پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
در رویداد «رگتک در ایران» مطرح شد / مدیرعامل فناپ: رگولاتوری حوزه فناوری بهروزشده نیست
جوانمردی، معتقد است: «همانطور که رگولاتوری نباید پشت درهای بسته برای کسبوکارهای حوزه فناوری تصمیمگیری کند، کسبوکارها نیز خواهان پذیرای رگتک باشند و با آن همراه شوند.»
رویداد «رگتک در ایران» با حضور مدیران دولتی و خصوصی، کسبوکارهای حوزه فناوری و علاقهمندان این حوزه 6 شهریورماه در دانشگاه خاتم برگزار شد. سخنرانهای این رویداد از اینکه رگولاتوری در ایران میتواند شکل بگیرد یا نه و اینکه ممکن است چه مزایا یا چالشهایی نیز ایجاد کند، صحبت کردند.
شهاب جوانمردی، مدیرعامل فناپ، سخنران این رویداد درباره سیاستها و گامهای اجرایی برای پیادهسازی نمونههای موفق راهکارهای فناوری نظارتی در کشورهای پیشرو صحبت کرد.
جوانمردی در ابتدا گفت: «اولینباری که با موضوع رگتک برخوردم، این سؤال برایم پیش آمد که چرا کسبوکارها با وجود اینکه رگولاتوری میخواهد جلوی فعالیت آنها را بگیرد، باز هم بهدنبال رگولاتوری هستند. اما رگتک میتواند موضوعی دوستداشتنی تلقی شود و عدهای تلاش میکنند که حوزه رگولاتوری را توسعه دهند.»
او با بیان اینکه قانونگذاری در کشور، بیشتر از اینکه به تنظیم روابط کسبوکار و حفظ حقوق همه ذینفعان برگردد، آن را دستوپاگیر میدانیم، توضیح داد: «چراکه بیشتر این قانونگذاریها بهروزشده نیستند، ابزارهای مناسبی برای آنها استفاده نمیشود و برداشتهای سلیقهای از آن میشود.»
جوانمردی در ادامه به تعریفی از رگتگ رسید و آن را اینگونه توضیح داد: «رگتگ یعنی همگامکردن فناوری برای اینکه قانونگذار با فهم مناسب، نگاه درست و ابزار متعالی بتواند به کسبوکار ما کمک و بیش از اینکه دردسر و مزاحمت ایجاد کند، ما را در فرایند اجرای قانون دخیل میکند.»
در ادامه مدیرعامل فناپ به سیر تحول ساختاری نظارت اشاره و آنها را به سه دسته اصولمحور، قانونمحورو شهودمحور تقسیم کرد. او گفت: «اگر قانون بخواهد با فرایندهای کسبوکار همراه باشد و بر اساس نتایج، خود را تطبیق دهد، بیش از اینکه قانونگرایی داشته باشیم، باید در تدوین آنچه که رگولاتوری نیاز دارد، اصولمحور حرکت کنیم.»
او اضافه کرد: «بهمرور زمان بهواسطه دادههای انبوه و پیدا کردن قدرت تحلیل بیشتر میتوانیم تحلیلگری را در فرایند قانونگذاری دخیل کنیم و اتفاقات را پیشبینی پذیر کنیم. اینجاست که به سمت شهودمحوری میرویم.»
.
پیادهکردن رگتک بدون ابزارهای تکنولوژیک دشوار است
جوانمردی ضمن اشاره به تاریخچهای از رگولاتوری توضیح داد: «از سال 2008 با بحرانی که در نظام بانکی در دنیا رخ داد، موضوع رگولاتوری پررنگتر شد و بهتبع آن قوانین جدیدی آمد که بهواسطه آن از بحرانهای آینده جلوگیری کند. در نتیجه این قوانین دستوپاگیر شدند که همزمان با بروز و ظهور فناوریهای جدید و داشتن دادههای انبوه بوده است. در اینجا کسبوکارها خودشان پیشدستی کردند و معیارایی را برای قانونگذار تعیین کردند.»
او معتقد است در فناوری مانند فینتک، زمانیکه یک تراکنش چند ذینفعه میشود، باید چند قانون را بهطور همزمان رعایت کرد که این خود یک نوع چالش است و بدون ابزارهای تکنولوژیک، پیادهکردن این قانون دشوار است.
بهگفته او تقاضای جهانی برای راهکارهای قانونگذاری و تطبیق تا سال 2020، 118 میلیارد دلار بوده و با توجه به اینکه بازیگران کمی در این بازار وجود دارد، پیشبینی میشود 600 درصد نرخ بازگشت سرمایه مورد انتظار جهانی در رگتک وجود داشته باشد.
او در ادامه به برخی فناوریهای توانمندساز رگتک اشاره کرد و توضیح داد: «رمزنگاری و قراردادهای هوشمند، فناوریهای توزیعشده، روشهای تصویرسازی با استفاده از داده، راهکارهای ابری، ابزارهای تحلیل و دادهکاوی، تحلیل دادههای بزرگ و تحلیل پیشبینانه، هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی از این نوع فناوریهای هستند. هرکدام از اینها برای رگولاتورها در محیط داخلی و ارتباط با کسبوکار میتواند مزایای ایجاد رگولاتوری مناسب را فراهم کند.»
جوانمردی با اشاره به مزایای رگتک برای رگولاتورها، توضیح داد: «رگتک بهدنبال ایجاد سیستم تطبیق پیشگیرانه، بهبود نظارت با استفاده از داده و اطلاعات، کاهش شکاف بین انگیزه و اقدمات، افزایش بازدهی در فرایندهای داخلی، اطمینان از رقابت کارآمد از مزایای رگتک برای رگولاتورها است.»
.
حوزه فینتک از منظر رگولاتوری ضد نوآوری طراحی شده است
جوانمردی پس از این به این موضوع اشاره کرد که وضعیت برنامهریزی و مواجهه با فناوریهای مالی در ایران چگونه است؟ او توضیح داد: «ایجاد سیستمهای مجزا با تزاحم و تداخل زیاد برای مفاهیم مختلف بهجای سیستمهای خودتطبیقدهنده، کاهش شتاب نوآوری و خدمات جدید بهدلیل فرایند طولانی (پرداخت خرد و موبایلی)، رویکرد مجوز محور و نبود زیرساختهای طراحی و تست امن، رویکردهای متفاوت در رعایت قواعد و مقررات، دستنخورده ماندن بسیاری از حوزهها بهدلیل رویکرد موجودیت یا الویتهای دیگر از مواردی است که مانع نوآوری میشود. درواقع حوزه فینتک از منظر رگولاتوری ضد نوآوری طراحی شده است.»
مدیرعامل فناپ در ادامه به نمونههایی از پروژههای مرتبط با رگتک در کشورهای مختلف اشاره کرد و گفت: «در سنگاپور شرکتهای خصوصی را در توسعه رگتک سهیم میکنند. همچنین در هند و استرالیا موضوع سندباکس مطرح شده است.»
نقشه راه برای رگولاتورها بحث بعدی جوانمردی بود که در اینباره توضیح داد: «رگولاتور در قدم اول باید مشارکت باز با ذینفعان را ایجاد کند. ما اگر بخواهیم رگتک را پیادهسازی کنیم نمیتوانیم پشت درهای بسته تصمیمگیری کنیم. ذینفعان نیز باید در طول ماجرا حاضر باشند. قدم بعدی هماهنگسازی اکوسیستم نوآور است. بررسی راهکارهای بالقوه و انتقال عملیات در بستری که نظر موافق ذینفعان را دارد در گامهای بعدی قرار میگیرد.»
.
ما هم باید خواهان و پذیرای رگتک باشیم
او تصریح کرد که اگر رگولاتوی مانند شاپرک میخواهد مانع رشد استارتآپها نباشد، نباید پشت درهای بسته تصمیمگیری کند. از سوی دیگر بسیاری از مواقع نیز محصولاتی ارائه میشود که برای پیادهسازی نظارت بر آن باید پروژه جدیدی تعریف کرد. چراکه ما هم آمادگی پیادهکردن رگتک را در سیستم خود نداریم. بیشتر بهدنبال این هستیم که در جایی قرار بگیریم که رگولاتور دستش به ما نرسد و تحت نظارت دوطرفه نباشیم، درحالیکه پیادهسازی رگتک، باید خواست دوطرفه باشد.
بهگفته او آینده کسبوکارها با توجه به انبوهشدن، پیچیدگی و ریسکهایی که همراه خود ایجاد میکند، ما را به این سمت میبرد که خواهان و پذیرای رگتک باشیم.
جوانمردی به چالشهایی که رگتک ایجاد میکند، نیز اشاره کرد. او گفت: «در سمت تقاضا در رگتک احتیاج به تغییرات فرهنگی داریم. همچنین مرکز مسئولیتها باید مشخص باشد. افزایش ناشی از عملیات یادگیری ماشینی بر دادههای فردی، انعطاف و تابآوری سایبری، ریسکهای سیستمی و حریم خصوصی در استفاده از دادههای افراد از دیگر چالشهای رگتک است.»
جوانمردی در آخر اشاره کرد که اگر ما به یک دنیای پلتفرمی نگاه میکنیم باید سعی کنیم که رگتک را هم از پلتفرم پیادهسازی کنیم تا بتواند در کل سیستم با توجه به نیاز ما خودش را دخیل کند.
فایل ارائه این سخنرانی را نیز میتوانید از این لینک دریافت کنید.