازی این راهکار کار آسانی نبود، اما قرار بر این شد که این راهکار پیاده‌سازی شود. نهایتاً مدل کسب‌وکاری این راهکار به‌صورتی بود که باید مستقیماً با شرکت‌های بیمه وارد قرارداد می‌شدیم. اما تنها شرکت‌های کوچک و چالاک صنعت بیمه با ما وارد همکاری شدند و به دلیل بوروکراسی شرکت‌های بزرگ‌تر، نتوانستیم با آنها قراداد ببندیم. از همین رو تصمیم گرفتیم که مخاطب و بیمه‌گذار را مورد هدف قرار دهیم».
لطفی در ادامه با اشاره به اینکه اکنون مهم‌ترین مساله‌ای که برای فرد در ایران وجود دارد، بحث و دغدغه مالی است، گفت: «به دلیل اینکه بیمه‌های عمر نیز ضریب رشد بیشتری دارند و در ایران چشم‌انداز بهتری برای آن در نظر گرفته شده، بیمه عمر را مورد هدف قرار دادیم».
او بیان کرد: «باتوجه به سوابقی که در بازار سرمایه داشتیم به این نتیجه رسیدیم که تعداد کمی از مردم، در عرضه اولیه مشارکت می‌کنند، درحالی‌که این نوع خریدوفروش در بازار سرمایه سود بدون ریسک است. بنابراین تصمیم گرفتیم که این فرصت را به افراد معرفی کنیم. با تأمین مالی و سودی که با این روش برای افراد ایجاد می‌شود، آنها می‌توانند بیمه عمر بخرند. با این کار هم فرهنگ استفاده از بیمه عمر که یکی از اهداف بیمه مرکزی است جا می‌افتد و هم فرد، شیرینی بازار سرمایه را می‌چشد و می‌تواند خودش کم‌کم شروع به سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه کند».
با فروش بیمه‌نامه‌ها منتفع می‌شویم
بنیانگذار تیم‌شیم در پاسخ به این سؤال که این راهکار برای آنها چه مزیتی خواهد داشت، گفت: «ما با انجام این فرایند به‌عنوان یک شرکت در حوزه اینشورتک از کارمزد فروش بیمه‌نامه منتفع می‌شویم و در واقع بازی برد-برد ایجاد می‌شود؛ مشتری بدون اینکه پرداخت خاصی انجام دهد، بیمه عمر می‌خرد و حتی شرکت کارگزاری هم کارمزد خود را می‌گیرد و از این طریق منتفع می‌شود. اقتصاد ما نیز چه در حوزه بیمه و چه در حوزه بازار سرمایه تقویت می‌شود».
از لطفی این موضوع را هم جویا شدیم باتوجه به اینکه تقاضا برای عرضه اولیه‌ها مدتی است زیاد شده و ممکن است به هر فرد تعداد کمتری از سهام تعلق بگیرد، باز هم این کار برای آنها سودآور خواهد بود؟ او در این باره توضیح داد: «اگر فردی سودش در سال تنها ۵۰۰ هزار تومان هم باشد، می‌تواند یک بیمه عمر به مبلغ ۵۰۰ هزار تومان بخرد و یک سرمایه‌گذاری برای خود با خانواده‌اش داشته باشد. بازار سرمایه هم از دو سال گذشته ۲۰ برابر رشد داشته و تعداد کدهای بورسی هم رشد زیادی داشته‌اند. بنابراین درواقع همانقدر که تعداد کدهای بورسی رشد می‌کند بازار سرمایه هم رشد داشته است.»
