پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
قلب تپنده نهمین نمایشگاه بورس، بانک و بیمه در فضایی بود که ازنظر مساحت شاید به‌اندازه غرفه دو تا از بانک‌هایی که در نمایشگاه شرکت کرده بودند هم نبود. در انتهای سالن ۳۸آ نمایشگاه بین‌المللی تهران، ۴ روز استارت‌آپ‌های فین‌تک در کنار هم بودند و فرصتی شد که با هم درباره اینکه چگونه می‌توانند در فضای ایران موفق شوند صحبت کنند. برای اولین بار در حاشیه نمایشگاه بورس، بانک و بیمه فضایی را هم برای استارت‌آپ‌های فین‌تک دیده بودند و به گفته بسیاری از کسانی که از نزدیک این فضا را دیدند از همه نمایشگاه بهتر و جذاب‌تر بود. البته امسال برای اولین بار رویداد همایشی هم برای بانک و بیمه برگزار شد که به قول برخی چنگی به دل نمی‌زد.
در بخش همایش بانکی کارگاه تخصصی «اتصال مجدد ایران به پرداخت‌های بین‌المللی دنیا» با حضور آرمین گرهارت مدیر شرکت خدمات مالی EDI، عبدالحسین رضایی مدیر اداره کل عملیات و خزانه‌داری ارزی بانک سپه، کایی مارزلینی متخصص شبکه سوئیفت از گروه لجستیک پرداخت‌های لندن، اوویی کلات، مدیرعامل شرکت راه‌حل‌های تجاری GEVA از لوکزامبورگ، فرانک مارشال متخصص پرداخت از شرکت خدمات مالی EFiS EDI از آلمان و کریستوفر هوگو استیفل، مدیرعامل شرکت Fine networks از سوئیس برگزار شد.
آرمین گرهارت، مدیرعامل خدمات مالی EDI از فرانکفورت آلمان در این پنل، گفت: «تغییرات در سیستم‌های پرداخت زمان‌بر است. دنیا به‌طور دائم در حال تغییر است و پیشرفت صنعت به‌سرعت انجام می‌شود و اجرایی کردن هر طرح جدید، نیاز به زمانی معقول دارد.» وی افزود: «یکی از اهداف بانک مرکزی اروپا آن است که هر فردی بتواند از خانه خود هر آنچه را که می‌خواهد از هرکجای دنیا خریداری و مبلغ آن را پرداخت کند. سوئیفت نیز مانند فناوری اطلاعات امروزه 24 ساعته کار می‌کند.»
در این کارگاه الزامات، قوانین، مقررات و شیوه‌های پرداخت بین‌المللی برای حاضرین تشریح و به سؤالات مختلف آن‌ها از سوی حاضرین پاسخ داده شد.
اولین کنفرانس همایش بورس، بانک و بیمه از صبح روز سه‌شنبه با حضور اکبر کمیجانی، قائم‌مقام بانک مرکزی، علی دیواندری، رئیس پژوهشکده پولی و بانکی، حجت‌الاسلام‌والمسلمین غلامرضا مصباحی مقدم، عضو شورای فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار، مدیران عامل بانک‌ها و کارشناسان در سالن خلیج‌فارس نمایشگاه بین‌المللی تهران برگزار شد.
.
بی‌نظمی
تأخیر در شروع برگزاری در روزهای مختلف نمایشگاه از ویژگی‌های ثابت ۴ روز برگزاری بود. این تأخیر حتی انتقاد سفیر سوئیس را که یکی از میهمانان نمایشگاه بود در پی داشت. حاشیه‌های نمایشگاه به‌علاوه تأخیر موضوع دیگری را نمایان ساخت. اینکه ایران هنوز آمادگی میزبانی برای کشورهای خارجی را ندارد. این به علت برخی ناهماهنگی‌هایی بود که در مراسم مختلف دیده می‌شد.
مراسم روز دوم برای سفرا و نمایندگان کشورهای خارجی بود که در آن سفیر کره جنوبی و سوئیس به سخنرانی پرداختند. محور این سخنرانی‌ها و صحبت‌ها بیشتر رشد اقتصادی و افزایش سرمایه‌گذاری خارجی بود. یکی از وب‌سایت‌های خبری نوشته بود: «امروز با سرک کشیدن به غرفه‌ها میزان بازدیدها و استقبال‌های نمایشگاه را جویا شدیم. این در حالی بود که می‌شد به‌راحتی دید که نمایشگاه جنب‌وجوش خاصی ندارد.» یکی از غرفه داران که روابط عمومی یکی از بانک‌ها بود، گفت: «شاید یکی از دلایل کاهش استقبال انتشار خبر فیش‌های حقوقی است. به همین خاطر اقبال مردم و نمایندگان خارجی به بازدید از نمایشگاه را کاهش داده است.» البته در روز اول نمایشگاه بخشی از کسانی که سرمایه‌هایشان را در سپرده‌گذاری در موسسه ثامن‌الحجج ازدست‌داده بودند به شکل اعتراضی در نمایشگاه حاضرشده بودند.
یکی از شرکت‌کنندگان نمایشگاه به خبرنگار ما گفت: «نکته جالبی که در نمایشگاه امسال بود حضور پررنگ شرکت‌های بورسی نسبت به بانک‌ها بود و متأسفانه بسیاری از نمایندگان بانک‌ها که در غرفه‌ها حضور داشتند اطلاعات کامل و جامعی در خصوص سرویس‌های خودشان نداشتند و یا عمدتاً مشغول خوش‌وبش بودند. اینکه چه کسی در پشت کانتر نمایشگاه می‌ایستد بسیار مهم بوده و موجب شده نمایشگاه‌ها بیشتر دورهمی باشد تا تخصصی! در یک غرفه خارجی شما می‌توانید به‌وضوح بحث و چالش ببینید و در یک غرفه ایرانی عکس سلفی و ارائه پک و فرم نظرسنجی پر کردن! از طرف دیگر فین استارز هم بیشتر تبلیغ شرکت‌های بورسی بود و استقبال خیلی خوبی در این روزها دیده نشده که امیدوارم سال بعد تخصص بر تبلیغ ارجح گردد.»
.
استارت‌آپ‌های تکراری
یکی از جذاب‌ترین میزگردهایی که در رویداد فین‌استارز ازنظر موضوع برگزار شد میزگرد API بانکی و بازیگران انحصاری آن بود. در معرفی این میزگرد آمده بود: «دسترسی استارتاپ‌های مالی به API بانکی برایشان مزیت‌ها و محدودیت‌های مختلفی دارد. بازیگران اصلی که API های مختلفی را در دسترس استارتاپ‌ها قرار می‌دهند هر یک شرایطی برای شرکای نوپای خود قائل‌اند. در این میزگرد به بررسی چالش‌های استارتاپ‌های مالی و ارائه‌دهندگان API های بانکی خواهیم پرداخت.»
حمیدرضا مختاریان، معاون نرم‌افزار داده‌ورزی سداد و طراح سامانه بام، مهران افسری، مدیر سیستم‌های نوین بانکی خدمات انفورماتیک، سینا قاضی از فناپ و مربیان رویداد تریگ‌آپ، همایون محبوبی از توسن و مدیر توسن بوم و هادی فرنود از استارت‌آپ کاموا در میزگرد حضور داشتند.
در بخشی از این میزگرد حمیدرضا مختاریان گفت: «در حوزه استارت‌آپ‌ها دچار رخوت شده‌ایم و نوآوری به آن معنا وجود ندارد و دچار تکرار شدیم. ما وارد عمق مطلب نمی‌شویم و مثلاً از ده استارت‌آپ هشت تای آن‌ها یک کاری می‌کنند. کشش بازار از سمت مدیران بانک باید احساس شود. این کشش باعث می‌شود مدیران بانک API را جدی بگیرند. فشار تکنولوژی باعث می‌شود حرکت کنیم اما اگر کشش بازار نباشد گیر می‌کنیم. مدتی است که در حال درجا زدن هستیم. هنوز ازنظر کسب‌وکاری جایگاه API مشخص نیست.»
هادی فرنود هم در پاسخ او گفت: «این را قبول ندارم. ما آن‌قدر محدودیت داریم که کاری نمی‌شود کرد. ما دسترسی به چیزی نداریم. محدودیت‌های API دست ما را بسته است. امنیت شغلی هم در این حوزه وجود ندارد. شاید استارت‌آپ مالی بزنید و فردا اعلام‌جرم کنند برای شما. این حوزه قانون‌مند نیست. هیچ ارگانی مسئولیت قبول نمی‌کند.» البته صحبت‌های فرنود بی‌پاسخ نماند و مختاریان گفت: «رگلاتوری بانک مرکزی و قوانین بالادستی و محدودیت‌های آن‌یکجاهایی محدودیت ایجاد می‌کند ولی به‌صورت مشخص هنوز هیچ محدودیتی وجود ندارد. درست است که قانون حمایتی هم وجود ندارد. در انگلیس و اروپا هم همین‌طور است. آنجا هم قانون نگذاشتند که API بدهید. درزمینهٔ سرویس‌های مبتنی بر کارت، ممکن است استارت‌آپ‌ها به دلیل علاقه‌مندی به آن سمت رفته باشند که در آنجا رگولیشن قوی داریم که ممکن است اذیت کند؛ اما در حوزه بانکی خیلی از چیزها می‌تواند از طریق حساب و نه از طریق کارت انجام شود. الآن کسی جلوی ما را نمی‌گیرد.»
.
تجربه کاربری ضعیف
همایون محبوبی هم در بخشی از این میزگرد با انتقاد از وضعیت تجربه کاربری گفت: «همه‌چیز فقط نوآوری نیست. پیتر تیل می‌گوید اگر کاری را با ده برابر کیفیت نسبت به کارهای مشابه انجام دهید باز می‌توانید موفق شوید. ما الآن درزمینهٔ تجربه کاربری ضعف‌های زیادی داریم که بسیاری از استارت‌آپ‌ها می‌توانند در این حوزه موفق شوند. اپلیکیشن‌های بانکی امنیتی است. اطلاعات مردم مهم است. باید به مدل‌هایی فکر کرد که بانک و شرکت‌های آن مشارکت کنند. حضور آن‌ها بسیار حیاتی است. این موضوع استارت‌آپ‌های فین‌تک موضوع جدیدی در جهان است و مشکلاتی که اینجا داریم آن‌ها هم دارند. استارت‌آپ‌ها از بانک‌ها جلوتر هستند.»
سینا قاضی هم در بخش دیگری از این میزگرد درباره اهمیت سندباکس اظهار کرد: «موضوع اکوسیستم مطرح شد. استارت‌آپ‌ها باید سندباکس داشته باشند. باید بتوانند هر چیز انتزاعی را در آنجا امتحان کنند و سولوشن‌ها را در محیط آزمایشگاهی مانند فین‌تک لب فناپ ببرند. امنیت را در آزمایشگاه می‌توان آسان‌تر گرفت که ایده‌های خلاقانه به سمت جلو برود. این راه‌حلی است که به آن سندباکس می‌گوییم.»
قاضی همچنین با اشاره به اهمیت امنیت و احراز هویت مشتریان گفت: «درباره احراز هویت، چیزی به نام کارت ملی هوشمند داریم که بانک‌ها می‌توانند از طریق موبایل‌ها و فینگرپرینت و کارت ملی هوشمند احراز هویت انجام دهند. استارت‌آپ‌ها می‌توانند به این چیزها فکر کنند.»
.
با امنیت چه کنیم؟
مختاریان‌هم در بخش دیگری به استارت‌آپ‌ها توصیه کرد: «عمق را دریابید. حتی اگر می‌خواهید کار تکراری انجام دهید به نحوه انجام آن دقت کنید. در دنیا هم این‌طور نبوده که برای استارت‌آپ‌ها همه‌چیز را فراهم کنند که بگویند بیایید انجام دهید. در آمریکا هر بانکی برای خودش یک مدلی دارد. یک مثال بزنم، قانون چک دیجیتال که مثل چکاوک پذیرفتند لاشه فیزیکی چک جابجا نشود که استارت‌آپ‌ها از همین استفاده کردند. وقتی می‌خواهند کار کنند کار می‌کنند. یک دلیل راه نیفتادن برخی چیزها رگلاتوری است. حتی بدون API کارهایی به‌سختی انجام می‌شد که شاید ازنظر امنیتی هم درست نبود.»
افسری هم با اشاره به دغدغه امنیت تصریح کرد: «ما در کشورمان امنیت را صفر و یکی داشتیم یا با توکن و خیلی سخت و یا نه اصلاً نداشتیم. تفکر Level امنیتی را در کشور قبول کنیم. نمی‌شود کار کنیم و تنمان را به آب نزنیم. در دنیا هم یکجاهایی یک اتفاق‌هایی می‌افتد. بحث سی‌ای یا گواهی ریشه دیجیتال یا نماد است که هر مشتری بانکی یک گواهی دیجیتال مثل کارت ملی هوشمند داشته باشد. نماد می‌تواند خیلی کمک کند. شاید با این دو سه روش می‌توان گیر امنیتی را حل کرد. بحث امنیتی و فنی قابل‌حل است. بچه‌های خود ما پتانسیل‌ها را دارند.»
او افزود: «در فضا ابری به سر می‌بریم و بین آن چیزی که داریم و آنچه جامعه از ما می‌خواهد اختلاف وجود دارد که از آن‌هم عبور خواهیم کرد. ما تصور می‌کردیم API کار آن‌ها را راه می‌اندازد اما هر چیزی را هم که استارت‌آپ می‌خواهد که نمی‌توانیم به او بدهیم. با سرویس می‌خواهی چه‌کار کنی؟»
