پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
ماهنامه عصر تراکنش / دیگر خیلی راحت می‌شود گفت تقریبا کسی نیست که چیزی درباره ارزهای جایگزین نشنیده باشد. در این گزارش می‌خواهیم نگاهی بیندازیم به فناوری پشت این ارزها و قابلیت و توانایی‌هایی که این فناوری می‌تواند در سال 2018 ایجاد کند.
واژه «بیت‌کوین» در سرلیست موارد جست‌وجوشده گوگل قرار دارد و این موضوع اصلا عجیب و دور از ذهن نیست؛ چراکه طی یک سال گذشته، بسیاری از افرادی که چیز زیادی درباره ارزهای رمزنگاری‌شده نمی‌دانستند، به هر طریقی که بود، سعی کردند از آن سر دربیاورند و راه پول درآوردن را پیدا کنند.
احتمالا در جریان هستید که قیمت بیت‌کوین در اول ژانویه 2017 هزار دلار بود و در اواسط دسامبر همان سال به بیش از 18 هزار دلار رسید، اما این جهش قیمت نجومی بیت‌کوین، مهم‌ترین اتفاق سال گذشته در حوزه ارزهای رمزنگاری‌شده نبود.
فناوری دفاتر کل غیرمتمرکز که تراکنش‌های بیت‌کوین را انجام می‌دهد و به زنجیره بلوک معروف است، همان فناوری است که وعده تغییر و تحول اساسی در دنیا را داده است. توسعه‌دهندگان با صدها موارد کاربردی زنجیره بلوک در صنعت ظاهر شدند و به نظر می‌رسد که در سال 2018 فعالیت‌ها و اقدامات هیجان‌انگیز بیشتری را در این حوزه شاهد باشیم.
به گفته بن سیگل، از مدیران شرکت کُنسنسیس؛ «از زمانی که زنجیره بلوک به جریان اصلی بازار تبدیل شده، توانسته نظر میلیون‌ها نفر را به خود جلب کند. در واقع شاهد انفجار عظیمی از استعدادها و همین‌طور ایده‌های جدیدی که همه‌جا در حال ظهور است، خواهیم بود.»
در ادامه به انقلابی که زنجیره بلوک می‌تواند در سال 2018 ایجاد کند، اشاره می‌کنیم.
[mks_pullquote align=”left” width=”600″ size=”18″ bg_color=”#444444″ txt_color=”#ffffff”]
ICOs
عرضه اولیه ارزهای رمزنگاری‌شده، یک روش استفاده از ارزهای رمزنگاری‌شده است که می‌تواند منبع سرمایه‌ای برای شرکت‌های راه‌اندازی‌شده باشد. این مدل از عرضه پول‌های دیجیتالی، اولین‌بار در ژانویه سال 2013 توسط مسترکوین برگزار شد. اتریوم هم در سال 2014 توانست مبلغی را با فروش توکن‌های خودش به‌دست آورد. همچنین باید گفت که حداقل 18 وب‌سایت وجود دارد که ICOs را دنبال می‌کنند.
[/mks_pullquote]
سرمایه‌گذاری
عرضه اولیه ارزهای رمزنگاری‌شده (ICOs) در سال 2017 بیش از چهار میلیارد دلار رشد داشته است. بازاری که در آن کارآفرینان کوین‌های مختص خودشان یا توکن‌های خود را صادر می‌کنند، تاکنون از ارزش سرمایه‌گذاری مراحل اولیه نیز فراتر رفته است. قانون‌گذاران از ایالات متحده تا هنگ‌کنگ به سرمایه‌گذاران در مورد فروش جعلی و حتی دخالت تروریستی هشدار می‌دهند؛ قانون‌گذارانی که بیشتر به‌دنبال این هستند که صادرکنندگان هیچ‌گونه قوانین اوراق بهادار را نقض نکنند تا اینکه بخواهند به‌طور کل ICOs را قدغن کنند.
تیانا لورانس، هم‌بنیانگذار فکتوم و نویسنده کتاب «Blockchain for Dummies» می‌گوید: «من فکر می‌کنم بسیاری از شرکت‌های سنتی هستند که هیچ تمرکزی بر زنجیره بلوک ندارند و با این حال از ICOs به‌عنوان مکانیسمی برای افزایش سرمایه‌شان استفاده می‌کنند.»
در واقع ICOs به استارت‌آپ‌ها این امکان را می‌دهد تا از مشتریان آینده‌شان پول به‌دست آورند و به این مشتریان، به‌عنوان پاداش، توکن‌هایی داده می‌شود تا در آینده و زمانی که شرکت راه‌اندازی شد، بتوانند از کالاها و خدمات شرکت استفاده کنند. همچنین این عرضه اولیه ارزهای رمزنگاری‌شده باعث می‌شود تا نقش شرکت‌های سرمایه‌گذاری و بانک‌ها که سود بیشتری به ازای پولی که می‌دهند، می‌خواهند و فقط هم روی نوع خاصی از استارت‌آپ‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند، کمرنگ‌تر شود.
[mks_pullquote align=”left” width=”600″ size=”18″ bg_color=”#444444″ txt_color=”#ffffff”]
یک فناوری نابالغ
زنجیره بلوک هنوز در ابتداری راه است و نمی‌توان انتظار زیادی از آن داشت. گفته می‌شود تا سال 2025 این فناوری به تکامل می‌رسد و می‌توان امیدوار بود که در بسیاری بخش‌ها به‌صورت کامل پیاده‌سازی می‌شود.
[/mks_pullquote]
رسانه
توکن‌ها اهداف دوگانه دارند. از یک طرف استارت‌آپ‌ها می‌توانند برای افزایش سرمایه آنها را بفروشند و از طرف دیگر می‌توانند از آن توکن‌ها برای مقاصد مشارکتی در شبکه خودشان استفاده کنند. به‌عنوان مثال، شرکت مبتنی بر زنجیره بلوک PROPS by YouNow که رقیب یوتیوب در بازار است، در ماه ژانویه ارز مختص خود را به بازار ارائه کرد. این شرکت برای افرادی که در این سایت محتوا تولید کنند، دوستان‌شان را اضافه کنند، مدل‌های کسب‌وکاری جدید روی پلتفرم ایجاد کنند و دیگر کارهای مشابه، جوایز و پاداش‌هایی در نظر گرفته است.
ادی سایدمن، مدیرعامل این شرکت در مصاحبه با فست‌کمپانی می‌گوید: «امروزه رسانه‌های دیجیتالی توسط دو یا سه بازیگر بزرگ کنترل می‌شوند که توانسته‌اند صدها میلیون دلار ارزش در بازار به دست آورند و تنها بخش کوچکی از آن سهم کسانی خواهد بود که شبکه را تشکیل می‌دهند.»
سایدمن در ادامه توضیح می‌دهد: «با استفاده از زنجیره بلوک، ما واقعا می‌توانیم به افرادی هم که در کنار ما مشغول به ساخت شبکه هستند، پاداش دهیم.» Everipedia که جایگزینی برای رسانه ویکی‌پدیا محسوب می‌شود و همین‌طور Civil که یک پلتفرم روزنامه‌نگاری زنجیره بلوک است، از دیگر ایده‌های رسانه‌ای توکن‌دار به حساب می‌آیند.
[mks_pullquote align=”left” width=”600″ size=”18″ bg_color=”#444444″ txt_color=”#ffffff”]
لحظه بانکداری اوبر
در ادبیات کسب‌وکار لحظه‌ای هست مه به آن می‌گوییم لحظه اوبر. منظورمان از لحظه اوبر هم آن زمانی است که یک کسب‌وکار با نوآوری برهم‌زننده خود اساس یک کسب‌وکار را تغییر داده است. بسیاری ازکسب‌وکارهای دنیا نوآوری برهم‌زننده نداشتند و صرفا اندکی در شرایط موجود تغییر ایجاد کردند. تا مدت‌ها برخی منتظر لحظه اوبر در بانکداری بودند. آیا زنجیره بلوک همان لحظه اوبر موعود است؟
[/mks_pullquote]
پرونده‌های عمومی
به محض اینکه تراکنش ایجاد می‌شود، زنجیره بلوک یک سابقه دائمی از آن می‌سازد. به نظر می‌رسد که این تراکنش‌ها آسیب‌ناپذیر باشند؛ چراکه این سوابق در چندین کامپیوتر که یک شبکه را ایجاد می‌کنند، گسترش یافته و به همین دلیل هکرها مجبورند برای اینکه بتوانند تغییری ایجاد کنند، هر کامپیوتر را به‌صورت مجزا هک کنند. به‌دلیل سطح بالای امنیت، چندین دولت شروع به قرار دادن سوابق عمومی خودشان روی دفاتر کل دیجیتال می‌کنند و معتقدند به این طریق امکان از بین رفتن سوابق به‌‌مراتب کمتر از پایگاه داده‌هایی است که تحت نظارت چندین مقام قرار دارند.
کشور استونی که یکی از پیشگامان دولت الکترونیکی به‌حساب می‌آید، در حال اجرای پروژه‌ای است که به شهروندانش امکان دسترسی به سوابق پزشکی‌شان را می‌دهد. از طرف دیگر در این کشور سیستم رای‌گیری الکترونیکی برای سهامداران نیز راه‌اندازی شده است.
جمهوری جورجیا هم برای ثبت اموال دولتی از فناوری دفاتر کل توزیع‌شده استفاده کرده است. شاید تنها بخشی که از وجود چنین سیستمی ضرر کند، صنعت بیمه اموال باشد که صاحبان خانه را از شر ادعاهای بی‌ربطی که نسبت به اموال و خانه آنها وجود دارد، خلاص می‌کردند. با استفاده از فناوری زنجیره بلوک در این صنعت، دیگر کاملا مشخص می‌شود که هر کسی مالک چه چیزی است.
لو کرنر، یک سرمایه‌گذار در حوزه استارت‌آپ‌های زنجیره بلوک در رابطه با این موضوع می‌گوید: «به محض اینکه شما اسم و عنوانی را روی زنجیره بلوک قرار دهید، دیگر مجبور نیستید برای اثبات چیزی که متعلق به خودتان است، به کسی یا جایی پولی بپردازید.»
[mks_pullquote align=”left” width=”600″ size=”18″ bg_color=”#444444″ txt_color=”#ffffff”]
قورباغه‌ات را قورت بده
آن کسانی که فناوری زنجیره بلوک را ایجاد کردند شاید برای شروع می‌توانستند سراغ بخش‌های ساده‌تری بروند اما آنها سخت‌ترین بخش را انتخاب کردند و به سراغ پول رفتند. اگر فناوری زنجیره بلوک موفق شود مفهوم پول را تغییر دهد می‌توان امیدوار بود که سرعت تغییراتی که زنجیره بلوک راه می‌اندازد روزبه‌روز بیشتر و بیشتر می‌شود.
[/mks_pullquote]
همگرایی سخت‌افزار
تیانا لورنس معتقد است که زنجیره بلوک به‌طور چشمگیری با دیگر تکنولوژی‌های در حال ظهور؛ مانند یادگیری ماشینی و اینترنت اشیا ادغام می‌شود. شرکت فکتوم با کمک وزارت امنیت ایالات متحده برای تایید اعتبار داده‌های دریافتی از دستگاه‌های متصل به اینترنت فعالیت می‌کند. همچنین از فناوری فکتوم می‌توان برای تایید اعتبار مدارک رسمی مانند گذرنامه نیز استفاده کرد.
شاید بهترین نمونه از ترکیب فناوری زنجیره بلوک و یادگیری ماشینی را بتوان در استارت‌آپ Bext360 مشاهده کرد که با به‌کارگیری پروتکل زنجیره بلوک منبع‌باز استلار در کیوسک‌های قهوه‌اش، کاری کرده تا دانه‌های قهوه طبقه‌بندی شود و ثمره این کار نصیب کشاورزانی خواهد شد که جزء مالکان خرد زمین‌های کشاورزی به‌حساب می‌آیند.
کمک و توسعه بین‌المللی
در سال 2017 چندین آژانس کمک‌کننده؛ از جمله برنامه غذایی جهانی سازمان ملل متحد شروع به استفاده از فناوری زنجیره بلوک برای انجام پرداخت‌های کمکی کردند. واضح است که ارسال پول به خارج از کشور با ارزهای رمزنگاری‌شده، به‌دلیل فناوری زنجیره بلوک پنهان‌شده در پشت این ارزها، امکان تقلب را کاهش می‌دهد و هزینه‌های پایین تراکنش را هم به‌همراه دارد. قراردادهای هوشمند این امکان را فراهم می‌کنند تا پرداخت‌های کمکی تحت یکسری شرایط به افراد ارسال شود. برای مثال پرداخت‌ها تنها در صورتی ارسال می‌شوند که شخص یا اشخاص دریافت‌کننده تایید کنند که دارای صلاحیت درستی هستند.
[mks_pullquote align=”left” width=”600″ size=”18″ bg_color=”#444444″ txt_color=”#ffffff”]
Self-Sovereign Identity
این نوع از هویت، هویتی است که صد درصد و تمام و کمال تحت اختیار شخص یا سازمان است. هیچ فرد دیگری نمی‌تواند آن را بخواند، از آن استفاده کند، یا بدون رضایت صریح مالک آن را از بین ببرد. این هویت کاملا خصوصی است و همیشه همراه فرد است و از طرف دیگر باعث می‌شود تعاملات با اعتماد بیشتری میان افراد، موسسات و کسب‌وکارها برقرار شود.
[/mks_pullquote]
یونیسف و بانک جهانی از جمله نهادهایی هستند که در سال 2018 قصد دارند پروژه‌های زنجیره بلوک خود را راه‌اندازی کنند.
مثال‌های گفته‌شده تنها بخش کوچکی از اقیانوس پهناور زنجیره بلوک‌اند. در سال 2018 از این فناوری می‌توان در بخش‌های بسیاری؛ از جمله بیمه سلامت، داده‌های پزشکی، صنعت تبلیغات، رای‌گیری، غذا، انرژی‌های تجدیدپذیر، هویت دیجیتالی پناهندگان، کمک به بی‌خانمان‌ها و… استفاده کرد.
همه اینها را گفتیم تا به این نتیجه برسیم که زنجیره بلوک صرفا در بیت‌کوین خلاصه نمی‌شود و این پتانسیل را دارد تا به بشر به هر طریق ممکن کمک و خدمت‌رسانی کند. سیگل از شرکت کُنسنسیس می‌گوید: «اینکه قیمت بیت‌کوین با چنین سرعتی افزایش پیدا کرد، اتفاق جالبی است، اما باید در مورد مسائل دیگری؛ مانند هویت تحت کنترل شخص (Self-Sovereign Identity) و دو میلیارد نفری صحبت کنیم که هیچ‌گونه حساب بانکی ندارند و به این فکر کنیم که چطور می‌توان بازار جدیدی ایجاد کرد که مردم بیشتری را درگیر خودش کند.»
