پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
یک انتخابات عادلانه و آزاد از ارکان یک دموکراسی سالم است. در تمام دنیا، طرفداران بلاکچین معتقدند که این فناوری قادر است سطح جدیدی از شفافیت، عدالت و کارایی را در فرایند انتخابات ایجاد کند. با وجود اشتیاقی که در جامعه طرفداران بلاکچین وجود دارد و حمایت‌هایی که از طرف بخش سیاسی اعمال می‌شود، همچنان پیاده‌سازی انتخابات بر بستر بلاکچین شاهد نقدهایی مثبت و منفی بوده است.
اخیرا موضوع اجرای انتخابات بر بستر بلاکچین در بین مسئولین وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مطرح شده و به دعوت معاون وزیر، فعالان این حوزه نیز برای اجرایی شدن این فناوری پیش قدم شده‌اند. در ادامه به تجربه کشورهای دیگر و اقدامات صورت گرفته در ایران در بحث انتخابات بلاکچینی می پردازیم.
رای گیری در شهر تسوکوبا ژاپن
در اواخر آگوست، شهر تسوکوبا در ژاپن از فناوری بلاکچین در سیستم رأی‌دهی خود استفاده کرد. شهر تسوکوبا به انجام فعالیت‌های علمی پژوهشی معروف است و فعالیت اخیرش در زمینه امتحان بلاکچین، حرکتی به‌سوی کشف مسیرهای جدید است. رأی‌دهندگان می‌توانستند از طریق شماره کارت شناسایی خود در این برنامه شرکت کنند.
بر اساس خبری که بر روی وب‌سایت رسمی این شهر منتشر شد، چنین گزارش شد که رأی‌دهندگان می‌توانستند به اجرای برنامه‌های اجتماعی مختلف رأی دهند. شرکت‌کنندگان مشخص می‌کردند که کدام‌یک از 13 برنامه معرفی شده ارزش سرمایه‌گذاری و حمایت مالی دارند. این برنامه‌ها از تولید تجهیزات برای بهبود تشخیص سرطان تا برنامه‌های مسیریابی و یا ابزار جدید برای فعالیت‌های متفرقه و تفریحی را شامل می‌شد.
هدف از اجرای آزمایشی فناوری بلاکچین این بود که ببینند آیا ویژگی‌های دموکراتیک و شفاف این فناوری می‌تواند تقلب‌ها و سوءاستفاده‌ها را به حداقل برساند یا خیر. شهردار تسوکوبا باوجود شک اولیه‌ای که به بلاکچین داشت، چنین گفت: «تصور می‌کردم فناوری بلاکچین بسیار پیچیده‌تر باشد. اما مشخص شد که بسیار آسان‌تر و ساده‌تر از آن چیزی است که فکر می‌کردم.»
اگرچه این فرایند آزمایشی از فناوری بلاکچین در ژاپن با مشکلی مواجه نشد، اما نمی‌توان این سناریو را برای بخش دولتی نیز نوشت و برخی فعالیت‌های دولتی در زمینه استفاده از این فناوری با مشکل مواجه شد.
سیرالئون: انتخاباتی بر پایه فناوری بلاکچین که بر پایه این فناوری نبود
در هفتم ماه مارس سال 2018، خبر داده شد که سیرالئون اولین ملیتی است که فناوری بلاکچین را در فرایند انتخابات کشورش پیاده‌سازی کرده است.
یک شرکت طراحی وب سوئیسی (به نام Agora Technologies)، مجموعه‌ای از توئیت‌هایی را منتشر کرد که به همکاری خود با دولت در اولین انتخابات مبتنی بر بلاکچین سیرالئون اشاره می‌کردند.
بعدتر مشخص شد که داستان کمی متفاوت است. درواقع، شرکت آگورا نظاره‌گر انتخابات بوده و در کنار آن با استفاده از فناوری بلاکچین یک برنامه دیگر و کاملاً مجزا را اجرا کرده تا بتواند نشان دهد انتخابات آینده چگونه می‌توانند از طریق این فناوری اجرا شوند.
در این راستا، گروه انتخابات ملی سیرالئون (NEC) سریعاً واکنش نشان داد و بیانیه خود را در توئیتر منتشر کرد و هرگونه استفاده از فناوری بلاکچین را در انتخابات رد کرد.
در پی این اتفاق، به مدیرعامل آگورا لیو گامر دستور داده شد تا بیانیه‌های گمراه‌کننده خود را تصحیح کند. واقعیت این بود که به گروه آگورا اجازه داده شده بود تا سیستم آزمایشی بلاکچین خود را در کنار انتخابات اجرا کنند. این موضوع حاکی از آن بود که با وجود آشفتگی‌ها و هیجانات رسانه‌ها، بدنه دولتی نسبت به کارآتر کردن انتخابات و امتحان روش‌های جدید کاملاً رویی گشوده داشت؛ که بلاکچین نیز یکی از آن روش‌ها بود.
باوجود روابط به ظاهر حسنه‌ای که با گروه انتخابات ملی سیرالئون وجود داشت، اما میزان مقبولیت شرکت آگورا چندان مشخص نبود. موریس مارا مدیرعامل مرکز فناوری سنسی در شهر فری‌تاون نظر خود را چنین بیان کرد: «آنچه این افراد (شرکت آگورا) می‌گویند عالی است. اما آنها واقعاً این روش را آزمایش نکردند. چراکه صرفاً کارت نتایج را برداشته‌اند و اطلاعات را وارد سیستم خود کرده‌اند. این کار را بقیه هم انجام می‌دهند. چیز جدیدی نیست.»
دره کریپتو یک انتخابات آزمایشی با فناوری بلاکچین برگزار کرد
در سال‌های اخیر، شهر زاگ در سوئیس به چند دلیل به شهرت رسیده است. برخی از این دلایل شهرت، مناظر کوهستانی زیبا و معماری زیبای سوئیس است، اما آنچه بیشتر در اینجا مورد توجه است، نرخ پایین مالیات و ارزهای دیجیتال است. وجود گروه‌های مختلفی که در این منطقه درزمینه ارزهای رمزنگاری‌شده فعالیت می‌کنند، باعث شد تا این منطقه را «دره کریپتو» نام‌گذاری کنند.
شهر زاگ که به دنبال آن است تا خود را به‌عنوان پایتخت فناوری بلاکچین معرفی کند، شرایطی را ایجاد کرد تا فعالیت‌های مختلف، خدمات پرداختی خود را با بیتکوین انجام دهند. اخیراً نیز در این شهر یک انتخابات موفق با فناوری بلاکچین انجام شد. این رأی‌گیری در مقیاس کوچکی رخ داد و 72 نفر از 240 شهروند در بازه ای پنج روزه به سیستم رأی‌دهی آنلاین دسترسی داشتند. در این انتخابات یک سری سؤالات آزمایشی از شهروندان پرسیده شد و از آنها خواسته شد تا در مورد امور خرد شهری و حتی استفاده از سیستم eID در امور انتخاباتی آینده‌ی شهر نظر دهند.
eID یک سیستم نوآوری بر پایه بلاکچین است که برای مدیریت هویت الکترونیکی افراد به کار برده می‌شود. آژانس خبری سوئیس چنین اعلام کرد که سه نفر از شرکت‌کنندگان رأی‌دهی الکترونیکی را مشکل می‌دانستند، 22 نفر گفتند که آنها از فناوری بلاکچین برای امور مالیاتی یا نظرسنجی‌های شهری استفاده خواهند کرد، 19 نفر هم اعلام کردند که عوارض پارکینگ را با شناسه هویت دیجیتالی خود پرداخت خواهند کرد، و سه نفر نیز بیان کردند که برای امانت گرفتن کتاب از کتاب‌خانه، از این شناسه هویت دیجیتالی استفاده خواهند کرد. مدیر روابط عمومی شهر زاگ، دیتر میلر این انتخابات اولیه را یک موفقیت خواند.
رأی‌دهی آزمایشی در ویرجینیای غربی
در انتخابات سال 2018، ویرجینیای غربی شرایطی ایجاد کرد تا پرسنل نظامی و افرادی که در خارج از کشور مستقر بودند، بتوانند از طریق گوشی‌های هوشمند خود و با اپلیکیشنی به نام Voatz در فرایند رأی‌دهی شرکت کنند. این اولین انتخاباتی بود که از طریق گوشی‌های هوشمند رخ داد.
مقامات رسمی ویرجینیای غربی در بیانیه‌ای فرایند انجام این کار را اینگونه توضیح دادند: «تمام آنچه موردنیاز است یک گوشی اندروید یا اپل سازگار با برنامه است و برای تأیید هویت به شناسه هویت ملی نیاز است.»
وزیر امور خارجه ویرجینیای غربی مک وارنر، بسیار تحت تأثیر نحوه تأیید هویت این اپلیکیشن و همچنین ویژگی‌های امنیتی بلاکچین قرار گرفته بود. وارنر و استارت‌آپ تولیدکننده Voatz هر دو اطمینان این سیستم را تأیید کردند. دولت ویرجینیای در ماه می نسخه آزمایشی این عملیات را با موفقیت اجرا کردند.
در سال 2000 گزارش‌های بسیاری از شمارش غلط در انتخابات منتشر شد و در سال 2016 افراد زیادی در ایالت‌های مختلف چندین بار رأی داده بودند. در گزارشی که مؤسسه تحقیقاتی بروکینگز ارائه کرد، چنین ذکر شد که نمایندگان مجلس ایالتی در پیاده‌سازی انتخابات الکترونیکی نگرانی‌هایی دارند که باید به آنها رسیدگی شود. مواردی چون امنیت، اجبار رأی‌دهنده، تأیید هویت و مشکلات مربوط به مقامات محلی. اگرچه در مورداستفاده از فناوری بلاکچین در تغییر فرایند انتخابات نظرات مثبتی وجود داشت، با این حال در این گزارش ذکر شد که قبل از اجرایی شدن این برنامه در بخش بزرگ‌تر، حتماً باید مورد آزمایش قرار گیرد.
مت بلیز رمزنگار و محقق امور امنیتی در دانشگاه پنسیلوانیا، از منتقدان انتخابات بر بستر بلاکچین است. او نسبت به نتایج این گزارش انتقاداتی کرد و گفت فناوری بلاکچین در سیستم رأی‌دهی خلل ایجاد می‌کند. او همچنین اعلام کرد که ایمن‌سازی سیستم رأی‌دهی «به‌راحتی و با اطمینان، با دیگر ابزار نیز انجام می‌شود.»
ماریان اشنایدر، مدیر مؤسسه Verified Voting هم نسبت به اپلیکیشن Voatz نظر خوبی نداشت و چنین اشاره کرد که این برنامه به‌جای آن که یک اپلیکیشن با فناوری بلاکچین باشد، صرفاً یک اپلیکیشن معمولی است که فناوری بلاکچین همراه خود دارد. موضوع اصلی این است که اگرچه این برنامه اطلاعات رأی‌دهندگان را رمزگذاری می‌کند، اما سیستم کنونی نمی‌تواند تضمین کند که تلفن فرد رأی‌دهنده و شبکه خدمت‌دهنده در برابر نفوذ ایمن باشد. با توجه به موضوع محافظت از اطلاعات افراد بر روی اینترنت، اشنایدر بیان کرد: «به نظر من آنها ادعاهایی را مطرح کرده‌اند که در برابر سیستم‌های دیگر رأی‌گیری انتخاباتی، مزیت بیشتری ندارد.»
استارت‌آپ Voatz انتقادات موجود را «تبلیغات منفی» می‌نامد و می‌گوید: «اغلب نظرات اشتباه یا ناشی از برداشت اشتباه هستند.»
البته تمامی انتقاداتی که از این برنامه شد نیز همگی بی‌پایه نبودند. نتایج آزمایشی در ایالت یوتا نشان داد که این استارت‌آپ بعد از باز شدن شعب رأی‌گیری، نمی‌تواند از حجم بالای دانلودها پشتیبانی کند. بااین‌حال، استارت‌آپ Voatz از این اتفاق با عنوان یک «تجربه‌ی آموزنده و باارزش» یاد می‌کند.
انتخابات بلاکچینی در ایران
ایران از محدود کشورهای در حال توسعه است که با وجود مشکلات سیاسی و اقتصادی همیشه در فناوری‌های نوین پیش قدم بوده است. از تکنولوژی نانو گرفته تا فناوری های هسته ای و فضایی. در موضوع انتخابات بر بستر بلاکچین نیز مسئولین جوان وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات دیدگاه مثبتی دارند. اخیرا امیر ناظمی، معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در صفحه توییتر خود از همه استارت‌آپ‌ها و فعالان حوزه بلاکچین دعوت کرد که به صورت آزمایشی در مقیاس کوچک انتخابات یک انجمن یا صنف را بر عهده بگیرد.
این گام معاون وزیر با دهها گام از طرف جوانان نخبه کشور همراه شد. در همان ابتدا مدیرعامل یکی از پیام‌رسان‌های داخلی آمادگی خود را برای اجرایی کردناین کار اعلام کرد. در ادامه توییت‌های مختلفی از طرف مختصصان بلاکچین و صاحبان استارت‌آپ‌ها مطرح شد. طبق گزارشی که سازمان فناوری اطلاعات ارائه داد از بین پیشنهادها، تعداد 18 مورد وارد فاز بررسی پیشنهاد فنی شده است. شاید انتخابات بر بستر بلاکچین به زودی به نتیجه مطلوبی نرسد اما یکی از بزرگترین گام‌ها در بهبود شفافیت سیاسی و جلب اعتماد و مشارکت مردمی خواهد بود.
بلاک چین هیجان انگیزه ولی ابزار خوبی برای رای گیری هایی که قراره توش شروطی مثل
– عدم وجود رای های سیستمی(ربات های رای دهنده)
– مخفی بودن رای ها
– اطمینان از هویت رای دهنده ها مستقل از اینکه به کی رای دادن
حفظ بشه مناسب نیست.
حتی اگر در دهه آینده رای گیری الکترونیکی همه گیر بشه، تکنولوژی بر اساس دیتابیس مرکزی خواهد بود و بلاک چین گزینه مناسبی برای اینگونه رای گیری ها نیست.
با سلام،
نظر شما محترم، ولی این انتظار را نداشته باشید بدون ادله کافی و قانع کننده صحبت‌های شما مورد تایید قرار بگیره. مواردی که فرمودید مورد تایید بنده به عنوان شخصی که چند سالی درگیر این مفاهیم بودم، نیست.