پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
مهمترین چالشهای پرداختیاری چیست؟ / 1+20 نفر از فعالان حوزه پرداخت به این سوال پاسخ دادهاند
پس از نهایی شدن فرآیند تست برخی شرکتهای پرداختیار، یازدهم شهریورماه ۱۳۹۷ بود که برای اولین بار طی مراسمی شش شرکت پرداختیار با شاپرک تفاهمنامه امضا کردند (+) تا فعالیت خود را بهطور رسمی آغاز کنند. با این حرکت عملا حوزه فعالیت جدیدی در شبکه پرداخت کشور تعریف شد. پرداختیار به معنای شخص حقوقی است که در چارچوب سند تدوینی و بر اساس قرارداد منعقده با شرکتهای ارائهدهنده خدمات پرداخت و تفاهمنامه منعقده با شرکت شاپرک فعالیت میکند. تاکنون حدود ۷۰ شرکت توانستهاند تفاهمنامه پرداختیاری خود را دریافت کنند و حدود سیصد شرکت دیگر نیز در صف دریافت آن هستند ولی با گذشت بیش از یک سال از اولین تفاهمنامهها، این حوزه با چالشهای متعددی روبهرو است. با 21 نفر از فعالان حوزه پرداختیاری درباره چالشهای این حوزه صحبت کردیم. همچنین از اکثر مدیران عامل شرکتهای PSP و مقامات مسئول در نهادهای ناظر نیز این سوال را پرسیدیم که به نظر آنها پرداختیاری با چه چالشهایی روبهرو است که اکثرا از دادن پاسخ به این سوال امتناع کردند.
شهریار خلیلی، مدیرعامل بهپرداخت ملت:
مهمترین چالشی که پرداختیاری با آن روبهرو است، مبحث کارمزد شاپرکی است. پرداختیار به دلیل آنکه در هدایت تراکنشهای پذیرندگان پشتیبانی شده خود به سمت درگاههای پرداخت PSP نقش اصلی را ایفا میکند، خود را محق دریافت کارمزد شاپرکی این تراکنشها میداند درحالیکه این کارمزدها به شرکت PSP پرداخت میشود و تسهیم آن با پرداختیار منع قانونی دارد، لذا شرکتهای PSP در جذب تراکنشهای پرداختیاران با مشکلات اینچنینی مواجه هستند، از طرفی اگر کارمزد شاپرکی این تراکنشها به پرداختیار تعلق گیرد، این ریسک قابل پیشبینی است که پرداختیار جهت جذب تراکنشهای بیشتر و توسعه بازار خود از طریق پرداخت بخشی از سهم کارمزد شاپرکی خود اقدام به بازاریابی مستقیم پذیرندگان شرکتهای PSP کند، درحالیکه شرکت PSP هزینههای بسیار سنگینی را جهت برقراری درگاههای پرداخت خود انجام داده است. این در حالی است که در ابتدا قرار بود پرداختیاران نسبت به اخذ کارمزد از پذیرنده اقدام و بخشی از آن را با شرکتهای پرداخت مشارکت کنند و در عین حال فرهنگ اخذ کارمزد از پذیرنده نهادینه شود.
از دیگر چالشهای پرداختیاری میتوان به این نکته اشاره کرد که پرداختیار قادر به دریافت سرویسهای بانکداری باز است که میتواند بهوسیله آن خدمات متنوعتری نسبت به شرکت PSP در اختیار پذیرندگان خود قرار دهد اما ارائه چنین سرویسهایی برای شرکتهای PSP در حال حاضر بهصورت مستقیم امکانپذیر نیست و این موضوع میتواند به بازاریابی مستقیم پذیرندگان PSP از طرف پرداختیار کمک کند.
محمد طوبایی؛ معاون سابق توسعه و نظارت شرکت شاپرک:
به نظر من مهمترین چالش پرداختیاری در حال حاضر تثبیت این کسبوکار در فضای پرداخت الکترونیکی کشور است. دشواری این امر از این رو است که پرداختیاری تقریبا به تمامی بازیگران اصلی و تعیینکننده فضای پرداخت الکترونیکی کشور (رگولاتور، شرکتهای ارائهدهنده خدمات پرداخت و بانکها) وابسته است و برخی از این بازیگران (اگر نگوییم مایل به برچیده شدن این کسبوکار هستند) به دلایلی، انگیزه چندانی برای کمک به تداوم این کسبوکار ندارند. در این بین مهمترین فاکتوری که میتواند موجب استحکام جایگاه پرداختیاری و قوام و دوام حضور این کسبوکار در حوزه پرداخت الکترونیکی کشور شود، پایبندی پرداختیاران به چارچوبهای فنی و کسبوکاری ترسیم شده در این زمینه و بهانه ندادن به دست کسانی است که حضور پرداختیاران در صنعت پرداخت الکترونیکی کشور را در تقابل با منافع خود میبینند.
سرهنگ داوود معظمی گودرزی، مسئول رده مبارزه با جرائم سایبری پلیس فتای تهران:
پرداختیاران از سوی بانک مرکزی و شرکت شاپرک در راستای مدیریت شبکه پرداخت بانکی برای افرادی که قادر به اخذ درگاه مستقیم بانکی نیستند و هدفمندی تراکنشهای خرد شبکه بانکی کشور ازجمله مسائل روی کار آمدن پرداختیاری هستند، ولی این موارد در حال حاضر جدی تلقی نشده و موقعیتهایی فراهم شده تا ناخواسته منجر به خروج مبالغ خارج از سقف تعیینشده از شبکه بانکداری شود که این مشکلات با احراز هویت و تایید صحیح اطلاعات رفع میشود، همچنین وقتی گردش مالی حساب کاربری یک پذیرنده پرداختیار بهصورت روزانه بیش از بیست میلیون تومان هست آیا قادر نیست مراحل اداری و قانونی را طی کند تا مستقیما از بانک درگاه دریافت کند. پرداختیاران باید پذیرندگانشان را با توجه به موارد و مطالبی فنی سطحبندی کنند، علت این موضوع این است که در حال حاضر امنیت و تایید اصالت انجام تراکنش در فعالیت پذیرندگانشان برایشان مهم نیست و تنها ملاک اصلی آنان این است که آورده مالی بیشتری همراه داشته باشند. ازجمله سطوحی که میتوان برای پذیرندگان یک پرداختیار در نظر گرفت موارد زیر است:
- سطح برنز: بهطور مثال پذیرندهای که از بین اطلاعات وارد شده در حساب کاربریاش، تنها شماره همراهش تایید شده، فقط قادر باشد طی یک ماه یک میلیون دریافت کند.
- سطح نقرهای: پذیرنده دیگری که از بین اطلاعات وارد شده در حساب کاربریاش هم شماره همراه و هم شماره ثابت او تایید شده باشد، بتواند ماهیانه گردش مالی سه میلیون تومان را داشته باشد.
- سطح طلایی: پذیرندهای که حضورا مراجعه کرده و تایید اصالت اطلاعات بهصورت حضوری چک شده باشد بتواند گردش مالی بیشتری داشته باشد مثلا ماهیانه بیست میلیون تومان باشد.
ولی مشکل این هست که پرداختیاران دنبال آورده بیشتر، متعاقب آن درآمد بیشتر از کارمزدهای دریافتی از پذیرندگان هستند و همین امر منجر به اختلال در نظام پرداخت کشور شده است، علت این موضوع نیز این است که تراکنشها بدون تایید اصالت انجام دهنده تراکنش روی پایانههای اینترنتی پرداختیاران انجام شده و پرداختیاران نیز کاربران خود را با مواردی که قابلیت استناد کافی ندارد احراز هویت میکنند؛ این در حالی است که مواردی از قبیل استفاده از سامانه شاهکار، تاییدیههای پیامکی، تاییدیههای تماس تلفنی، مراجعات حضوری افراد و… مدنظر مراجع است.
صادق فرامرزی؛ مدیرعامل فرابوم:
مهمترین چالش چگونگی درآمدزایی است؛ مدل کارمزد اجازه دریافت کارمزد از پذیرنده را عمدتا نمیدهد و رقیب هم شرکتهای بزرگی هستند به نام PSPها که اتفاقا پرداختیار بهتبع قرارداد با او خود را دارای هویت قانونی میداند. به نظر من وجود پرداختیارها به دلیل نیاز به سوپاپی بوده برای مقابله با فشار صدور مجوز برای شرکتهای پرداختی که اگر درست و کامل قانونگذاری و مدیریت شوند، میتوانند مفید واقع شوند. در حال حاضر بهغلط و البته کاملا قابل پیشبینی پرداختیارها شریک کارمزد شاپرکی PSPها شدهاند که مانع تحقق هدفی شده است که بر مبنای آن شکل گرفتهاند.
سجاد چاریپور بنیانگذار Pay.ir:
مالیات و حاکمیت دو چالش اساسی شرکتهای پرداختیار هستند. در خصوص مالیات، با پرداختیارها به شیوه کسبوکارهای سنتی برخورد میشود و هنوز دلیل دریافت مالیات ارزشافزوده علاوه بر مالیات بر درآمد را نمیدانیم. دخالت حاکمیت در کسبوکار پرداختیارها و نحوه اداره آن، قانونها و تبصرههایی که گذاشته میشود نیز از چالشهای دیگر پرداخت یارها است.
یک مقام مسئول:
ازجمله مشکلات و چالشهای اصلی شرکتهای پرداختیار میتوان به 1. عدم توجه به شناسایی دقیق مشتریان که اگر حل نشود احتمالا فعالیتهای آتی محدود خواهد شد و یکی از دلایل ورود و توجه ارگانهای نظارتی به عملکرد این شرکتها همین حوزه است 2. فرایند تسویه با مشتریان که باید بهصورت موردی و با امکان پیگیری ابتدا و انتهای هر تراکنش صورت پذیرد و در حال حاضر بعضا اینگونه نیست و تسویه کلی انجام میشود، بهعبارتدیگر تسویه با حساب پرداختیاری و از آنجا پرداختیار وجوه را به حساب پذیرنده منتقل میکند درحالیکه باید بر اساس مدلهای تسویه توافق شده بین پرداختیار و پذیرنده این پول از حساب امانی پرداختیار به حساب تسویه و از آنجا به پذیرنده منتقل شود 3. عدم نظارت کافی بر عملکرد پذیرندگان پشتیبانی شده توسط شرکتها و ضرورت استفاده از سامانههای نظارتی و کنترلی و تحلیل اطلاعات برای تسریع فرایند شناسایی موارد مشکوک 4. وابستگی خدمات به شرکتهای پرداخت که باعث ارائه خدمات محدود میشود، اشاره کرد.
علی فارمد؛ بنیانگذار حسابیت:
بزرگترین مشکل موجود، مسدود شدن حساب پرداختیار از ناحیه پلیس و دستور قضایی بهواسطه یک تراکنش حتی با مبلغ پایین مربوط به یکی از پذیرندگان است که موجب میشود دیگر امکان تسویه با تمام پذیرندگان برای چند روز (تا گرفتن دستور رفع مسدودی) وجود نداشته باشد.
محمدمهدی فاطمیان؛ همبنیانگذار زیبال:
عدم ایجاد ارزشافزوده در سیستم پرداختیاری در فضای رقابتی با شرکتهای PSP و محدودسازی پرداختیاران به ارائه سرویسهایشان در چارچوبی مشخص که عملا دست پرداختیاران را در ارائه سرویسهای مختلف و متنوع میبندد، ازجمله چالشهای مهم پرداختیاران هستند.
محمدحسین دری؛ دادیار دادسرای عمومی و انقلاب تهران:
به نظر بنده یکی از مهمترین چالشها و مشکلات پرداختیاران، عدم دسترسی به سامانههای تجمیع شده و اطلاعات بزرگ در خصوص شناسایی اربابرجوعان خود است و از یک طرف از سوی نهادهای نظارتی و قضایی تحتفشار هستند که چرا احراز هویت به شیوه صحیح انجام نمیشود و از سوی دیگر پرداختیارها میگویند که سامانهها و اطلاعات را به آنها تحویل نمیدهند و بهصورت آنلاین آنها را ندارند و لذا این موضوع باعث شده است که بسیاری از کلاهبرداریها در این بستر اتفاق بیفتد؛ درنتیجه اگر این چالش عدم دسترسی آزاد به اطلاعات و اطلاعات هویتی و شناسنامهای که نیاز هست از سوی اداره ثبتاحوال و سایر نهادهای مرتبط مانند بانک مرکزی در اختیار قرار داده شود، خیلی از مشکلات پرداختیارها حل خواهد شد و عملا درگیر مباحث کیفری و جرائم کلاهبرداری نخواهند شد و صرفا به کسبوکار شخصی و امنیت پایدار خود خواهند رسید.
بهنام امیری؛ معاون تسهیل تجاری و توسعه کاربردهای مرکز تجارت الکترونیک:
چالشهای مختلفی در حوزه پرداختیاری قابلبحث است ولیکن میخواهم چالش میزان مسئولیت پرداختیار در هنگام بروز یک تخلف در یک کسبوکار را بحث کنم. چالش مسئولیت پرداختیارها در هنگام بروز تخلف در یک کسبوکار را با یک مثال دقیقتر میکنم؛ اگر کسبوکاری با استفاده از یک خدمات دهنده پرداخت، اقدام به جمعآوری وجوه با قصد کلاهبرداری، تامین مالی تروریسم، فروش و ارائه خدمات ممنوعه و … کند، آیا پرداختیار هم در بروز این تخلف یا جرائم مسئول است؟ این چالشی است که پرداختیارها با آن در کشور مواجه هستند و خواهند بود. شاید پاسخ این سوال از منظر بسیاری از متخصصان تجارت روشن باشد. ولی در کشور در خصوص بررسی تخلفات موضوعاتی مطرح میشود که میتواند پرداختیارها را با چالشهای جدی مواجه کند.
فرزاد مقدم؛ مدیرعامل تسکا:
برخی از چالشهای پرداختیاران را میتوان احراز هویت کاربران با توجه به حسابهای اجارهای، طولانی بودن مدت حداقل زمان تسویه، بینظمی و اختلال در وضعیت تسویه عنوان کرد. با اینحال هیچ چالشی بالاتر از سورپرایز شدن یک کسبوکار نیست، قطعی ارتباطات در هفتههای گذشته که باعث زیان کلان و جبرانناپذیری در سطح منابع انسانی و مالی شده است و در حال حاضر نیز بخشنامه جدید بانک مرکزی در خصوص محدود کردن انتقال وجه از طریق اینترنت را میتوان فراتر از چالش دانست.
حسن مختاریان؛ مدیر توسعه محصول ارتباط فردا:
مهمترین چالش پرداختیارها نبود یک رقابت عادلانه بین PSP و پرداختیار برای جذب مشتریان به دلایل زیر است:
- تسویه پذیرندگانPSP ها زودتر از پرداختیار انجام میشود.
- به دلیل محدودیتهای ایجاد شده، امکان ارائه سرویسهای جذاب به پذیرندگان پرداختیار امکانپذیر نیست.
- زیرساختهای فنی پرداختیاری هنوز قابلاتکا نیست و باعث میشود پذیرندگان، PSPها را ترجیح دهند.
- پرداختیارها همیشه وابسته به PSP هستند و این وابستگی ابتکار عمل را از پرداختیارها میگیرد.
علی امیری؛ همبنیانگذار زرین پال:
مهمترین چالشی که در حوزه پرداختیاری وجود دارد، گنگ بودن شرایط کار هست که شاید همه آن هم مختص پرداختیاری نباشد و شامل همه پرداختهای اینترنتی کشور میشود. مهمترین این موضوعات شیوه اجرای رمز دوم پویا و ابهاماتی است که وجود دارد و بدتر از آن مشکلات و باگهایی هستند که در شیوه اجرای رمز دوم پویا هماکنون کشف و مشخص شده است.
محمد پورسرپرست، مدیر بازاریابی و فروش شرکت رهیاب رایان فردا:
برخی از مهمترین چالشهای پرداختیاران عدم همکاری مناسب شرکتهای PSP، نبود مدیریت صحیح شاپرک، درآمد نامشخص پرداختیاریها، حذف دستگاه کارتخوان از سبد ارائه خدمات پرداختیاریها و بهنوعی ارائه خدمات تنها CNP و زمانبر بودن تولید و ارائه کسبوکارهای جدید است؛ اما پیشنهاد من این است که پرداختیاران مستقیما توسط شاپرک یا عاملیتی غیر از PSPها مدیریت شوند، ارائه خدمات CP در دستور کار پرداختیاریها قرار گیرد؛ بهطور مثال بازاریابی و فروش دستگاه کارتخوان و خدمات مربوطه به End User ها و تقسیم درآمدهای مربوطه توسط پرداخت یارها انجام گیرد و تسهیلات مناسب و مشخص در اختیار پرداختیارها برای ایجاد کسبوکارهای جدید و انجام بازاریابی و تبلیغات مناسب آنها قرار گیرد.
سامان صفایی؛ مدیر توسعه کسبوکار شرکت فرادیس البرز:
علیرغم گذشت بیش از یک سال از فرآیند ممیزی و ارائه مجوز پرداختیاری به بیش از 72 شرکت و صف انتظار سیصد شرکت دیگر، کماکان چالشهای اصلی این حوزه بهعنوان یکی از نکات بازدارنده توسعه کسبوکار شرکتهای پرداختیاری تلقی میشود. ازجمله این چالشهای میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تمام خدماتی که پرداختیاران میتوانند ارائه کنند، قابلعرضه توسط شرکتهای پرداخت (PSP) نیز است، لذا تفکیکی میان فعالیت شرکتهای پرداخت و پرداختیاری وجود ندارد. انتظار میرفت جهت توسعه بازار پرداختیارها، ارائه یکسری از خدمات همچون ارائه درگاه پرداخت IPG از سوی شرکتهای پرداخت متوقف میشد یا سیکل تسویه شرکتهای پرداختیار متفاوت با وضعیت فعلی میبود.
- مدل کسبوکار پیشبینیشده برای پرداختیارها، دریافت کارمزد از پذیرندگان و یا دریافتکنندگان خدمات است، در شرایطی که سرویسهای مشابه بهصورت رایگان از سوی شرکتهای پرداخت و بعضا با شرایط بهتری قابلارائه است. لذا در شرایط کنونی آییننامه نظام کارمزدی، امکان رقابت با شرکتهای پرداخت از سوی شرکتهای پرداختیاری مقدور نخواهد بود.
- عملا شرکتهای پرداختیار بهعنوان زیر سوئیچ یک شرکت پرداخت محسوب میشوند، لذا کسبوکار آنها متاثر پارامترهای عملیاتی / اجرایی شرکت پرداخت خواهد بود که قطعا با توجه به مدل کسبوکار فعلی، شاید نیازی به ایجاد یک زیر سوئیچ و پردازش اطلاعات از سوی آنها نبود. همچنین ریسک از دست دادن و هدایت بازار پرداختیاران به شرکتهای پرداخت همیشه وجود خواهد داشت.
محمدمهدی باریده؛ همبنیانگذار و مدیر توسعه کسبوکار پیپینگ:
از چالشهای پرداختیاری میتوان به عدم وجود زیرساخت بروز و مناسب برای سرویسدهی در شاپرک، عدم گزارش دهی مناسب در تسویهها انجام شده، تسویه نامنظم و نامشخص، نبود امکان تعریف مدلهای کسبوکاری متنوع با توجه به مدل پرداختیاری، عدم وجود سازوکار یکسان با شرکتهای PSP در این خصوص (نوع قرارداد متفاوت، تایم کات آف متفاوت، وضعیت تخصیص ترمینال متفاوت، تعدد قرارداد و ضمانتنامه بانکی و هزینههای زیاد در صورت استفاده از چند شرکت) اشاره کرد.
میلاد جهاندار؛ همبنیانگذار باهمتا:
جدیترین چالشی که پرداختیاری دارد، اجرایی نشدن آن هست؛ به نظر من زمانی که سرعت اجرایی شدن یک پروژه بهکندی پیش رود و با اولویت عملیاتی نشود، از کیفیت آن کاسته میشود و این ایراد سمت متولیان این حوزه نیز است. متولیان این حوزه باید پیش نیازهای لازم جهت اجرایی شدن کامل پرداختیاری را فراهم کنند و وقتی این اتفاق در زمان مناسب نیفتد مانند بچهای خواهد بود که در زمان مناسب رشد لازم را نکرده است و دیگر هیچ زمانی این رشد را نخواهد کرد.
محمدمهدی شریعتمدار؛ بنیانگذار جیبیت:
از مسائل مهم در خصوص پرداختیاری جلوگیری یا محدودیت شدید برای هرگونه خلاقیت است. به بیان دیگر کار اصلی یک استارتآپ در حوزهٔ فینتک خلق ارزش و امکانات نوآورانه است اما پرداختیاری نوعی کارگزاری یا نمایندگی فروش برای شاپرک است. ازنظر من این مشکل، از یکی بودن رگولاتور و مجری انحصاری زیرساخت پرداخت کشور نشئت میگیرد و از راهکارهای بهبود آن میتوان به «تفکیک قانونگذاری و اجرا» یا «کمی سهل گیری در اجرا» اشاره کرد.
دومین چالش نیز غیرقانونی دانستن تمام مسائلی است که قانون تاکنون به آن اشاره نکرده است یا تعجیل در قانونگذاری که این موضوع هم منجر به ایجاد محدودیت زودهنگام میشود. همچنین پرداختیار با یک شرکت سرویسدهنده با پشتیبانی عالی روبهرو نیست و پشتیبانی با کیفیت اتفاق نمیافتد یا نیازهای متنوع برطرف یا شنیده نمیشوند.
پرهام بهین شاد؛ مدیرعامل شرکت هدایت هوشمند قرن:
مهمترین چالشی که پرداختیار با آنها روبرو هستند، عدم تمرکز به مفاهیم پرداختیاری است که اکثرا فکر میکنند که رسالت پرداخت یاری بازاریابی درگاه پرداخت است درصورتیکه پرداختیارها بر اساس سیاست بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در خصوص فناوری مالی ویرایش1.0 مورخ 12/06/1396 بهعنوان راهبران شبکه پذیرندگان جز فعالیت میکنند یعنی پرداختیارها باید خدمات پرداخت را برای افراد و کسبوکارهای خرد که نیاز به خدمات خاص و سریع و بدون واسطه و نوین دارند، تسهیل کنند. آیا همه پرداختیارها به دنبال انجام این رسالت هستند؟ همچنین هویت بخشی پرداختیار، زمان تسویه مناسبت و رقابتی، ارزیابی شرکتها پیش از اخذ توافقنامه پرداختیاری توسط شرکت شاپرک، عدم وجود ساختار بازاریابی در خدمات CNP و عدم قائل شدن وجه تمایز بین بازاریابها و پرداختیارها در شرکتهای PSP از دیگر چالشهای پرداختیاری است.
سعید احمدیپویا؛ معاون توسعه کسبوکار دیجیپی:
مهمترین چالش پرداختیارها، اصلاح مدل کسبوکاری پرداختیارها و اصلاح روابط کسبوکاری پرداختیار با PSP و پذیرنده است؛ بهگونهای که هر کدام از موجودیتهای اکوسیستم پرداختیاری در مدل درآمدی سهیم شوند تا این مدل کسبوکار پایدار شود. از سوی دیگر، چالشهای عملیاتی دغدغه بسیار مهمی است و باید فرایندهای تسویه و مغایرتیابی موجود، موردبازنگری قرار گیرند.
امیر اسلامی؛ همبنیانگذار دنگیپال:
به نظر بنده مهمترین چالشی که پرداختیارها با آن روبهرو هستند، بیبرنامگی و تصمیمات عجولانه رگولاتور با موضوعات مختلف در حوزه پرداخت الکترونیکی است. همه به یاد داریم مهر 1396 که سیاستنامه بانک مرکزی منتشر شد روی کاغذ همهچیز زیبا و منطقی به نظر میرسید، اما امروز میبینیم همچنان دهها شرکت در صف پرداختیاری و صدها شرکت منتظر ابلاغ سایر الزامات حوزه فناوریهای مالی هستند، چالشهای اجرایی از قبیل دغدغههای احراز هویت یا اهلیت کاربران و این روزها رمز دوم پویا بهجای خود. پرداختیاری بهانهای بود برای ارتباط شرکتهای نوآور با راهحلهای نوین در این صنعت، اما امروز که لیست شرکتهای پرداختیار را میبینیم بیش از ۸۰ درصد این شرکتها نهتنها راهحل نوینی ندارند بلکه هیچ راهکاری در حوزه پرداخت طی این مدت تولید نکردهاند. آیا یک صفحه طرح کسبوکار گرفتن از شرکتها کافی بود؟ بعد از تست فنی فقط یک صفحه طرح کسبوکار با پاسخ به سوالات کلیشهای کافی بود پرداختیار شوید و متوجه عمق فاجعهای که اتفاق افتاد باشیم.