پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشتماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطبترین رسانه ایران در زمینه فناوریهای مالی، بانکداری و پرداخت و استارتآپهای فینتک است.
نقش فراموششده اما جالب پیتزا در صنعت پرداخت
محدثه دهباشی؛ ماهنامه عصر تراکنش / چه کسی فکرش را میکرد که پیتزا یا همان ورژن ایرانیزهشدهٔ خودمان، کش لقمه، علاوه بر تأثیری که دیدن رنگ و ظاهرش و حس کردن بوی آن بر میزان گرسنگی و سیری ما دارد، نقش بهسزایی هم در تاریخ پرداخت داشته باشد. این غذای دوستداشتنی که کوچک و بزرگ نمیشناسد و تقریباً هیچکسی دست رد به سینه آن نمیزند، عامل دو اتفاق مهم در صنعت پرداخت بوده است؛ یکی اولین خرید و پرداخت اینترنتی انجامشده و دیگری اولین خرید و پرداخت بیتکوینی انجامشده در تاریخ.
با مورد اول یعنی اولین پرداخت اینترنتی که در تاریخ صورتگرفته شروع میکنیم. میگویند پیتزا هات (Pizza Hut) اولین فروش آنلاین را در سال 1994 به خود اختصاص داده است. البته همینجا باید پرانتز بزرگی باز کنیم و توضیحاتی را دربارهٔ عبارت «اولین فروش آنلاین» به شما بدهیم.
عنوان اولین خرید و پرداخت آنلاین نصیب چه کسی شد؟
چندین ادعا وجود دارد که شما را با آنها آشنا میکنیم. گفته میشود که در سال 1971 دانشآموزان علوم کامپیوتر در Stanford و MIT از طریق شبکه آرپانت (ARPANET) قرارومدارهای خود را برای خریدوفروش ماریجوانا انجام میدادند. البته نقشی که اینترنت در اینجا بازی میکرد، فقط برای هماهنگ کردن زمان و مکان معامله بود و نقشی در پرداخت آن نداشت و پول بهصورت دستی ردوبدل میشد.
تقریباً مشابه همین اتفاق هم 13 سال بعد، در تاریخ 1984 توسط یک مادربزرگ 74 سالهٔ بریتانیایی به نام جین اسنوبال رخ داد. کاری که اسنوبال انجام داده بود این بود که با استفاده از دستگاه ویدئوتکس (Videotex) که یک تلویزیون متصل به خطوط تلفنی است، سعی کرد تا مواد موردنیازش را از خواروبارفروشی محلهاش سفارش دهد. سفارشهای تحویل داده شد و پول آنها هم بهصورت دستی دریافت شد. بههرحال، هیچکدام از اینها جزو خرید اینترنتی محسوب نمیشوند چراکه پول هرکدام از آنها دستبهدست پرداخت شده بود.
سال 1994 بود که مهیجترین اتفاق اینترنتی رخ داد و واقعیترین تراکنش اینترنتی انجام شد. هرچند که افتخار این اتفاق نصیب پیتزا هات شد و اولین خرید اینترنتی در تاریخ به اسم این پیتزافروشی ثبت شد اما دن کان (Dan Kohn) 21 ساله، کسی بود که واقعاً لایق این عنوان بود.
دن کان، کارآفرین 21 سالهای است که وبسایت نتمارکت (NetMarket) را در نیوهمپشایر راهاندازی کرد. کان توانست در 11 اوت سال 1994 یک نسخهٔ سیدی از آلبوم استینگ به نام «Ten Summoner’s Tales» را با قیمت 12.48 دلار به یکی از دوستانش در فیلادلفیا و از طریق اینترنت بفروشد.
همانطور که پیشتر هم گفتیم، چیزی که در تاریخ ثبت شده است، نام پیتزا هات و پیتزای پپرونی و قارچ با پنیر اضافهٔ آن، بهعنوان اولین کالای خریدوفروششده در اینترنت است و باقی موارد، ادعاهایی است که در گوشه و کنار وجود دارد که البته نمیشود نادیدهشان گرفت.
جالب است بدانید که نخستین رستوران پیتزا هات در سال 1958 و در شهر ویچیتا در ایالاتمتحده راهاندازی شد. دو برادر به نامهای دن و فرانک کارنی توانستند با قرض گرفتن 600 دلار از مادرشان، نخستین شعبهٔ این رستوران را باز کنند و در سال 1973 بود که پای این پیتزافروشی به انگلستان هم باز شد. سال 2008 فروش آنلاین پیتزا هات به یک میلیارد دلار رسید و در سال 2013 هم به لطف سفارشهای موبایلی ثبتشده، فروش دیجیتال این پیتزافروشی به رقم 6 میلیارد دلار رسید.
اولین بیتکوین هم خرج شکم شد
این هم از پیتزا هات و ماجرای اولین خرید و پرداخت اینترنتی در تاریخ؛ اما نقش پیتزا همینجا به پایان نمیرسد و همانطور که قبلاً هم گفتیم، نقشی هم در یک «اولین» دیگر در خرید و پرداخت با بیتکوین نیز داشته است.
هفت سال پیش و در تاریخ 22 می 2010، ده هزار بیتکوین برای خرید دو عدد پیتزا پرداخت شد. این ده هزار بیتکوین در آن زمان چیزی معادل 40 دلار بود اما اتفاقاتی که در این چند ماه اخیر افتاد، باعث شد تا همین دو عدد پیتزا ارزش میلیونی بیابند و چیزی حدود 20 میلیون دلار قیمت پیدا کنند.
Laszlo Hanyecz همان فردی است که ادعا میکند اولین تراکنش بیتکوینی در تاریخ را برای خرید دو عدد پیتزای پاپا جان (Papa John) انجام داده است.
اما ازآنجاییکه هفت سال پیش هیچ مغازهداری بیتکوین را قبول نمیکرد و این ارز برای خرید کالا پذیرفتنی نبود، درنتیجه Laszlo مجبور بود که این خرید و پرداخت پول آن را با واسطه انجام دهد. به همین دلیل 22 ماه می 2010، Laszlo در انجمن گفتوگوی بیتکوین، مطلب جالبی مینویسد و از کاربران انجمن تقاضای دو عدد پیتزا میکند: «من حاضرم برای دو عدد پیتزا، ده هزار بیتکوین پرداخت کنم. دو پیتزای بزرگ میخواهم تا کمی از آن برای روز بعد هم بماند تا بتوانم کمی در طول روز به آن ناخنک بزنم. شما میتوانید یا خودتان پیتزا درست کنید و برای من بیاورید و یا از یک پیتزافروشی برایم سفارش دهید. فرقی ندارد چون چیزی که برای من مهم است این است که به ازای پرداخت بیتکوین، بتوانم بدون اینکه خودم مجبور به آماده کردنش باشم، پیتزا بخورم. من پیاز، فلفل، سوسیس، قارچ، گوجه، پپرونی و پنیر پیتزا دوست دارم، درست همان موادی که یک پیتزای معمولی را شامل میشود. اگر کسی مایل است لطفاً به من اطلاع دهد.»
با خواندن این مطلب، یک کاربر بریتانیایی حاضر به انجام این مبادله شد و سود خوبی هم کرد، چون با اینکه ده هزار بیتکوین (40 دلار) دریافت کرده بود اما فقط 25 دلار بابت دو عدد پیتزا پرداخت کرد.
بعدازاین اتفاق، کاربران بیتکوین 22 ماه می (اول خرداد) را بهعنوان روز پیتزای بیتکوینی نامگذاری کردند و امروزه شما میتوانید برای خرید ساندویچهای سابوِی هم از بیتکوین استفاده کنید.
اینجاست که شاید بشود به این نتیجه رسید که تنبلی و راحتطلبی همیشه هم زیانده نیست و گاهی اوقات میتواند منجر به ثبت «اولین» ها در تاریخ شود!