پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
مصطفی امیری: عدم مسئولیت‌پذیری نهادهای نظارتی، باعث تحمیل زیان 40 میلیارد تومانی به پذیرندگان زرین‌پال شده است
شهریورماه 97 بود که «پرداخت‌یاری» بر سر زبان‌ها افتاد. شش کسب‌وکار با لبخندهایی بر لب، عکس یادگاری گرفتند و با شاپرک تفاهم‌نامه‌هایی امضا کردند. از آن زمان بیش از 7 ماه می‌گذرد و در این مدت، تعداد پرداخت‌یارها به صورت صعودی زیاد و زیادتر شده و این کسب‌وکارها، سه مرتبه با مشکلاتی جدی مواجه شده‌اند. یکی از این کسب‌وکارها زرین‌پال است و به گفته مدیران این کسب‌وکار، مشکلات پیش‌آمده رقمی حدود 40 میلیارد تومان به پذیرندگان زرین‌پال ضرر زده است. در رابطه با همین موضوع و چند موضوع دیگر با مصطفی امیری، مدیرعامل زرین‌پال گفت‌وگویی انجام داده‌ایم.
زرین‌پال که آخرین بار اوایل اردیبهشت امسال با مشکلاتی مواجه و درگاهش بسته شد، یکی از اولین کسب‌وکارهایی است که با شاپرک تفاهم‌نامه امضا کرده و به گفته مصطفی امیری، ابهامات زیادی در این فضا وجود دارد. او با اشاره به این موضوع که معلوم نیست پرداخت‌یارها با چه مبنایی انتخاب شده‌اند، معتقد است که فرایند ثبت 6 کسب‌وکاری که اولین پرداخت‌یارها بودند، مشخص نیست.
امیری در این باره می‌گوید: «از آن 6 کسب‌وکار سه تا از شرکت‌ها یک روز قبل از امضای تفاهم‌نامه تازه مستند را دریافت کردند. ما، باهمتا و هدایت هوشمند قرن چندین ساعت قبل از امضای همکاری، مستندات تفاهم‌نامه را امضا کردیم. عملا کار را چند ساعت مانده به تفاهم‌نامه شروع کردیم و تست‌ها را انجام دادیم. ابهامات پررنگی در مسیر امضای این تفاهم‌نامه وجود دارد و امیدوارم که این ابهامات برای شرکت‌های نوپا در آینده کمتر و کمتر شود.»
به گفته مدیرعامل زرین‌پال، هر کسی که ایده‌ای در این حوزه دارد، باید بتواند خیلی راحت با یک سری آزمون، تبدیل به شرکتی که اجازه فعالیت در این حوزه دارد بشود. امیری بیان می‌کند: «این بزرگ‌ترین امیدواری ما به حساب می‌آید و امیدوارم این اتفاق محقق شود. امیدواریم در سال 99 شرکت‌های خوب و خلاقی در این حوزه ببینیم که هرکدام خدمات مناسبی را به مشتری نهایی خود عرضه می‌کنند.»
گره‌هایی از روز اول
امیری با بیان اینکه از روز امضای تفاهم‌نامه به بعد، پروتکل‌های پرداخت‌یاری به دلیل بهانه‌های فنی هیچ وقت اجرایی نشد، تصریح کرد: «عمده مسائل حدود مسئله تسویه حساب می‌چرخید. شاپرک بعد از حدود 9 ماه مکانیسم تسویه‌ای که مد نظرش بوده را نتوانسته با هیچ بانکی اجرایی بکند در حالی که شرکتی مثل زرین‌پال نزدیک به 9 سال است که فرایند تسویه‌اش را بدون هیچ گونه مغایرت و مشکلی اجرا می‌کند. به نظرم بهتر است که یک بازنگری صورت بگیرد البته که این پیشنهاد را از سوی انجمن فین‌تک هم به دادستانی کل کشور و بانک مرکزی ارائه داده‌ایم.»
او ادامه داد: «پیشنهاد ما این است که فرایند تسویه حساب با توجه به ابهاماتی که در شاپرک وجود دارد، در هر شرکت می‌تواند مستقلاً انجام شود و هر زمانی که شاپرک بتواند این سیستم را پیاده‌سازی کند، عملیات را می‌توان به شاپرک منتقل کرد.»
امیری معتقد است که با توجه به شفافیتی که شرکت‌ها دارند و بدیهی بودن امر تسویه حساب که مشتری برای آن اهمیت زیادی قائل است، می‌گوید: «اگر این کار را خود شرکت‌ها انجام دهند، احتمالاً این ماجرا می‌تواند منتهی به این شود که تجربه مناسبی شکل بگیرد و نگرانی‌ها برطرف شود. بهتر است که در فضای کنونی، عملیات شفاف‌تر از گذشته توسط هر شرکتی به صورت مستقل انجام شود.»
در جهت شفافیت بیشتر
امیری عنوان کرد: «در مکانیسم پرداخت‌یاری پذیرنده را در سامانه جامع پذیرندگان شاپرک تعریف کردیم و ما به ازای آن یک شماره شناسه پذیرنده مرچنت و شماره ترمینال در PSP متناظر به آن پذیرنده دریافت کردیم و تخصیص دادیم. در تعریفی که در شاپرک انجام شده، مشخص است که هر دامنه متعلق به چه شخصی است و ترمینالی که با آن تراکنش انجام خواهد داد، در هر PSP هم مشخص است. برای شناسایی کاربر متخلف این خیلی مسائل را شفاف خواهد کرد.»
امیری در ادامه بیان کرد: «به جای اینکه ما دوتا چند ترمینال داشته باشیم و کل تراکنش‌ها را روی این ترمینال‌ها انجام بدهیم، عملیات را تک به تک روی پذیرنده تشخیص داده شده به هر پذیرنده انجام خواهیم داد و این سبب می‌شود که عملیات به راحتی رصد بشود و فعالیت مالی کاربر به راحتی دیده بشود.»
به گفته امیری، همین فاز در پرداخت‌یاری قابل اجراست. او توضیح می‌دهد: «این عملیات توسط مجموعه‌های مشابه ما انجام شده است و همه مسائل و نگرانی‌هایی که نهادهای ناظر دارند قابل مرتفع شدن است و این ملزم به این است که شاپرک بخواهد همکاری بکند و اجازه دهد که ما عملیات را انجام دهیم. به صورت دقیق‌تر بانک مرکزی می‌تواند به صورت موقت این دستور را صادر بکند که مکانیسم پرداخت یاری یعنی تفکیک پذیرنده از پذیرنده‌های اصلی زرین‌پال همین امروز اجرایی بشود و ما از همین لحظه حاضریم این کار را انجام دهیم.»
پلیس؛ مسئول کشف کاربر متخلف
امیری با اشاره به این که هر نهادی در کشور ما تعریفی برای حوزه فعالیت خودش در نظر گرفته است، تصریح کرد: «مسئولیت اصلی برای شناسایی کاربر متخلف بر عهده پلیس است. اینکه متصور بشویم در این حوزه تخلفات صفر می‌شود و کاربر متخلفی وجود نخواهد داشت، درست معادل این است که در نظر بگیریم پلیس دیگر مسئولیتش تمام شده و نیازی به نیروی انتظامی نداریم. بد نیست که با توجه به شرایط اقتصادی که کشور دارد، پلیس فتا را در جرائم اینترنتی مالی نداشته باشیم.»
او اضافه می‌کند: «به صراحت می‌توانم عنوان بکنم که مسئولیتی که شاپرک بر عهده خودش می‌بیند، مسئولیت فراتر از توان اجرایی خودش و توان اجرایی شرکت‌هاست. اینکه ما متصور بشویم که یک روزی جرم را به صفر برسانیم، محال است. ما باید مکانیسم‌های کنترلی خود را داشته باشیم و هر شرکت و ارگانی باید مسئولیت کنترلی خود را داشته باشد و من این قضیه را انکار نمی‌کنم اما وظیفه عمده در این قضیه بر عهده پلیس است.»
امیری ادامه داد: «همان طوری که حضرت آقا اشاره کردند، در داستان آن روحانی در همدان، مسئولیت به هیچ عنوان به وزارت ارتباطات داده نشد. حضرت آقا نفرمودند که وزارت ارتباطات دچار خطا شده و یا در شبکه‌های اجتماعی نظارت درستی نداشته است. حتی پیکان را به سمت شورای عالی فضای مجازی هم نگرفتند. مستقلاً این قضیه را بر عهده پلیس قرار دادند. وظیفه پلیس دانستند که شناسایی کند، کنترل کند و از وقوع جرم‌های اینترنتی جلوگیری کند.»
امیری در رابطه با مسئله قمار و شرط‌بندی گفت: «شبکه پرداخت کشور در این زمینه یک اشتباه استراتژیک انجام داده است. فارغ از توانی که در این شبکه وجود دارد، این مسئولیت را پذیرفته است. پیدا کردن یک تخلف و بستن یک سایت، جرائم را کاهش نمی‌دهد. آیا به این مجرمین رسیدگی می‌شود و یا پرونده را فقط و خدمات مالی فلان وب‌سایت را قطع می‌کنیم؟»
به گفته مدیرعامل زرین‌پال، شخص متخلف از درگاهی به درگاه دیگر جابه‌جا می‌شود و راه و روش جدید کار غیرقانونی را پیدا می‌کند این. مسئله مستلزم این است که پلیس به صورت دقیق وظایف خود را درک بکند. دادسراهای تخصصی بتوانند خیلی محکم با متخلفان برخورد کنند و امیدواریم که نسبت متخلفین کمتر شود.
اسکیرین‌شات‌های جنجالی
امیری با بیان اینکه ماجرای بسته شدن ترمینال‌ها از 22 بهمن 97 اتفاق افتاد، ادامه داد: «دفعه دوم 3 فروردین و آخرین بار هم 5 و 6 اردیبهشت این اتفاق افتاد. 22 بهمن سال گذشته زمانی که ترمینال‌های ما بسته شد، علت را از شاپرک جویا شدیم. به ما گفتند که گزارشی آمده مبنی بر اینکه درگاه زرین‌پال در یک سایت شرط‌بندی استفاده شده است. زمانی که به اسکیرین‌شات دسترسی پیدا کردیم، آن اسکیرین شات زمان پرداخت بود و آن تراکنش را پیدا کردیم. آن تراکنش با کارت شخصی انجام شده که در شرکت‌های همکار ما کار می‌کند و ازقضا ترمینال‌های آنها سه چهار ماهی مسدود بوده است.»
امیری اشاره می‌کند که در بررسی‌های خود متوجه می‌شوند که این تراکنش خرید از هیچ وب‌سایتی نبوده و فقط افزایش اعتبار کیف پول زرین‌پال بوده است. او ادامه می‌دهد: «زمانی که اعتراض خود را به شاپرک ارائه دادیم و گفتیم با فرستادن یک اسکیرین شات، چطور برای شما مسجل شده است که درگاه زرین پال در شرط‌بندی و قمار استفاده شده و خیلی سریع ترمینال و کسب‌وکارمان را مسدود کرده‌اید، با کمال تعجب پاسخ شفافی نتوانستیم بگیریم.»
امیری اضافه کرد: «در همان زمان اعلام کردیم که احتمالاً مکانیسمی که شاپرک برای کنترل سایت‌های قمار و شرط‌بندی در نظر گرفته، می‌تواند منتهی به فساد شود. با این روال ممکن است کسب‌وکارها مورد سواستفاده رقبا قرار بگیرند. من هم می‌توانستم از درگاه پرداخت رقیب خودمان یک اسکیرین شات بگیرم و برای شاپرک ارسال کنم. زمانی که به شاپرک می‌رسید، مدعی می‌شدم که این صفحه در قمار استفاده می‌شود و احتمالا شاپرک ترمینال‌های آن را مسدود می‌کرد تا اینکه شخص مدعای درستی را بر عدم استفاده درگاهش در آن قمار استفاده کند.»
امیری افزود: «طبق قانون اساسی کشور، اصل بر برائت است در حالی که مکانیسمی که شاپرک در نظر گرفته بود، خودش به عنوان قاضی و مجری قوانین این اختیارات را دارد که بدون ثابت شدن جرم، درگاه را مسدود کند. این قضیه با اصل قانون اساسی خیلی همخوانی ندارد.»
