نود سال پیش چنین روزی مجوز تأسیس بانک ملی ایران صادر شد

سی‌ام اردیبهشت 1307، حسین پیرنیا رئیس مجلس شورای ملی، در حکمی قانون اجازه تشکیل بانک ملی ایران را اعلام کرد. این قانون، مشتمل بر 15 ماده بود که در آن به مواردی چون مکلف کردن دولت به تأسیس این بانک برای پیشرفت امر تجارت، فلاحت، زراعت و صناعت با مرکزیت تهران، آغاز به کار بانک و شرایط پرداخت قرض به‌وسیله دولت، تبیین وظایف رئیس بانک و ضرورت به‌کارگیری زبان و خط فارسی در تمامی دفاتر و… اشاره‌شده بود. در روز سه‌شنبه 20 شهریور 1307 بانک ملی ایران در تهران رسماً کار خود را آغاز کرد.

به گزارش روزنامه تعادل، نخستین مدیرعامل بانک ملی دکتر کورت لنیدن بلات و معاون او فوگل به همراه 70 کارشناس از کشور آلمان به ایران آمدند. برحسب اساسنامه بانک، بانک ملی ایران به‌صورت یک شرکت سهامی دارای شخصیت حقوقی شناخته شد و تابع قوانین تجاری تلقی گردید.

سرمایه اولیه بانک 20 میلیون ریال بود که فقط 8 میلیون آن پرداخت شد و در سال 1314 سرمایه بانک به 300 میلیون ریال و در سال 1331 به 2 میلیارد ریال افزایش یافت که تمام آن پرداخت‌شده است. این سرمایه در حال حاضر با افزایشی که در سال 95 داشت بالغ‌بر 187 هزار میلیارد ریال است. با توجه به اینکه در آن تاریخ متخصصین بانکی در ایران وجود نداشت به‌موجب قانونی اجازه استخدام اتباع سوئیسی یا آلمانی به‌منظور اداره بانک داده شد. تعداد کارکنان بانک در روز افتتاح اعم از ایرانی و آلمانی از 27 نفر تجاوز نمی‌کرد.

در ابتدای تأسیس بانک علاوه بر شعبه مرکزی دو شعبه در بازار تهران و بندر بوشهر که مهم‌ترین بندر بازرگانی آن روز ایران بود تأسیس گردید.

نخستین نمایندگی بانک در خارج از کشور در سال 1327 در هامبورگ تأسیس شد.

سال 1305 بنگاهی به نام موسسه رهنی دولتی ایران، از محل وجوه صندوق بازنشستگی کارکنان دولت برای رفع حوائج مردم به وجود آمد که تا سال 1307 تحت نظر وزارت دارایی اداره می‌گردید پس از تأسیس بانک ملی به این بانک واگذار و در سال 1318 این موسسه به نام بانک کارگشایی مرسوم و یکی از سازمان‌های تابعه بانک ملی محسوب شد.

بیست‌ودو اسفند 1310 حق نشر اسکناس از تصویب مجلس شورای ملی گذشت و رسماً به مدت 10 سال بانک ملی ایران اعطا شد که به‌خودی‌خود قابل تمدید بود و در فروردین‌ماه 1311 نخستین اسکناس بانک ملی ایران انتشار یافت.