پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
یاتا با گرفتن نماد اعتماد قوانین را دور زد یا از عدم وجود قوانونین بهره برد؟
درست زمانی که وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام کرد یک شرکت واسط رابط میان شرکت ایرانی یاتا و شرکت e bay شده، به نظر رسید خیال همه راحت شده است.
تا پیش از اعلام این خبر همه با این پرسش مواجه بودند که با وجود برطرف نشدن تحریم‌ها چگونه یک شرکت ایرانی هر چند با پشتیبانی شرکت پست توانسته است با یک شرکت آمریکایی برای برقراری ارتباط با یکدیگر وارد مذاکره شود و آنان نیز پذیرفته‌اند که ریسک جریمه را قبول کنند و تن به این ارتباط دهند. تا پیش از اعلام عدم همکاری ای‌بی با ایران توسط یکی از مدیران این شرکت در پاسخ به یکی از خبرنگاران روزنامه‌های ایرانی هیچ کدام از مدیران شرکت پست یا شرکت یاتا اعلام نمی‌کردند که این رابطه یک رابطه با واسطه است. هر چند بارها در مقابل این سوال قرار گرفتند که این ارتباط چگونه برقرار شده است و با وجود تحریم‌ها چگونه توانستید با آنها وارد مذاکره شوید؟
حتی مدیرعامل شرکت پست پس از موضع‌گیری مدیران ای‌بی اعلام کرد به دلیل وجود تحریم‌ها آنها علاقه‌ای به اعلام برقراری رابطه یا همکاری اقتصادی با ایران ندارند.
پس از اینکه ای‌بی اعلام کرد رابطه‌ای با ایران و هیچ شرکت ایرانی‌ای ندارند، وزیر ارتباطات در مراسمی که برای روز جهانی پست برگزار شده بود و قرار بود این فروشگاه الکترونیکی به صورت رسمی آغاز به کار کند، اعلام کرد رابطه با شرکت e bay از طریق یک واسط صورت می‌گیرد و پس از آن نیز مدیرعامل شرکت پست گفت این واسط یک شرکت ترک است.
در میانه این جشن و سرور برای برقراری رابطه با یک شرکت خارجی و به نوعی بین‌المللی پس از سال‌ها توقف در ارتباط، پیگیری چگونگی اجرای قوانین داخل کشور فراموش شد.
طبق قوانین داخلی فروشگاه‌های الکترونیکی فعال در حوزه مقرراتی ایران برای فعالیت خود باید نماد اعتماد دریافت کنند. یاتا نیز بر همین اساس باید برای انجام فعالیت‌های خود نماد اعتماد می‌گرفت.
مدیران یاتا نیز اعلام کردند نماد اعتماد گرفته‌اند. این نماد روی سایت یاتا نیز به ثبت رسیده است، طبق آن مردم می‌توانند به آن اعتماد کنند و خرید خود را انجام دهند. اما از سویی مدیران مرکز توسعه تجارت الکترونیکی اعلام کردند شرکتی برای انجام مبادلات بین‌المللی نماد اعتماد دریافت نکرده است.
رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی در این خصوص گفت:«تا این لحظه هیچ کس برای مدلی از کسب و کار که به یک سایت خارجی وصل شود و در فضای مجازی کشور تجارت الکترونیکی کند و سفارش بگیرد و آن سفارش را وارد ایران کند، مجوز نگرفته است.»
او اضافه کرد:«تعامل با یک سایت تجارت الکترونیکی در خارج از کشور و معرفی شدن به عنوان تامین‌کننده کالا (vendor) یا نماینده رسمی آن سایت در ایران (agent) نماد خاص خودش را می‌خواهد چرا که در این مدل از تجارت الکترونیکی باید نحوه انتقال ارز، تطابق با مقررات و ممنوعیت‌های داخل کشور کاملاً مشخص شود.» هم‌اکنون برای اینکه کسب و کاری در فضای مجازی به رسمیت شناخته شود و خریداران به آن اعتماد کنند باید نماد اعتماد بگیرد. در اصل نماد اعتماد موجب می‌شود سایت و صاحب و مکان آن شناسایی شود و امکان پیگیری تخلفات آنان نیز وجود داشته باشد.
از سویی با دریافت نماد اعتماد مدل کسب و کاری شخص صاحب نماد مشخص می‌شود. طبق قانون اگر شخصی برای مدل مشخصی از کسب و کار نماد اعتماد گرفته باشد، نمی‌تواند آن مدل را تعمیم دهد و طبق تعهدی که به مرکز توسعه تجارت الکترونیکی می‌دهد فقط بر اساس آن مدل می‌تواند فعالیت کند. اگر مدل کسب و کار تغییر کند باید تغییر به اطلاع مرکز توسعه تجارت الکترونیکی برسد یا اگر به صورت کامل مدل کسب و کاری متفاوت شود، باید نماد اعتماد دیگری برای کسب و کار جدید دریافت شود.
محمد گرکانی‌نژاد گفت:«اگر خارج از مدلی که برای آن نماد اعتماد گرفته فعالیت کند در اصل جعل یا سوءاستفاده از نشان‌های دولتی صورت پذیرفته است و مجازات خاص خود را دارد. مدیر کسب و کار باید حواسش باشد اگر در مدلی کار کند که برای آن مجوز نگرفته است، در مقابل قانون پاسخگوست و جوابگوی تعهداتش در مقابل مردم خواهد بود.»
البته در این میان مردم لازم نیست نگران نماد اعتمادی که در سایت دیده‌اند باشند. چرا که طبق گفته رئیس مرکز توسعه تجارت الکترونیکی مردم نباید نگران نماد باشند. هر جا نماد را دیدند می‌توانند خرید خود را با خیال راحت انجام دهند.
در اصل مشکل صاحب کسب و کار است و اگر در این میان مشکلی برای خریدار هم پیش آید صاحب کسب و کار و دارنده نماد باید پاسخگو باشد.
گرکانی‌نژاد گفت:«البته اگر کل کسب و کار در خارج از ایران باشد یعنی مردم به صورت مستقیم به یک سایت خارجی سفارش دهند و خرید کنند و شرکت پست نیز طبق تفاهم‌نامه‌ای که با شرکت خارجی دارد و همچنین وظیفه‌ای که برایش تعیین شده کالا را به ایران منتقل کند و به دست صاحب کالا یا خریدار برساند، مشکلی نیست. یعنی اصلاً نیازی به نماد اعتماد نیست چرا که آنها در اصل خارج از فضای مقرراتی ایران فعالیت کرده‌اند و شرکت پست نیز نقش همیشگی خود یعنی حمل کالا را بر عهده داشته است.»
او افزود:«اما در این میان اگر شرکت پست نیز بخواهد وارد فضای تجارت الکترونیکی کشور شود، باید نماد اعتماد بگیرد.» محمد گرکانی‌نژاد گفت:«در شرایط فعلی فرض ما این است که فعالیت تجارت الکترونیکی در فضای قانونی کشور صورت نمی‌گیرد؛ البته فعالیت پستی جای خود را دارد.»
منبع: پیوست / لیلا حنارود