پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
درباره بلاکچین و دانش آن در دنیا و ایران چقدر می‌دانیم؟ / آموزش؛ حلقه مفقوده بلاکچین
اظهارنظرهای مختلفی درباره بلاکچین شنیده می‌شود. برخی معتقدند که با وجود این فناوری، زندگی بهتر و ساده‌تر خواهد شد و دیگر خبری از بانک‌های امروزی نخواهد بود. اما بلاکچین دقیقا قرار است چه کاری انجام دهد و چرا باید به آن توجه کرد؟
دانلود کنید: فایل PDF گزارش «آموزش؛ حلقه مفقوده بلاکچین» در شماه 19 ماهنامه عصر تراکنش
چه بود و چه شد؟
ماهنامه عصر تراکنش / زمانی که آلن تورینگ در دهه 1960 طرح اولیه کامپیوترهای شخصی را ابداع کرد، شاید کمتر کسی در آن دوران فکر می‌کرد که مدل‌های اولیه او می‌تواند فناوری اطلاعات را در سراسر جهان دگرگون کند و ابرکامپيوترها شکل بگیرند. تورینگ همان کسی است که توانست کدهایی را که آلمان‌ها در جنگ جهانی دوم با دستگاه پیچیده‌ای به نام انیگما کدگذاری کرده بودند، رمزگشایی کند و این جنگ را دو تا چهار سال زودتر به پایان برساند. بزرگان حوزه دانش و تکنولوژی عموما بر این باورند که غول‌های تکنولوژی امروز، از اپل تا مایکروسافت، وامدار تورینگ هستند.
برنرزلی خالق دنیای وب، تحول جدیدی را در عرصه فناوری به وجود آورد. به تعبیر او، وب توانست يك قدرت درك به کامپیوترها بدهد تا بتوانند همه داده‌های روی آن را تجزیه‌وتحلیل کنند. پیش از ورود فناوری TCP/IP ارائه‌دهندگان سرویس‌های تلکام و تولیدکننده‌های تجهیزات، میلیاردها دلار هزینه صرف روش‌هایی کرده بودند که فناوری TCP/IP با ورودش آنها را به‌طور کلی دگرگون کرد. در ابتدا بخش‌های سنتی نسبت به این فناوری بدبین بودند. تعداد اندکی فکر می‌کردند که ارتباطات ویدئویی، صوتی، پیام‌رسان و انتقال داده می‌توانند روی معماری جدید برقرار شوند.
از دهه 1980 به بعد رمزنگاری اهمیت یافت. گروهی به نام سایفرپانک‌ها وجود داشتند که خود را وقف رمزنگاری، کریپتوگرافی و ابزارهای دیگری که به حفظ حریم شخصی کمک کنند، می‌کردند؛ این موضوع خود مترادفی بر بخش «سایفر» است. در واقع سایفرپانک‌ها متضادی برای محدودسازی، نظارت‌های حکومتی و ساختارهای قدرتی هستند که از زمان‌های قدیم وجود داشته‌اند که این مساله نیز بیانگر بخش «پانک» است. آنها همچنین به‌دنبال این بودند که مفهوم پول را عوض کنند، هرچند هیچ وقت موفق نشدند.
[mks_pullquote align=”left” width=”740″ size=”18″ bg_color=”#444444″ txt_color=”#ffffff”]
سایفرپانک‌ها
با به‌کارگیری رمزنگاری در رایانه‌های شخصی و اینترنت، سایفرپانک‌ها یک جنبش گسترده تحقیقات رمزنگاری متن‌باز را آغاز کردند. این تحقیقات قریب به ۲۰ سال طول کشید، اما در سال ۲۰۰۹ اولین ارز رمزنگاری‌شده به نام بیت‌کوین و در سال‌های بعد ارزهای رمزنگاري شده دیگر به بازار معرفی شدند.
[/mks_pullquote]
اما کارهای این گروه موفقیت بزرگ‌تری به همراه داشت. در سال 2008 مقاله 9صفحه‌ای یا وایت‌پیپري درباره بیت‌کوین توسط فردی که ساتوشی ناکاموتو نام داشت، منتشر شد و دنیا را بر هم زد. تا اینجا متوجه شدیم دنیای تکنولوژی چیزهایی را خلق می‌کند که هر آن ممکن است توسط فناوری بعدی‌اش، تحت تاثیر قرار بگیرد. موضوعی که مطرح می‌شود، بحث دانش و آگاهی به فناوری‌هاست. باید بپذیریم در رشد فناوری‌ها خطرهایی به وقوع می‌پیوندد که متوجه افراد و جوامع می‌شود. گاهی این خطرها محسوس و ملموس نیستند و تنها عوارض گسترده آن، پس از وقوع و معمولا زمانی که کار از کار گذشته است، قابل رویت است.
عمر 10ساله
اکنون ایده‌پردازان بااستعداد و طرفداران رمزارزها پایان سال 2018 را به‌عنوان پایان اولین دهه دوره رمزنگاری می‌دانند و حالا بلاکچین که در ابتدا به‌عنوان بخشی از پروژه بیت‌کوین معرفی شد، می‌تواند به‌شدت هزینه‌های انجام تراکنش را کاهش دهد. پدیده‌ای که در بلاکچین اهمیت زیادی پیدا کرده، بحث شکل‌گیری لایه‌های اعتمادی است که نیروی مرکزی نمی‌تواند آن را از طریق وضع مالیات یا شیوه‌های دیگر مانند کارمزد و حق دسترسی یا مجوز محدود کند. طرفداران بلاکچین بر این باورند که اعتماد باید به بخشی از روابط فردبه‌فرد تبدیل شود و فناوری بلاکچین به سهولت اعمال آن کمک خواهد کرد.
به گفته ویلیام موگایار در کتاب «کسب‌وکار بلاکچین»، اگر بلاکچین به روش جدیدی برای پیاده‌سازی تراکنش‌های قابل اعتماد بدون نیاز به واسطه‌های معتمد تبدیل شود، آنگاه می‌توانیم بدون واسطه به اعتماد برسیم. در آن صورت سیاست‌گذارانی که قوانین مربوط به نهادهای معتمد از قبیل بانک‌ها را وضع کرده‌اند، با یک معضل بزرگ مواجه می‌شوند. چگونه می‌توانید برای چیزی که در حال بر باد رفتن است، قانون وضع کنید؟ آنها باید قوانین قدیمی خودشان را به‌روز کنند.
با این تفاسیر، عجله‌کردن در زمینه نوآوری بلاکچین و حرکت بدون آینده‌نگری اشتباه است. در فاصله زمانی سال‌های 2011 تا 2013 صحنه بلاکچین و به عبارت روشن‌تر صحنه بیت‌کوین به میدانی برای تحولات متنوع و ایده‌آل‌گرا و ابزاری برای جنگ قدرت تبدیل شده است. به بیان ساده‌تر اگر وب را اولین لایه اینترنت در نظر بگیریم که در سال 1990 شکل گرفت، بلاکچین را می‌توان به‌عنوان دومین لایه مهم در بالای اینترنت به‌شمار آورد.
سال‌های آگاهی
جدا از ایجاد زیرساخت‌های اولیه و برداشتن موانع فنی، حاکمیتی، سازمانی و حتی اجتماعی این فناوری، باید دید در زمینه آموزش بلاکچین و توسعه این دانش چه گام‌هایی برداشته شده است. بلاکچین با پرورش ایده‌هایی که توسط آزمایشگاه‌های آن و شرکت‌هایی که ریسک اولیه اجرای این فناوری نوپا را پذیرفته‌اند، خلق شده و حالا آمادگی آن را دارد که به مردم این حق را بدهد که بدانند با وارد شدن این برنامه در زندگی آنها دقیقا چه مساله‌ای برایشان حل می‌شود.
اکنون پس از گذشت یک دهه از جامعه رمزنگاری، سال‌های پیش رو، سال‌های آگاهی خواهند بود. 10 سال است که از عمر رمزارزها می‌گذرد و دانشگاه‌های دنیا شروع به آموزش این فناوری کرده‌اند. اما اين امر نمی‌تواند به این معنا باشد که فقط 10 سال است که این آگاهی شکل گرفته است. از زمانی که پدر علم کامپیوتر (آلن تورینگ) اولین کامپیوتر دنیا را ساخت، یعنی نیم‌قرن پیش، تغییر و تحولات در این عرصه آغاز شد و انبوهی از اطلاعات شکل گرفت. پس فراتر از بیت‌کوین و بلاکچین باید بر قابلیت‌های آن بیشتر تمرکز کرد.
مسیر آموزش بلاکچین در دانشگاه‌های دنیا
طبق آماری که سایت کوینبیس ارائه داده، 42 درصد از 50 دانشگاه برتر جهان حداقل یک دوره در مورد رمزنگاری یا بلاکچین ارائه می‌دهند. دانشگاه‌ها، مراکز تحقیقاتی در این حوزه را تشکیل داده‌اند و دوره‌های مربوط به رمزنگاری و بلاکچین را به وجود آورده‌اند.
هم‌اکنون تقاضا برای یادگیری افزایش پیدا کرده و این فناوری به‌عنوان موضوعی ارزشمند در مطالعه تحصیلی مشاهده می‌شود. بر اساس تحقیقات به‌عمل‌آمده بر ۶۷۵ دانشجو در دانشگاه‌های آمریکا، دانشجویان علاقه و تقاضای شدیدی برای دوره‌های ارز دیجیتال و فناوری بلاکچین دارند. با وجود اینکه ۳۴ درصد دانشجویان برجسته علوم کامپیوتر و رشته‌های مهندسی برای یادگیری اين فناوری نوظهور ابراز علاقه کردند، اما ۴۷ درصد از دانشجویان برتر علوم اجتماعی نیز برای فراگرفتن این فناوری علاقه‌مند بودند.
[mks_pullquote align=”left” width=”740″ size=”18″ bg_color=”#444444″ txt_color=”#ffffff”]
کوینبیس
کوینبیس یکی از صرافی‌هاي ارزهای رمزنگاری‌شده است که در سال ۲۰۱۲ راه‌اندازی شد. کوینبیس به‌طور منظم گزارش‌های مربوط به رشد ارزمرزها و بلاکچین در آموزش عالی را در بلاگ خود منتشر می‌کند.
[/mks_pullquote]
در همین حال دانشگاه‌هایی مانند کورنل، استنفورد و جورج‌تاون از جمله دانشگاه‌هایی هستند که فرصت‌های تحقیقاتی خود را درباره بلاکچین تقویت می‌کنند تا برای کنجکاوی و علاقه روزافزون دانشجویان پاسخی داشته باشند.
دیوید یرماک از دپارتمان تجارت دانشگاه نیویورک در مواجهه با علاقه روزافزون دانشجویان، دوره بلاکچین خود را در ترم‌های زوج و فرد ارائه می‌دهد، در حالی که قبلا این دوره تنها یک ترم در سال تدریس می‌شد. در اولین دوره از این کلاس که در سال ۲۰۱۴ برگزار شد، تنها ۳۵ دانشجو برای آن نام‌نویسی کردند، ولی در دوره درسی اخیر در بهار ۲۰۱۸، این تعداد به ۲۸۰ دانشجو افزایش یافته بود. دانشجویان نه‌تنها برای یادگیری این فناوری مشتاق هستند، بلکه عده‌ای از آنها وارد حوزه ارزهای دیجیتال نیز شده‌اند.
دوره‌های بلاکچین و ارزهای رمزنگاری‌شده در ایالات متحده بیشترین استقبال را نسبت به دیگر کشورها دارند. پنج مورد از 18 دانشگاه بین‌المللی یا 27 درصد از آنها، حداقل یک کلاس درباره بلاکچین یا ارزهای رمزنگاری‌شده ارائه می‌دهند؛ در عین اینکه دو موسسه تکنولوژی فدرال سوئیس و دانشگاه ملی سنگاپور بیش از یک دوره ارائه می‌دهند.
دانشگاه جان هاپکینز آمریکا یک دوره کسب‌وکار در بلاکچین ارائه می‌دهد که در آن دانشجویان در زمینه ویژگی‌های امنیتی، مزایای بالقوه و ضعف ساختار بنیادی آن در استفاده کسب‌وکارها و سازمان‌ها آموزش می‌بینند.
در دانشگاه پرینستون آمریکا، دانشجویان می‌توانند یک دوره درباره اطلاعات امنیتی متمرکز بر سیستم‌های محاسباتی امن، ارزهای رمزنگاری‌شده، بلاکچین، اقتصاد، اخلاق و مسائل حقوقی بیاموزند.
دانشگاه کورنل در نیویورک بیشترین تعداد کلاس‌ها را که شامل رمزنگاری، ارزهای رمزنگاری‌شده و بلاکچین است، دربر می‌گیرد. این دانشگاه 28 دوره شامل «مردم‌شناسی پول»، «معرفی بلاکچین»، «ارزهای رمزنگاری‌شده» و «قراردادهای هوشمند» برگزار می‌کند که در بین ارزهای رمزنگاری‌شده، بیت‌کوین را پوشش می‌دهند.
بر اساس گزارش کوینبیس، بیش از نیمی از دانشگاه‌هایی که مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفته‌اند، حداقل یک کلاس در زمینه رمزنگاری، مطالعه و حل پیام‌های کدگذاری‌شده و یک مبانی پایه‌ای برای بلاکچین و ارزهای رمزنگاری‌شده ارائه داده‌اند.
داون سونگ، پروفسور علوم کامپیوتر در دانشگاه کالیفرنیا درباره فناوری بلاکچین می‌گوید: «تکنیک‌های مورد استفاده در بلاکچین لزوما جدید نیستند، همان‌طور که در زمینه‌هایی مانند رمزنگاری، نظریه بازی و سیستم‌های توزیع وجود داشته است. اینها حوزه‌هایی هستند که تحقیقات و حتی آموزش آنها از مدت‌ها پيش آغاز شده است.»
در این راستا دانشگاه استنفورد، تابستان سال 2018 مرکز تحقیقات بلاکچین را راه‌اندازی کرد تا دانشجویان و اعضای هیات علمی را از سراسر دانشکده‌ها در کنار هم قرار دهد تا در زمینه‌های گوناگون ارزهای رمزنگاری‌شده و بلاکچین کار کنند.
دیگر دانشگاه‌های برجسته که در رشته‌های مهندسی، قوی شناخته شده‌اند، به فکر اضافه‌کردن دوره‌های بلاکچین هستند. دانشگاه واترلو، دانشگاه جورج‌تاون و دانشگاه ایلینوی در اوربانا شمپین از جمله دانشگاه‌هایی هستند که تحقیقات خود را در این زمینه گسترش می‌دهند.
تحول در محیط آموزشی دانشگاهی، سریع اتفاق نمی‌افتد. با این حال، استادان معتقدند که بلوغ تکنولوژی بلاکچین و ارز رمزنگاری‌شده، در همراهی با گسترش کاربرد آن در کسب‌وکارهای گوناگون، نشانگر اهمیت بالای این حوزه هستند. دانشگاه‌ها باید آموزش این تکنولوژی را در اولویت قرار دهند. کمپ‌ول هاروی، استاد کسب‌وکار بین‌الملل در دانشگاه دوک می‌گوید: «بلاکچین از بین نخواهد رفت. باید دانشجویان را برای آینده آماده کرد.»
البته در خلال این دروه‌ها در دانشگاه‌ها، دانشگاه بحرین از زاویه‌ای دیگر وارد حوزه بلاکچین شده است. این دانشگاه دیپلم‌هایش را روی بستر بلاکچین صادر می‌کند. بر اساس گزارش‌های سپتامبر سال پیش، دولت بحرین بر اهمیت فناوری بلاکچین بر اقتصاد کشور تاکید کرد و در عین حال خواستار نظارت بر امنیت سایبری شد. به همين دلیل این دانشگاه با به‌کارگیری استاندارد باز Blockcerts و با همکاری شرکت لرنینگ ماشین دست به انجام این کار زده است. لرنینگ ماشین با استفاده از فرمت بلاکچینی، سیستمی برای صدور مدارک رسمی قابل تایید ارائه می‌دهد.
آموزش بلاکچین در ایران چه حرفی برای گفتن دارد؟
همان‌طور که کم‌وبیش در کشورهای دنیا و به‌ویژه کشورهای خاورمیانه شاهد هستیم، انواع کلاهبرداری‌ها بهصورت هایپ، در بستر رمزارزها توسط شرکت‌های غیرقانونی متولد شده‌اند و پول‌های مردم را با وعده برگشت دو یا چند برابر آنها، یک‌شبه به جیب زده‌اند. در بیشتر این موارد صاحبان این شرکت‌ها بعد از مدتی متواری یا از کشور خارج شده‌اند.
بر همین مبنا یکی از دلایلی که بلاکچین را به یک ایده جالب تبدیل کرده، همین ویژگی عدم تمرکز در آن است. یعنی، در آن هیچ جایی برای درز اطلاعات ذخیره‌شده وجود ندارد و هیچ پایگاه داده‌ای نیست که مجرمان بتوانند به آن حمله کنند و در آخر کنترل شبکه را به دست بگیرند.
ضرورت موضوع آموزش بلاکچین و آشنایی با آن آنجا اهمیت پیدا می‌کند که با توجه به اینکه چند سالی از آموزش بلاکچین و رمزارزها در حداقل 50 دانشگاه برتر دنیا می‌گذرد، در ایران نه‌تنها به‌عنوان درس‌های دانشگاهی به‌طور گسترده وارد نشده که عموم دانشجویان هم از این فناوری آگاهی آکادمیکی ندارند. در نتیجه به‌دلیل عدم این آگاهی شکل‌گیری جرائمی که از طریق ارزهای دیجیتالی بدون پشتوانه صورت می‌گیرد، غیرقابل تصور نیست.
توسعه این دانش هم‌اکنون محدود به چند آزمایشگاه است که به‌طور جدی در این فناوری وارد شده‌اند و اعضای آن در حال پرورش ایده‌های خود هستند. از مهم‌ترین آنها می‌توان به «آزمایشگاه بلاکچین شریف» اشاره کرد که دو سال است با تشکیل تیم 17 نفره خود آرام و بی‌حاشیه مشغول کار علمی در این فناوری هستند.
دکتر محمدعلی مداح‌علی، عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شریف و محقق در آزمایشگاه‌های بل، مدیر این آزمایشگاه است که به‌واسطه حضور در دانشگاه برکلی و آزمایشگاه‌های بل و آشنایی با بلاکچین، تصمیم به اقدامات جدی در این حوزه در ایران گرفته است.
[mks_pullquote align=”left” width=”740″ size=”18″ bg_color=”#444444″ txt_color=”#ffffff”]
آزمایشگاه بلاکچین شریف
ایده اصلی تشکیل آزمایشگاه بلاکچین شریف توسط دکتر محمدعلی مداح‌علی ارائه شده است. او چندین سال به‌عنوان محقق در آزمایشگاه‌های بل در نیوجرسی آمریکا به فعالیت پژوهشی در حوزه‌های گوناگون مخابرات و سیستم‌های توزیع‌شده پرداخته است. او در سال 1395 اقدام به تشکیل هسته پژوهشی در زمینه تکنولوژی‌های غیرمتمرکز و بلاکچین کرد. مداح‌علی آزمایشگاه بلاکچین شریف را با حضور دانشجویانی از دانشکده‌های مهندسی برق و نرم‌افزار دانشگاه صنعتی شریف تاسیس کرده است.
[/mks_pullquote]
او که از ابتدای ترم تحصیلی پاییز 1397، درسی سه‌واحدی را با عنوان «مبانی بلاکچین و رمزارزها» در دانشکده مهندسی برق دانشگاه صنعتی شریف تدریس می‌کند، مبانی نظری و عملی بلاکچین و کاربردهای آن را شرح می‌دهد.
به گفته مداح‌علی چون مطالب مربوط به فناوری بلاکچین و ارزهای رمزنگاری‌شده پراکنده و بیشتر مطالب نیز بهصورت مقاله هستند، هنوز منبع خوبی را برای تدریس پیدا نکرده‌اند. به همین منظور او ۲۵ دستیار آموزشی دارد و تیم بزرگی را ایجاد کرده که هر پنج نفر، گزارش و مقاله‌هایی را درباره یکی از 11 فصلی که تدریس می‌شود، می‌خوانند، مطالب را خلاصه و تدوین می‌کنند و در نهایت مطالب به کمک او ویراستاری و تدریس می‌شود.
علاوه بر اینها در کشور دوره‌های بلاکچین متعددی برگزار می‌شود، اما این دوره‌ها بیشتر بهصورت آموزش developing است و دوره‌ای که به مبانی پایه‌ای این موضوع بپردازد، وجود ندارد. با این وجود پر کردن این خلأ برای تامین نیروی لازم در شرکت‌ها راه پرپیچ‌وخمی دارد که روزبه‌روز با شتاب تکنولوژی میل به هموار شدن بیشتری در خود می‌بیند.
شکل‌گیری رادیو بلاکچین
«رادیو بلاکچین» برای کسانی که با این فناوری سروکار دارند یا سوالی برایشان ایجاد شده باشد، نامی آشناست. بارقه ایجاد رادیو بلاکچین از سال 2017 در ذهن یاشار راشدی، بنیان‌گذار رادیو بلاکچین شکل گرفت. او سال‌ها در حوزه برنامه‌نویسی کار کرده و بر اساس یک اتفاق ساده پا به عرصه بلاکچین و بیت‌کوین گذاشته و تلاش کرده اطلاعات خود را در اختیار دیگران هم قرار دهد. همین تلاش او موجب شده تا ایده پادکست به ذهنش برسد و بعد از آن رادیو بلاکچین شکل بگیرد.
او رادیو بلاکچین را شهریور 1396 تاسیس کرد و از پادکست‌ها بازخوردهای مثبتی گرفت. از طريق همان رادیو بلاکچین با افراد مختلفی آشنا شد و اگر هم اطلاعاتی را درباره بلاکچین کسب می‌کرد، در اختیار دیگران قرار می‌داد.
پادکست‌های رادیو بلاکچین دو بخش دارد؛ بخش اول، رادیو بلاکچین و بخش دیگر کریپتوگپ. دلیل شکل‌گیری بخش دوم هم این بوده که بعد از مدتی راشدی به این نتیجه می‌رسد که گفتن تمام مسائل از زبان یک نفر، ممکن است خیلی جالب نباشد؛ بنابراین بخش گفت‌وگو را با حضور کارشناسان بنام کریپتوگپ راه‌اندازی می‌کند. البته از گپ می‌توان دو تعبیر داشت؛ فاصله‌ای که قرار است پر شود یا گپ‌و‌گفتی که ایجاد می‌شود.
راشدی وضعیت شناخت بلاکچین در ایران را مورد بررسی قرار می‌دهد. او به آماری اشاره می‌کند که از فعالیت افراد در گروه‌های مجازی دارد و آن اینکه حدود ۱۰ هزار نفر در ایران با بحث کریپتوکارنسی درگیر هستند یا اینکه درباره آن مطلب خوانده و می‌دانند که چه چیزی است.
کافه بلاکچین
کافه بلاکچین یک رویداد دورهمی است که فضای خودمانی و صمیمانه‌تری نسبت به آزمایشگاه‌ها دارد. این کافه هر دو هفته یک بار در روزهای دوشنبه علاقه‌مندان بلاکچین را دور هم جمع می‌کند تا در مورد این فناوری صحبت کنند.
هدف کافه بلاکچین آشنایی بیشتر با این فناوری است. بنابراین در مورد زمینه‌های فعالیت و ایجاد کسب‌وکار با استفاده از این فناوری، آینده فناوری بلاکچین و تغییراتی که ممکن است در این فناوری رخ دهد، با هم صحبت می‌کنند. در هر برنامه یک موضوع برای صحبت انتخاب مي‌شود و از افرادی که سابقه فعالیت مرتبط درباره موضوع دارند، دعوت می‌کنند تا تجربیات‌شان را با بقیه در میان بگذارند.
آموزش همراه با کاربرد
مصطفی نقی‌پورفر، بنیان‌گذار آزمایشگاه نوآوری بلاکچین درباره اهمیت آموزش در زمینه بلاکچین در ایران می‌گوید: «آموزش اولین قدم برای این است که یک تکنولوژی را بتوانید بپذیرید، آن را وارد کنید و اشتباهات و تصورات غلط درباره آن را اصلاح کنید. اما با اینکه دغدغه زیادی در حوزه آموزش در بلاکچین وجود دارد، ما در این وادی بیشتر به‌دنبال فرهنگ‌سازی آن هستیم و نمی‌خواهیم وارد کسب‌وکار آموزش بلاکچین شویم.»
[mks_pullquote align=”left” width=”740″ size=”18″ bg_color=”#444444″ txt_color=”#ffffff”]
آزمایشگاه نوآوری بلاکچین
این آزمایشگاه در سال ۱۳۹۶ توسط مصطفی نقی‌پورفر تاسیس شد. هدف اولیه از ایجاد این آزمایشگاه کمک به پرورش ایده‌های نوآورانه و استارت‌آپ‌های نوآور تعریف شده است. به‌دلیل اهمیت فناوری‌های برهم‌زننده (DISRUPTIVE TECHNOLOGY) پس از یک سال از تاسیس، موضوع بلاكچين به‌عنوان موضوع محوری این آزمایشگاه انتخاب شد.
[/mks_pullquote]
او به کاربردی بودن آموزش در بلاکچین اشاره می‌کند و می‌گوید: «در اینکه آموزش بلاکچین در کل دنیا اهمیت دارد، شکی نیست. اما نکته‌ای که برای آن در نظر گرفته می‌شود، این است که بعد از آموزش بلاکچین چه باید کرد. لازمه این آموزش، کاربردی کردن آن است. اگر قرار باشد فقط آموزش داده شود و نتوان بعد از آن کاربردش را برای کشور عملیاتی کرد و از منافع آن برای کشور استفاده کرد، نتیجه‌ای نخواهد داشت.»
بنیان‌گذار آزمایشگاه نوآوری بلاکچین درباره محدودیت‌هایی که برای پرداختن به آموزش بلاکچین در ایران وجود دارد، می‌گوید: «این مساله غیرقابل تحمل است که کسانی هم نگران کاربردهای نادرست فناوری هستند و هم جلوی پیشرفت آن را می‌گیرند. اتفاقا آموزش کمک می‌کند که راهکارهای درست شناخته و سره از ناسره تشخیص داده شود.»
نقی‌پورفر تبعات این محدودیت را رواج کلاهبرداری‌ها از طریق این فناوری می‌داند و توضیح می‌دهد: «اگر آموزش در این حوزه محدود و به‌طور غیررسمی از برگزاری دوره‌های آموزشی در فضای عمومی و اطلاع‌رسانی کافی جلوگیری شود، کلاهبرداری‌ها رواج پیدا می‌کنند. شاید بسياري از این کلاهبرداری‌ها در ایران نباشند، اما از طریق شبکه‌های ارتباطی با مردم دسترسی دارند. بدین صورت صدای آنها بهتر شنیده می‌شود.»
حاکمیت مردم بر مردم
نقی‌پورفر از اهمیت آموزش بلاکچین برای مردم می‌گوید: «بلاکچین اولین فناوری مورد نیاز نیست و آخرین فناوری هم نخواهد بود، بلکه راهی را ایجاد می‌کند که حاکمیت مردم بر مردم شکل می‌گیرد و دولت می‌تواند وظایفش را درست انجام دهد. اهمیت آموزش تا آنجا لازم است که علاوه بر دانشگاه‌ها، مدارس را هم دربر گیرد؛ همان‌طور که بعضی از دانشگاه‌ها هم در ایران پیشرو شده‌اند.»
او با اشاره به اینکه حضور بلاکچین در دانشگاه‌ها امری غیرقابل انکار است، می‌گوید: «به‌دلیل اینکه بلاکچین از صنعت شروع شده، در زمینه مباحث پژوهشی از دانشگاه‌های دنیا کمی دور افتاده است. اقتباس در این مساله اتفاقی است که باید هرچه زودتر بیفتد و این فناوری در معرض پژوهش‌های جدی‌تر و آزمون‌های کاربردی و آزمایشگاهی قرار بگیرد. اما این نگرانی هم وجود دارد که ممکن است آموزش این فناوری به آموزشی صرف یا ابزار نمایشی تبدیل شود و نتوان کاربرد آن را در جهت منافع کشور به کار برد.»
