پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
حقایقی درباره ماینینگ / فرصت‌ها و هزینه‌هایی که ماینینگ برای اقتصاد ایران دارد
در این گزارش به ماینینگ، هزینه‌ها و درآمدهای این فعالیت اقتصادی برای ماینرها، هزینه‌ها و فرصت‌های آن برای اقتصاد کشور و بعضی از تصورات اشتباهی که درباره ماینینگ وجود دارد، پرداخته می‌شود و البته یک پیشنهاد سرمایه‌گذاری میلیون دلاری اما پر سود در زمینه استخراج رمزارزها مطرح می‌شود.
ماینینگ یا استخراج رمزارز، چه خوب و چه بد، در ایران هم مانند سایر نقاط جهان در حال انجام است. اما قانونی نبودن ماینینگ در ایران، باعث زیرزمینی شدن ماینینگ و در نتیجه، از دست رفتن بخشی از منابع و درآمدهای کشور شده است.
ماینینگ این روزها به یکی از کلیدواژه‌های داغ کشور تبدیل شده است. از یک طرف، بحث قانون گذاری برای ماینینگ در هیات دولت مطرح می‌شود و قطع برق واحدهای استخراج کننده بیت‌کوین توسط توانیر مطرح است و از طرف دیگر، قیمت بیت‌کوین، روز به روز در حال افزایش است و جذابیت این فعالیت را برای ماینرها حفظ می‌کند.
ببینید: رویداد «ماینینگ، خوب، بد، زشت» چهارم تیرماه در دانشگاه امیرکبیر برگزار می‌شود
یکی از مهم‌ترین چالش‌های مطرح‌شده در خصوص استخراج رمزارزها، نیاز دستگاه‌های ماینر به مصرف انرژی (برق) فراوان است. با این مصرف بالای برق، علاوه بر آن که یارانه کشور صرف سودجویی یک عده می‌شود، شبکه برق کشور در اوج مصرف برق در تابستان، دچار مشکل خواهد شد. همین مسئله هم موجب شده تا شرکت توانیر، دستور به قطع واحدهایی را بدهد که در حال استخراج بیت‌کوین هستند.
در این گزارش به درآمدهای ماینینگ برای ماینرها، هزینه‌ها و فرصت‌های آن برای اقتصاد کشور و بعضی از تصورات اشتباهی که درباره ماینینگ وجود دارد، پرداخته می‌شود و البته یک پیشنهاد سرمایه‌گذاری میلیون دلاری اما پرسود در زمینه استخراج رمزارزها مطرح می‌شود.
.
با ماینینگ، نمی‌شود یک شبه میلیاردر شد
در فرایند ماینینگ، اولین کسی که به عدد نانس مناسب بلوک برسد، پاداش 12.5 بیت‌کوینی را کسب می‌کند. رسیدن به عدد تصادفی که با شرایط بلوک همخوانی داشته باشد، نیازمند دستگاهی است که به‌صورت مداوم و در کسری از ثانیه اعداد مختلف را آزمایش کند و در رقابت با سایر ماینرها، زودتر به عدد مناسب برسد و 12.5 بیت‌کوین را کسب می‌کند. این کار، بر خلاف آنچه به نظر می‌رسد، اصلا کار ساده‌ای نیست و همین مسئله، باعث پیدایش دستگاه‌های ماین شده است. دستگاه‌های ماینر، در واقع کامپیوترهایی هستند که به‌صورت تخصصی برای تست اعداد رندوم و پیدا کردن عدد مناسب طراحی شده‌اند.
دستگاه ماینر AntMiner S9
دستگاه‌های سری Antminer، از جمله دستگاه‌های شناخته‌شده و قوی استخراج هستند. یک دستگاه Antminer، با یک سال فعالیت شبانه‌روزی، 0.85 بیت‌کوین استخراج می‌کند. (+)
ببینید: ماینینگ کسب‌وکار من است / آیا استخراج ارزهای رمزنگاری‌شده به‌صرفه است؟
مزرعه ماینینگ، جایی است که ده‌ها و صدها دستگاه ماینر در کنار یکدیگر تعبیه شده‌اند و به‌صورت شبانه‌روزی در حال کار برای پیدا کردن عدد رندوم مناسب و بردن جایزه 12.5 بیت‌کوینی هر بلوک هستند.
تعداد بسیار زیادی مزرعه ماینینگ در دنیا، به‌صورت شبانه‌روزی در حال فعالیت هستند و پس از استخراج بیت‌کوین یک بلوک توسط یک ماینر، به سراغ بلوک بعدی می‌روند و باز روز از نو و روزی از نو. همانطور که گفتیم، استخراج بیت‌کوین، کار بسیار سختی است و کل این مزارع و دستگاه‌ها در طول یک شبانه‌روز چیزی بین 100 تا 200 بلوک را استخراج می‌کنند.
نمی‌توان در مدرسه، مزرعه ماینینگ راه انداخت، بدون اینکه کسی بفهمد
همایون حائری، معاون وزیر نیرو، اشاره کرده بود که در حال حاضر در واحدهای کشاورزی، دامداری، اداری و حتی مدارس افرادی در حال استخراج رمزارز هستند. (+)
در مزارع ماینینگ، ده‌ها و صدها دستگاه ماینر به‌صورت شبانه‌روزی در هفت روز هفته، فعالیت می‌کنند. فعالیت همزمان این ماینرها، گرمای بسیار زیادی را تولید می‌کند و به هواکش‌ها و تهویه کننده‌های هوای متعدد برای پایین نگه داشتن دما نیاز دارد.
با توجه به صدای بسیار زیاد مزارع بیت‌کوین، فعالیت مخفیانه مزرعه استخراج بیت‌کوین در مدارس و ادارات کمی بعید به نظر می‌رسد.
.
استخراج هر بیت‌کوین، به 107 بشکه نفت، انرژی نیاز دارد
برنده هر بلوک، 12.5 بیت‌کوین یعنی بیش از 100 هزار دلار پاداش می‌گیرد. این رقم در ابتدا بسیار وسوسه‌برانگیز به نظر می‌رسد اما همه‌چیز به این راحتی نیست.
اینکه کسی بتواند میان رقبای بسیار زیادش در کل دنیا، زودتر از سایرین به عدد نانس مناسب برسد، نیازمند دستگاه‌هایی است که با قدرت پردازش بالا، اعداد تصادفی را در تابع هش بلوک امتحان کنند. در حال حاضر، دستگاه‌های تخصصی بسیاری برای استخراج بیت‌کوین، وجود دارند.
دکتر شهاب بهرامی، محقق حوزه انرژی دانشگاه بریتیش‌کلمبیا کانادا و دکتر محمدرضا جمالی، مدیرعامل شرکت نبض‌افزار، در مقاله‌ای، میزان انرژی مصرفی برای استخراج هر بیت‌کوین را با استفاده از دستگاه که AntMiner S9 یکی از ماینرهای رایج است، محاسبه کرده‌اند.
ببینید: تب ماینینگ / استخراج هر بیت‌کوین نیازمند انرژی سوخت ۱۰۷ بشکه نفت خام یا ۱۵۰۰۰ مترمکعب گاز طبیعی است
با توجه به قدرت محاسباتی ۱۳ تراهش بر ثانیه و میزان مصرف ۱۲۷۸ واتی AntMiner S9 و با توجه به اینکه برای استخراج یک بیت‌کوین به ۲ میلیون تراهش محاسبات نیاز است، بیش از ۵۵ مگاوات ساعت انرژی برای استخراج یک بیت‌کوین مصرف می‌شود. این حداقل میزان مصرف است و می‌تواند تا ده‌ها و حتی صدها برابر در کامپیوترهای معمولی یا لپ‌تاپ‌ها بالاتر رود.
با توجه به اینکه هر بشکه نفت معادل ۱.۷ مگاوات ساعت انرژی است، به‌صورت ایده‌آل، این میزان انرژی معادل است با سوخت ۳۲.۳ بشکه نفت خام که با فرض متوسط بازدهی ۳۰ درصد نیروگاه‌ها و خطوط انتقال، حدود ۱۰۷ بشکه نفت انرژی برای به دست آمدن یک بیت‌کوین در حال حاضر نیاز است. بسیاری از نیروگاه‌های ایران، گازی هستند. محاسبات مشابه برای نیروگاه‌های گازی، نشان می‌دهد که برای هر استخراج بیت‌کوین به 15000 متر مکعب گاز نیاز است.
این محاسبات بر مبنای یکی از سخت‌افزارهای قوی موجود در زمینه استخراج رمزارز صورت گرفته و در صورتی که از کارت‌های گرافیک و یا کامپیوترهای معمولی برای استخراج بیت‌کوین و دیگر ارزها استفاده شود بازدهی کمتر و به مراتب انرژی بیشتری مصرف خواهد شد.
به علاوه اینکه باید در نظر داشت که به دلیل ویژگی‌های شبکه بلاکچین بیت‌کوین، روزبه‌روز سختی شبکه بیشتر و برای استخراج بیت‌کوین، رقابت دشوارتر و نیازمند انرژی بیشتر می‌شود. همچنین با بالاتر رفتن قیمت بیت‌کوین، جذابیت استخراج بالاتر می‌رود؛ رقبای بیشتری وارد این حوزه می‌شوند و باز هم رقابت سخت‌تر می‌شود.
.
دولت برای استخراج هر بیت‌کوین، سه هزار دلار یارانه می‌دهد
نکته‌ای که در رابطه با استخراج بیت‌کوین در ایران وجود دارد این است که ماینرها، از برق با نرخ دولتی استفاده می‌کنند.
قیمت برق در ایران به ازای هر کیلووات ساعت، حدود ۶۶ تومان است که با دلار ۱۱ هزار تومان معادل ۶ دهم سنت یا ۶ هزارم دلار می‌شود. محاسبات نشان می‌دهد حداقل قیمت واقعی تمام‌شده برق در آبان ماه سال ۹۷ برای هر کیلووات ساعت ۷۲۱ تومان است.
برای استخراج هر بیت‌کوین، ۵۵ مگاوات ساعتی برق نیاز است. بر اساس این محاسبات، هزینه برق لازم برای استخراج هر بیت‌کوین در ایران، با برق یارانه‌ای حدود ۳۳۱ دلار می‌شود. در حالی که همین هزینه در صورتی که قیمت واقعی برق در نظر گرفته شود معادل ۳۶۰۵ دلار می‌شود. یعنی برای استخراج هر بیت‌کوین، دولت بیش از ۳۰۰۰ دلار یارانه می‌دهد.
استفاده از یارانه دولت برای استخراج بیت‌کوین، یکی از اصلی‌ترین دلایل تلاش‌های اخیر دولت و توانیر برای جلوگیری از فعالیت ماینرها بوده است.
شبکه برق ایران توان تامین برق لازم برای استخراج بیت‌کوین را ندارد
در کنار یارانه 3000 دلاری که دولت ایران برای تامین برق استخراج‌کنندگان بیت‌کوین می‌پردازد، شبکه برق ایران یک مشکل اساسی دیگر هم با استخراج بیت‌کوین دارد. شبکه برق ایران که در پیک مصرف برق در فصل تابستان، همواره دچار مشکل برای تامین نیازهای عادی شهروندانش می‌شود، چگونه می‌تواند مصرف بالای دستگاه‌های ماینر را تامین کند؟
میزان مصرف دستگاه AntMiner S9 حدودا 1350 وات است. (+) این میزان مصرف، معادل مصرف یک جارو برقیِ معمولی است. یعنی توانیر که هر ساله در فصل تابستان، شهروندان را به استفاده نکردن از جارو برقی در ساعات اوج مصرف برق دعوت می‌کرد، حالا با مزرعه‌هایی از جارو برقی مواجه است که به‌صورت شبانه‌روزی و بدون وقفه، در حال فعالیت هستند!
به علاوه اینکه، فعالیت دستگاه‌های ماینر، گرمای بسیار زیادی تولید می‌کند و برق مصرفی خنک‌کننده‌ها و دستگاه‌های تهویه هوا را هم باید به برق محاسبه‌شده در بالا اضافه کرد.
.
توانیر، برق ماینرها را قطع می‌کند
در هفته‌های گذشته، همایون حائری، معاون وزیر نیرو، با اشاره به چالش‌های تامین برق کشور با گسترش فعالیت ماینرها، از تغییر نرخ برق برای ماینرها خبر داد. (+)
اما دو هفته پیش، پیشنهاد کمیسیون اقتصادی دولت برای تعیین تکلیف استخراج رمزارز و فناوری بلاکچین در هیات دولت رای نیاورد و به تصویب نرسید. این مصوبه برای بررسی بیشتر به کمیسیون اقتصادی دولت برگشت.
یکی از دلایل عدم تصویب این مصوبه از سوی دولت تعیین تکلیف نهاد صادرکننده مجوز برای مزارع استخراج بود. گویا طبق پیشنهاد مطرح‌شده از سوی کمیسیون اقتصادی دولت، وزارت صنعت معدن و تجارت به‌عنوان متولی اصلی صادرکننده مجوز انتخاب شده بود؛ اما این پیشنهاد مورد مخالفت برخی از حاضران در جلسه قرار گرفته و مقرر شده با توجه به نوع این صنعت کمیته‌ای با حضور دستگاه‌های مختلف برای صدور مجوز برای مزارع ماینینگ انتخاب شود. (+)
این مصوبه که پلی برای نظارت بر فعالیت ماینرها و مدیریت برق مصرفی آنها بود، در حالی در دولت به تصویب نرسید که وزارت نیرو و شرکت توانیر بارها درباره مشکل تامین برق ماینرها اخطار داده بودند.
چند روز پس از رد مصوبه در دولت، توانیر در نامه‌ای از شرکت‌های برق منطقه‌ای خواست تا برق واحدهایی را که به استخراج بیت‌کوین می‌پردازند، قطع کنند.
مصطفی رجبی مشهدی، در گفت‌وگو با فارس در توضیح دستور قطع برق این واحدها توسط توانیر گفته است: «براساس بند «د» ماده 50-4 آئین‌نامه تکمیلی تعرفه‌های برق، در صورتی که برق به‌صورت غیرمجاز (در بخشی به غیر از مورد ذکرشده در پروانه انشعاب) به مصرف برسد، شرکت برق موظف به قطع انشعاب مذکور است.»
سخنگوی صنعت برق تصریح کرده است: «در حقیقت اکنون که هیچ تعرفه قانونی برای این گروه از مصرف‌کنندگان تعریف نشده و توانیر به لحاظ قانونی اجازه ارائه خدمات و واگذاری انشعاب به این دسته را ندارد، بر اساس ماده قانونی مذکور، موظف به قطع برق این مصرف‌کنندگان تازه‌وارد به شبکه هستیم.»
نحوه محاسبه برق استخراج‌کنندگان بیت‌کوین، یکی از چالش‌های اصلی برای قانون‌مند کردن فعالیت آنها است. بر اساس آخرین گفته‌های مسئولان دولتی، برق ماینرها، با تعرفه میانگین برق صادراتی محاسبه خواهد شد.
.
استخراج بیت‌کوین؛ تبدیل انرژی به پول یا هدر دادن منابع ملی؟
در این قسمت، با فرض اینکه استخراج‌کنندگان بیت‌کوین، هزینه برق مصرفی خود را به‌صورت کامل و صادراتی پرداخت می‌کنند، بررسی می‌کنیم که آیا استخراج بیت‌کوین در کل یک حرکت اقتصادی مفید است و یا منابع ملی را هدر می‌دهد.
برای استخراج بیت‌کوین، به انرژی معادل حدودا 107 بشکه نفت نیاز است. اگر قیمت هر بشکه نفت ایران را 55 دلار در نظر بگیریم، میزان انرژی لازم برای استخراج یک بیت‌کوین، معادل 5350 دلار می‌شود. هزینه تامین و نگهداری دستگاه‌های ماینر به ازای هر بیت‌کوین هم چیزی در حدود 500 دلار است. در حال حاضر هر بیت‌کوین، قیمتی بالای 10 هزار دلار دارد. با این محاسبات، استخراج بیت‌کوین به‌صرفه است.
البته همه این محاسبات حدودی هستند؛ قیمت نفت مدام نوسان دارد؛ سختی استخراج بیت‌کوین و انرژی مورد نیاز برای استخراجش روزبه‌روز بیشتر می‌شود و از همه مهم‌تر اینکه، قیمت بیت‌کوین در سال گذشته چیزی نزدیک دو تا سه برابر شده است. این یعنی نمی‌توان به‌طور قطعی درباره حاشیه سود استخراج بیت‌کوین صحبت کرد. اما در کل می‌توان از سودآوری ماینینگ مطمئن بود و اگر قیمت بیت‌کوین، با کاهش غیرمنتظره‌ای همراه نباشد، ارزش مالی بیت‌کوین استخراج‌شده، از ارزش مالی سوخت و زیرساخت‌هایی که صرف آن می‌شود، بیشتر است.
.
موافقان و مخالفان استخراج بیت‌کوین
برخی از منتقدان داخلی استخراج بیت‌کوین، پول‌های مجازی را به‌طور کلی به رسمیت نمی‌شناسند. نظرات این افراد، خارج از موضوع این گزارش است و به آن نمی‌پردازیم. اما در میان صاحب‌نظرانی که بیت‌کوین و بلاکچین را می‌شناسند، دو دسته نظر درباره استخراج رمزارز وجود دارد. یک دسته موافق ماینینگ هستند و آن را تبدیل انرژی به پول می‌دانند (آن هم پولی که قابل تحریم نیست) و دسته دیگر، به دلیل آنچه هدر دادن منابع ملی می‌دانند، مخالف استخراج بیت‌کوین هستند.
محمد شرقی، دبیر انجمن بلاکچین ایران، یکی از موافقان ماینینگ است. او در گفت‌وگو با ایرنا می‌گوید: «در صنعت ماینینگ، نفت و گاز به انرژی برق و در نهایت به محصول ارز دیجیتال تبدیل می‌شود که به‌عنوان یک پول مجازی می‌توان برای مبادلات مالی از آن استفاده کرد.»
او با بیان اینکه تولید ارزهای دیجیتال در کشور به عنوان خام‌فروشی یا هدردهنده برق و منابع انرژی نیست، می‌گوید: «متاسفانه برخی از صنعت استخراج ارزهای دیجیتال به عنوان هدردهنده برق و انرژی نام برده و تلاش می‌کنند که مشکل کمبود برق کشور را به گردن این صنعت بیندازند. اما باید توجه داشت که ارزهای دیجیتال به‌عنوان یک محصول نهایی در چرخه تولید انرژی به شمار می‌روند که بازده و سودآوری بسیار بالایی برای کشور به دنبال دارند.»
دبیر انجمن بلاکچین ادامه می‌دهد: «ایران دارای بزرگ‌ترین منابع گازی و نفت دنیاست که به جای خام فروشی باید آن را به محصول با ارزش افزوده بالاتر تبدیل کرد و در شرایط کنونی که فروش انرژی با مشکلات زیادی روبه‌رو است، ارزهای دیجیتال می‌تواند یکی از مهم‌ترین، با ارزش‌ترین و پرکاربردترین این محصولات با ارزش به شمار رود.»
اما از طرف دیگر، منتقدان ماینینگ، تولیدات دیگر را به لحاظ اقتصادی به‌صرفه‌تر می‌دانند. اکثر نیروگاه‌های برق کشور گازی هستند و همانطور که پیش‌تر گفتیم، برای استخراج هر بیت‌کوین، به انرژی 15000 مترمکعب گاز نیاز است.
دکتر شهاب بهرامی و دکتر محمدرضا جمالی نوشته‌اند: «در حال حاضر ایده پردازانی صحبت از gas to coin و تبدیل گاز به سکه می‌کنند که این تبدیل نه تنها مزیتی اقتصادی برای کشور ایجاد نمی‌کند بلکه نوسانات شدید ارزهای رمزنگاری‌شده، بازدهی آنها را در هاله‌ای از ابهام روبرو می‌کند.
در حالی که استفاده از گاز در حوزه‌های ارزش افزوده مانند صادرات، پتروشیمی و تزریق به چاه‌های نفت بین ۲۵ سنت تا حدود ۱ دلار و حتی بیشتر می‌تواند برای کشور درآمد ایجاد کند و بنابراین مصرف گاز حدود ۱۵۰۰۰ مترمکعبی برای تامین انرژی استخراج هر بیت‌کوین توجیهی نخواهد داشت. نوسانات قیمت ارزهای رمزنگاری‌شده نیز مساله دیگری است که لازم است به آن توجه شود و این روش نمی‌تواند به‌عنوان روشی برای درآمد پایدار شناخته شود.» (+)
آنها در بخش دیگری از مقاله‌شان، به مشکلات زیست محیطی و آلودگی ناشی از نیروگاه‌های تامین کننده برق ماینرها هم اشاره کرده‌اند.
.
تولید برق توسط ماینرها، یک سرمایه‌گذاری میلیون دلاری اما سودآور
قطع برق ماینرها، این ایده را مطرح می‌کند که خود استخراج‌کنندگان، برق خود را آن هم به روش استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر تولید کنند.
این روش می‌تواند مشکلات کنونی ماینینگ در ابعاد اقتصادی، امنیتی و زیست محیطی را توجیه کند و به نوعی دو کسب‌وکار تولید برق تجدیدپذیر و ماینینگ را ترکیب کند و اجازه مصرف از برق یارانه‌ای را ندهد.
هزینه سرمایه‌گذاری برای یک نیروگاه یک مگاواتی تجدیدپذیر حدود یک میلیون دلار است که اگر ۸ ساعت روزانه در ۳۰۰ روز کار کند میزان انرژی تولیدشده برای ماینینگ حداکثر ۵۳ بیت‌کوین در سال بدون در نظر گرفتن هزینه خنک‌سازی سایت است. برای به دست آمدن این تعداد بیت‌کوین نیاز به ۲۶۱ تعداد Antminer S9 است که با قیمت حداقل ۵۰۰ دلاری نیاز به ۱۳۰ هزار دلار سرمایه‌گذاری دارد. (+)
به عبارتی برای داشتن مزرعه ماینینگ با نیروگاه خورشیدی یا بادی تجدیدپذیر نیاز به سرمایه‌گذاری حدود ۱.۱۳ میلیون دلار است. میزان ارزش بیت‌کوین به دست آمده در اثر این سرمایه‌گذاری با در نظر گرفتن قیمت 10 هزار دلاری برای بیت‌کوین، سالانه 530 هزار دلار ارزش خواهد داشت حدود 2 سال طول می‌کشد که بدون در نظر گرفتن هزینه‌های خرید زیرساخت‌ها و دستگاه‌های ماینینگ هزینه نیروگاه و سرمایه‌گذاری صورت گرفته تامین شود.
محاسبات بالا، سرمایه‌گذاری در زمینه تولید برق با انرژی تجدیدپذیر، را به‌عنوان یک گزینه ارزشمند و قابل بررسی مطرح می‌کند. چراکه با این سرمایه‌گذاری، در یک بازه چند ساله، از استخراج رمزارزها، هزینه سرمایه‌گذاری جبران می‌شود و اگر هم در درازمدت، قیمت بیت‌کوین به هر دلیلی کاهش پیدا کند، نیروگاه برقی که ایجاد شده است، می‌تواند با تولید برق به فعالیت اقتصادی خود ادامه دهد.
نکته جالب اینجاست که تا پارسال، قیمت هر بیت‌کوین 3500 دلار بود و با آن قیمت، این نیروگاه پس از 6 سال به سودآوری می‌رسید. قیمت بیت‌کوین باز هم تغییر خواهد کرد. بسیاری از کارشناسان، بالاتر رفتن قیمت بیت‌کوین در آینده را پیش‌بینی می‌کنند. البته حتی اگر در آینده، استخراج بیت‌کوین به هر دلیلی به‌صرفه نباشد، باز هم نیروگاه به خودی خود وجود خواهد داشت و با تهیه و فروش برق، درآمدزایی خواهد داشت.
ببینید: بیت‌کوین به کدام سو می‌رود؟ / پیش‌بینی قیمت بیت‌کوین تا پایان سال ۹۸ از زبان ۱۶ فعال ایرانی این حوزه
در صورتی که برق این نیروگاه‌ها به ازای هر کیلووات ساعت ۴۵۰ تومان به فروش برسد حدود ۹۸ هزار دلار با فرض دلار برابر با ۱۱ هزار تومان درآمد در سال ایجاد خواهد شد که در ۱۱ سال سرمایه‌گذاری برای نیروگاه به دست خواهد آمد.
.
قانونی شدن استخراج رمزارزها، اولین قدم است
مصوبه فعالیت استخراج‌کنندگان بیت‌کوین، ماه‌هاست که در دولت تصویب نمی‌شود. در حال حاضر قانونی برای استخراج‌کنندگان رمزارز وجود ندارد و این مسئله باعث زیرزمینی بودن ماینینگ شده است.
زیرزمینی بودن یک فعالیت اقتصادی، باعث می‌شود که دولت بخشی از درآمدهای مالیاتی خود را از دست بدهد؛ بخشی از یارانه کشور صرف درآمدزایی افراد شود و همچنین کنترلی روی آثار منفی آن فعالیت اقتصادی وجود نداشته باشد.
همچنین برای مسئله مالیات ماینرها هم به راهکاری نیاز است. ساختار مالیاتی فعلی کشور به‌گونه‌ای است که از درآمدهای افراد که وارد شبکه بانکی می‌شوند، مالیات گرفته می‌شود و دارایی افراد مانند ملک، طلا و ارز مشمول مالیات نمی‌شود. یعنی فردی که درآمد حاصل از استخراج رمزارزها را وارد شبکه بانکی نکند، مالیاتی برای آنها نخواهد پرداخت.
قانونی شدن و به رسمیت شناختن استخراج رمزارزها به‌عنوان یک فعالیت اقتصادی و نظارت بر انرژی و منابع مصرفی آنها و اخذ مالیات از آنها، از جمله اولین گام‌هایی است که کارشناسان درباره مسئله استخراج رمزارزها توصیه می‌کنند.
