نود سال پیش چنین روزی مجوز تأسیس بانک ملی ایران صادر شد

سی‌ام اردیبهشت ۱۳۰۷، حسین پیرنیا رئیس مجلس شورای ملی، در حکمی قانون اجازه تشکیل بانک ملی ایران را اعلام کرد. این قانون، مشتمل بر ۱۵ ماده بود که در آن به مواردی چون مکلف کردن دولت به تأسیس این بانک برای پیشرفت امر تجارت، فلاحت، زراعت و صناعت با مرکزیت تهران، آغاز به کار بانک و شرایط پرداخت قرض به‌وسیله دولت، تبیین وظایف رئیس بانک و ضرورت به‌کارگیری زبان و خط فارسی در تمامی دفاتر و… اشاره‌شده بود. در روز سه‌شنبه ۲۰ شهریور ۱۳۰۷ بانک ملی ایران در تهران رسماً کار خود را آغاز کرد.

به گزارش روزنامه تعادل، نخستین مدیرعامل بانک ملی دکتر کورت لنیدن بلات و معاون او فوگل به همراه ۷۰ کارشناس از کشور آلمان به ایران آمدند. برحسب اساسنامه بانک، بانک ملی ایران به‌صورت یک شرکت سهامی دارای شخصیت حقوقی شناخته شد و تابع قوانین تجاری تلقی گردید.

سرمایه اولیه بانک ۲۰ میلیون ریال بود که فقط ۸ میلیون آن پرداخت شد و در سال ۱۳۱۴ سرمایه بانک به ۳۰۰ میلیون ریال و در سال ۱۳۳۱ به ۲ میلیارد ریال افزایش یافت که تمام آن پرداخت‌شده است. این سرمایه در حال حاضر با افزایشی که در سال ۹۵ داشت بالغ‌بر ۱۸۷ هزار میلیارد ریال است. با توجه به اینکه در آن تاریخ متخصصین بانکی در ایران وجود نداشت به‌موجب قانونی اجازه استخدام اتباع سوئیسی یا آلمانی به‌منظور اداره بانک داده شد. تعداد کارکنان بانک در روز افتتاح اعم از ایرانی و آلمانی از ۲۷ نفر تجاوز نمی‌کرد.

در ابتدای تأسیس بانک علاوه بر شعبه مرکزی دو شعبه در بازار تهران و بندر بوشهر که مهم‌ترین بندر بازرگانی آن روز ایران بود تأسیس گردید.

نخستین نمایندگی بانک در خارج از کشور در سال ۱۳۲۷ در هامبورگ تأسیس شد.

سال ۱۳۰۵ بنگاهی به نام موسسه رهنی دولتی ایران، از محل وجوه صندوق بازنشستگی کارکنان دولت برای رفع حوائج مردم به وجود آمد که تا سال ۱۳۰۷ تحت نظر وزارت دارایی اداره می‌گردید پس از تأسیس بانک ملی به این بانک واگذار و در سال ۱۳۱۸ این موسسه به نام بانک کارگشایی مرسوم و یکی از سازمان‌های تابعه بانک ملی محسوب شد.

بیست‌ودو اسفند ۱۳۱۰ حق نشر اسکناس از تصویب مجلس شورای ملی گذشت و رسماً به مدت ۱۰ سال بانک ملی ایران اعطا شد که به‌خودی‌خود قابل تمدید بود و در فروردین‌ماه ۱۳۱۱ نخستین اسکناس بانک ملی ایران انتشار یافت.