پایگاه خبری راه پرداخت دارای مجوز به شماره ۷۴۵۷۲ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و بخشی از «شبکه عصر تراکنش» است. راه پرداخت فعالیت خود را از دوم اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۰ شروع کرده و اکنون پرمخاطب‌ترین رسانه ایران در زمینه فناوری‌های مالی، بانکداری و پرداخت و استارت‌آپ‌های فین‌تک است.
نخستین سمینار تحولات دیجیتال در صنعت بانکداری و نظام‌های پرداخت توسط دبیرخانه دائمی ایکوبیگ ۲۸ و ۲۹ مردادماه ۹۴ برگزار شد (+)(+). در این سمینار دو روزه توانستیم با حمایت دبیرخانه دائمی ایکوبیگ با جمعی از مدیران ارشد نظام بانکی کشور گفت‌وگوی ویدئویی داشته باشیم و نظر آن‌ها را در خصوص اهمیت تحولات دیجیتال در صنعت بانکداری و نظام‌های پرداخت بدانیم.
آنچه در ادامه آمده است گزیده مصاحبه سایت تحلیلی خبری راه پرداخت با پروفسور کارستن بارچ قائم مقام مدرسه اقتصاد مونیخ و از «مجموعه گفت‌وگوهای ویژه راه پرداخت در سمینار تحولات دیجیتال در صنعت بانکداری و نظام‌های پرداخت» است.
قربانی: در ابتدا خودتان را معرفی کنید.
بارچ: من کارستن بارچ هستم. در حال حاضر به‌عنوان پروفسور بازاریابی و استراتژی در مدرسه اقتصاد مونیخ در آلمان و مدیر برنامه‌های کسب‌وکار و معاون برنامه‌های آکادمیک در دانشگاه هستم. مشابه همین کار را درگذشته و به مدت چهار سال در یک دانشگاه اتریشی انجام می‌دادم؛ اما من از آن پروفسورهایی هستم که در دنیای واقعی هم فعالیت‌هایی داشته‌ام. چند سالی به‌عنوان مشاور مدیریت کار کردم. تمرکز اصلی من در مشاوره بیشتر بر روی مؤسسات کوچک و متوسط بود اما مسئله اصلی، مسئله توسعه منطقه‌ای بود. ما به مناطق، نواحی، کشورها و ایالات کمک کردیم تا برنامه‌های کسب‌وکاری‌شان را توسعه دهند و اینکه چطور می‌توانند توسعه اقتصادی را سرعت دهند. پس به محرکه‌های استارتاپ‌ها نگاه کردیم و اینکه چطور می‌توان استارتاپ‌ها را ایجاد و به رشدشان کمک کرد و نقش صنعت مالی در رشد استارتاپ‌ها چیست؟ همچنین به کسب‌وکارهای موجود کمک می‌کنیم تا به رشد بین‌المللی برسند. همچنین در صنایع B2B هم فعالیت داشته‌ام. در کل در دنیای واقعی به‌عنوان پروفسور و مشاور، تجربیات زیادی داشته‌ام و در حرفه آموزش و اجرایی که داشتم همیشه سعی می‌کردم که همه کارهایی که انجام می‌دادم را باهم همگرا و یکپارچه کنم. همیشه سعی داشتم که فضای خالی بین «تئوری‌ها و مفاهیم جدید» و «فضای کسب‌وکار واقعی» را به‌نوعی پرکنم و ببینم که این مفاهیم جدید چطور می‌توانند به کسب‌وکارهای جدید برای رشد و توسعه کمک کنند تا موفق شوند. چیزی که من دنبال می‌کنم این است که چطور می‌شود به شرکت‌ها کمک کرد تا بتوانند به‌خوبی رشد و توسعه داشته باشند.
.
قربانی: می‌توانید توضیح مختصری درباره این دو روز سخنرانی که در ایران داشتید بدهید؟
بارچ: باید صادقانه بگویم که برنامه جذابی بود. افراد باهوش را از نقاط مختلف دورهم جمع کردید تا با یکدیگر بحث کنند و ایده‌هایی که دارند را مطرح کنند که باعث پویایی فکری می‌شود. به نظرم دو روز بسیار جالب را در اینجا پشت سر گذاشتیم؛ درباره دیجیتالی شدن و صنعت بانکی صحبت کردیم و جنبه‌های استراتژی آن را بررسی کردیم و به این موضوع پرداختیم که دیجیتالی شدن واقعاً به چه معناست. دیجیتالی شدن خودش به‌تنهایی چیزی نیست ولی باید در خدمت هدفی باشد و برای بانک‌ها، هدف این است که بتوانند نیاز مشتریان را بهتر برطرف کنند. برای این کار باید مشتریان خود را بشناسید، بدانید که مشتریانتان چه چیزی می‌خواهند، بدانید که چه گروهی از مشتریان را هدف قرار داده‌اید، چطور می‌خواهید به مشتری ارائه ارزش داشته باشید و اینکه چطور می‌خواهید مشتری خود را قانع کنید تا کارهای بانکی‌اش را با شما انجام دهد. شما با پاسخ دادن به این سؤالات می‌توانید به این موضوع فکر کنید که سیستم‌ها، اپلیکیشن‌ها و پلتفرم‌های بانکداری الکترونیک چطور می‌توانند به برطرف کردن نیازهای مشتریان هدف ما کمک کنند. من بیشتر از جنبه‌های استراتژیک به این موضوعات پرداختم و دوستانی از شرکت پروتوتایپ به مسائل اپلیکیشن آن پرداختند و من خودم به‌شخصه چیزهای زیادی یاد گرفتم. همچنین سخنران‌های ایرانی هم برایم بسیار مفید بودند و صحبت کردن با شرکت‌کنندگان ایرانی درباره بانکداری ایرانی و مسائلی که با آن روبرو هستند برایم جالب بود و امیدوارم که این دو روز توانسته باشد به بانک‌های ایرانی کمک کند تا به‌خوبی رشد و توسعه پیدا کنند.
.
قربانی: الآن عصر استارتاپ‌ها نامیده می‌شود. شما درباره استارتاپ‌های مؤسسات مالی هم بسیار تحقیق کرده‌اید و به رشدشان کمک کردید. می‌توانید دراین‌باره هم توضیح کوتاهی بدهید.
بارچ: من تجربیات زیادی در خصوص مدیریت استارتاپ‌ها به‌عنوان مشاور مدیریت دارم و به‌شخصه عضوی از 4 استارتاپ موفق بوده‌ام و به‌عنوان مشاور کنار تعداد زیادی از استارتاپ‌ها بوده‌ام.
استارتاپ‌ها برای تخصصی کردن ایده‌های تکنولوژی، نقش کلیدی دارند و بله استارتاپ‌ها بخش بزرگی از زندگی من را تشکیل می‌دهند. در کشوری مانند ایران و در صنعتی مانند صنعت مالی، استارتاپ‌ها نقش مهمی ایفا کنند. چیزی که در حال حاضر می‌بینیم این است که بازیگران جدیدی در صنعت مالی واردشده‌اند و حدس بزنید چه شده است؟ این بازیگران، بانک‌های سنتی نیستند. برای مثال به راهکارهای پرداخت نگاه کنید، به راهکارهای مدیریت مالی شخصی نگاه کنید، ببینید که چطور علی‌پِی در چین اکنون یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های سرمایه‌گذاری در دنیاست.
همه این‌ها استارتاپ‌های مربوط به فناوری‌های مالی هستند که فضای خالی موجود در صنعت مالی را با فرصت‌های ایجادشده توسط تکنولوژی‌های جدید پرکرده‌اند. شرکت‌های بزرگ که من همیشه آن‌ها را دایناسورهای بزرگ می‌نامم، آن‌ها خیلی آهسته حرکت می‌کنند. برایشان خیلی سخت است که ایده‌های جدید را بگیرند و عملیاتی کنند؛ این کار از عهده استارتاپ‌ها بر می‌آید. جوان‌هایی که باهوش، بااستعداد و پر از ایده‌های نو هستند این را به چشم یک فرصت می‌بینند. وقتی می‌بینند که مردم می‌خواهند پرداخت اینترنتی داشته باشند، پس به فکر ایجاد راه‌حل‌های پرداخت اینترنتی میفتند. آیا بانک‌ها به سمت ارائه این خدمات می‌روند؟ احتمالاً نه، پس می‌روند و آن را توسعه می‌دهند. همه ما مشکلات امنیتی در بانک‌ها داریم، پس باید به فکر ارائه راهکارهای نوآورانه و استانداردهای جدیدی در این حوزه در صنعت بانکی باشیم. این‌ها ایده‌هایی هستند که افراد از آن‌ها برای ایجاد استارتاپ‌های موفق استفاده می‌کنند.
برای همین است که درباره نسل استارتاپ‌ها صحبت می‌کنیم چراکه تکنولوژی، جامعه و رفتار مشتری به‌سرعت در حال تغییر است و بازیگرانی که چابک نیستند نمی‌توانند همگام با این سرعت پیش روند. کسانی که می‌توانند همگام با آن پیش بروند، استارتاپ‌های کوچک هستند. البته نتایج مختلفی برای استارتاپ‌ها وجود دارد و یکی از این‌ها خطر همیشگی شکست است. ما می‌دانیم که استارتاپ‌ها ریسک‌پذیرند و 70، 80 درصدشان شکست می‌خورند اما آن 20 یا 30 درصدی که موفق می‌شوند، بازیگران غالب در صنعت خواهند شد که به‌سرعت رشد خواهند کرد. برای مثال همین فیس‌بوک توسط یک دانشجو مطرح شد و الآن یکی از اصلی‌ترین بازیگران کسب‌وکار فناوری اطلاعات در جهان است. موضوع دیگر برای استارتاپ‌ها این است که آن‌ها می‌توانند محصولاتی را توسعه دهند و آن‌ها را به بازیگران اصلی در بازار بفروشند.
پس شما استارتاپی را در یک کسب‌وکار با تمام ایده‌های جدید و نو شروع می‌کنید و در راستای موفق شدن می‌روید و نشان می‌دهید که چطور کار می‌کند و درنهایت برخی شرکت‌های بزرگ یا بانک‌ها به شما می‌گویند که ایده بسیار عالی دارید و می‌خواهند که شما را بخرند و ایده و کسب‌وکار شما را وارد شرکتشان کنند.
می‌بینید که در دنیای کسب‌وکار امروز، استارتاپ‌ها چگونه ایفای نقش می‌کنند. حال شما این سؤال را می‌پرسید که نقش بانک‌ها در این استارتاپ‌ها چیست؟ خب بسیاری از ایده‌های جدید در صنعت بانکی و مالی توسط استارتاپ‌ها به وجود می‌آید و توسعه پیدا می‌کند. مشخص است که استارتاپ‌ها به پول احتیاج دارند، بنابراین بانک‌ها نقش مهمی ایفا می‌کنند. من فکر می‌کنم درجایی مانند ایران که اقتصاد واقعاً در حال رشد است، استارتاپ‌ها می‌توانند نقش مهمی داشته باشند اما درعین‌حال به پول نیاز دارند. شما ممکن است ایده‌های خوبی داشته باشید و بسیار باهوش باشید اما هزینه کافی برای شروع یک کسب‌وکار و توسعه تکنولوژی را نداشته باشید و برای این کار به کمک بانک‌ها احتیاج دارید. بانک‌ها می‌توانند به شما در تأمین هزینه اولیه کمک کنند تا کسب‌وکار خود را توسعه دهید و شاید بتوانید چیزی مانند پروتوتایپ بسازید. ممکن است نگران این باشید که آیا ایده شما موفق خواهد شد یا نه. اگر موفق شد، شما به مرحله بعدی می‌روید یعنی تأمین هزینه مالی. اینجا جایی است که بانک‌ها می‌توانند دوباره ایفای نقش کنند. آن‌ها می‌توانند به شما وام دهند و یا با دادن پول به شما بخشی از سهام شرکت شما را داشته باشند. همچنین بانک‌ها مشتریان ثروتمندی دارند که می‌توانند از آن‌ها استفاده کنند. زنان و مردانی که آن‌ها را فرشتگان کسب‌وکار می‌خوانیم که با دادن پول، تجربه و مشاوره به شما به‌نوعی شریک شرکت شما می‌شوند. این‌ها نقش‌هایی است که بانک‌ها می‌توانند داشته باشند. به نظرم در ایران پتانسیل بسیاری برای استارتاپ‌ها وجود دارد به همین خاطر بانک‌ها حتی می‌توانند نقش بیشتری داشته باشند.
من امیدوارم که بانک‌ها روبه‌جلو ادامه دهند و چیزی را ایجاد کنند که ما آن را مرکز رشد می‌خوانیم. ایجاد مکانی برای آدم‌های باهوش و بااستعداد، نخستین قدم در ایجاد استارتاپ‌هاست. بانک‌ها در ایران بسیار خوب سرمایه‌گذاری می‌کنند. پس خیلی راحت می‌توانند یک ساختمان با دسترسی خوب به اینترنت و دیگر چیزها در اختیار افراد قرار دهند. بانک‌ها حتی می‌توانند حوزه‌هایی که در آن راحت‌ترند و تخصص بیشتری در آن دارند را انتخاب کنند و هر تعداد آدم باهوش که می‌توانند، جذب کنند. طرح اولیه شما را ارزیابی کنند، اگر به نظرشان ایده شما جواب نمی‌داد، خب سرمایه‌گذاری نمی‌کنند و اگر به نظرشان ایده شما منطقی بود، تأمین مالی شما را بر عهده می‌گیرند و بعد از دو سال می‌توان دید که آیا باید بیشتر ادامه داد یا نه. اگرنه، آن را متوقف می‌کنیم و اگر موفقیت‌آمیز بود که به مرحله بعدی می‌رود. پس استارتاپ‌ها و بانکداری و صنعت مالی کارهای زیادی می‌توانند با یکدیگر انجام دهند. در کشوری مانند ایران، بانک‌ها می‌توانند نقش بسزایی در تولید استارتاپ‌های پویا داشته باشند مخصوصاً اینکه شما منبع عظیمی از افراد بااستعداد و تحصیل‌کرده و باانگیزه‌ای دارید که برای اقتصاد بسیار حیاتی هستند.
.
قربانی: به‌عنوان آخرین سؤال می‌خواستم نظر شما را درباره شعب بانک بدانم، اینکه آیا شعب از بین خواهند رفت یا نه؟
بارچ: مطمئناً شعب از بین نخواهند رفت. ما آمار و ارقام جالبی از شرکت MCI دیدیم که فقط 5 درصد از تراکنش‌های بانکی هنوز در شعب انجام می‌شود؛ اما شعب، تنها جایی برای انجام تراکنش‌ها نیست بلکه نقش مؤثری در خدمات ارزش‌افزوده برای بانک‌ها دارد. خدماتی مانند مشاوره که شما مجبورید با بانکدار خود در تعامل باشید و بخواهید با حضور فیزیکی خود ارتباطی مبتنی بر اعتماد ایجاد کنید و همه این‌ها در داخل شعب بانک‌ها اتفاق میفتد. وقتی از مشتریان می‌پرسید که آیا بانکی بدون شعبه می‌تواند به‌عنوان یک بانک قانونی پذیرفته شود، تقریباً 50 درصد مشتریان می‌گویند که نمی‌توانند بپذیرند که بانکی بدون شعبه قانونی و قابل اعتماد باشد. چون کسی وجود ندارد که بشود با او صحبت کرد یا از او سؤالی پرسید و روابط قابل‌اعتمادی ایجاد کرد؛ بنابراین ممکن است که شعب کمتر و کمتری برای انجام تراکنش‌ها ببینیم اما درباره خدماتی که مربوط به ارزش‌های افزوده هستند که باید بر اساس روابط شخصی و بر پایه اعتماد انجام شود مسلماً باید در شعب انجام شود و این بدین معناست که ما به کارمندانی در داخل شعب احتیاج داریم، کارمندانی که بتوانند به مشتری رضایت بدهند و رفتار شما را تجزیه‌وتحلیل کنند و محصولات مناسب برای شما در اختیارتان بگذارند و بتوانند از بزرگ داده‌هایی که این روزها بانک‌ها از طریق تراکنش‌ها در اختیار دارند استفاده کنند. من فکر می‌کنم که این نقش کارکنان شعب بانک‌هاست تا بتوانند این حجم داده را رسیدگی کنند و درعین‌حال بامهارت باشند و بتوانند مشاوره‌های خوبی نیز ارائه دهند و همچنین صلاحیت کافی برای ایجاد راه‌حل‌های سریع برای شما داشته باشند. این‌ها شعب آینده بانک‌ها خواهند بود که پابرجا خواهند ماند و از شعبه‌هایی که ما امروزه می‌شناسیم متفاوت خواهند بود و شخصاً امیدوارم که نگاه متفاوتی نیز داشته باشند.
فایل ویدئویی مصاحبه اختصاصی راه پرداخت با پروفسور کارستن بارچ قائم مقام مدرسه اقتصاد مونیخ نیز به زودی در همین صفحه بارگذاری خواهد شد.