پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
بیماری همهگیر کرونا میتوانست به شانسی برای درخشش بیتکوین تبدیل شود؛ ولی هنوز چنین اتفاقی نیفتاده است / دلیلش چیست؟
دیر نشده است. طی شرایط بحرانی ناشی از شیوع ویروس کرونا، هنوز هم این پتانسیل وجود دارد که در صورت وقوع یک رکود اقتصادی، پرنوسانترین ارز جهان، یعنی بیتکوین به اوج محبوبیت خودش برسد.
حدود دو ماه قبل، سازمان بهداشت جهانی تصمیم گرفت بیماری کووید-19 را رسما به عنوان یک بیماری همهگیر معرفی کند؛ از آن زمان به بعد، ارزش تمامی داراییهای جهان رو به کاهش گذاشت. حتی بیتکوین و طلا که داراییهای امن شناخته میشوند هم ریزش قیمت داشتند. با گذشت زمان، ارزش طلا دوباره رو به افزایش گذاشت و به رقمی رسید که از سال 2012 به بعد، بیسابقه بوده است؛ اما قیمت بیتکوین که از آن به عنوان طلای دیجیتال یاد میشود، هنوز پایین است. در ماه فوریه، بیتکوین در بیشترین قیمت خود تا به اینجای سال جاری میلادی قرار داشت، اما اکنون، نسبت به آن زمان 30 درصد کاهش یافته است.
کرونا اهرمی برای درخشش بیتکوین
مگر قرار نبود شیوع ویروس کرونا، اهرمی برای درخشش بیتکوین باشد؟ در سال 2019، یک ایده بین مردم رواج یافته بود با این مضمون که بیتکوین هیچ ارتباطی با سایر قسمتهای بازار ندارد و در صورت وقوع آشفتگی اقتصادی، نقش پناهگاه امن را ایفا خواهد کرد. پس چرا این دارایی کریپتو پا جای پای شاخص S&P 500 گذاشته و هماهنگ با آن، نوسان پیدا میکند؟ آیا بیتکوین در عمل کردن به وعدهای که داده بود، ناکام مانده است؟
دن مکآردل، همبنیانگذار شرکت مساری است. او معتقد است بیتکوین با شکست فاصله زیادی دارد و ریشه مشکل، به یک سوءتفاهم بزرگ در مورد گزاره ارزش کلیدی این رمزارز برمیگردد. او اعلام کرده در صورت وقوع تورم و کاهش اعتماد مردم به ارزهای فیات، بیتکوین میتواند یک حصار قابل اطمینان باشد، ولی در یک رکود معمولی، این امر صادق نیست. مکآردل حدود دو سال قبل، پیشبینی کرد اگر یک وضعیت نامطلوب در نقدینگی پیش بیاید، بیتکوین عملکرد خوبی از خودش نشان نخواهد داد و حدود دو ماه قابل، این پیشبینی به حقیقت پیوست.
مکآردل عنوان کرد:
مردم تصور میکنند بیتکوین، همان آغوش امنی است که در دوران افت شاخص S&P 500 و بحرانهای اقتصادی باید به آن پناه ببرند، ولی مدتی است من به این نتیجه رسیدهام که این تصور اشتباه است. نزدیک به دو ماه قبل، برای اولین بار بعد از رکود سال 2009، شرایطی بحرانی بر فضای نقدینگی جهان حکمفرما شد، بخش عمدهای از سرمایهگذاران، شروع به فروش داراییهایشان کردند و بیتکوین در همبستگی با شاخص S&P، شروع به نوسان کرد. در واقع بیتکوین نتوانست عملکردی بهتر از داراییهای دیگر داشته باشد و این موضوع برای من جای هیچ تعجبی نداشت.
دن مکآردل، همبنیانگذار شرکت مساری
او توضیح داد: «طی چند سال آینده، بانکهای مرکزی سراسر جهان، تریلیونها دلار به ترازنامههایشان خواهند افزود و موضوع عملکرد بیتکوین بیش از پیش اهمیت پیدا خواهد کرد. اگر بانکها در جلوگیری از کاهش قیمت داراییها عملکرد مناسبی داشته باشند، نقدینگی جدید به خوبی خواهد توانست با داراییهای کمیابتری از قبیل بیتکوین به رقابت بپردازد.»
او همچنین اشاره کرد اقدامات فعلی و آتی بانکهای مرکزی، به احتمال زیاد موجب خواهد شد حساسیت مردم در مورد نحوه عملکرد پول و ارزهای فیات بیشتر شود.
مکآردل اظهار داشت: «وقتی فدرال رزرو از ناکجاآباد تریلیونها دلار چاپ کند و با همان پولها، اوراق قرضه پربهره ولی کماعتبار شرکتی خریداری کند، اما دولت کماکان 30 درصد از مبلغ چک حقوق ماهیانه هر فرد را برای خودش بردارد، مردم کمکم احساس خواهند کرد مشکلی در عملکرد پول وجود دارد. در محیطی که مردمش سیستم پولی را زیر سوال ببرند، جایگزینهایی از قبیل بیتکوین بیش از پیش سر زبانها خواهند افتاد.»
بر اساس استدلال مکآردل، روشن است که نحوه واکنش دولت به کووید-19، بیش از خود ویروس میتواند بر بیتکوین تاثیر بگذارد.
چامات پالیهاپیتیا یک میلیاردر و سرمایهگذار است و یکی از مدیران سابق فیسبوک به شمار میرود. او به تازگی اعلام کرده است بحران اقتصادی حاضر، زمینه را برای پررنگتر شدن نقش بیتکوین فراهم کرده است. او پیشبینی میکند نقش جهانی بیتکوین از یک درصد به پنج الی ده درصد افزایش پیدا کند. اگر سناریوی پالیهاپیتیا عملی شود، قیمت یک بیتکوین به میلیونها دلار خواهد رسید. (در زمان نگارش این مقاله، ارزش هر بیتکوین 6841 دلار بوده است.)
طرفداران بیتکوین، حتی پیش از کووید-19 هم به دلیل هزینهها و بدهیهای زیاد دولت، امید زیادی به این دارایی کریپتو داشتند و مجموعه اقدامات فعلی دولت، تنها شعله این امیدواری را برافروختهتر میسازد.
چارلی مانگر، نایب رییس برکشایر هاتاوی، در گفتگو با وال استریت ژورنال عنوان کرد: «من فکر نمیکنم رکود اقتصادی بلندمدتی را پیش رو داشته باشیم. به نظر من، دولتها تکاپوی زیادی به خرج خواهند داد و اجازه نخواهند داد چنین اتفاقی رخ بدهد. اما احتمال وقوع نوع دیگری از آشفتگی وجود دارد. چاپ حجم بالایی از اسکناس ممکن است همگی ما را به دردسر بیندازد.»
با این وجود، دلار آمریکا نقش پررنگی در اقتصاد جهان ایفا میکند و اخبار تولید پول جدید توسط فدرال رزرو، که با هدف مقابله با بحران اقتصادی انجام خواهد گرفت، نه تنها صدمهای به جایگاه دلار وارد نکرده، بلکه طی دو ماه گذشته به افزایش قدرت آن هم کمک کرده است.
مکآردل میگوید: «ایالات متحده یک مشخصه ویژه دارد که سایر کشورها از آن بیبهره هستند. این کشور صاحب واحد پولی است که ذخیره ارزی جهان به شمار میرود. از زمان پایان جنگ جهانی دوم به بعد، بازارهای کلیدی بینالملی و تجارتهای بین مرزی با دلار آمریکا قیمتگذاری و تسویه شدهاند. بانکهای مرکزی سراسر جهان، دلارها و داراییهای ارزشمند آمریکایی را به عنوان ذخیره، در خزانههایشان نگهداری میکنند. این موضوع باعث میشود دلار جایگاه منحصربهفردی پیدا کند؛ بهطوریکه اگر دلار بیشتری چاپ شود، بانکهای مرکزی سراسر جهان آن را ذخیره خواهند کرد و بازار اشباع نخواهد شد. اکنون در یک وضعیت بحرانی از نظر نقدینگی قرار داریم، مبلغ بدهیهای دولت به تریلیونها دلار رسیده و میزان تقاضا برای دلار بیش از پیش افزایش پیدا کرده است. به نظر من، این تنها دلیلی است که میتواند توجیه کند چرا همزمان با چاپ حجم بیسابقهای از دلار، باز هم قدرت این ارز، دستکم در کوتاهمدت رو به افزایش خواهد بود.»
تاثیر هاوینگ بر قیمت بیتکوین
در میان تمامی این آشفتگیها، پدیده هاوینگ بیتکوین هم در حال رخ دادن است و در نتیجه این اتفاق، حجم بیتکوین تولیدی در هر ده دقیقه، به نصف کاهش پیدا میکند.
تحلیلگران بازار در حال بررسی هستند تا پیشبینی کنند طی بیش از یک سال آینده، پدیده هاوینگ چه تاثیری بر قیمت بیتکوین خواهد گذاشت. در مورد اینکه آیا تاثیر این پدیده از چند ماه قبل آغاز شده یا خیر، بحث و مشاجره زیادی بین تحلیلگران وجود دارد.
کوین متریکس یک شرکت فعال در حوزه دادههای داراییهای کریپتو است و بلاکور سولوشنز شرکتی است که در زمینه زیرساختهای بلاکچینی فعالیت میکند. این دو شرکت، به تازگی هر کدام یک گزارش تهیه کردهاند و در این گزارشها عنوان کردهاند احتمالا در نتیجه فشار ماینرها برای فروش بیتکوین، پدیده هاوینگ به افت کوتاهمدت قیمت بیتکوین منجر خواهد شد.
مت دیسوزا مدیر ارشد بلاکور سولوشنز، توضیح میدهد:
ماینرها برای اینکه بتوانند هزینه تجهیزات و عملیاتشان را تامین کنند، مجبور هستند بیتکوینهایشان را بفروشند، به همین دلیل، فشار برای فروش مداوم بیتکوین بالاست و این موضوع، روی قیمت این ارز تاثیرگذار است. ماینرها بیتکوینهای جدید را دریافت میکنند و آنها را با ارز فیات مبادله میکنند.
مت دیسوزا مدیر ارشد بلاکور سولوشنز
ماینرها یکی از بزرگترین منابع فشار برای فروش بیتکوین به شمار میروند. آنها برای تامین مالی عملیاتشان، نیاز دارند بیتکوینهایشان را به فروش برسانند. کوین لو یک دانشمند داده است و در شرکت کوین متریکس فعالیت میکند. او معتقد است عواملی مانند شرایط بازار، حاشیه سود و زمان به بازار آمدن سختافزارهای جدید ماینینگ، روی این روند تاثیر میگذارند.
او میگوید: «طی چند ماه گذشته، حاشیه سود پایین بوده و اکثر ماینرها برای خریدن نسل جدید سختافزارهای ماینینگ، به پول نقد نیاز دارند؛ این دلایل دست به هم دادهاند تا فشارها برای فروش بیتکوین زیاد شود.»
اما باور دیسوزا بر این است که بازار در نهایت، میتواند قویتر شود. او میگوید: «اگر ماینرها برای مدت چند هفته یا چند ماه سودی به دست نیاورند، چارهای جز خارج شدن از بازار نخواهند داشت؛ در واقع، ماینرهای ناکارآمد از دور خارج خواهند شد و شبکه بیتکوین یک کاهش چشمگیر را در تعداد ماینرها تجربه خواهد کرد. این اتفاق، نوعی پاکسازی سالم برای شبکه بیتکوین به شمار میرود. آندسته از ماینرهای ناکارآمد که چارهای جز فروش پاداش استخراج بیتکوینهایشان نداشته باشند، دیگر سودآوری نخواهند داشت و کسبوکارشان را تعطیل خواهند کرد. طی این روند، بیتکوینهای جدید به ماینرهای کارآمدتر تخصیص خواهد یافت و فشار فروش از روی شبکه برداشته خواهد شد.»
انتظار میرود طی چند سال آینده، تورم ارز فیات بیشتر شود و هزینههای دولت افزایش پیدا کند؛ در نتیجه، محتمل است که سرنوشت نهایی بیتکوین، طی همین یک دهه آینده رقم زده شود. هنوز مشخص نیست این ارز، به یک گمنامی دچار خواهد شد و از یادها خواهد رفت یا توسعه پیدا خواهد کرد و به یک ذخیره ارزش غیر سیاسی و ابزار مبادله تبدیل خواهد شد.